NAD C352

Als een echte award winnaar kondigde importeur AND Benelux de NAD C352 geïntegreerde versterker bij mij aan. Nu raak ik daar niet van onder de indruk want ik ben een nuchtere Hollander “die het eerst zelf wil zien en vooral horen” voordat ik een oordeel onderstreep of afval. Daar maakte AND Benelux geen probleem van en de C352 arriveerde op de deurmat. Nieuw in doos dus een tijdje inspelen kon geen kwaad. Waarna de pret kon beginnen.

C352

De C352 is een geïntegreerde versterker die als je de website van NAD mag geloven vol zit met innovaties. Eerst maar eens de basis van het apparaat. In- en uitgangen zijn er genoeg. Twee tape in/uit met dubbing mogelijkheid. Vijf lijningangen. Voor- en eindversterker zijn te scheiden via brugjes op de achterzijde. Tweede uitgang van de voorversterker sectie is telkens actief. Daar kan dus een subwoofer op. Of een tweede eindversterker voor bi-amp zoals de NAD C272 die een gelijke versterkingsfactor heeft. Een trigger uitgang met 12 volt om remote apparaten aan te schakelen. Een IR-in/uit om met één afstandbediening meerdere NAD apparaten te bedienen. Uiteraard is daartoe een systeem AB bij inbegrepen in de prijs. Op de voorzijde een hoofdtelefoonaansluiting. Verder volume en balansregeling en een uitschakelbare toonregeling. De toonregeling werkt alleen aan de uiteinden van het frequentiespectrum en laat het belangrijke middengebied onaangetast. En rekent u erop: een toonregeling is soms best handig. Purisme is één ding, gemak een tweede. De kast is in de nieuwe NAD kleur titanium grijs (alternatief in antraciet). Typisch voor NAD past de kleur bij geen ander merk en heb je al snel de neiging de gehele set met NAD op te bouwen. Slim of juist dom? De consument beslist en de verkoopcijfers van NAD geven aan dat ze slim zijn. De kast voelt niet echt stevig aan. De achterzijde en de bovenplaat mogen steviger of desnoods beplakt worden met een laag bitumen om rammelen tegen te gaan.

In de C352 schuilt de elektronica. Een twee maal 80 Watt versterker aan 8 Ohm en door gebruikmaking van PowerDrive ook 80 Watt aan 4 Ohm. NAD specificeert naast het continue leverbaar vermogen altijd het maximum vermogen dat de versterker kan leveren onder dynamische omstandigheden, dat wil zeggen als er muziek speelt. Bij 8 Ohm is dat 115 Watt, bij 4 Ohm 185 en bij 2 Ohm zelfs 240 Watt. Kortstondig leverbaar vermogen. Een schakelaar aan de achterzijde geeft u de optie Soft Clipping in te stellen, waarmee voorkomen wordt dat de versterker aan de grens van zijn kunnen sterk gaat vervormen. Handig voor de disco broeders onder ons. De dempingfactor is groter dan 150, het frequentiebereik heeft -3 dB punten op 3 Hz en 70 kHz. De ingangsgevoeligheid is gekozen op 770 mV voor de voorversterker. Een juiste waarde met CD spelers die twee volt afgeven. Sommige phono versterkers komen mogelijk net wat adem te kort omdat ze niet veel verder komen dan 200 mV aan de uitgang. In de praktijk verwacht ik daar weinig problemen mee. Binnenin zien wij een voeding die gedomineerd is door een grote ringkern trafo met twee elco’s.

De versterker zelf is opgebouwd op een verzorgde printplaat met aardig wat draadbruggetjes en twee kleine boards die recht op het moederbord staan. Waar nodig gebruikt NAD losse koperstrips in plaats van printbanen om stroom te transporteren zoals voor de LS-leidingen. Alle ingangen zijn relaisgeschakeld. Een viertal Sanken eindtransistoren levert de power. NAD heeft in deze versterker PowerDrive toegepast wat zij al eerder met succes gebruikten in de C320BEE en de C370. PowerDrive topologie meet automatisch de impedantie van de luidspreker en stelt de voeding zodanig in dat het maximum rendement bereikt wordt aan de belasting. Daardoor is de versterker beter in staat luidsprekers die een lastig Ohm’s, capacitief of inductief gedrag vertonen aan te sturen terwijl de versterker betaalbaar blijft. Bijna iedereen weet zich wel een combinatie van die ene versterker met die specifieke luidspreker te herinneren die bovengemiddeld klinkt. In technisch opzicht is de afstemming van de versterker op de luidspreker belasting in zo’n geval optimaal. Daarom heeft NAD PowerDrive ontwikkeld wat volgens NAD zorgt voor een dergelijke ideale combinatie ongeacht merk luidspreker.

