Workshop: hi-res audio uit je tablet


Jamie Biesemans | 13 mei 2014

Je kan het niet meer bijhouden, zoveel nieuwe DAC’s met USB-aansluiting worden er gelanceerd. Veel van die producten zijn gericht op een verbinding met een pc, maar dat is niet naar ieders wens. Maar het kan ook anders.

Het hangt natuurlijk van je volledig audiosysteem af, maar in veel gevallen is het toevoegen van een DAC een van de beste manieren om meteen voor een beter klank te zorgen. Het doet namelijk iets heel belangrijk: zorgen voor een kwalitatieve omzetting van een digitaal signaal – bijvoorbeeld van je cd-speler of computer – naar een analoge. Dat analoog signaal breng je in veel gevallen vervolgens naar een versterker, die op zijn beurt de luidsprekers aanstuurt. De digitaal naar analoog-omzetting kan een zeer grote impact hebben op de kwaliteit.

DAC’s bestaan natuurlijk al heel lang, zowel als integraal onderdeel van bronnen, versterkers en AV-receivers, als aparte toestellen. Losse DAC’s waren eigenlijk apparaten enkel door een kleine groep audioliefhebbers werden aangeschaft.  Het afgelopen jaar is er echter een heuse ‘revival’ aan de gang, wat deels te maken heeft met het grotere aanbod aan hi-res audio en de vernieuwde interesse in hoofdtelefoons. De nieuwe lichting DAC’s richten zich namelijk deels op mensen die een computer als bron gebruiken en muziek beluisteren via een hoofdtelefoon. Daarom dat nieuwe DAC’s meestal uitgerust zijn met een USB klasse B-aansluiting, zodat je de audio van een computer digitaal en aan een hogere resolutie kan binnenhalen.

Maar over DAC’s lees je elders op HiFi.nl nog veel meer. In dit artikel bekijken we de aanname dat enkel een computer kan dienen als bron voor een USB-DAC. Dat klopt namelijk niet helemaal. Sinds kort is er een nieuwe optie: een smartphone of tablet. Er zijn wel enkele voorwaarden aan verbonden…

Jelly Bean

Bij smartphones en tablets als bron, wordt er meestal gedacht aan de (analoge) hoofdtelefoonuitgang. Maar op enkele uitzonderingen na, levert die uitgang niet bepaald hoge kwaliteit. Dat is ook niet echt de bedoeling. De meeste mobiele toestellen hebben dan ook niet een zeer goede interne DAC-chip aan boord.

Bij vele mobiele toestellen kan je audio ook digitaal uitlezen. Bij de iPhone en iPad bijvoorbeeld, hebben ontwerpers van docks altijd de keuze gehad tussen een analoge en een digitale audiostream via de dockconnector. Een kwalitatieve speakerdock, zoals de Consolette van Marantz, haalt uit Apple-apparaten een ‘onaangetaste’ digitale stroom en verwerkt die helemaal intern. Via deze weg zou je een 24-bit/96 kHz-stroom kunnen bekomen, wat je via een kunstgreep naar een DAC kan sturen. Die kunstgreep heet de ‘Camera Connection Kit’, en is een losse USB-adapter die door Apple verkocht wordt. Let wel: niet alle DAC’s lusten een audiostroom van een iPad en met de laatste versies van iOS krijgen wij bij tests ook steeds vaker een foutmelding op het scherm van het Apple-toestel.

In die zin is de evolutie aan de zijde van Android veel interessanter. Android is het besturingssysteem dat gebruikt wordt in mobiele toestellen van verschillende fabrikanten, zoals Samsung, LG, Sony, Hauwei, en anderen, en afkomstig is van Google. Typisch aan Android is dat er regelmatig nieuwe versies van verschijnen en dat die een codenaam dragen verwant aan voeding. Een minpunt is dat die nieuwe versie vaak pas na geruime tijd – of helemaal niet – naar specifieke smartphone- of tabletmodellen worden gebracht.

