Spendor Audio Systems A5

De Spendor A5 is een ruimtebesparende en tijdloze verschijning met de vertrouwde Spendor bouwkwaliteit die qua klankmatige eigenschappen gedeeltelijk een nieuwe weg inslaat.

Het in Hailsham, East Sussex gesitueerde Spendor Audio Systems timmert de laatste jaren flink aan de audioweg. Het meest opmerkelijke nieuwe Spendor model is de onlangs besproken SA-1 mini-monitor maar de A-serie heeft ook al voor heel wat opschudding gezorgd, met name in het Verenigd Koninkrijk. De A modellen zijn in feite nieuwe versies van twee S-series vloerstaanders en gezien de S5e eerder door ondergetekende werd besproken, lag het voor de hand om de A5 aan de elektromechanische tand te gaan voelen.

De A5 is net als de S5e een 2.5 weg weergever met drie weergave-units en een zogeheten Linear Flow reflexpoort voor het laag. De term `Linear` duidt overigens op een meer gelijkmatig gedrag van de luchtstroom door de poort. De nieuwe units hebben hun bestaan mede te danken aan de kennis die werd opgedaan bij de ontwikkeling van de SA-1, aldus de fabrikant. De bovenste units zijn inderdaad vrijwel identiek aan de twee units van de SA-1. De hoogfrequent-unit heeft een 22 milimeter `silk-mesh` koepelmembraan met extra demping en een speciale `wide-surround` ophanging waarmee de voordelen van een klein en licht membraan (vergroot bereik in het hoog) worden gecombineerd met dat van een groter membraan (betere overgang naar de mid/laag unit) waardoor vervormig over een groot bereik laag blijft. De nieuwe mid/laag unit heeft een magnesium chassis, een 15 centimeter diameter `ep38` (ep staat voor engineering polymer) conus en een binnenshuis ontwikkelde surround-ophanging met een uniek profiel wat voor een meer lineair gedrag zorgt, aldus Spendor. De lange slag laagfrequent-unit heeft een 15 centimeter `ep38` polymeer conus en een speciaal vormgegeven magnesium korf. Het wisselfilter zorgt voor overnamefrequenties bij 700 Hertz en 4.5 kiloHertz.

Twee vliegen in één klap

Het audiosignaal komt binnen via een paar stevige single-wire WBT aansluitingen en verzilverd koperdraad met halogeenvrije isolatie. De A5 klankkast heeft dankzij herziene interne ribben en schotten een nog hogere rigiditeit. Daarnaast zijn de `A` modellen van een nieuwe sokkel voorzien. De S-serie vloerstaanders zijn reeds van een goed ontworpen T-vorm sokkel voorzien maar niet iedereen zal de noodzakelijke rand hout aan de voorzijde en de twee flank-eilanden even elegant vinden. De nieuwe `A` vloerstaanders hebben een MDF sokkel die geen milimeter groter is dan de `footprint` van de klankkast. Normaliter zou men schroefdraadbussen voor spikes niet al te dicht bij de hoeken van een MDF plaat kunnen plaatsen, vandaar dat de meeste MDF sokkels buiten de kast steken. De nieuwe Spendor sokkels zijn aan de onderzijde van metalen hoekplaten voorzien met het spike-schroefdraad aan de rand van elke plaat.

Daarmee wil Spendor twee vliegen in één klap slaan: een onopvallende sokkel en een bruikbare spike-afstand. Het frequentiebereik loopt van 60 Hertz tot 20 kiloHertz (± 3dB) en de vrij lage gevoeligheid resulteert in een geluidsdruk van 85 dB bij 1 Watt aansturing, gemeten op 1 meter afstand. De nominale impedantie is 8 Ohm (minimum 4 Ohm). De A5 meet 79 bij 16,5 bij 25 centimeter (HXBXD) en weegt per stuk 16 kilo. De klankkast is leverbaar in zwart essen, wenge, kersen, en licht eiken fineer. Het recensiepaar was afgewerkt in donker, gestreept wengehout. In tegenstelling tot de Spendor SA-1 worden de frontjes van de A5 niet met behulp van magneetjes op hun plek gehouden maar met bescheiden geproportioneerde kunststof noppen. De goed verpakte en robuuste spikes hebben ondanks de slimme montageplaten een vrij beperkte onderlinge afstand. Het fraaie uiterlijk van de sokkel gaat dus ten koste van -met name laterale- stabiliteit. Hardstenen platen kunnen bij dergelijke ranke klankkasten uitkomst bieden en zijn bij houten vloeren bijna onontbeerlijk.

Luisteren

Het A5 recensiepaar kreeg de tijd om goed los te komen en bleek al gauw tamelijk kritisch te zijn op het punt van vertikale `tilt`. Het vinden van de optimale (en voor beide weergevers gelijke!) tilt is bij de A5 zeer de moeite waard en ze zijn daar ook gevoeliger voor dan de S5e.

Van de prachtige hybride Rebecca Pidgeon SACD The Raven (Chesky) werd de track You Got Me beluisterd. De snaarplukken aan de snaren van de akoestische ritmegitaar kwamen met een behoorlijke presence en plasticiteit naar voren. De zang van Rebecca Pidgeon werd geheel vrij en wat naar voren afgebeeld, met natuurlijk klinkende sibillance (`s` & `t` geluiden). Bij het gitaarspel werden de krachtige uithalen met expressieve grommen weergegven waarbij met name het uitklinken van de snaren uitstekend uit de verf kwam. De hier verkregen weergave van deze puur akoestische sessie wekte de indruk van een kleinschalig, besloten live optreden.

