Jan Douwe Kroeske Muziekbeleving
Hij nam meer dan duizend 2 Meter Sessies op, met artiesten uiteenlopend van Nirvana tot Youssou N’Dour, van dEUS tot Tish Hinojosa, van Inspiral Carpets tot Tom Jones en van Gavin Friday tot Radiohead. En maakte daarnaast nog talloze (andere) tv- en radioprogramma’s en presenteerde jarenlang Pinkpop. In de Muziekbeleving Van… Jan Douwe Kroeske (Harderwijk 1956). Momenteel presenteert hij 2 Meter Sessies bij tv-zender Het Gesprek en presenteert bij Kink FM Twee Meter de Lucht In en 2 Meter Live. Volgend jaar trekt de twee meter lange muziekgekke tv- en radiomaker weer het theater in met 2 Meter Sessies.
“Muziek zat niet echt in mijn genen, en bij mijn ouders ook niet. Het werd thuis in Harderwijk ook niet echt aangemoedigd. Wel stond altijd de radio aan. De piraten, een vaste waarde. Radio Veronica, Radio Noordzee, Radio London, Radio Caroline. Na Na Na van The Shoes maakte als eerste song echt indruk. Maar het is niet zozeer die muziek die me gevormd heeft. Ik heb veel meer te danken aan mijn oudere broer Sieb. Dat was echt een radio- en muziekman. En is dat overigens nog steeds. [zie hier voor een biografie van Sieb Kroeske- red] Hij heeft mijn smaak voor nieuwsgierigmakende muziek gevormd. Hij moedigde mij later ook aan om iets in Hilversum te gaan doen.”
Neil Diamond
“Rond mijn twaalfde kocht ik mijn eerste single: I’m a Believer van Neil Diamond. Voor een paar gulden bij Van Plateringen in Harderwijk, dat later Expert werd. Ik liep een krantenwijk, van het geld kocht ik platen in die winkel. De veertig singles uit de Top 40 stonden daar op een rijtje. Later kwamen daar ook de dertig singles uit de tipparade bij. De randgevallen, daar was ik eigenlijk nog veel nieuwsgieriger naar.”
Platendraaihol
“Sieb nam bijna alles op wat Veronica uitzond. Zijn helden werden mijn eerste helden, zoals Dan Fogelberg en Elton John. Vooral Your Song vond ik geweldig. Mijn andere, oudere broer Dick draaide dingen als Dave Mason en The Police. Man, The Police, dat was heftig! Wat later ging ik me meer afzetten tegen de mainstreammuziek, die Veronica in mijn ogen uitzond, en ging dingen kopen die door mijn broer thuis niet ‘geplugd’ werden. Ik wilde weten wat er nog meer was. Al snel ging Sieb zelf bij Veronica werken en vanaf eind jaren zeventig werd hij labelmanager bij Ariola/BMG, dat ook Island Records, het label van U2 en Bob Marley onder haar hoede had. Dat was retespannend, want hij sleepte steeds stapels platen mee naar huis, waar we wekelijks een pluguur hadden. Bouwden we een studiosituatie na, met twee recorders, een microfoon en een gordijn, om het geluid te dempen. Dat was ons platendraaihol. Hij had een mooie platenspeler, een Technics. Later kreeg ik zelf een Sony ECM, zo’n studioding voor deejays van vijftig kilo.”
Ian Dury en Talking Heads
Talking Heads
“De namen die mij gevormd hebben zijn acts als U2, Dylan, Hendrix, R.E.M. en Radiohead. En niet te vergeten Talking Heads, een enorm belangrijke inspirator. De voor mij belangrijkste bands van nu zijn acts als Muse, My Morning Jacket, Editors, Bloc Party. Uprising van Muse en Papillon van Editors behoren tot de beste singles van de laatste tijd. Ook van de nieuwe Bettie Serveert word ik erg blij. En waar we de komende tijd vast nog veel van gaan genieten: Local Natives, Portugal. The Man, Moss, een geweldige Nederlandse band, en Corine Bailey Rae. Op haar laatste plaat staat de dood van haar man centraal. En ik kijk ook erg uit naar de nieuwe Eels. En natuurlijk The Low Anthem, dat is het helemaal.”
Diepte
“De platen uit mijn jeugd, die heb ik ooit na een verhuizing weg gedaan. Ik heb daar nooit spijt van gehad. Als ik nu I’m a Believer hoor, dan krijg ik daar geen kippenvel meer van. Dat is zo vluchtig. Geef mij maar muziek met een verhaal. Zoals Redemption Song van Bob Marley. Dat kan ik niet vaak genoeg horen. In dat lied voel je de revolutie, het onrecht, de discriminatie. Alsof je midden in Publieke Werken van Thomas Rosenboom zit. Dat gevoel heb ik niet bij bij I’m a Believer, dat was slechts een muzikale trigger. Een zelfde gevoel van urgentie heb ik bij The Joshua Tree of bij een band als My Morning Jacket. Er zit diepte in. Ook een lied als Smells Like Teen Spirit blijft erin gaan als Gods woord op de zondagochtend.”