De set

De NAD C352 staat pontificaal in de kleine luisterruimte en vervangt een Van Medevoort MA240 die normaal zijn best staat te doen. Van voor tot achter is de set als volgt opgebouwd. Marantz CD63SE CD speler met een Trichord Clock 2 erin. De speler doet slechts dienst als loopwerk en is aangesloten met een Canare Digiflex II Gold kabel op een Musical Fidelity X-DAC V3 upsampling dac met extra voeding. Via een eenvoudige maar goede Linn Analogue interconnect verbind ik de DAC met de versterker. Luidsprekers zijn aangesloten met Supra Classic 4 mm2 kabels en Sharkwire zilveren banaanstekers. Op Alphason Aragon AG-60s stands staan Impulse IMP luidsprekers. Geen trucs, geen tweaks, zelfs geen geoptimaliseerde netspanning in deze ruimte die bedoelt is apparatuur als de NAD C352 op zijn merites te kunnen beoordelen. Twee uitstapjes maak ik wel, de C352 speelt soms met een voedingsspanning verkregen via een Kemp Elektroniks Balanced Isolator Source, een scheidingtrafo die qua prijs niet thuis hoort bij deze versterker. En een uitstapje naar de woonkamer waar hij speelt met een Marantz SA8400 vM gemodificeerde speler en Focal-JMlab Electra 927 speakers. 

Award waardig?

Het eerste dat opvalt met de C352 is de enorme transparantie en het heel fraaie stereobeeld dat hij neerzet. Een transparantie die als gesponnen zijde in de ruimte hangt. Niet scherp wat ik heel even dacht maar juist teder, fijntjes en brandschoon. Op dit punt scoort de C352 heel erg hoog. De eerste CD die ik daarvoor “misbruik” is van Eric Clapton. Mooi los neergezet, al is het een beetje op het kale af. Veel details worden uiteen gerafeld zonder te vervallen in een analytische weergave die aan een ziekenhuis doet denken. Het luistert makkelijk, zelfs gedurende langere luistersessies. Met afbeelding in de hoogte heeft de C352 moeite, waar overigens ook de DAC schuldig aan is en een tikje meer warmte zou welkom zijn. Warmte zoek ik op met Lori Spee die in het Engels liedjes van Herman van Veen vertolkt. Dat doet ze lekker losjes met een aanstekelijk ritme. Weer een lieflijke openheid en veel transparantie. Zonder enig probleem worden de Impulse IMP monitors aangestuurd. Hard of zacht maakt niet uit, het beeld blijft mooi vol. De C352 blijkt in staat nuances op een subtiele manier bloot te leggen en duwt daarbij de speakers uit beeld. Die verdwijnen in het niets en slechts een virtueel beeld blijft dat op enige afstand van de luisteraar staat. Tikkie meer gevoel en drama en we zouden er zijn.

Oscar Peterson en de C352 maken het samen waar: eenvoud is de kracht het ware. Zonder opsmuk of teveel akkoorden gaat de muziek de ruimte in. Eenvoudig in de zin van rein en schoon. De vleugel mag wat mij betreft krachtiger worden neergezet, de baslijnen zijn heerlijk op maat, terwijl de percussie ruist. Pas als Peterson overweldigend moet zijn haakt de C352 af, dan erkent hij zijn meerdere in duurdere types van NAD of andere merken. Tot dat moment is er veel snelheid en ritme in het geluid wat een mooie prestatie is. Zangers Beverly Craven spint het geluid als zijde op haar debuut CD. Heel teer en maagdelijk is de weergave. Wat tot gevolg heeft dat de begrafenisstoet door New Orleans die ze beschrijft droefheid te kort komt. Het verdriet moet haast voelbaar kunnen zijn en daar is de C352 te calvinistisch voor. Zet er tegenover dat je wel heel plezierig blijft luisteren en dat veel uit de opname wordt blootgelegd en je hebt wat we noemen een compromis.