De toonbalans neeg net als bij de SA-1 naar het donkere maar de swing en energie waarmee de A5`s te werk gingen maakte dat ze niet te ingetogen klonken. Sommige weergevers zullen de vrij levendige akoestiek van de Master Sound studio (waar The Raven werd opgenomen) beter `belichten`, zoals de residentiële Studio 2SE`s. Een bijkomend voordeel van die belichting is dat de akoestiek van de opnameruimte met een duidelijkere dieptestaffeling kan worden weergegeven. Aan de andere kant zullen slechts weinig weergevers uit deze prijsklasse de sterke muzikale betrokkenheid en organische presentatie van de A5`s kunnen overtreffen. Quad ESL`s bijvoorbeeld, doen dat zeker maar daar staat behalve een hogere aanschafprijs een beduidend lagere WAF of PAF (Wife/Partner Acceptance Factor) tegenover.

Men zal in de audiowereld altijd rekening moeten houden met het tegenovergestelde van de legendarische Cruijff uitspraak "elk nadeel heb z`n voordeel". Naarmate meer schijven de revue passeerden bleek de A5 qua algeheel karakter meer overeenkomsten te hebben met de SA-1 dan met de S5e wat waarschijnlijk verband houdt met de hoogfrequent-unit die zowel in de SA-1 als de A5 wordt toegepast. Spendor is met de A5 een meer energieke en expressieve klankweg ingeslagen, met behoud van de zo gerespecteerde tonale uitgewogenheid en coherentie maar een gereduceerd diepteperspectief.

Knorrende bas

Van de Ben Harper CD Diamonds On The Inside werd de track Blessed To Be A Witness optisch afgetast. De zang van Ben Harper werd groot afgebeeld, met overtuigende `body`. De tomtoms en de xylofoon kwamen impulsief over, met een tonaal rijke en zuivere klank. Het schudden van de kalebas klonk natuurlijk en beweeglijk maar kwam net als de achtergrondzang wat aan lucht en focus tekort.

De Sara K. XRCD Hell Or High Water werd in de CD-lade gelegd waarna de track Set You Free werd beluisterd. Haar (akoestisch) gitaarspel kwam met een prettige `bloom` naar voren waarbij de snaarplukken zowel gearticuleerd als soepel klonken. Sara K.`s zang werd vrij laid-back en met een groot dynamisch contrast gepresenteerd waardoor het des te boeiender werd om naar te luisteren. Bij de inzet van de piano was de aanwezigheid van een fors instrument direct merkbaar. Dat instrument liet zich vervolgens ook regelmatig voelen tijdens de grommende linkerhand accoorden die met een verbluffend goede controle en gewicht werden neergezet. Niet gek voor een nog geen meter hoog `zuiltje`. Het meest opvallende aan de (hogere) laagweergave van de A5`s is de soliditeit waarmee een toetsaanzet of bassnaarpluk start waarna het de vrijheid krijgt om loepzuiver uit te klinken.

Tijd voor vinyl. Van de Pentangle LP Open The Door werd de gelijknamige track door de Gyger II tip afgetast. Het dubbele, verweven gitaarspel klonk verfijnd en soepel terwijl de zang van Jaqui McShee een dusdanig transparante weergave meekreeg dat elke ademhaling en keelklank moeiteloos kon worden gevolgd. Bij het plukspel van meesterbassist Danny Thompson kwam het kenmerkende percussieve karakter van zijn speelstijl goed uit de verf. Het neuzelige stemgeluid van Bert Jansch werd hier slechts zelden zo direct en natuurlijk weergegeven. De swing van deze fameuze folkformatie werd uitstekend overgebracht en de expressief knorrende bas was een plezier om naar te luisteren. De A5`s maken het de luisteraar gemakkelijk om de aandacht op de muziek in plaats van de weergave te richten. Dat was ook het geval bij de LP Two Feet In The Gutter van het Dave Baily Quintet. De uptempo bespeelde bekkens kwamen met een zuivere en vriendelijke metaalruis naar voren. Bij het trompetspel kwamen de `bite` en het rollend vibrato goed uit de muzikale verf terwijl bij de saxofoonsolo`s een sterk gevoel van gemak en ontspannenheid ontstond.

Conclusie

Het heeft er alle schijn van dat Spendor met dit nieuwe ontwerp een andere groep audioliefhebbers wil bedienen. Spendors gaan van oudsher met een opmerkelijk stressvrije, bijna smeuïge middentonen weergave en een enigzins donkere toonbalans te werk. De A5 doet dat voor een gedeelte ook maar voegt daar directheid, soliditeit en dynamische expressie aan toe. Dat maakt de A5`s breder inzetbaar dan sommige Spendor klassiekers waardoor ze bij de pop/rock-luisteraars meer vrienden zullen maken.

Ondanks de gelijke nummering zijn de A5 en de eerder besproken S5e niet overeenkomstig qua karakter en er kan ook niet worden gesteld dat de één over de gehele linie beter presteert dan de ander. De S5e blinkt uit in flow en ruimtelijke continuïteit terwijl de A5 voor een meer energieke en ritmisch gepunctueerde weergave zorgt. Beide modellen zetten een fabelachtig goede stemweergave neer en de uiteindelijke keuze zal vooral afhankelijk zijn van persoonlijke smaak en de harmoniëring van de weergever met de rest van de weergaveketen... plus de akoestiek. De A5`s zijn niet al te gevoelig en ze werken daarom graag samen met een even hoogwaardige als daadkrachtige versterker.

Aanvullende informatie:

Importeur Spendor Audio Systems:
Dimex  
Telefoon: 070-4042647
Paarprijs Spendor A5: 1960,- Euro