REVIEW

Thomas Larcher – Ixxu

Jan Luijsterburg | 25 januari 2007

De vier werken van de Oostenrijkse componist Thomas Larcher (geb. 1963) die op deze CD bijeengebracht zijn laten zich in twee groepen verdelen. Geopend en afgesloten wordt met een strijkkwartet, gespeeld door het eminente Rosamunde Quartett. In de twee tussenliggende werken is Larcher als pianist te horen met cellist Thomas Demenga, en in één stuk ook met zangeres Andrea Lauren Brown en de meer als dirigent bekende Christoph Poppen op viool.

Thomas Larcher – IxxuIn deze kamermuziek, geschreven tussen 1990 en 2004, laat Larcher zich kennen als gedreven componist die houdt van contrasten. Razendsnelle passages worden afgewisseld door gedragen delen. Muziek geschreven in een modern idioom, maar tegelijk filmisch, vol drama, ook door de scherpe montage. Soms razend complex en virtuoos, maar altijd helder en goed te volgen.
De componist beschrijft zijn beide strijkkwartetten als verslagen van een strijd om te breken met muzikale conventies. Bij het vroege Cold Farmer uit 1990 was dat een natuurlijk proces, het ontdekken van een eigen geluid, maar bij het heftige Ixxu, dat in de loop van vele jaren tot stand kwam, ging het om een loskomen van de eigengemaakte stijl van componeren die als een gevangenis ging aanvoelen.

Cold Farmer gaat met jeugdige onbevangenheid alle kanten op, maar overtuigt evenzeer als de doorwrochten worsteling van Ixxu. De tekst van het indrukwekkende My illness is the medicine I need is afkomstig uit de onderschriften bij een fotorapportage over psychiatrische ziekenhuizen in het Benetton blad Colors. Het zijn citaten van patienten, geïsoleerde, emotioneel geladen zinnetjes die getuigen van groot leed. Ze worden op ingekeerde wijze gezongen, met ijle, heldere stem, en vormen het rauwe vertrekpunt voor de eigen weg die de andere instrumentale lijnen kiezen, de viool, cello en piano, als om duidelijk te maken dat het individu de wereld niet in de hand heeft. Ultradirecte, hevig emotionele muziek. Sommige stille passages doen denken aan de serene werken van Arvo Pärt, geen onbekende in de ECM stal.

Mumien (mummies) is een duet voor piano en cello, gespeeld door muzikanten die elkaar perfect aanvoelen. Murmelende patronen tollen maniakaal door elkaar, om te eindigen in verstilling en een puls. In de poetisch geformuleerde toelichting van de componist: “Unter dem Mikroskop explodiert der Nanokosmos”.

Als gebruikelijk bij ECM is de opnamekwaliteit voortreffelijk. Thomas Larcher bewijst zich als een componist die een eigen weg zoekt en compromissen uit de weg gaat. Misschien juist door deze eigengereidheid komt hij tot buitengewoon aansprekende muziek, waarin de emotie voorop staat.


Aanvullende informatie:
Speelduur: 53:59
Ixxu, My illness is the medicine I need, Mumien, Cold Farmer
Rosamunde Quartett,
Andrea Lauren Brown, sopraan
Thomas Demenga, cello
Thomas Larcher, piano
ECM New Series 1967 
Distributie: Challenge 


EDITORS' CHOICE