Luisterbezoek mr. Kuzibri

HiFi.nl is begonnen met het bezoeken van eigenaren van muziekinstallaties die staan weergegeven op my.hifi.nl. Ik ben op bezoek geweest bij Hans “mr. Kuzibri”. Hans heeft praktisch vanaf het moment dat hij zijn set plaatste in de my.hifi rubriek op nummer 1 gestaan. Ik vond zijn set zo bijzonder dat die een plaats in deze rubriek verdiende, dus een afspraak werd gemaakt. Op 1 april reed ik naar zijn woonplaats in de kop van Drenthe. Een rit van bijna 200 kilometer. De voorbereidingen bestonden vooral uit het uitzoeken van LP`s en CD`s. Het navigatiesysteem bracht mij zonder problemen in Drenthe, hoewel ik in eerste instantie op het verkeerde adres uitkwam, maar dat lag aan mij...

Hans is getrouwd en werkzaam als medisch specialist. Hans woont in een oude boerderij, waarin een speciale ruimte is ingericht voor zijn hobby. De luisterruimte van Hans is een plek waar hij veel van zijn vrije tijd doorbrengt. De ruimte is gezellig ingericht en heeft een huiselijke uitstraling door de grote planten, een zitbankje en een oude ongebruikte schouw (waarover later meer).

De luisterstoel is een heerlijke relaxfauteuil waarin het prima vertoeven is. Tijdens mijn verblijf heb ik vele uren in die stoel gezeten, terwijl Hans op de “tweede rang” schuin naast mij zat. De ruimte meet ca. 6 bij 5 meter en is ca. 2,5 meter hoog. Op de houten vloer ligt vloerbedekking, waardoor de ruimte niet te hard klinkt. Daarnaast zorgt de aard van het huis (een zeer oude boerderij) ook voor een soort natuurlijke goede akoestiek, die in de hedendaagse nieuwbouwwoningen met veel beton en glas praktisch altijd ontbreekt. Ook de vele kasten met LP`s en CD`s maken het geheel minder hard en wat diffuser met betrekking tot de reflecties.

De gigantische muziekverzameling van Hans bestaat uit ca. 1900 LP`s en 900 CD`s. De muzieksmaak van Hans is breed. “Als het maar emotie bij mij opwekt, dan vind ik het de moeite waard” aldus Hans. Vlotte Jazz, klassiek en pop, het is allemaal te vinden in de uitgebreide collectie zwarte en glimmende schijven. Vooral vrouwenstemmen vindt Hans prettig om naar te luisteren, omdat ze een groot bereik hebben, groter dan mannen, waardoor ze beter in staat zijn om emoties over te brengen.

Hans is rond 1964 begonnen met muziekweergave middels een koffergrammofoon. Ook heeft hij zelf luidsprekers gebouwd, maar dat is bij twee paar gebleven en was niet echt een groot succes. Vanaf ca. 1980 is Hans bezig met de zoektocht naar het ultieme geluid. Vele componenten zijn bij hem in de ruimte geweest. Het leuke aan zijn huidige set is dat hij is opgebouwd uit verschillende exotische high-end merken, die in ieder geval voor mij totaal onbekend waren. Eigenlijk is alles opvallend aan de set. Natuurlijk de A Capella luidsprekers met vele woofers, de prachtige hoorns en de plasma tweeters. Ook de buizeneindversterkers die in de huidige modus 260 (!) Watt per kanaal leveren zijn niet alledaags. En zo kan ik nog wel even doorgaan, maar die informatie is ook te vinden op my.hifi.nl. Maar hoe mooi en duur de apparatuur ook is, het gaat uiteindelijk om de geluidskwaliteit van het geheel. En met het geheel bedoel ik de componenten, de bekabeling, de stroomvoorziening, de opstelling en last but not least, de akoestiek van de luisterruimte.

Aan bijna alle bovengenoemde aspecten heeft Hans zeer veel aandacht besteed. Aan de akoestiek heeft Hans nog niet alle aandacht besteed die het volgens mij verdient. Nou ben ik iemand die nogal een fanatiek voorstander is van het akoestisch optimaliseren van een luisterruimte, gewoon omdat ik uit ervaring weet hoe belangrijk het is. Maar apparaatbeleving is iets dat veel mensen meer aanspreekt dan de ongrijpbaarheid van akoestieke aanpassingen, en dat is volgens mij een van de redenen dat veel mensen akoestiek niet de aandacht geven die het naar mijn idee verdient. Hans heeft het optimalisatieproces op een andere manier benaderd. Eerst een fantastisch geluid zien te krijgen in de ruimte zoals die is, daarna de akoestiek optimaliseren. Hans verwacht dat het verbeteren van de akoestiek nog 5 tot 10% verbetering kan geven aan de geluidskwaliteit. Nou is de akoestiek van de ruimte helemaal niet slecht, maar ik denk dat er meer in zit dan 5 tot 10%. De toekomst zal het leren, want Hans is wel van plan om er nog wat aan te gaan doen. In de ruimte is een ongebruikte schouw aanwezig, schuin voor de rechter luidspreker. Het weghalen van die schouw maakt ruimte vrij voor het aanbrengen van een diffuser, en die kan ook perfect geplaatst worden op de tegenoverliggende wand. Hierdoor wordt zowel de symmetrie verbeterd en worden de eerste reflecties verminderd. Maar ja, misschien wil Hans ooit nog eens de schouw gaan gebruiken en er een open haard in bouwen. Ik wist het wel... Ook zouden de luidsprekers eigenlijk nog iets verder naar voren moeten, maar dat gaat niet zomaar omdat de luidsprekers dan tegen de plafondbalken klemlopen. Het praktische probleem van akoestische maatregelen in deze ruimte is dat zijn gehele set gedemonteerd en verhuisd moet worden, en dat doe je niet even op een regenachtige zondagmiddag.

