Arcam en Dynaudio: match made in heaven

De componenten in deze als geheel geteste set zijn allemaal al wat langer op de markt. Het zijn echter nog steeds de meest recente modellen in hun serie, al kan ik ze dus niet meer gloednieuw noemen. Toch is er meer dan voldoende aanleiding om deze combinatie van de Arcam CD37 cd-speler en de A38 versterker uit de FMJ serie en de illustere Dynaudio Contour S 3.4 luidsprekers eens langs de meetlat te leggen. 

De Dynaudio’s zijn namelijk sinds een paar maanden een vaste waarde in de luisterruimte van HiFi.nl, en niet iedere versterker die er op werd aangesloten wist er goed raad mee. Met de komst van de Arcam set waren de verwachtingen hoog gespannen. Zou het deze Engelsen lukken de Denen aan het zingen te krijgen?

Wellicht verdient de introductie van dit verhaal enige toelichting. Die zou namelijk de  indruk kunnen wekken dat de Contour S 3.4 een lastige huisgenoot is omdat hij zich niet erg gemakkelijk laat aansturen. Maar dat is te eenvoudig. De combinatie van een 88 dB rendement en een impedantie van 4 ohm vraagt weliswaar om een redelijk potente en stabiele versterker, maar aangezien de impedantie nooit onder die 4 ohm zakt kun je de meeste hifi-versterkers voor de aansturing van de Contour S 3.4 gebruiken. Wel merk je in de hifi voortdurend dat 1 en 1 soms maar 1½ is, en soms ook 3. Er zijn combinaties die gewoon niet lekker werken, net zoals er combinaties zijn die onverwacht de sterren van de hemel spelen. 

De Contour S 3.4
De Contour S 3.4 is een rijzige verschijning, met zijn hoogte van bijna 123 centimeter. Als het frontdoek wordt verwijderd zien we een wigvormige metalen plaat waar de luidsprekers in zijn gemonteerd. Deze loopt naar beneden taps toe, wat een fraaie illusie van smal veroorzaakt. En de kast is al niet breed, een centimeter of twintig slechts, zodat de van spikes voorziene voet van bijna 36 centimeter breed echt wel nodig is voor een stabiele stand. Handig is het feit dat je luidsprekers eerst zonder spikes op de juiste positie kunt manouvreren alvorens de spikes van bovenaf in de voet te montereren. De metalen frontplaat is middels een dempend materiaal met de MDF kast verbonden, die rondom van echt houtfineer is voorzien. De enkele aansluiting onderaan de achterzijde komt overeen met de ontwerpfilosofie van Dynaudio: geen gedoe met bi-wiring.

De S 3.4 is een tweeweg-systeem, wat betekent dat de twee woofers allebei tot in het middengebied doorlopen om aansluiting te vinden bij de fraaie soft-dome tweeter. Ook een typische oplossing van Dynaudio die ontstond vanuit de gedachte dat twee kleinere woofers net zoveel laag geven als één grote, maar door hun lagere gewicht wel een stuk sneller zijn. Bijkomend voordeel is dat kleinere woofers in een smallere kast kunnen worden gebruikt. Het rendement is met 88 dB relatief laag maar toch niet ongebruikelijk. De nominale weerstand meet over het gehele frequentiegebied zeer dicht rond de 4 Ohm. Dynaudio kiest voor materialen die ook na vele jaren gebruik stabiele mechanische eigenschappen hebben, zodat hun ontwerpen over pak ‘m beet vijftien jaar nog net zo goed klinken als vlak na aanschaf. Dat betekent echter wel dat de units na fabricage (die trouwens nog steeds geheel in eigen huis plaatsvindt) nog wat stram zijn en eerst een uur of driehonderd (!) moeten worden ingespeeld om hun optimum te bereiken.

