Tivoli PAL: Zon, zee en … muziek!

Het is alweer een aantal jaren geleden dat ik in verschillende audio winkels van respectabel kaliber plotsklaps een heel bijzonder product ontwaar. Het is een klein houten kastje voorzien van maar enkele knoppen en luisterend naar de naam Model One van het Amerikaanse Tivoli audio. Hmm, Tivoli? Nooit van gehoord. Wat moet dat nu weer voorstellen denk ik bij mijzelf.

Nu moet ik zeggen dat ‘het er nog nooit van gehoord hebben’ er al heel snel af is, want het aantal winkels waar de radio vanaf dat moment verkocht wordt neemt een enorme vlucht met dit model. De Model One wordt razend populair en vliegt als warme broodjes over de toonbank.

Het betreft hier een mono(!) tafelradio voor binnenshuis toepassingen. Aan boord zijn een aan/uit schakelaar, een afstemknop en een keuzeschakelaar om van frequentieband te wisselen met daaronder geplaatst een kleine breedbandluidspreker, that’s all! En o ja, het apparaat is (nog steeds) verkrijgbaar in verschillende visuele uitvoeringen die van uitstraling varieren van heel chique tot bijna sportief. Maar wat maakt het ding dan zo bijzonder? Mede door de bemoeienis van de beroemde Amerikaan Henry Kloss die al vele jaren de mooist klinkende ontwerpen uitvind, klinkt het apparaatje buitengewoon goed voor zijn afmetingen en is in staat op een heel aanstekelijke wijze muziek te maken en de intentie hiervan intact te laten. En dat is een prestatie van formaat. Bij de tegenwoordige modellen is nog een extra ingang geplaatst om bijvoorbeeld randapparatuur zoals als een CD-speler aan te kunnen sluiten. Iets wat de eerste exemplaren nog moesten ontberen.

Wanneer het concept wereldwijd zo goed blijkt aan te slaan komt er al snel uitbreiding in de vorm van een zelfde soort behuizing als de radio zelf, maar dan behalve de aan/uit schakelaar, geen verdere knoppen. Deze losse luidspreker met versterker wordt dan heel toepasselijk Model Two gedoopt en hiermee is de stereo uitvoering van het concept een feit.
Het gaat inmiddels steeds beter met Tivoli en in navolging van de Model Two volgt al snel een bijbehorende hoogwaardige piepkleine subwoofer(!). Wat eens begon als een goedklinkende tafelradio groeit uit tot een wereldwijd, ijzersterk marketingconcept.

Een laatste aanvulling op het systeem is de pas geïntroduceerde CD-speler. Door deze nieuwste telg is men als koper in staat nu eens een echt hoogwaardig miniatuur systeem op te bouwen. Een set die vooral heel goed klinkt maar uiteraard wel bedoeld is voor intieme en kleine opstellingen. Een reusachtige woonkamer volledig met stabiel geluid vullen behoort niet tot de toepassingsgebieden maar een serre, studeerkamer, of andere kleine ruimte zeker wel.

Tivoli PAL
Dat men het zichzelf bij Tivoli audio niet echt gemakkelijk maakt blijkt uit de onlangs geïntroduceerde Tivoli PAL. De laatste drie letters staan trouwens voor Portable Audio Laboratory en dat is een hele mond vol voor het kleine kastje dat uit de doos tevoorschijn komt.

Deze gloednieuwe portabel radio is duidelijk ontworpen met een stevige knipoog richting Model One en consorten. Ook hier bevindt zich een enkele (mono) breedband miniluidspreker aan de voorzijde tezamen met een volumeregelaar en frequentieband keuzeschakelaar. Het apparaat is omkleed met een soort van prettig, stroef aanvoelende kunststof, spatwater bestendig en voor de afmetingen voelt het ding heerlijk stevig aan. Bijzonder is dat de radio niet via batterijen wordt gevoed maar een heuse accu aan boord heeft. Eenmaal opgeladen staat deze garant voor héél lang luisterplezier want in de testperiode die verschillende weken bestreek, heb ik hem maar eenmalig hoeven opladen. Prima!

