Full HD Projectoren - Koopgids
De in dit artikel genoemde prijzen dienen als richtlijn. Voor informatie betreffende actuele prijzen verwijzen wij u graag naar ons winkeloverzicht.
DLP en lcd projectoren
Koopgids
Al sinds jaar en dag bieden projectoren de beste verhouding tussen prijs en beeldoppervlak. Een 52-inch plasma- of lcd-scherm kan nu eenmaal niet op tegen de 100-inch beelden (en groter!) die een projector kan weergeven. Tot voor kort kwam je automatisch uit bij projectoren met een resolutie van 1.280 bij 720 als je in de markt was voor een nieuwe, relatief betaalbare projector. Wie naar een model zocht met een 1.920 bij 1.080-resolutie (Full HD), bevond zich al snel in de prijscategorie van 10.000 euro en meer.
Vorig jaar kwam er een eerste prijsdip, met Full HD-modellen zoals de Sony VPL-VW50 en de JVC DLA-HD1 die beide rond de 5.000 euro speelden. Dit jaar stellen we vast dat de adviesprijzen van Full HD-projectoren nog een flink stuk verder gedaald zijn, zodat een instapprijs van 2.000 euro al tot de mogelijkheden behoort.
Voor onze test leggen we de lat op maximaal 3.500 euro.
720P VS 1.080P: Loont het de moeite?
Silver ScreenVergeet niet dat bij een projector ook een scherm hoort! Ook wat het doek betreft heb je allerlei keuzes: van mundaan matwit doek tot contrastverhogend doek, of doek dat voor een verbeterde lichtopbrengst zorgt. Matwit doek is over het algemeen het goedkoopst en is bovendien universeel inzetbaar. Speciale doeksoorten kunnen de kijkervaring opkrikken, maar vereisen soms wat extra aandacht. Een doek dat voor een verbeterde lichtopbrengst zorgt, heeft bijvoorbeeld een smallere kijkhoek. Advies van een specialist ter zake is dan ook aan te bevelen voor je tot de aankoop overgaat. |
Technologie
Net zoals plasma en lcd het al enige jaren uitvechten in de televisiemarkt, zijn er ook in projectorland al geruime tijd twee belangrijke kandidaten: DLP en lcd. Daarbij staat DLP sinds lang garant voor een beter beeld, terwijl lcd-machines voor een meer democratische prijs in de markt gezet worden. En daar eindigen de parallellen met de televisiemarkt niet.
Ook bij projectoren is er jaar na jaar een sterke kwaliteitsverbetering merkbaar bij de lcd-toestellen. Zo sterk dat het verschil met DLP nagenoeg weggewerkt is. Het zwakke punt van lcd, het ‘kippengaaseffect’, is bij deze 1.080p-projectoren zo goed als onbestaand. We kunnen enkel nog het uitsmeren van het beeld bij snelle bewegingen vermelden, en op dat terrein heeft lcd nog steeds wat werk voor de boeg. Bij DLP was het regenboogeffect, veroorzaakt door het kleurwiel dat te traag draait, het grootste probleem. Ook die tekortkoming is zo goed als verdwenen, en ook qua prijs is er ondertussen wat verbetering te bespeuren.
Op papier hebben we dus twee erg overtuigende kandidaten, zodat persoonlijke voorkeur een belangrijke factor wordt als het om beeldkwaliteit gaat. Opvallend is wel dat lcd-projectoren een voorsprong hebben als het gaat over flexibiliteit bij het plaatsen van het toestel. Naast lcd en DLP is er ook nog de LCOStechnologie, door Sony gebruikt onder de naam SXRD en door JVC onder de naam DILA. Die projectoren leveren erg goede resultaten, maar de adviesprijzen zitten momenteel nog net boven onze prijsgrens van 3.500 euro.
