Review: Audio Physic Avanti, Pass Labs INT-60 & Bassocontinuo Aeon
Hoewel de kwaliteit van de toegepaste audiotechniek de laatste jaren met sprongen vooruit is gegaan, blijkt deze technische vooruitgang in de dagelijkse praktijk helaas lang niet altijd tot meer muziekplezier te leiden. Terwijl aspecten als oplossend vermogen, transparantie en neutraliteit in de verschillende prijsklassen vaak beter scoren dan ooit tevoren, vallen er toch ook de nodige kanttekeningen te plaatsen. Vooral het regelmatig ontbreken van natuurlijke volheid, mooi uitgewerkte timbres, ritmegevoel en de betekenis achter de muzieknoten kan bijzonder storend zijn. Gelukkig zijn de drie producten uit deze test, ‘ondanks’ toepassing van de nieuwste technieken, wél in staat deze moeilijke horde te nemen.
Nelson Pass - bekend, Manfred Diesterich - ken ik ook, Lorenzo Belloli - eh, wie?! Tja, dat is nu eenmaal het lot wanneer je als gepassioneerd muziekliefhebber een compleet nieuw merk start. Niemand kent jou en je producten en daar moet je in onze overvoerde consumptiemaatschappij toch maar even tegenop zien te boksen. Voor het ontstaan van Bassocontinuo moeten we terug naar begin 2000. In dat jaar gaat muziekliefhebber en industrieel ontwerper Lorenzo samen met een goede vriend op zoek naar een mooi en vooral goed bij zijn wensen passend audiorack. Hoewel ze samen best een geschikt aantal merken en modellen vinden, schrikken ze van de inspiratieloze vormgeving en vooral het beperkte aantal mogelijkheden. Als daarna ook nog eens blijkt dat er eigenlijk bijna geen varianten van te verkrijgen zijn, besluit de niet bepaald onhandige Lorenzo om dan zelf maar de handen uit de mouwen te steken. Een jaar later is het dan zover. Voor hem staat een prachtig vormgegeven rack, wat heel gemakkelijk en op ieder gewenst moment verder kan worden uitgebreid en bovendien ook nog eens in talloze verschillende afwerkingsvarianten kan worden uitgevoerd. Met dit rack, dat we tegenwoordig kennen als het Accordeon rack uit de Reference serie, is de basis van deze nieuwe onderneming gelegd. Het meubel blijkt al snel zo succesvol te zijn onder vrienden en kennissen dat Lorenzo de stoute schoenen aantrekt en in maart 2008 Bassocontinuo opricht. Vanaf dat moment blijkt het rack overal een doorslaand succes te zijn en duidelijk in een behoefte te voorzien.
Inmiddels schrijven we 2016 en wordt het merk naar meer dan 30 landen wereldwijd gedistribueerd. Ook is het assortiment inmiddels flink uitgebreid en bestaat vandaag de dag uit maar liefst vijf verschillende modellijnen. De Classic lijn fungeert daarbij als meest betaalbare basisvariant, maar is uiteraard wel voorzien van de typische torenhoge Basso kwaliteitsstandaard. In de Reference lijn zijn de oorspronkelijke modellen van het merk te vinden, gecombineerd met een breed scala aan (afwerkings-)varianten waarbij de afzonderlijke levels maar liefst 12 keer worden gespoten! Bij de bijzonder chique Zen reeks moet u aan heel strakke en evenwichtige ontwerpen denken. Modellen die zijn vervaardigd uit organische materialen als leer en verschillende soorten houtvezelafwerking. De nieuwe Revolution serie vormt tenslotte het vlaggenschip van dit verfrissende Italiaanse merk en doet door zijn ultrastijve en lichte constructie, eerder aan Formule 1 racewagens dan aan een audiorack denken. Toch is de koek daarmee nog steeds niet op, want het werkelijke unieke visitekaartje van deze onderneming, wordt gevormd door de B by Bassocontinuo modellijn. Gebaseerd op de Reference modellen is bij deze volledige custom made reeks bijna alles mogelijk. Keuzes kunnen vooraf comfortabel achter de eigen pc worden gemaakt en door het werkelijk ongekende aantal mogelijkheden, de diepgaande exclusiviteit en de extreem hoge kwaliteitsstandaard, ontstaan uiteindelijk eindproducten die zelfs de meest kritische en veeleisende consument tevreden kunnen stellen.