Zo verscheen een tijdje terug de Jelly Bean-update van Android (Android 4.1.1). De nieuwe software bevatte heel wat nieuws, incluis ondersteuning voor USB OTG. Dat laatste is een vrij onbekende variant van USB, en betekent On-the-Go. USB OTG maakt het mogelijk om USB-toestellen met elkaar te verbinden. Dat is nieuw, want zonder OTG-modus kan je een USB-apparaat enkel met een computer verbinden.

De introductie van USB OTG effent de weg naar het digitaal streamen van audio via de USB-kabel. Zolang je mobiel toestel beschikt over een Android-versie hoger dan 4.1.1 zou je in theorie de smartphone of tablet rechtstreeks met een USB-DAC kunnen aansluiten.

Je hebt dus nodig:

een mobiel toestel met Android 4.1.1 of hogereen USB-dac met een klasse B-aansluitingeen USB OTG-adapter, met aan één kant een mannelijke micro-USB-connector en aan de andere kant een vrouwelijke klasse A USB-connector.Een USB klasse A naar USB klasse B-kabel

Aan DAC-zijde lijken er geen specifieke eisen te zijn. Wij hebben op bovenstaande manier hi-resaudio over USB gestreamd naar een NuForce Icon HDP, Teac UD-501 en Fiio E17. Dat laatste is wel interessant, want de E17 is een relatief goedkope DAC met ingebouwde batterij. Je kunt dus ook onderweg van kwalitatieve muziek genieten.

Meestal zal het mobiel toestel automatisch audio via USB naar buiten sturen als er een DAC gedetecteerd wordt. Maar niet altijd. Bij sommige merken moet je in de instellingen USB-output expliciet inschakelen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij de Sony Xperia Tablet Z.

De juiste app

Maar het verhaal is niet helemaal voorbij. De muziekapp die de fabrikant bij jouw telefoon of tablet levert, zal wellicht geen exotische formaten lusten. Je gaat dus een audio-app via de Google Play Store moeten installeren en wellicht aanschaffen. Het goede nieuws is dat je bij Android apps kan kopen en je geld terugeisen als je binnen de vijftien minuten beslist dat de aangeschafte app niet nuttig is. Er zijn veel muziekspeler-apps, dus zo kan je op zoek gaan naar de speler die bij je past.

Van uit onze eigen ervaring zouden voor het afspelen van hi-resaudiobestanden opteren voor PowerAMP of Neutron Music Player. Het eerste oogt beter, het tweede ondersteunt net iets meer bitrates en samplingrates. BubbleUPnP is dan weer een uitstekende app voor het afspelen van media elders op het netwerk.

Bij onze tests maakte we gebruik van de nieuwe Sony Xperia Tablet Z2 en de Samsung Galaxy Note 3. Hieronder een overzichtje van de soort audiobestanden die we aan de praat kregen

Sons of Kemet - 96/24 FLAC - PowerAmp, WalkmanAgnes Obel - 44,1/32 ALAC - PowerAmpNorah Jones - 192/24 FLAC - PowerAmpMiles Davis - 82,2/24 FLAC - PowerAmp - WalkmanSmashing Pumpkins - 96/24 FLAC - PowerAmpDaft Punk - 88,2/24 ALAC -> FAIL met PowerAmp, wel met NeuroMogwai - 96/24 WMA -> FAIL met allesDSD128-testbestand -> FAIL

Dat DSD-bestanden niet afspelen op ons mobiele toestellen, was op zich niet verbazend. DSD-bestanden blijven vooralsnog vrij obscuur en vereisen ook aan DAC-zijde net iets meer. Zo zou ook enkel de Teac UD-501 in onze test ze kunnen afspelen. Maar dat hebben we nooit kunnen ontdekken, daar er schijnbaar qua apps onder Android geen DSD-ondersteuning beschikbaar is.

Kortom, met de informatie uit deze workshop kan je verschillende kanten uit. Je kan bijvoorbeeld onderweg je mobiel toestel combineren met een compacte USB-DAC en hoofdtelefoonversterker voor een beter geluidservaring. Of je kan in de woonkamer toch naar hi-resaudiobestanden luisteren zonder dat daar een computer aan te pas komt. Een tablet is bovendien een veel leuker toestel om door een uitgebreide muziekcollectie te speuren.