Toekomst muziek

De toekomstplannen van Hans met zijn set zijn bi-amping (nog meer buizen!) en akoestiekaanpassing, wanneer hij daar emotioneel aan toe is. De rest van zijn set is zo goed op elkaar afgestemd dat daar voorlopig niets aan veranderd wordt, totdat het upgradevirus toch weer genadeloos toeslaat...

Ik ben ongeveer vijf uur lang bij Hans op bezoek geweest. Er is in die tijd zoveel muziek gedraaid dat ik onmogelijk per beluisterd stuk kan vertellen hoe het klonk. Maar ik ga mijn best doen om de indruk van het geluid te beschrijven en sommige stukken zal ik specifiek beschrijven. Allereerst hoorde ik heel veel detail in de muziek, zonder dat het analytisch klonk. Stemmen klonken realistisch zonder kleuring. Er was een perfecte plaatsing van stemmen en instrumenten zonder kunstmatigheid en heel, ja heel erg diep doorlopend laag dat geen enkel moment bonkte of wollig was. Het laag liep gewoon heel ver door. Wat ook opviel was het compleet verdwijnen van de luidsprekers bij praktisch alle muziek. Ze waren er gewoonweg niet! Je luisterde voor je gevoel naar spelende musici en echte zingende mensen. Heel erg mooi, heel erg echt en heel erg begeerlijk. Ook noemenswaardig is het volledig ontbreken van hoorbare overgangen tussen de woofers, de hoorns en de plasmatweeters, vergelijkbaar met het geluid van een goede electrostaat, maar dan veel dieper doorlopend. De droom van (bijna) iedere audiofiel!

Het nummer Wild Horses, ditmaal gezongen door Alicia Keys werd afgespeeld op de CD-speler en maakte duidelijk hoeveel emotie Alicia in het stuk legt met haar zang. Het nummer grijpt je bij de strot, zoals Hans het treffend wist te verwoorden. En geen enkele hardheid, kilheid of andere nare eigenschap die ik steeds vaker in mijn eigen CD-speler ontdek sinds ik met vinyl aan de gang ben gegaan. CD klinkt zeer analoog bij Hans. Super! Een van de laatste nummers die Hans afspeelde was de LP A night in Tunesia van The Great Jazz Trio, met fantastische funky jazz, waarin op den duur een prachtige drumsolo werd gegeven. Het was net alsof er een drumstel in de ruimte stond. Ieder onderdeel van het drumstel was qua plaatsing perfect aan te wijzen. En niet alleen in de breedte en de diepte, ook was er heel veel hoogte-informatie. Echt heel erg indrukwekkend en realistisch. Ik begrijp heel goed dat Hans regelmatig in zijn ruimte vertoeft want met zo`n geluidskwaliteit blijf je muziek draaien tot je echt kleine oogjes krijgt en je vrouw last krijgt van het hifi-weduwe syndroom.

Is er dan helemaal niets op het geluid aan te merken? Is het werkelijk de audiofiele hemel op aarde? Bijna. Wat nog iets beter kan is de ruimtelijkheid in de diepterichting. Uiteraard had ik ook wat eigen CD`s en LP`s meegenomen, waaronder de gold-disc versie van Amused to Death van Roger Waters. Bij mij thuis klinkt deze schijf ontzettend ruimtelijk en juist dat was hetgeen wat bij Hans net niet helemaal perfect uit de verf kwam. Het druipende water in track 6, Late home tonight part I, komt in mijn luisterruimte echt bijna linksboven naast mij uit het dak druppelen, hier bleef de performance wat meer voor mij plaatsvinden. Precies dat stukje ruimtelijkheid bleef hier een beetje achter. Het geluidsbeeld kan dus nog wel wat verder naar voren komen, en dat heeft naar mijn idee alles te maken met de akoestiek en de plaatsing van de luidsprekers. Aan de apparatuur kan het niet liggen, want die is perfect. Mocht Hans erin slagen om de akoestiek te optimaliseren, dan is deze set werkelijk de ultieme droominstallatie. Hoewel, bestaat er uberhaupt wel een eindpunt, een moment in de tijd wanneer je kunt zeggen “het kan niet beter, alles is perfect”? Waarschijnlijk niet en dat is zowel jammer als ontzettend leuk.

Pas laat in de avond, vele muziekstukken en discussies over muziek en componenten later, realiseerde ik me dat ik nog een heel eind naar huis moet rijden. Gelukkig was deze avond geenzins vermoeiend geweest, dus de reis werd relatief uitgerust begonnen. Jammer dat het geluid van de autoradio tijdens die rit naar huis zo ontzettend slecht klonk. Relatief gezien dan.

Kijk hier voor de set van Hans "Mr. Kuzibri" op My.HiFi