Vinyl of digitaal: Marlein (29) versus Marijn (29)

De een, Marlein Parlevliet, is 'baas' van Record Store Day Nederland, de ander, Marijn Kooy, staat aan het hoofd van het jonge SnipRecords. Zij zweert bij vinyl, hij heeft er niets mee. Ook niet met cd’s trouwens, die hij weigert te laten persen, want: de cd is net als de elpee iets uit het verleden. Zijn muziek brengt Kooy alleen digitaal uit, zij het in hoogwaardige kwaliteit: een niche in de Benelux. 'Confrontatie' tussen twee bevlogen 29-jarige muziekondernemers.

“Ik heb nooit een platenspeler gehad”, zegt Marijn Kooy (29), in zijn huis in Den Haag. “Ik heb niks met vinyl.” Te gast is Marlein Parlevliet, ook 29. Haar Utrechtse huis puilt juist uit van het vinyl. Er is geen cd te vinden; de speler heeft ze een paar jaar geleden het huis uit gedaan. Als je muziek draait, moet je iets in je handen hebben, liefst een elpee, vindt Parlevliet. Nee hoor, zegt Kooy, mensen gaan voor het gemak tegenwoordig. Hoe minder fysiek muziek is en hoe hoogwaardiger van kwaliteit, des te beter. Zo, de toon is gezet.

Marlein Parlevliet geeft leiding aan de Nederlandse tak van Record Store Day, de dag - komende zaterdag 19 april - dat vinyl en onafhankelijke platenzaken wereldwijd in het zonnetje worden gezet. Er zijn talloze limited releases op vinyl en talloze activiteiten in platenzaken, ook in Nederland (zie hier voor het programma en de speciale releases).

Ook is ze mede-directeur van het bedrijf dat uit China retro Crosley-platenspelers importeert. Met groot succes. Onlangs betrok haar bedrijf - met vijf medewerkers - een loods van 600 vierkante meter in Utrecht. Crosley is tevens officiële sponsor van Record Store Day (RSD) Nederland.

Marijn Kooy is geluidstechnicus en eigenaar van het jonge platenlabel SnipRecords, thuis in soulvolle jazz(pop). Zijn vrouw Astrid van Kimmenade is verantwoordelijk voor de marketing. Ook werkt Kooy als freelance geluids- en videotechnicus, onder meer voor Het Concertgebouw. Hij studeerde als tonmeister af aan het conservatorium van Den Haag en speelt klassieke saxofoon. “Piepknormuziek”, zegt hij.

De kracht van samenspel

In 2012 richtte Kooy het label op, in eerste instantie “omdat veel goede muzikanten niet het label en het publiek krijgen dat ze verdienen.” De muziek van SnipRecords wordt opgenomen op een locatie waar de muzikanten goed samen kunnen spelen, zoals laatst in een kapel in Ugchelen.

Samenspel is een belangrijke filosofie van het label. De muzikanten spelen altijd allemaal samen tijdens de opnames. “Muziek is interactie. Het plezier van de interactie hoor je hier terug. Je moet heel erg op elkaar letten en het vergt veel energie. Stel, je speelt als gitarist een perfecte take, maar de bassist juist niet, dan moet het helemaal overnieuw.”

SnipRecords brengt haar albums uitsluitend digitaal uit. En in hoge resolutie. Neem het debuutalbum Through the looking glass van de jonge band Melphi, dat begin deze maand werd gepresenteerd. Het wordt aangeboden in Studio Master-kwaliteit (96kHz, 24bit; zoals het ook origineel is opgenomen in de studio), cd-kwaliteit (44.1kHz, 16bit) en mp3-kwaliteit. “Door te kiezen voor digitaal en hoge resolutie kan de muziek overgebracht worden zoals deze door de muzikanten bedoeld is, zonder kompressen.” 

Het albumboekje wordt bijgeleverd als pdf, maar er is ook een iPad-app beschikbaar die aanvullende achtergrondinformatie biedt over de band en de opname. De muziek is te koop via de website van het label (www.sniprecords.nl), hoge resolutie-downloadsites highresaudio.com en hifitrack.com en ook via iTunes.

Niks in je handen

De hoge resolutie-variant is er voor de ‘dedicated’ luisteraar in de woonkamer, zegt Marijn, en kost 21 euro. De cd-kwaliteit is er voor diegene die het bijvoorbeeld op cd wil branden (17 euro) en voor 11 euro heb je de mp3-variant. “Prima voor in de auto of tijdens het sporten”, zegt Marijn. 

“Maar je hebt dus helemaal niks in je handen”, protesteert Marlein. “Nou, jawel, een iPad bijvoorbeeld.” “Maar geen platenhoes ofzo.” “Nee, maar in de app kunnen we juist weer extra dingen kwijt, zoals een foto- en video-gallery.” “Het zou niks voor mij zijn, je kunt je platen niet naast elkaar zetten, niet verzamelen.”

Marijn: “Er zijn inderdaad mensen die vinden dat er beperkingen aan ons product zitten, qua look en feel. Maar voor hen maken we het ook niet. Het is voor die muziekliefhebber die kiest voor gemak en voor hoogwaardig geluidskwaliteit. Het is net als met koffie zetten. Sommige mensen nemen uitgebreid de tijd om de beste koffie te maken. Ik heb niks met koffie, maar zou dan toch nog liever een automaat hebben.”

