Reel23, een sublabel van Filmfreak distributie, beoogt een platform te zijn voor ‘onafhankelijke geesten en verontrustende opinies.’ Kwalificaties die bij uitstek van toepassing zijn op de Canadese filmmaker David Cronenberg, de meester van de ‘body horror’. Tegenwoordig bereikt hij een tamelijk groot publiek, maar zijn eerste probeersels, uit 1969 en 1970, nu gerestaureerd en perfect omgezet naar DVD, getuigen van een compromisloze tegendraadsheid. 
Cronenberg heeft een indrukwekkend oeuvre op zijn naam, met louter verontrustende films die de duistere kant van de menselijke geest onderzoeken, niet zelden vergezeld van gruwelijke lichamelijke manipulaties.
Bekende titels zijn The Fly, Dead Ringers, Videodrome en van recenter datum eXistenZ, Spider en A History of Violence. De films die hij in zijn studententijd maakte ziet hij nu als een ingeslagen interessante maar doodgelopen weg. Veel elementen van zijn latere werk zijn er echter al in rudimentaire vorm aanwezig. Die vorm is zo puur dat het bepaald ongemakkelijk kijken is.
De term Stereo associeren we met twee luidsprekers die onderling afwijkende geluiden weergeven. In de begintijd van de stereo gingen opnametechnici daar vaak rigoureus mee om, bijvoorbeeld stem in het ene kanaal, instrumenten in het andere. Cronenberg hanteert een andere scheiding: die tussen beeld en geluid. In de twee films op deze DVD staan die volledig los van elkaar, met een uiterst vervreemdend effect.
Vaak is het doodstil, tot er iemand plots het geluidsspoor vult met een aantal op de doodse toon van een saaie wetenschappelijke instructietekst voorgelezen zinnen tekst. De handelingen die we zien hebben daar wel iets mee te maken, maar staan er tegelijk los van, de spreker zien we niet. De oorsprong van het idee was van praktische aard: Cronenberg hanteerde een 35mm filmcamera die naast een prachtig scherp beeld ook een enorme herrie produceerde, waardoor het opnemen van een natuurlijk omgevingsgeluid uitgesloten was.
Stereo speelt in een wetenschappelijk instituut, de ‘Canadian Academy of Erotic Enquiry’, waar een aantal proefpersonen blootgesteld wordt aan hersenchirurgie, isolatie en medicatie. Dit alles om een beeld te krijgen van de rol van telepathie op seksualiteit. De bijwerkingen zijn talrijk: twee personen plegen zelfmoord, een ander boort een gat in zijn hoofd. Te zien krijgen we deze heftige zaken niet. In plaats daarvan kijken we naar door het enorme, kaal betonnen gebouw lopende jonge mensen in zwart-wit, die soms mechanisch met elkaar aan het vrijen slaan.
Crimes in the Future lijkt sprekend op Stereo. Wel in kleur, en nu en dan wat klanken op het geluidsspoor, naar verluid van zeedieren, maar ook kale moderne gebouwen, dwalende mannen en wonderlijke, ditmaal voornamelijk fysieke ongemakken. Het betreft de ziekte van Rouge, genoemd naar de spoorloos verdwenen gestoorde dermatoloog die zelf ook aan de ziekte leed. De verschijnselen varieren van bloedingen, vloeistoffen die uit lichaamsopeningen lopen tot vergroeiing van tenen tot zwemvliezen. De opvolger van Antoine Rouge heeft last van vreemdsoortige, spontaan aangroeiende organen, waarmee hij nadat ze uitgenomen zijn een speciale band houdt. Een creatieve vorm van kanker, zo wordt het genoemd.
Behoorlijk absurde, vreemde filmpjes dus, die je als kijker stevig confronteren met je eigen conditionering; alle conventies gaan hier overboord. Geluid zonder beeld is ons een stuk vertrouwder dan beeld zonder geluid, zoveel wordt in ieder geval duidelijk. Een traditionele plot ontbreekt ook; de films zijn plots afgelopen. Interessant zijn ze vooral door het compromisloze experiment, het vrije denken waarvan ze een uiting zijn, typerend voor de periode waarin ze gemaakt zijn.
Aanvullende informatie:
Speelduur: 2 x 62 minuten
Beeld: 16:9 anamorf
Geluid: 2.0
Uitgave: Reel23 www.reel23.com
Distributie: Filmfreak