Bij het ontwerp van de kasten voor de Contour S 3.4 is zeer veel aandacht besteed aan het onderdrukken van resonanties. Zo zijn er intern diverse braces aangebracht, en is de binnenzijde beplakt met een materiaal van zeer hoge dichtheid dat zelfs de kleinste trilling absorbeert. Dat verklaart ook meteen het forse gewicht van bijna 35 kilo per stuk. We weten dus al één ding zeker: het enige dat in deze luidspreker trilt zijn de units die het geluid voortbrengen. Zo hoort het ook...

Full Metal Jacket

De FMJ serie is op dit moment de enige full-size serie met losse componenten van dit Britse merk, en beslaat dan ook een stereo- en een surrounddeel. De strakke vormgeving en het dikke metalen front geven een rustige en stabiele indruk. FMJ is de afkorting van Full Metal Jacket, wat natuurlijk op de kwaliteit van de behuizingen slaat. Bij de bouw daarvan wordt veel aandacht aan trillingsdemping besteed, en ook wordt speciaal resonantie-arm staal voor de kasten gebruikt, wat volgens de ontwerpers van Arcam in rust en stabiliteit in het geluidsbeeld zorgt.

Arcam A38

De A38 versterker levert 2x105 watt, en heeft een uiterst kloeke voeding die niet alleen veel vermogen levert, maar ook aardig wat stroom. Een andere bijzonderheid van de Arcam A38 is dat de volumeregeling analoog plaatsvindt, maar digitaal wordt gestuurd, en instelbaar is in drie gradaties van verfijning. Ik koos voor de Reference stand, die tussen 0 en +72 dB in stappen van 0,5 dB werkt. Ook handig is dat van iedere input van de A38 de gain (zeg maar ingangsgevoeligheid) tussen -12 en +12 dB kan worden aangepast, zodat iedere bron even luid kan worden weergegeven.


Arcam CD37

De CD37 cd-speler heeft een prettig groot display dat van een redelijke afstand goed te lezen is. En goddank een keer geen blauw, maar heerlijk rustgevend groen van kleur. De CD37 speelt behalve cd’s ook sacd’s, en maakt gebruik van de als zeer goed en betrouwbaar bekend staande Wolfson 8741 DAC-chips. Om het kostbare analoge signaal zo veel mogelijk in de watten te leggen wordt in de uitgangstrap onder meer gebruik gemaakt van hoogwaardige Burr/Brown op-amps en geselecteerde WIMA condensatoren. Naast een dubbele analoge uitgang zijn er een coaxiale en optische digitale uitgang achter op de speler te vinden, alsmede een mini-jack in- en output voor de systeemafstandsbediening.

Luisteren
Op papier is dit zonder meer een fraaie combinatie, en de verwachtingen waren dan ook hoog gespannen toen de door mijzelf samengestelde schijf met luistertracks in de cd-speler verdween. Ik had de Contour S 3.4 twee maanden geleden al horen spelen in de luisterruimte van de redactie en ik herinnerde me dat ik toen niet heel erg onder de indruk was. Wat ik nu hoorde was evenwel totaal andere koek. Waar de luidspreker eerst een beetje verstopt en in zichzelf gekeerd klonk was er nu snelheid, detail en vooral een verbluffende ruimtelijkheid. Wat was er in de tussentijd gebeurd? 

Snel redenerend kwam ik tot twee bevindingen. Ten eerste dat de luidsprekers de vorige keer nog lang niet ingespeeld moeten zijn geweest, en ten tweede dat de Arcam set die er nu op is aangesloten waarschijnlijk een veel betere ‘match’ geeft. Het verbaast me telkens weer hoeveel verschil een versterker kan maken. Niet alleen in klankkleur, maar ook in kracht en dynamiek, en daarmee in hoge mate in realisme en geloofwaardigheid. 