Aan de achterzijde zijn behalve deze lichtnet aansluiting (met losse transformator) ook exemplaren te vinden voor een hoofdtelefoon (stereo!) en een reserve (aux) ingang voor een ander randapparaat. De stevige telescoopantenne heeft in ingeklapte toestand een mooi verdiepte rustplaats gevonden tegen de achterwand. Volledig uitgeschoven zijn zelfs de lengteverhoudingen nog goed gekozen want persoonlijk vind ik de Tivoli een echt hebbeding welke zeer uitgedacht is qua vormgeving. De radio kan in maarliefst 8 verschillende kleuren worden geleverd welke varieren van statig bruin tot fluorescerend geel. Keuze genoeg dus.

In gebruik

Na de accu volgens de handleiding te hebben opgeladen is de PAL gereed voor gebruik. Ik schuif de antenne behoedzaam uit en grom tevreden wanneer ik de stevige knoppen bedien. Gezegd moet worden dat ik tijdens deze test geen flauw idee heb van de prijs. Maar mede door de stevig aanvoelende bedieningsorganen stijgt voor mij het waardegevoel snel. De knop die de afstemschaal aanstuurt deelt ditzelfde gevoel en door de oersimpele bediening weerklinken al snel de eerste klanken.

Volledig vrij van ruis, brom of enig ander ongerechtigheid dwarrelen de warme klanken van Tori Amos als een douche over mij heen en krijg ik zelfs kippenvel. Het moet nu toch niet gekker worden zeg, kippenvel en emotionele betrokkenheid uit een mini radiootje?!
Toch is het echt waar. Uit de luidspreker komt een veel volwaardiger geluid dan je ooit zou verwachten van zo’n toestel. De klank is schoon, zuiver en vol. Dit zonder stemmen als een donderbui te laten weerklinken of ten onder te laten gaan in nasaliteit. Spraak is perfect verstaanbaar en muziek klinkt heerlijk ontspannen.
Doordat alles zo prima vervormingsarm overkomt heb ik ook uitgeprobeerd wat er gebeurd als ik de volumeregelaar nu eens helemaal opendraai. Voorzichtig draai ik de regelaar langzaam steeds verder naar rechts en voel onbewust dat de haren op mijn hoofd en armen zich langzaam oprichten, beducht op de waarschijnlijk naderende sterke vervormings stortvloed uit de luidspreker.

Nou, niet dus. Uiteraard gaat het volume behoorlijk omhoog echter zonder ooit het luidheidsniveau van een Gettoblaster te bereiken of de ruiten te doen rinkelen. Maar natuurlijk  mag je dit natuurlijk ook niet verwachten uit zo’n guitige klein turf.

Toch is er nog wel een haar in de soep te vinden. Wanneer ik een toevallig in de buurt zijnde CD-speler (Mark Levinson 390S!!) aansluit op de reserve ingang valt mij op dat het ruime regelbereik van de volumeregelaar sterk is geslonken wat leidt tot de bekende schrikachtige bediening welke zoveel audio componenten kenmerkt. Een wat lagere gevoeligheid van deze ingang zou raadzaam zijn om het product nog verder te perfectioneren. Verder valt er maar bar weinig op de PAL aan te merken.

Het optimale genieten ontstaat wanneer ik een hoogwaardige, niet portabel hoofdtelefoon, op de radio aansluit. Het stereodeel blijkt van erg goede kwaliteit te zijn en op hoog niveau te kunnen presteren. Diepe strakke bassen, een mooi doortekent middengebied zonder storende kleuring en een zuiver hoog zijn mijn deel, met als belangrijkste kenmerk weer die muzikale samenhang die de Tivoli lijn als totaal zo kenmerkt.

Conclusie
Met de PAL heeft Tivoli audio wat mij betreft een muzikale maatstaf op het gebied van miniatuurradio’s gezet. Het apparaat oogt goed, is prima geconstrueerd en wat het belangrijkste is, hij klinkt voor zijn afmetingen buitengewoon goed.

Ook al is het apparaat bedoeld voor buitengebruik, binnen misstaat hij zeker niet. Het beste komt het apparaat tot zijn recht als je hem heel zacht voor of naast je hebt staan. Door de hoge verstaanbaarheid kun je dan heel intiem, heel gedetailleerd alles volgen en genieten van de emotieoverdracht die muziek of het gesproken woord zo kenmerkt.

Met zijn advies winkelprijs van EUR 199,- is de PAL zeker geen krijgertje te noemen maar wat je er voor terugkrijgt weegt hier ruimschoots tegen op. Een portabel topper die het wat mij betreft verdient eenzelfde weg te gaan als de zo succesvolle overige Tivoli producten. Warm aanbevolen!