PMC GB1 luidsprekers

Een jaar nadat de PMC GB1 werd verscheept vanuit Engeland is hij eindelijk aan de beurt voor een recensie. Inmiddels heeft het paar al vele uren gespeeld, alleen nooit bij een recensent. Omdat ik een alleseter ben kwam hij uiteindelijk bij mij terecht waar het noodlot de kop op stak. Een lekkage, met als gevolg dat mijn tweede luisterruimte langere tijd niet beschikbaar was. Gelukkig kwam het allemaal goed, is de speaker nog volop in productie en is de set alleen maar gegroeid door het vele spelen. De reden dat het verslag uiteindelijk toch op dit virtuele papier staat.

De Engelse fabrikant PMC is bekend in het professionele circuit en in luidsprekers voor audio installaties thuis. Dat is op zichzelf redelijk bijzonder. De professionele markt houdt nauwelijks rekening met uiterlijk, de home audio markt vraagt niet om extreme belastbaarheid. Zo zijn er meer verschillen aan te geven. PMC een fanatieke aanhanger van het transmission line principe. Een onterecht verguisde soort behuizing die een slechte naam kreeg vanwege ondoordachte ontwerpen uit het verleden die sloom en donkerbruin waren in de basweergave.

Wat lang onbegrepen bleef was dat een transmission line die goed is gedimensioneerd snel is, evenwichtig laag geeft en vooral heel diep doorloopt naar de laagste tonen. Wie bedenkt dat PMC hofleverancier is bij grote muziekstudio’s over de gehele wereld, daar deels exact dezelfde modellen afzet als voor de huiskamer, snapt zelf wel dat een slome bas en onregelmatig frequentie verloop onacceptabel zouden zijn voor monitoren op professionele basis.

Het idee achter de transmissielijn is om de naar achter afgegeven energie, die de luidsprekerunits produceren, volledig te absorberen in een lange taps toelopende pijp van een kwart golflengte van de resonantiefrequentie. Door te varieren met de demping kun je controle uitoefenen over de frequenties die de transmissielijn verlaten. In de praktijk lopen transmissielijn luidsprekers dieper door in het laag en is dat laag ook veel meer gecontroleerd dan bij basreflex ontwerpen. De pijpconstructie in de kast geeft meteen de nodige stevigheid aan de kast. Een volledige uitleg over transmissielijn ontwerpen vindt u op de PMC website. 

GB1 staat voor Ground Box 1. De GB1 is de kleinste vloerstaander in het programma van PMC. Hij meet 87 x 15,5 x 23,4 cm (hoogte, breedte, diepte). Voor de plint en de spikes moet u nog 3 tot 6 centimeter bij de hoogte optellen. De luidspreker is voorzien van mooie bi-wire aansluitterminals. De transmissielijn in de kast heeft een totale lengte van 2,4 meter. De GB1 heeft een frequentiebereik van 29Hz tot 25kHz. Impedantie is nominaal 8 ohm en de gevoeligheid ligt op 87dB. De kast is gemaakt van het materiaal Medite en is strak afgewerkt. Jammer is dat de achterzijdes van de luidsprekers niet gefineerd zijn, maar gewoon voorzien van een zwarte verflaag. Als de luidsprekers met hun rug naar de muur staan zal dat geen probleem zijn, maar bij vrije plaatsing is het minder fraai. Kasten worden standaard geleverd in zwart, eiken en kersen. Andere fineersoorten zijn op aanvraag leverbaar.


De set

Ik probeer de PMC eerst op een Arcam set met een A90 versterker. Helaas voor de Arcam (of de PMC zo u wilt) speelt dat niet lekker. Weinig pit en een weergave die nauwelijks de aandacht vast kan houden. Zodra ik de kans heb gaat mijn Van Medevoort MA240 met Chord kabels aan de GB1 en dat leeft wel. Als bron een Marantz CD63SE loopwerk met een Musical Fidelity X-Dac V3 d/a converter. Het loopwerk heeft een Trichord klok aan boord, de dac heeft een opgewaardeerde voeding. Ik experimenteer nog wat met Solid Tech IsoClear voeten en schuif met de GB1 naar de beste positie. Uiteindelijk staat de GB1 60 cm van de achterwand, 40 cm van de zijwand. Licht ingedraaid, op zijn eigen pootjes, ongeveer 2 meter uit elkaar en 2,5 meter van de hotspot. Kabels zijn van Chord (interconnect en LS-kabel), netsnoeren en verdeelblok van Supra.

