REVIEW

Terje Rypdal – Vossabrygg (opus 84)

Jan Luijsterburg | 06 april 2006

De Noorse gitarist en componist Terje Rypdal beweegt zich al meer dan 35 jaar tussen genres. Hij kruist rock en jazz op diverse manieren, en componeert ook veel ‘serieuze’ muziek voor uiteenlopende bezettingen. De nu verschenen in opdracht van het Vossa Jazz festival geschreven compositie Vossabrygg verwijst in naam en aard naar een oude liefde van Rypdal: Miles Davis.

Terje Rypdal‘Brygg’ laat zich in het Engels vertalen als ‘brew’, en dan is de link naar het grensverleggende album Bitches Brew uit 1969 gemakkelijk herkend. De combinatie van jazz, rock en elektronica die Miles introduceerde vormde een belangrijke invloed voor Rypdal. Vanaf 1970 maakte hij ontelbare albums voor het fameuze label ECM records. Vassabrygg, gepresenteerd als eerbetoon aan Miles, is het meest jazzy Rypdal-album sinds jaren, en sluit vooral aan op zijn eigen begintijd als muzikant.
Niet alleen lijkt de bandbezetting sterk op die op Bitches Brew, met twee slagwerkers en veel keyboards (hammond orgel, elektrische piano, elektronica), met de veel solerende trompettist Palle Mikkelborg benader je de historische authenticiteit wel heel sterk.

Deze Deense muzikant en componist was een goede vriend van Miles, en werkte veel met hem samen. De sfeer wordt krachtig gezet met het 18 minuten durende openingsstuk Ghostdance. Voor Rypdal’s doen buitengewoon losjes worden elementen uit de jazz en rock op elkaar losgelaten. De tijdsgeest van rond 1970 herleeft, maar wordt wreed verstoord door een drietal composities die Rypdal samen met zijn zoon Marius vervaardigde.

Marius is DJ, keyboardspeler en slagwerker in een aantal bands, en zijn collages gebaseerd op krachtige hedendaagse breakbeats vormen een schitterend contrapunt in de compositie. In feite wordt wat Miles in 1969 deed nogmaals gespiegeld naar het heden: de kruising tussen jazz en rock wordt gekruist met potige dance. De samples die Marius Rypdal gebruikt als basis zijn allen afkomstig uit de klassieke werken van zijn vader, met name zijn vijfde symfonie en de esoterische koorcompositie Inio. Daar soleert Terje vervolgens overheen met zijn kenmerkende, John McLaughlin meets Mike Oldfield, lange, ijle tonen. De meester van het volumepedaal kan ze als geen ander laten aanzwellen uit het niets. Het resultaat is pakkend en zeer hedendaags.

De CD werd in 2003 live opgenomen door de Noorse radio op het Vossa Festival, waarna het materiaal door Rypdal bewerkt werd. Er wordt schitterend gemusiceerd, en de geluidskwaliteit is zoals we van ECM gewend zijn: uitstekend. Hoe aanstekelijk en fraai de jazz-stukken ook zijn, de hoogtepunten zijn voor mij de drie stukken die door Marius Rypdal gedomineerd worden. Deze samenwerking van vader en zoon smaakt naar meer.


Aanvullende informatie:
10 tracks, speelduur 68:05
Label: ECM 
Distributie: Challenge 


EDITORS' CHOICE