Door met een dame die mij na aan het hart ligt: Stacey Kent. Haar “Collection” is een zeer fraaie opname op Gold Disc met echte klassiekers. De C352 lijkt gemaakt voor Kent met zijn ritme en snelheid. Haar stem vervult mij keer op keer met een gelukzalig gevoel, zelfs als haar man bijna lijfelijk in de kamer aanwezig is met zijn saxofoon. De opname mag schitterend zijn, de apparatuur moet het weergeven en doet dat met verve. Binnen het zeer stabiele stereobeeld klinkt het wederom lekker losjes en easy. Grijpen naar meer Kent CD’s blijft die avond niet uit en tot ik tijdens “Dreamland” de ogen niet meer openhoud. Carla Bruni is al even lekker aanwezig met haar puntige gitaarspel en simpele zang. Heel verstaanbaar en netjes gescheiden van de tweede stem. Open, intrigerend en vooral veel muziek. Tot slot echt klassiek met Jaap van Zweden. De Locatelli opname komt geheel los van de speakers en staat in de ruimte. Al is het een beetje een hifi geluid door het missende vleugje warmte en romantiek. Naarmate ik de muziek harder zet raak ik verder van mijn ideaalbeeld af. Ik weet dat romantiek in de opname zit en dan mag het best wat minder gladjes klinken. Kwestie van smaak? Al met al een positieve indruk zeker gezien het enorme potentieel aan transparantie en het wijde stereobeeld. Ik kan mij voorstellen dat deze versterker er in een award verkiezing op nadrukkelijk wijze er uit springt. Een potentieel waar menig duurder broertje jaloers op zal zijn.

Uitstapjes

Als ik een Kemp Balanced Isolator Source gebruik in de stroomvoorziening van de set verandert de klank van de versterker van koel naar een meer levendig en zachter karakter. De weergave is ronder met nog meer openheid en gemak. De C352 heeft duidelijk baat bij een schone netstroom, zoals vrijwel alle apparaten, alleen staat de prijs niet meer in verhouding. De C352 kost 599 euro, de BIS 999 euro. In de totaalprijs van set valt het wel mee maar persoonlijk zou ik dan eerst uitwijken naar een duurdere versterker. Winst is er naast het lievere karakter ook te vinden in meer rust in de weergave en het wordt nog gemakkelijker details waar te nemen. Met andere woorden: met schone stroom legt u de potente van de C352 pas echt bloot.

In de woonkamer presteert de NAD redelijk aan de Focal-JMlab. Speakers die veel te duur zijn voor de combinatie. Het is genoeglijk om naar muziek te luisteren, echter het maximale haal je er niet uit. Daar is de C352 te eenvoudig voor van opzet en daar heeft NAD andere versterkers voor in huis. Verbazingwekkend is wel wat er gebeurt als ik een SA-CD draai van Janine Jansen die “De vier jaargetijden” uitvoert op een recent verschenen uitgave. Dan leeft de C352 helemaal op en zet het beste beentje voor. Levendig, meeslepend, emotioneel en detailrijk. Zonder meer knap wat een budget versterker kan als de bron optimaal benut is en de opname goed. De combinatie NAD C352 – Marantz SA8400 vM is voor SA-CD heel geslaagd. Zelfs aan kostbare vloerstaanders die niet altijd vriendelijk zijn voor een versterker. Overigens staat hier een Kemp Elektroniks Power Source in de voedingslijn.

Conclusie

NAD levert in de vorm van de C352 een uitermate flexibele versterker waarmee u aan in- en uitgangen niet te kort zult komen. Een zegen voor hen die nog veel met tape in de weer zijn. De toonregeling is een welkome extra om slecht opgenomen CD’s luisterbaar te maken. Vermogen levert de C352 genoeg voor een doorsnee huiskamer en van lastig aan te sturen luidsprekers raakt de NAD niet onder de indruk. Opvallende eigenschap is de enorme transparantie van deze versterker en het gemak om over de gehele bandbreedte zoveel detail te leveren. Geen scherpe randjes, geen harde “S”-klanken, een open middengebied en een strak licht ingehouden laag staan borg voor veel luisterplezier. Aan de minkant noteer ik een karakter dat neigt naar afstandelijkheid. Meer emotie waardoor ik meer betrokken word in de muziek is welkom. Slechts bij de SA-CD van Jansen kroop ik ineens op het puntje van de stoel. Eens te meer een reden zelf naar de versterker te gaan luisteren, mogelijk ligt uw nadruk nu juist op de transparantie waarin de C352 heer en meester is. De C352 kan een mooi hart vormen in een fraaie set en verdient zowel een bron als weergevers die boven de middelmaat uitstijgen. Op basis van mijn ervaring een terechte Award winnaar op vele punten.

Prijs:
NAD C352  599 euro

Importeur:
AND Benelux BV
Herastraat 47
5047 TX  Tilburg
Telefoon 013 4550955
Fax 013 4555666
E-mail info@andbenelux.com
Website www.andbenelux.com en www.nadelectronics.com