Binnenkomer

Een lekkere binnenkomer is: “Experience the divine” van Bette Midler. Een greatest hits live verzamelalbum waarvan ik tracks als “Miss Otis regrets” en “Boogie Woogie Bugle Boy” draai. Up tempo nummers waar aktie en pit een eerste vereiste voor is. De indruk dat Bette in een zaal staat komt redelijk over. Het weergeven van de emotie die Bette in haar zang legt, gesteund door haar achtergrondkoor, gaat de GB1 goed af. Het laag is stevig aanwezig, niet zozeer in de luisterruimte zelf als wel daarbuiten. De GB1 geeft veel energie zonder daarmee te overdrijven. Op de hotspot is het laag snel en strak. De GB1 is een driftig baasje dat de toon zet. Speelt desgewenst hard en komt dan helemaal los. Met “Boogie Woogie Bugle Boy” hangen de spetters aan de muur.

Een eerste nummer van Bebel Gilberto plaatst haar stem te ver naar achter. Met de bas en percussie juist te ver naar voor. PMC (Professional Monitor Company) doet zijn naam eer aan, het zit hem in de opname en dat hoor je feilloos. Het album kabbelt rustig door met easy listening muziek. In track twee komt de stem Bebel juist op je af. Ze loopt haast verleidelijk voor je heen en weer om je te vangen in haar web van sexy draden. De sfeer voelt bijzonder goed. Ik wen snel aan het geluid van de GB1 en noem hem in stilte een allemansvriend. Ook Christy Baron heeft die sexy gloed opgepikt. De bas op de Chesky opname is te zwaar aangezet en gaat te diep voor de luisterruimte. Maar blijft behoorlijk onder controle. De drums staan luchtig achter in de opnameruimte en sterven mooi langzaam uit. Voor het geld presteert de PMC GB1 met deze softe jazz erg goed. Ik houd er wel van als een vrouw als “vrouw” overkomt waardoor de sfeer van een nachtclub ontstaat. Warm en broeierig.

Totaal

De Nits brengen muziek van een andere orde, waardoor nieuwe dingen opvallen. Zo hangen de leden van de Nits aan de luidsprekers en komen maar weinig vrij. Ferm, diep en indrukwekkend is de bas. Terwijl de luidspreker knap hard staat te spelen blijft de kast resonantievrij en valt de conusuitslag nog mee. Dank aan het transmission line principe. Veel punch in een soepele weergave. Stemmen laten zich probleemloos afzonderlijk beluisteren (iets dat bij Bette Midler minder goed ging). De totale weergave is homogeen, goed gevuld met details en met nadruk neergezet. Hoe harder ik ga spelen des te meer voelen de Nits zich thuis. Geef gerust gas met een GB1. Als ik omgeven door alle muziek geweld aan de luidsprekerkasten voel trillen die nauwelijks. Te danken aan de inwendige poort die de kast stevigheid geeft.

Redelijk hard mag ik ook Vivaldi draaien. Janine Jansen brengt alle jaargetijden langs in een stuwende uitvoering. Veel ruimte voor de solo viool zonder de aandacht te verliezen voor cello, orgel en andere violen die Janine begeleiden, waardoor zuivere muziek ontstaat. De vonk tussen de GB1 en mij springt over en ik waardeer de kleine geweldenaar zeer in mijn ruimte van 2,80 x 4,40 meter. Geen wanklanken in de zachte passages waar met beperkt vermogen de GB1 de aandacht probeert vast te houden. Kernwoorden: beheersing, kracht en soepelheid. Ik vind het jammer dat ik ook met het Combattimento Consort Amsterdam twee luidsprekers blijf horen. Nog wat schuiven helpt wel om het geluid los van de kast te maken maar kan niet alles voorkomen. Ook is het stereobeeld smal en komt maar een klein stukje buiten de luidsprekers zelf. Dat maakt de weergave wel strak en precies. Voor zweverige weergave moet u elders zijn. Het zijn echte monitors al loopt de kast door tot de grond. Monitors om een opname te beoordelen en af te luisteren. Met de juiste hoeveelheid felheid en hardheid. Tevens zacht als het zacht moet zijn. Een kameleon voor geluid. Onzichtbaar en transparant. Dat de GB1 op punten achterblijft ten opzichte van veel duurdere modellen is geen reden hem links te laten liggen. Sterker nog, in zijn prijssegment valt hij positief op. Je kunt niet het onmogelijke verwachten voor 899 euro per stuk.