Aeon
Ook testproduct Aeon is uit laatstgenoemde serie afkomstig en toont naast maatstaf zettend hightech materiaalgebruik, vooral ook de respect afdwingende motivatie van Lorenzo. Want om naast een zeer fraaie vormgeving en topklasse afwerking, ook nog daadwerkelijk een state of the art prestatieniveau met compleet vernieuwende oplossingen neer te zetten, is beslist een prestatie van formaat. Hoewel de vier poten van het rack uit massieve (in elkaar te draaien) delen van verschillende hoogten roestvaststaal bestaan, is dat tevens meteen het enige conventionele deel van het Aeon concept. Vooral spectaculair is het in iedere bouwlaag voorkomende monocoque basisframe. Dit CFRP (Carbon Fiber Reinforced Polymer) endoskelet, vormt namelijk een zeer belangrijk en essentieel totaalonderdeel. Vervaardigd van een bi-directionele sandwich met koolstof- en glasvezeldraden en vervolgens verstevigd met een harsmengsel, zorgt dit met behulp van metingen en stresstesten bepaalde geoptimaliseerde frame voor ongekend goede eigenschappen. Wat te denken van een vedergewicht van 600 gram terwijl het maar liefst 140x zijn eigen gewicht kan dragen! In de praktijk betekent dit een forse 80 kilo draagkracht voor het onderste plateau en nog steeds een respectabele 60 kilo voor alle bovenliggende etages!
Review: Audio Physic Avanti
Het tweede merk wat ik graag aan u wil voorstellen, is door zijn dertigjarige bestaan en vele succesvol uitgebrachte modellen een heel stuk bekender. Ik heb het dan over de Duitse luidsprekerfabrikant Audio Physic en zijn op dit moment uit drie modelreeksen bestaande assortiment. Hoofdontwerper Manfred Diesterich en zijn team slagen er iedere keer opnieuw in de grenzen van het technisch haalbare op te rekken. Sinds de modellen ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan - inmiddels alweer vijf jaar geleden - zijn een aantal grote stappen gezet. Een gegeven dat vooral is veroorzaakt door een hele reeks aan nieuwe inzichten en de toepassing van nieuw en beter materiaalgebruik.
Als ik deze in het kleine plaatsje Brilon gevestigde fabrikant in enkele woorden zou moeten typeren, zou dat ‘gepassioneerde perfectie’ zijn. Bij Audio Physic wordt namelijk niets aan het toeval overgelaten en wordt de productie, die uiteraard volledig in eigen huis plaatsvindt, van A tot Z strak gecoördineerd en vooral gecontroleerd. Al bij binnenkomst wordt werkelijk ieder elders geproduceerd onderdeel zoals de volgens eigen specificatie vervaardigde luidsprekerunits, uitvoerig getest en zelfs al grotendeels ingespeeld! Ook trilling- en resonantiebeheersing is een aspect wat heel hoog op de agenda van deze naar perfectie strevende fabrikant staat. Daarbij moet u denken aan zaken als keramisch schuim voor de interne demping, trilling opheffende push push wooferconfiguraties en optioneel leverbare magneetvoeten als typerende voorbeelden.
Avanti
Met de recent uitgebrachte Avanti brengt Audio Physic ter gelegenheid van haar 30-jarig bestaan een legendarische naam opnieuw tot leven. Hoewel het nieuwste model beslist overeenkomsten heeft met het origineel, is het meer een statement in zijn prijsklasse zoals de toenmalige Avanti ook was. De Avanti is voorzien van een zeven graden achterover hellende kast en een gehoormatig zeer goed functionerende inwendig geplaatste woofer zoals die ook de eerste keer in de Classic 30 is toegepast. Groot voordeel van dit laatste door Audio Physic uitgewerkte concept, is een verdere toename aan plaatsingsonafhankelijkheid. Of in andere bewoordingen een plaatsing die ook dicht bij een achter- of zijwand, nog steeds geen laagproblemen geeft! Hoewel voorgaande versies van de Avanti ook zonder meer visueel aantrekkelijke luidsprekers waren, is dit aspect bij de nieuwe Avanti tot nieuwe hoogten opgevoerd. Want wat te denken van zowel een tweetal perfect gepolitoerde hoogglans fineersoorten (ebben, palissander), alsook echt zwart essen, kersen, ebben en walnootfineer? Alsof dat nog niet genoeg is kan het model zelfs nog in vier speciale glaskleuren worden geleverd! Een geniale zet wat mij betreft, want naast een toename van 4 kilo ten opzichte van de 25 kilo zware fineerversies, krijgt het model er ook een bijzonder geraffineerde uitstraling door. Voeg daarbij het gemakkelijk krasvrij reinigen van het (hoogglans) glasoppervlak en je hebt een tijdloos en vooral bijzonder stijlvol totaalconcept.