Aansluitingen
Bij een 1.080p-projector is een composiet video- of s-videoaansluiting enkel aanwezig voor echte noodgevallen. Ze zijn niet alleen beperkt tot een SD-resolutie, maar leveren ook een kwalitatief inferieur beeld. Component video of HDMI zijn de aansluitingen die het potentieel van je projector tot uiting zullen brengen. Ze kunnen beide HD-signalen transporteren en leveren de best mogelijke beeldkwaliteit. De opmars van HDMI gaat echter met stevig wat groeipijnen gepaard. Sinds zijn ontstaan is de standaard al van versie 1.0 naar versie 1.3c geëvolueerd. Je stelt je dan ook terecht de vraag welke versie je nodig hebt voor je projector.
De enige toestellen die daar nu al gebruik van kunnen maken, zijn pc’s, de nieuwste camcorders en sommige gameconsoles. Het zal echter nog flink wat jaren in beslag nemen voor we van een brede adoptie kunnen spreken. Wie tot dan enkel HDTV-uitzendingen of film op dvd en/of Blu-ray-schijfjes bekijkt, kan zich tevredenstellen met eender welke HDMI-aansluiting.
Stroomverbruik
Dat projectoren in termen van beeldoppervlak de beste prestaties voor je zuurverdiende euro’s bieden wist je al. Maar in tijden van ecologisch denken is ook het stroomverbruik niet onbelangrijk, en ook daar scoren projectoren erg goed. Een recent lcd-scherm van 32 inch verbruikt ongeveer 150 watt. Wie een 52-inch televisiescherm in gebruik neemt, kijkt al snel aan tegen een verbruik van 300 watt voor een lcd-versie en zelfs 400 watt voor een plasmaversie.
De projectoren uit deze test bezorgen je een fabelachtig 100-inch beeld voor ongeveer 250 watt als je voor een lcd-projector opteert. Wie voor DLP kiest, moet rekenen op een verbruik van een kleine 400 watt. Een groot beeldoppervlak hoeft dus echt niet gepaard te gaan met een scherp oplopende elektriciteitsrekening.
Plaatsing en gebruik
Het kan niet allemaal rozengeur en maneschijn zijn, een projector heeft ook zijn moeilijke kantjes. De vereisten omtrent plaatsing en gebruik nemen daarbij een prominente plaats in. Een verduisterde ruimte is nog steeds verplichte kost voor wie de echte cinema- ervaring wil.
Lichtopbrengst en contrastverhoudingen zijn fenomenaal verbeterd, maar voldoen nog steeds niet voor de typische woonkamertoepassing. Een beetje omgevingslicht mag wel, en wie echt niet van de Batcave look houdt kan achter de zitplaatsen of achter het scherm een paar zachte lampen plaatsen, zolang die maar niet rechtstreeks op het scherm schijnen.
Dit diagram toont de lensshift-mogelijkheden van de Epson TW-2000. Het beeld kan bijna 100% naar boven of naar beneden verschoven worden, en ongeveer 50% naar links of rechts. Het diagram toont ook duidelijk dat wanneer je tegelijk verticaal én horizontaal wil verschuiven, de mogelijkheden iets beperkter zijn.
Dan is er de plaatsing van de projector ten opzichte van het scherm en die wordt grotendeels bepaald door de eigenschappen van de lens. Een grote zoomfactor biedt de nodige mogelijkheden om een projector dichter of verder van het scherm te plaatsen zonder dat de afmetingen van het geprojecteerde beeld veranderen. In onze tabel vind je de concrete minimum- en maximumafstand terug vanwaar de projector een 100-inch (254 cm) beeld projecteert. Lens-shift laat dan weer toe om de projector horizontaal of verticaal te verschuiven zonder het beeld mee van plaats verandert. Dit is een eigenschap die meestal ontbreekt op DLP-modellen, iets waar je terdege rekening mee moet houden.
Een projector produceert wel nog enig ongewenst lawaai. De ventilatoren voor de koeling kunnen soms duidelijk hoorbaar zijn. Bovendien komt het vaak voor dat de projector relatief dicht bij de zitplaatsen opgesteld staat. In dat geval moet je zeker letten op het geproduceerde geluidsniveau. Alles wat onder 24dB valt mag je als fluisterstil beschouwen. Voor de zekerheid test je best zelf of je het geluidsniveau aanvaardbaar vindt.