Totaal

De PMC GB1 is een visueel aantrekkelijke luidspreker met zijn smalle vorm. Nette zaken zijn de stevige bi-wire aansluitingen, de afneembare frontjes die geen lelijke naakte kast achterlaten (aanbevolen die inderdaad weg te laten), de voeten die stevigheid geven en fineer opties om de GB1 aan te passen aan uw interieur. Het geluid is bovenmodaal goed. Stevig, snel, transparant en detailrijk. Het is een echte monitor die inzicht geeft in de opname en langs die weg af en toe genadeloos afrekent met waardeloze studio technici. De GB1 vraagt om energie en voelt zich het lekkerste als het een keer hard mag. Mijn vM MA240 kwam nooit adem te kort waardoor gas geven binnen het bereik kwam.

Speel je zacht dan heeft de GB1 wat meer moeite om de aandacht van de luisteraar vast te houden. Eveneens een eigenschap die verwant is aan de studio. Dat de weergave direct is vraagt enige gewenning van de luisteraar, gewenning die binnen een paar CD’s is bereikt en de stap naar een minder goed positionerende luidspreker lastig maakt. De GB1, die eigenlijk een grote DB1+ is, is in staat tot dieper laag dan de kleinere broer en heeft geen stands nodig. Dat kan een voordeel zijn en het spaart geld. Plaatsing is nauwelijks anders t.o.v. de DB1+, misschien zelfs iets gemakkelijker. Al met al is de GB1 een aantrekkelijke kandidaat voor een snelle en stevige versterker met de nodige potentie. Het eindresultaat is afhankelijk van de muziek sexy, indrukwekkend en/of stoer.


Reactie van de fabrikant
In de persoon van Maurice Patist reageerde PMC op bovenstaande recensie van Rene van Es:
Ik (Maurice Patist van PMC, red.) heb de recensie met veel aandacht gelezen, aangezien ik tegelijkertijd eenzelfde recensie van de editor van "Sensible Sound" (Karl Nehring) voor mij had liggen. Wat mij opvalt tussen de twee recensies is dat Rene van Es praat over een "hotspot" en "Ook is het stereobeeld smal en komt maar een klein stukje buiten de luidsprekers zelf. (ik weet niet of dat aan de opname lag of aan de positionering van de speakers en de ruimte?) Karl Nehring praat over een subliem soundtage waarin de speakers volledig verdwijnen; `Another aspect I grew to really enjoy is that the GB1`s completely dissapeared in the room. Very often I would look directly at the speakers and focus on them and still could not discern the sound coming directly from them. Now that is a holographic presentation!"

Een ander punt is waarin jij stelt dat :" Speel je zacht dan heeft de GB1 wat meer moeite om de aandacht van de luisteraar vast te houden.", waar Karl zegt; "One of these speaker`s greatest strenghts is in lowlevel detail. This is an area where I reall found myself enjoying the GB1`s. Where many speakers require high sound pressure levels to give you the nuamces of the recording and to bring out the really low bits and pieces, the GB1`s gave them to you at all but whisper quiet volume levels"

Als ik dan kijk naar andere recensies (en natuurlijk onze eigen ervaring) zijn dat dan ook de sterke punten van de GB1.

Maurice Patist
Head of Sales
PMC USA


Prijs:
PMC GB1 899 euro per stuk


Fabrikant:
PMC Limited levert rechtstreeks aan Nederlandse dealers
Email: sales@promonitor.co.uk
Web: www.pmc-speakers.com