Hoewel de Avanti in technische zin een 3-weg systeem is, zijn aan de buitenkant maar twee units zichtbaar. Helemaal bovenin is dat een 3e generatie 3,9 cm HHCT conustweeter
(Hyper-Holographic Cone Tweeter). Terwijl ook de pal daaronder geplaatste 15 cm HHCM middentoner (Hyper-Holographic Cone Midrange) met zijn dubbele korfconstructie van zowel gietmetaal als kunststof deel uitmaakt van deze verder geperfectioneerde derde generatie. De enkelvoudige onderhuids in een aparte behuizing geplaatste 20 cm woofer vormt een van de geniaal bedachte oplossingen die deze woonkamervriendelijke luidspreker zo bijzonder en onderscheidend maakt. Want terwijl de achterzijde van de woofer aan een opmerkelijk kleine afzonderlijke binnen behuizing is gekoppeld, straalt de voorzijde in het grote deel van de kast af. De openingen van beiden komen vervolgens in de voetplaat bijeen en zorgen daarmee gezamenlijk voor zowel een diep als snel en accuraat klinkend laag. Ook de prettig op het netvlies liggende afmetingen (108,7 cm hoog, 17 cm breed en 39 cm diep) en de vele uitvoeringen, dragen zeker bij tot een weergever die in letterlijk iedere woonkamer tot zeer goede weergave is te verleiden. Last but not least completeert aan de achterzijde een enkel paar hoogwaardige WBT NextGen luidsprekerterminals de hoge eerste kwaliteitsindruk.
Review: Pass Labs INT-60
Pass Labs
Dit uit 1991 stammende Amerikaanse elektronicamerk van de legendarische ontwerper Nelson Pass, behoort al vele jaren tot de absolute top als het gaat om zeer goed en vooral muzikaal presterende transistorversterkers. Pass-ontwerpen blinken verder uit in technische eenvoud en zijn zó doordacht en degelijk uitgevoerd, dat ze in staat zijn om heel lang op probleemloze wijze hun werk te verrichten. Nelson is daarbij ook nog eens een uiterst sympathieke persoon die zeker voor de audioscene de unieke instelling heeft om iedere technisch geïnteresseerde muziekliefhebber die daarom vraagt, van technische antwoorden te voorzien! Niet voor niets is op internet dan ook veel lectuur en een reeks aan zelfbouwontwerpen van zijn hand te vinden.
INT-60
Na de zeer succesvolle INT-30A klasse A en INT-150 klasse A/B geïntegreerde versterkers, zijn de nieuwe INT-60 (klasse A) en INT-250 (klasse A/B) versterkers, geënt op de nieuwste .8 generatie, geïntroduceerd. Mede door mijn reeds opgedane ervaringen met deze nieuwste generatie, was ik zeer gebrand om met name de geheel in klasse A werkende INT-60 met zijn 2 x 60 Watt vermogen aan de tand te voelen. Want zeg je Pass Labs dan denk ik in ieder geval vooral aan de mooi opgebouwde klasse A versterkers en ook deze nieuweling maakt hierop beslist geen uitzondering. Al vanaf het allereerste moment is volstrekt duidelijk dat deze versterker de genen van de nieuwe XA eindversterkers volledig in zich heeft. Zo is de extreem solide (48,2 cm breed, 19 cm hoog en 54,1 cm diep) en met 42 kg ook nog eens extreem zware behuizing, optisch volledig gebaseerd op de XA30.8 en XA60.8 eindversterkers. Zelfs de typische en in mijn ogen zeer aantrekkelijke ronde blauwe meter, die de bias aangeeft, is op deze geïntegreerde versterker aanwezig. Het enige wat het Pass ontwerpteam naast de uiterst links aangebrachte stand-by drukschakelaar heeft toegevoegd, zijn een display met numerieke volume uitlezing, een viertal ingangsdruktoetsen en rechts van de blauwe meter een volume draairegelaar en mute druktoets. Verder toont het massieve centimeters dikke aluminium frontpaneel fraai opgeruimd en daardoor aangenaam rustig. Uiteraard wordt er ook een mooie robuuste aluminium afstandsbediening meegeleverd, waarmee alle voorkomende functies soepel en probleemloos op afstand kunnen worden bediend.