BenQ, Epson en InFocus
BenQ W5000
Een DLP-projector voor deze prijs, we zijn het echt niet gewend. Bovendien heeft de BenQ ook nog een ruime verticale lensshift, die – erg ongewoon op DLP-toestellen – gemotoriseerd is. Vreemd genoeg zijn lens en focus wel gewoon manueel te bedienen. We hadden het liever omgekeerd gezien; een gemotoriseerde zoom en focus zijn veel handiger in gebruik, terwijl lensshift makkelijk manueel te bedienen is. We geven de BenQ daarvoor geen slechte punten, opstellen doe je immers toch maar eenmaal.
Wat voor beeldkwaliteit mogen we verwachten voor een dergelijke prijs? Heel wat zo blijkt, maar er zijn wel enkele probleempjes. Meest opvallend was een erg povere kleurinstelling waarbij geel naar mosterd en rood naar bordeaux neigt. Daar moet nog heel wat aan gesleuteld worden om dit weg te werken.
Een tweede punt zijn de opvallend zwakke prestaties van de horizontale scaling, waar heel wat detail verloren ging.
Tot slot is het zwartdetail goed, maar zeker niet excellent. Het toestel zet mooie resultaten neer met zowel Blu-ray- als dvd-schijven, al moet gezegd worden dat de ruisonderdrukking bij onze Blu-ray-testen erg zwak voor de dag komt. Het geheel is vrij tekenend voor de staat van de technologie: DLP wordt hier duidelijk voorbijgebeend door lcd.
De projector beschikt ook over een PiP-functie (Picture in Picture), een zeldzame eigenschap bij projectoren. Jammer genoeg kan je enkel het composiet video- of S-video-signaal als tweede bron selecteren. Met de lamp in normale modus maakt de koeling iets te veel lawaai naar onze zin. Of je de witte, blinkende afwerking kan smaken is een kwestie van persoonlijke voorkeur. Wij neigen meer naar donkere afwerkingen voor onze cinemaruimte.
Epson EMP-TW2000
Van Epson hebben we steevast hoge verwachtingen. Ze maken per slot van rekening de lcd-panelen die in zowat alle lcd-projectoren worden gebruikt. Slagen ze er in om zelf nog net iets meer performantie uit hun eigen technologie te halen? Op papier alvast wel, want een contrastratio van 50.000:1, dat is niet mis.
Het toestel oogt alvast erg leuk, maar aan de buitenzijde is er enigszins bespaard op luxe. Zo is alles manueel te bedienen. De ruime lensshift en erg grote zoom zorgen ervoor dat je een ruime keuze hebt aan plaatsingsmogelijkheden. Bij het aanschakelen valt onmiddellijk het lawaai op, dat we toch te luidruchtig vinden. Met de lamp in eco mode is het geluidsniveau wel prima.
De spanning stijgt als we onze testbeelden laten defileren. Die tonen aanvankelijk net iets te veel zwart. Met een minimale bijregeling van het zwartniveau (brightness) en een kleine aanpassing aan de kleurinstelling zien we plots fantastische beelden. Diepe zwarten, veel zwartdetail en mooie, heldere kleuren. Het toestel kan overigens heel wat licht produceren, zodat je het eventueel ook in niet totaal verduisterde ruimtes kan gebruiken. De prestaties met Blu-ray-materiaal zijn excellent, en het toestel legt voor dvd’s de beste scaling-resultaten voor. Enkel de ruisonderdrukking kon bij dvd’s misschien wat beter. De Epson zit met zijn prijs zeker aan de bovenzijde van onze vooropgestelde prijsvork, maar je mag er dan ook gerust van zijn dat je prestaties van de bovenste plank in huis haalt.