Arcam A38

De baritongitaar van Pat Metheny in Ferry ‘Cross The Mersey (van het album Quiet Nights) heeft een heerlijke warme toon, met veel hout en de kenmerkende piepgeluidjes van vingers die op de hals van het instrument over de snaren schuiven. Snelheid is er genoeg, wat voor een realistische projectie zorgt, die ook nog eens erg goed geproportioneerd is. De basvibrafoon van Werner Pirchner op het ECM album EU vult de hele ruimte, en het geluid is niet alleen breed, maar lijkt ook ver achter de luidsprekers te weerklinken. Dat geldt ook voor de eerste, bijna aarzelende trompetstoot in het nummer Amsterdam Blue (Cortege) van Jon Hassell op de soundtrack van The Million Dollar Hotel. Terwijl de langzaam pulserende bas en gitaarkast-percussie van Ry Cooder en zijn zoon Joachim je bijna in trance brengen sterft de trompet oneindig ver in de diepte uit. Erg fraai!

Hoe strak het laag is en hoe goed versterker en luidspreker elkaar aanvullen en in bedwang houden merk ik als mijn geliefkoosde track Thanks To You van Boz Scaggs flink hard draai. Alles in de ruimte trilt volgens mij aardig mee, en de gratis rugmassage die dit nummer op dit volume geeft is ook mooi meegenomen. De woofers slaan niet eens zo heel ver uit, de kast trilt nauwelijks mee, en van kleuring of boemerigheid is totaal geen sprake.

Kasten voor de Dynaudio Confidence serie liggen te wachten op verdere bewerking - foto: Marc Brekelmans

Tot slot nog een track die de detaillering in het hoog mooi laat horen; Alphabet Angel van David Sylvian (Dead Bees On A Cake). Dit nummer begint met een zacht aangeslagen bekken (een ‘ride’, voor de kenners), wat gedurende het hele nummer doorloopt, wat alleen hoorbaar is als er voldoende detail wordt weergegeven. Eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik dat pas een enkele keer heb meegemaakt (is ook erg afhankelijk van het volume), en hier haalt de Contour S 3.4 het net niet ten opzichte van de bijna tien keer zo dure luidspreker waar ik het voor het eerst op hoorde. Maar gezien de prijs van de Dynaudio is dat absoluut geen schande, en ik moet toegeven dat ik liever de wat zachtere klank van de fantastische soft-dome van Dynaudio in het hoog heb dan net iets teveel detail wat in andere opnames juist gaat irriteren.

Conclusie

De Dynaudio Controur S 3.4 profiteert inderdaad van een versterker die flink wat power kan leveren, zoveel staat wat mij betreft wel vast. Dat vergt iets meer doorzettingsvermogen bij het vinden van de juiste combinatie tussen elektronica en luidspreker, maar die extra inspanning loont zich. En toekomstige eigenaars moeten ook rekening houden met de lange inspeeltijd. Ik was in elk geval blij dat de luidsprekers er al een tijdje stonden voor ik er met mijn professionele pet op naar ging luisteren. Daarmee kreeg ik een set voorgeschoteld die op een aantal punten echt uitblinkt. De weergave is ongelooflijk gedetailleerd maar zonder enige scherpte. Het laag is snel en strak, gaat behoorlijk diep en is mooi in verhouding tot de rest van het spectrum.

fabricage van een Dynaudio unit - foto: Marc Brekelmans

Over het geheel genomen zou ik durven zeggen dat de set een karakter heeft wat veel mensen associëren met het gebruik van buizenapparatuur. De Arcam A38 versterker voegt daar nog een flinke dosis kracht en controle aan toe die de beleving mijns inziens vervolmaakt. De cd-speler lijkt in dat opzicht iets minder opvallend, maar vergeet niet dat er binnen de hifi een belangrijke denkbeweging is die uitgaat van een zo goed mogelijke bron - en daar zit absoluut een kern van waarheid in. Als die ruimtelijkheid, kracht en detaillering er niet is aan de bronkant, kun je tonnen aan versterking en luidsprekers uitgeven zonder ooit een noot muziek te horen.

Dit zou een set zijn waar ik lang en met veel plezier naar zou kunnen luisteren omdat ik me ermee kan concentreren op de essentie: muziek. Een uitstekend gelukte combinatie dus, eentje om in gedachten te houden.

Prijzen:
Dynaudio Contour S 3.4 2.625 euro (per stuk)
Arcam FMJ A38 1.899 euro
Arcam FMJ CD37 1.598 euro