Hoewel ook de achterzijde best het nodige weg heeft van bijvoorbeeld een XA60.8 eindversterker, zijn de verschillen hier toch groter. Niet zo vreemd als dit betekent dat je naast de bekende centraal geplaatste euro netstekkeraansluiting, een paar grote tilbeugels en een dubbel paar meer dan voortreffelijk functionerende luidsprekerterminals met zelfs een vast ingesteld aandraaimoment aan boord, ook nog een hele reeks aan in- en uitgangen kwijt moet! Pass heeft dit uiteindelijk netjes en praktisch opgelost. Het is bijzonder prettig dat de aansluitingen dit keer hoog op de achterzijde zijn gesitueerd. Dit maakt het aansluiten wel zo gemakkelijk. Naast een single ended en gebalanceerd paar voorversterkeruitgangen (om eventueel nog een extra eindversterker mee aan te sturen), is er een viertal single ended (RCA) lijningangen beschikbaar, waarvan twee paar gebalanceerd (XLR) zijn uitgevoerd.
Hoewel de visuele gelijkenissen tussen de INT-60 en XA60.8 onmiskenbaar zijn, blijken er onderhuids toch ook wel de nodige verschillen te zijn. De grootste is misschien wel dat de INT-60 feitelijk van slechts één enkel kanaal van de dubbel zo krachtige XA 60.8 mono eindversterkers gebruik kan maken. Door de noodzakelijkerwijs lagere instelstroom in het laatstgenoemde eindversterkergedeelte werkt deze niet tot 60 Watt om klasse A zoals zijn mono broer, maar in plaats daarvan iets minder dan de helft. Om toch eenzelfde soort kwaliteitsindruk te krijgen heeft het Pass Labs ontwerpteam onder aanvoering van Wayne Colburn, de essentiële details die het geluid van de 0.8-serie op zo’n hoog plan krijgen in een aantal subjectieve vergelijkingen ‘getweaked’. Dit is uiteindelijk dermate goed gelukt, dat het eindresultaat zeer dicht bij het prestatieniveau van de gescheiden grotere en duurdere broers uitkomt. Om dit te bereiken is er een aantal slimme vindingen in met name het voorversterkergedeelte doorgevoerd. Eén daarvan is dat in het volumeregeling circuit, de uitgangen nu worden gebufferd door 6 dB ingangs JFET’s en door de vele megohms aan belasting, duikt de vervorming tot zelfs onder de ,001% lijn. De extra versterking zorgt tenslotte voor een nog optimalere aansturing van het eindversterkercircuit en biedt een aanzienlijke klankmatige verbetering ten opzichte van de voorgaande passieve circuits.
Luisteren: de combinatie
Luisteren
Drie op het oog totaal verschillende producten en dan toch tot één en dezelfde klankmatige inslag komen? Laat ik vooropstellen dat importeur More Music een rasechte high-end importeur is met al ruim 20 jaar ervaring en zeer bekend met het vereiste samenspel tussen al deze producten. Ook de aangeleverde testkandidaten blijken al snel in de luisterruimte zeker niet willekeurig te zijn. Integendeel zelfs, want na het aansluiten en op temperatuur komen blijkt dat de onderlinge eigenschappen elkaar juist op prachtige wijze weten aan te vullen. Hoewel zeker ook afzonderlijk aan de tand gevoeld, heb ik al snel besloten om dit keer de apparaten vooral als muzikaal trio alle ruimte te geven. Want terwijl deze drie uiteraard ook afzonderlijk succesvol met andere mooie producten kunnen worden gecombineerd, valt er ook veel te zeggen om ze gezamenlijk in deze samenstelling te gebruiken.
Voordat ik verder ga wil ik graag eerst even toelichting op de combinatie van een versterker van €11.500,- met een paar luidsprekers van €5.490,- geven. Want dat is toch pure overkill? Enerzijds heeft u gelijk, want de Avanti’s zijn beslist niet moeilijk aan te sturen en u kunt voor een aanzienlijk lager bedrag nog steeds prima een meer dan bevredigende weergave realiseren. Maar vergis u niet, deze Avanti is een ware high-end wolf in schaapskleren. Zeker met zo’n topversterker als deze Pass Labs INT-60 versterker, kan de standaard al zo mooie en homogene weergave in een spannend luisterfestijn veranderen!