Infocus PlayBig IN81
Wie vindt dat een projector ook een leuke vormgeving moet hebben, zit bij deze InFocus aan het goede adres. De UFOstijl zal zeker voor de nodige opmerkingen zorgen. Als je er dan ook nog de bijgeleverde witte handschoen naast legt, is conversatie verzekerd wanneer je visite over de vloer krijgt.
Jammer genoeg lijdt het toestel aan de traditionele plaatsingsmoeilijkheden van DLP: geen lensshift en een klein zoombereik. Omdat de lenshoogte bovendien overeenkomt met de onderzijde van het beeld, is plaatsing op een schap bijna uitgesloten. Op de koffietafel (waar hij nog meer voor gespreksstof zal zorgen) of aan het plafond zijn de enige echt haalbare oplossingen. Het toestel blijkt helaas erg luid, en dat niet alleen in normale modus. Zelfs in eco mode is het geluidsniveau nauwelijks aanvaardbaar. Een belangrijk aandachtspunt als je de aankoop van deze projector overweegt.
Het beeld is gelukkig wel goed. Na wat bijregelen van het zwartniveau en redelijk wat tuningwerk aan de kleurbalans, zijn de resultaten prima. De ruisonderdrukking staat standaard af. Vergeet ze niet te activeren, want ze geeft goede resultaten. Instelbare overscan (overscan bepaalt hoeveel beeld er aan de rand wordt weggelaten) is op alle toestellen uit deze test instelbaar, maar hier leidde dat tot problemen. Af en toe verscheen er een flikkerende lijn onderaan het beeld. Ook zijn er geen meervoudige standaardinstellingen voor het beeld; toch wel een beperking voor de gemiddelde consument, die dan vrede moet nemen met de fabrieksinstellingen. De InFocus is zeker geen slechte projector, maar hinkt wat prijs en prestaties betreft een beetje achterop vergeleken bij de rest van ons testveld.
Mitsubishi, Optoma en Sanyo
Mitsubishi HC4900
Mitsubishi verraste ons de laatste jaren met een aantal erg competitief geprijsde projectoren. Deze HC4900 is daar een toonbeeld van. Het toestel is compact en weegt bijzonder weinig, twee eigenschappen waar bij 1.080p-projectoren nog wel eens tegen gezondigd wordt. Hoewel alle optische instellingen gemotoriseerd zijn, wil dat niet zeggen dat de plaatsing erg eenvoudig is.
Het zoombereik is gemiddeld en de horizontale lenshift uitermate beperkt. Als we het toestel aanzetten heerst er een absoluut indrukwekkende stilte. We horen het graag: fluisterstil in normale modus, en in eco mode nauwelijks hoorbaar. Net zoals bij de InFocus vinden we geen standaard beeldinstellingen terug, zodat je moet vertrouwen op de fabrieksinstelling. Die is echter meer dan behoorlijk. De opvallendste tekortkoming zijn matige de-interlacingprestaties op dvd, zodat er in schuine lijnen hier en daar trapvorming zichtbaar is.
Met bronmateriaal vanaf Blu-ray zijn de resultaten voorbeeldig. Het zwartniveau moet echter onderdoen voor dat van de concurrentie. En hoewel er veel detail zichtbaar is in donkere scenes, zien we af en toe de dynamische iris aan het werk. Bij scherpe overgangen van lichte naar donkere scènes zie je dan plots – na een kleine seconde – heel het beeld wat helderder worden. De projector biedt ook een meer dan goede lichtopbrengst en zorgt dus voor een erg helder beeld. Wie het toestel wil tunen in de menu’s zal wel even moeten zoeken, want persoonlijk vonden we ze nogal verwarrend en eerder aan de kleine kant. Gelet op de prijs is dit echter een prima projector.
Optoma ThemeScene HD80
Het zilverwitte uiterlijk van de Optoma konden we wel smaken. En dat niet alleen, het toestel levert ook prachtige beelden. Het grootste nadeel van deze projector is de moeilijke plaatsing, net zoals bij zijn DLP-spitsbroeder van InFocus. Je moet de projector namelijk behoorlijk ver van het scherm zetten om een groot beeld te krijgen. Reken daarbij niet op lensshift, hoewel je het beeld wel een klein beetje verticaal kan verschuiven via het menu.