Shostakovitsj en geluidskwaliteit
“Ook in de klassieke muziek kom je soms indrukwekkende verhalen tegen, waardoor die muziek me gaat boeien. Zoals Sjostakovitsj die de opkomst en afgang van Stalin meemaakt. Na de dood van Stalin schreef hij de Tiende Symfonie, zijn grote finale, die klinkt als oorlog en wraak en bijna als heavy metal. Het is heel leuk als je aan de hand van muziek de geschiedenis ingaat. Ik ben nu de historische roman Sashenka van Simon Montefiore aan het lezen, over een jong meisje dat ondanks haar goede komaf in de bolsjewistische beweging terecht komt tijdens de Russische revolutie. Het loopt slecht af, want de KGB brengt haar om. Popmuzikanten worden ook veel interessanter als ze sociaal betrokken zijn. Neem Michael Stipe. Wat hij heeft gedaan met 1 Giant Leap tijdens de laatste Amerikaanse presidentsverkiezingen, geweldig. Of Maxi Jazz, die ook zeer geëngageerd is. Het maakt hen nog vele malen groter als muzikant.”
(Foto - Loe Beerens)
Consument
“Ik kijk altijd met een professionele blik naar een nieuwe plaat, ben geen consument. Wat is het verhaal, is het interessant? Het is heel lastig om niet professioneel met muziek bezig te zijn. Al heb ik soms wel eens van die momenten. Zoals laatst na de opnames met Local Natives. Ze speelden ook een cover, Warning Sign van Talking Heads. Toen ik thuis kwam dacht ik; nu ga ik Talking Heads consumeren, en heb ik More Songs About Buildings and Food uit de kast getrokken en lekker hard opgezet. Kan zo naast Bloc Party en Editors, qua geluid en energie, dacht ik. (Lachend:) Dus schoot toch meteen weer in mijn professionele rol.”
Verkrachting
“Ik ben geen geluidspurist, behalve als het om opnames gaat. Als ik nieuwe muziek of eigen opnames beoordeel, moet het geluid zo zacht mogelijk, zodat ik goed kan horen of de balans klopt. Met een té goede installatie verkracht je je oren. Ik wil niet afgeleid worden door een té goed geluid. Je verandert daarmee ook de opnames, is mijn mening.”
Dochters en andere favorieten
“Ik ga veel naar concerten, maar ook dat is bijna altijd beroepsmatig. Al is het alleen maar omdat ik veel wordt aangesproken. Maar dat wil niet zeggen dat ik niet kan genieten, absoluut niet. Binnenkort wil ik in elk geval naar Dave Matthews, Editors, Crowded House en zeker naar JB Meijers samen met Ken Stringfellow van The Posies. Die heb ik ook samen in de studio gehad, een bloedgoede combi. Ik ga na afloop vast nog even naar achter om ze te complimenteren en in de wang te knijpen. Ook moet ik binnenkort met mijn dochters van 14 en 15 naar Kelly Clarkson in de HMH. (Lachend:) Dan ben ik even echt vrij. Mijn dochters zijn echte muziekconsumenten, maar helemaal niet met platen bezig. Ze consumeren op de computer. Wat ik doe, daar hebben ze niet zoveel mee. Ze zien wel eens iets aardigs voorbij komen bij de 2 Meter Sessies, maar ze lopen er meestal niet mee weg.”
De favorieten van... Jan Douwe Kroeske
Mijn hifi-set: “Thuis: Genelec-speakers, goeie volle en vette versterker van Sony. En een heel eenvoudige cd-speler. Ik krijg zoveel cd’s om te pluggen, jas er soms een hele stapel doorheen op een avond. Hier op het kantoor hebben we een professionele Denon-player, met een multifunctionele versterker van Akai en een platenspeler van Technics. Thuis heb ik geen vinyl meer, hier staan er zo’n 4000. In mijn oude Volvo heb ik binnenkort een goede set. De mensen van Dynaudio hebben beloofd er binnenkort een superset in te bouwen.”
Favoriete muziekgenre: “Heb ik niet.”
All time favourite: “My Life in the Bush of Ghosts van Brian Eno en David Byrne. Redemption Song van Bob Marley. Favoriet van 2010: The Low Anthem, Charlie Darwin.”
Ik gruwel van... “Niks. Als je ergens van gruwelt, sta je in mijn vak niet objectief open voor dingen die je wel moet kennen.”
Guilty pleasure: “Frans Bauer, een held waar ik zielsveel respect voor heb. De enige echte topper! Ook veel respect heb ik voor Borsato en Meeuwis.”
Omvang muziekcollectie: “Ik ben een veelgebruiker. Thuis heb ik een fonotheek van 15.000 cd’s. Hier 4000 elpees.”
Verzamelaar? “Ja, van oude microfoons. En van muziekboxen, carrièreoverzichten. Zoals die van Cuby & The Blizzards, die wij zelf hebben uitgegeven.”
Cd of vinyl? “Cd vanwege het gebruiksgemak.”
Meest memorabele muziekbeleving: “Velen zullen denken Nirvana of REM tijdens de 2 Meter Sessies, maar voor mij was Faithless de eerste keer op Pinkpop het meest ultieme muziekmoment. Daarna komen Prince in het Paard, voor tweehonderd man. Maar dat was meer de hysterie van het moment. Je bent bij Prince en hij kijkt je aan. Ook bizar goed: Junkie XL en Rudeboy, de eerste keer op Pinkpop.”
Mijn hifi/luister-tip: “Eerst het bandje live zien, dan pas de cd kopen.”