Uitstervend medium

Waarom zou je überhaupt nog iets op cd uitgeven, een uitstervend medium, vraagt Kooy zich hardop af. “Zie het als kranten uitgeven. Als jij een nieuwe krant begint, doe je dat dan digitaal of op papier?” Marlein: “Ik geloof nog steeds dat genoeg mensen de krant op papier blijven lezen.” Marijn: “Maar mensen lezen ook massaal op de iPad de krant of lezen een boek.”

Marlein: “Ik mis nog steeds de beleving. Maar ik kom dan ook uit een hele andere hoek, die van de platenzaken. De gezelligheid, de gesprekken over muziek, de handeling.” Een handeling die eigenlijk nog belangrijker is dan de klank, zegt ze.

“Ik ging laatst op vakantie met zes vrienden en had een platenspeler bij. Ik zei van te voren tegen iedereen: 'Neem tien platen mee'. We hadden zestig platen en hebben het fantastisch gehad. 'Ken je deze nog?' 'Weet je nog toen?'”

De cd is echt iets uit het verleden, zegt Marijn resoluut. “Als ik nu iets op cd zou uitbrengen, is dat hetzelfde als iets op cassette uitbrengen midden in het cd-tijdperk.” En, stel dat hij zijn muziek wel op cd laat uitkomen, in welke winkel zou hij ze dan moeten leggen? “Platenzaken sluiten in rap tempo.”

Marlein: “Dat klopt niet helemaal. De sluiting van cd-zaken stabiliseert. De Free Record Shop is weg, omdat die te mainstream was. Het werd een soort Bounty-winkel waar ze meer snoep verkochten dan muziek. Met de speciaalzaken gaat het weer beter. De Velvet in Rotterdam ging zelfs 40 procent in de plus.”
Maar de speciaalzaken drijven steeds meer op vinyl, want dat de cd langzaamaan verdwijnt, daar is Marlein het roerend mee eens. “Ik heb laatst een trip gemaakt langs honderd zaken in Europa. De verhouding cd/vinyl was 20/80. Dat was vroeger precies andersom.”

Vinyl = life style

Het gaat dus goed met het vinyl. Al moeten we ook niet gaan overdrijven, erkent Marlein lachend. “We maken natuurlijk nog maar een paar procent van de muziekmarkt uit.” Maar dat ze met haar bedrijfje in korte tijd zo’n tienduizend Crosley-platenspelers verkocht, is veelzeggend, net als de enorme vraag van platenwinkels voor komende Record Store Day. Marlein: “Dit komt juist voor een deel door het wegvallen van de cd. Mensen willen weer iets om handen hebben, letterlijk, dus grijpen ze terug op de elpee.”

Vinyl is life style geworden, merkt Marlein. “Het maakt onderdeel uit van een hang naar authenticiteit. En dat je weer ergens de tijd voor neemt. Zoals ook de opleving van de kapper en het slow food. Je koopt tegenwoordig elpees bij de kapper, bij hippe kledingwinkels en bij boekhandels; alleen in Amsterdam zijn er al tien boekhandels waar je vinyl kunt kopen!” 

Hoho, zegt Marijn. Ook SnipRecords behoort tot een bepaalde life style, tot een cultuur. “De cultuur van mensen die op zoek zijn naar het ultieme. Het ultieme geluid, de ultieme muziek.”

Dat de elpee een warme, dynamische klank heeft, daar zijn Marijn en Marlein het roerend over eens. En er is warempel nóg een pluspunt waar beiden het over eens zijn: bij een elpee luister je meestal de hele plaat achter elkaar. Een groot voordeel van het zwarte goud, erkent ook Marijn.

Marlein: “Mensen die naar elpees luisteren, genieten meer van muziek.” Marijn: “Ze genieten zeker meer. Door het digitale luisteren, zijn mensen heel versnipperd naar muziek gaan luisteren. Wij bieden onze muziek daarom alleen als heel album aan, zodat je het hele verhaal achter elkaar luistert. Dat vinden wij heel belangrijk.”

KS & akoestische panelen

Boven op de zolder is de studio van Marijn Kooy. Hier vindt het monteren, het masteren en de post-productie plaats. Momenteel werkt hij aan een album van de jazzy Amerikaanse R&B-zangeres Sara Marie Young. Hij mixt op een computer, niet op een mengpaneel. “Van die workflow hou ik.”

Marijn regisseert zijn artiesten eerder dan dat hij ze dirigeert, zegt hij. “Ik ben van het bijsturen. Net als een filmregisseur ga ik ervan uit dat de acteurs beter zijn in acteren dan ik.” 

Achter de computer staan KS digital speakers, de hele ruimte is afgewerkt met akoestische panelen. “Je kunt voor een ton aan apparatuur hebben, zonder die panelen heb je er niks aan.” In een rekje staan cd’s van divers pluimage: van Nina Simone tot Stereophonics, van Rian de Waal tot Tony Overwater.

Kooy is net als Parlevliet een eclecticus, met lichte voorkeur voor klassiek en jazz. Maar veel muziek luistert hij niet. “Na een dag mixen en masteren kan ik even geen muziek meer horen.” Parlevliet luistert juist tijdens het werk liever niet naar muziek. Of alleen naar ‘hele donkere techno’. Naast het werk luistert ze veel muziek, heel veel. Liefst duikt ze diep in genres. Zoals nu de horrorsoundtracks. “Ben bij de jaren zeventig begonnen.”

Waar ze die obscure muziek haalt, wil Marijn weten. “Via Spotify en als ik het echt wil hebben, bestel ik het via internet op vinyl, bijvoorbeeld uit Amerika.”

Ja, dat is weer het grote voordeel van zijn manier van werken, lacht Marijn. “Wij zijn altijd en overal meteen verkrijgbaar.”