Bij de ingangen treffen we onder andere 2 HDMI-aansluitingen en een DVI-I-aansluiting aan, en Optoma levert als accessoires een Scart- en D-sub-convertor mee. Wat beeldkwaliteit betreft zit je werkelijk goed bij deze projector. Inkzwarte duistere partijen met veel schaduwdetail en zeer goede kleuren – na een beetje bijregeling – zorgen voor een erg intense beeldervaring. De ruisonderdrukking is een zwakker punt, maar kan via de menu’s bijgesteld worden. Een erg lichte tinting in de grijsschaal is onze andere opmerking. Uiteindelijk kan je rekenen op excellente prestaties, zowel met dvd als Blu-raymateriaal.
Daarmee eindigt de Optoma uiteindelijk bovenaan in het klassement. Gekoppeld aan de prima prijs is dit ook een excellente projector, zolang de beperkte plaatsing je geen parten speelt.
Sanyo PLV-Z2000
Sanyo is niet aan zijn proefstuk toe als het op Home Theatreprojectoren aankomt, maar dit is wel hun eerste 1.080p-model in dat segment. Aan een kunstig ontwerp is alvast geen extra geld uitgegeven. Wat we wel terugvinden zijn de klassieke kenmerken van de Sanyo-reeks. De lens wordt afgeschermd door een schuifdeur die automatisch opent wanneer je de projector aanzet. Ook de kleine blaaspomp is weer van de partij. Ze dient om via de aangegeven gaten onderaan in het chassis eventuele stofdeeltjes op de lcd-panelen weg te blazen. Erg praktisch voor wie wat minder regelmatig het stof afneemt.
Lawaai is opvallend afwezig bij deze projector, in eco mode is hij nauwelijks hoorbaar. De menu’s zijn uitgebreid en bieden een brede reeks voorgedefinieerde instellingen. Er zijn maar liefst drie zogenaamde ‘Cinema’-instellingen: Brilliant, Creative en Pure. Die laatste instelling zorgt voor zeer mooie resultaten, maar legt ook genadeloos het zwakke punt van de Sanyo bloot: een zwakke lichtopbrengst. De beelden zien er daardoor soms flets uit bij een rechtstreekse vergelijking met de concurrenten. Als oplossing daarvoor kunnen we de Creative Cinema-instelling aanraden, die toch een iets sprankelender beeld oplevert. De Brilliant Cinema-instelling was werkelijk te zwaar afwijkend van de norm.
De projector levert erg veel zwartdetail en heeft een goede kleurbalans. Het beeld is erg scherp, maar verliest bij dvdweergave dan weer wat punten door een mindere scaling en de-interlacing.
Conclusie
Het was een plezier om deze toestellen te testen. Niet alleen bieden ze allemaal erg goede prestaties, ze doen dat bovendien ook nog eens aan een uitstekende prijs. Een winnaar kiezen was dan ook niet makkelijk.
Beeldkwaliteit primeert bij de selectie en een projector moet zowel met dvd- als Blu-ray-schijven goede prestaties kunnen voorleggen. Kleurweergave, zwartniveau en zwartdetail zijn belangrijke factoren. Maar ook aansluitingen en gebruiksgemak (waarbij we ook op plaatsing letten) tellen mee.
Als alle punten geteld zijn komt de Epson EMP-TW2000 als Beste Keus uit de bus. Hij koppelt alle goede eigenschappen aan elkaar. De Optoma Themscene HD80 is een excellent alternatief voor wie DLP-beeld prefereert. De Sanyo PLVZ2000 deelt de derde plaats met de Infocus H81.
Wanneer we ook de prijs in aanmerking nemen, kunnen we niet rond de bodemprijzen van de Mitsubishi HC4900 die met de Beste Koop aan de haal gaat. Hij verslaat nipt de BenQ W5000. De Optoma HD80 toont met zijn derde plaats aan dat hij zeker niet te duur geprijsd is.