Een prachtig voorbeeld hiervan is het schitterende album Upojenie van de Poolse zangeres Anna Maria Jopek en de Amerikaanse jazzgitarist Pat Metheny. Ze leerden elkaar tijdens een jazzfestival in Europa 2001 kennen en besloten vervolgens om samen een keer een album op te nemen. Eindresultaat is een betoverend mooie creatie waarbij de messcherp en bijzonder ruimtelijk gepositioneerde snaarinstrumenten van Pat, prachtig blijken samen te smelten met de dromerige gezangen en sfeerbeelden die Anna penseelt. Mede door de grote zeggingskracht van deze fijnzinnig samengestelde audioset wordt nu een indrukwekkend mooi totaalplaatje neergezet. De breed uitgesponnen sferische beelden zijn qua zeggingskracht en dynamiekschakeringen regelmatig zo groots en indrukwekkend, dat het de modale afmetingen van de Avanti luidsprekers tart. Het laag loopt diep en drukvol door, ieder detail blijft rotsvast op zijn plaats staan, terwijl het midden en hoog een zeggingskracht en natuurlijke contrast bezitten die zorgt dat je maar door wilt blijven luisteren.
Hoewel heel anders qua sfeer, schiet ook de Britse trip-hopband London Grammar met hun eerste album If You Wait vol in de roos. Nummers als Strong en Hey Now bezitten een dermate prachtige bezieling en bijna klassiek tijdloze opbouw, dat je als luisteraar al heel snel beseft dat deze audioset puur een vervoermiddel is om bij het eigenlijke einddoel, de muziek zelf uit te komen. Geweldig gewoon als een set-up zo egaal en onverstoorbaar zijn werk doet zodat je tijdens het muziek luisteren eigenlijk geen moment meer aan eventuele hifi tekortkomingen denkt.
Kan het dan niet beter meer? Natuurlijk wel, en dan voornamelijk op gebieden als schaalgrootte, absolute resolutie, breedbandigheid en dynamisch bereik. Dan moeten we ook goed realiseren dat, als je daadwerkelijk alle bovengenoemde parameters thuis op een nog hoger niveau wilt krijgen, je ook meteen aan een hele reeks basisvoorwaarden moet worden voldaan. Voorwaarden die lopen van toch wel enigszins geoptimaliseerde akoestische omstandigheden in een ruimte met behoorlijke afmetingen, tot aparte audiostroomgroepen en bronnen en software die onberispelijk van kwaliteit zijn. Maar met het hier besproken trio is dat meteen al een heel stuk minder kritisch en dat zorgt er al snel voor dat dit testgezelschap tot de werkelijke winnaars in een werkelijke woonomgeving behoren!
Conclusie
Drie op het oog heel verschillende producten die gezamenlijk en vooral qua filosofie, toch veel meer met elkaar gemeen hebben dan je in het eerste instantie zou verwachten. Zo is de nieuwe Audio Physic Avanti bijzonder woonkamervriendelijk qua formaat, leverbaar in vele afwerkingsvarianten en bovendien voorzien van weergavekwaliteiten die zowel het formaat als prijsklasse ontstijgen.
De Pass Labs INT-60 straalt op zijn beurt een en al robuustheid uit. Het is een echte topklasse no-nonsense versterker, die maar voor één ding is ontworpen: het op heel pure, krachtige en onverstoorbare wijze luidsprekers van muziek te voorzien. Daarbij heeft deze geïntegreerde versterker zoals eigenlijk alle Pass Labs versterkers, een indrukwekkend mooie realiteitszin. Met andere woorden is de klank zowel mooi als ook heel herkenbaar live. Combineer dat vervolgens met zowel een volle, rijke tonale balans, als een uitstekende definitie, vloeiendheid, lucht en zeggingskracht en je hebt een van de beste versterkers in zijn prijsklasse in handen.
Last but not least is het Aeon rack van Bassocontinuo ontwerper Lorenzo Belloli eveneens een voltreffer in zijn klasse. Dit rack is gewoon anders in alle opzichten. Anders qua opbouw, anders qua concept, anders qua materiaalgebruik en anders wat betreft de snelle, transparante en uitgewogen weergave. Wat dit Aeon rack specifiek doet is iedere vorm van versmering, vaagheid of toegevoegde kleuring uit uw aansturing verbannen. Feitelijk hoort u hierdoor vooral de werkelijke eigenschappen van alle erop geplaatste componenten. Iets wat zeker met de foutloze INT-60 versterker en de bijzonder goed presterende naturel muzikaal klinkende Avanti luidsprekers, een prachtig puur en naturel totaalgeheel opleverd. Qua totaalbedrag beslist niet goedkoop, maar wel in staat om in vele woonsituaties en met vele muzieksmaken tot bijzonder bevredigende resultaten te komen.
Prijzen
Audio Physic Avanti vanaf € 5.490,- per paar
Pass Labs INT-60 € 11.500,-
Bassocontinuo Aeon € 4.185,- testconfiguratie met 3 verdiepingen