ARTIKEL

Subwoofers (in stereo)

René van Es | 22 april 2004

Muziek en zang bestaan uit klanken die een breed frequentiespectrum omvatten, groter dan wij met ons oor kunnen horen. Een groot deel van de informatie bestaat uit tonen die liggen in een frequentiegebied tussen de 80 en 8.000 hertz. Als we dat gebied kunnen weergeven zijn we al een heel eind op weg. Boven de 8000 hertz weergeven is geen probleem met de huidige tweeters die vaak doorlopen tot 40 kHz. Onder de 100 Hz weergeven is wel een probleem omdat we dan te maken krijgen met de akoestiek van de ruimte maar nog meer met de eigenschappen van de luidspreker. Daarnaast met de afmeting van de kamer en de luidsprekerbehuizing. Want wie lage tonen wil weergeven heeft een luidspreker (en ruimte) nodig die afhankelijk van de weer te geven frequentie groot, groter of heel groot is. En dat willen we niet en hebben we niet in de huiskamer. Een oplossing voor dit dilemma is te vinden in het toepassen van een subwoofer.

Wat is en wat doet een subwoofer

JMLab SW900 subwoofer2In tegenstelling tot wat de industrie ons wil doen geloven is een subwoofer een kast met een luidspreker die de laagste tonen voor zijn rekening neemt bij muziek. Inderdaad in tegenstelling tot, want wie de grote elektronica winkelketens bezoekt wordt overdonderd met mini luidsprekers gecombineerd met een subwoofer. Althans dat staat op de doos. Het zou veel beter zijn om te spreken van mini luidsprekers met een centrale basluidspreker. Want een subwoofer is het meestal niet. Wat is dan wel een subwoofer? Dat is een luidspreker die wordt toegepast bij een volwaardig luidspreker systeem, dat op zich in staat is tot normale muziekweergave. Met andere woorden, zonder subwoofer kunt u leven. Wie echter ook graag heel lage tonen wil horen zal moeten kiezen uit twee dingen: een groot luidspreker systeem of een compact volwaardig systeem in combinatie met een subwoofer. Gezien de afmetingen van normale huiskamers wordt vaak gekozen voor het laatste. Gemakkelijk op te stellen luidsprekers en centraal in de ruimte een sub. Dat geeft minder problemen voor het aangezicht van de huiskamer, minder problemen bij het plaatsen en meer afregelopties om een problematische akoestiek aan te pakken.

In de traditionele hifi stereo wordt een subwoofer door sommigen omarmd en door velen verguisd. Verguist door diegenen die denken dat een subwoofer een bonkende baskast is die slechts rommel produceert die niets te maken heeft met de weergave van hun puristische hoofdluidspreker systeem. Door mensen die subwoofers vaak alleen kennen uit mini HT opstellingen, uit verkeerd ingestelde systemen en uit de car hifi. Toch zijn het vaak dezelfde mensen die toegeven dat alleen een groot luidsprekersysteem in staat is tot werkelijkheidsweergave. En die als ze het zich zouden kunnen veroorloven topsystemen van Wilson, Avalon, B&W, JMlab en vele anderen graag in huis halen. Systemen die qua omvang heel wat subwoofers voorbij streven om lage tonen naar behoren te produceren. Onder de “baskasten” giganten die eerder in de Amerikaanse huiskamers passen dan in onze doorzonwoningen. Wie zorg en aandacht besteed aan het plaatsen en inregelen van een subwoofer heeft er zeker geen bonkend systeem bij, maar komt wel een stap dichter bij werkelijkheid weergave.

MJ Acoustics Pro2De afmetingen van een subwoofer zeggen niets tot weinig over de kwaliteit. Wel is het zo dat de natuurwetten nog altijd gelden. De vuistregel is dat een grote subwoofer heel diep laag kan weergeven en dat een kleinere subwoofer dat niet kan. Een kubus van 30x30x30 cm is zonder kostbare kunstgrepen niet in staat een kast van 60x60x60 te evenaren. Niet voor niets zijn de top subwoofers altijd groot en zwaar. Ook gaat het niet op dat twee kleine subwoofers Ă©Ă©n grote evenaren als we naar het frequentie bereik kijken, al heeft het gebruik van meerdere subs wel een toegevoegde waarde. Maar daarover later meer.


EDITORS' CHOICE