REVIEW

Offside

Jan Luijsterburg | 20 september 2007

Jafar Panahi geeft zich in zijn recentste films ten doel gesteld een realistisch beeld te tonen van de actuele situatie in Teheran. Bij Circles en Crimson Gold leidde dat tot prachtige, maar ook behoorlijk deprimerende films. In Offside wilde Panahi een andere toon aanslaan. Het schrijnende gegeven dat vrouwen niet eens een voetbalwedstrijd mogen zien werd uitgewerkt als een feelgood movie, vol humor en met zelfs een happy end.

OffsideHet verhaal bestrijkt een tijdspanne die niet veel langer is dan de duur van de film: een voetbalwedstrijd, inclusief heenreis en aftocht. Een meisje probeert in matig geslaagde vermomming binnen te dringen in het voetbalstadion, waar het nationale elftal het opneemt tegen Bahrein. Winst betekent deelname aan het WK in Duitsland, er staat dus wat op het spel. Het meisje weet tegen woekerprijs een kaartje te bemachtigen, maar strandt bij de strenge toegangscontrole. Die heeft tot doel te voorkomen dat vrouwen geconfronteerd worden met de vuile taal die het manvolk uitslaat tijdens een wedstrijd. Het meisje wordt afgevoerd naar een met hekken afgezette ruimte achter de tribune, waar ze met een aantal lotgenotes de bewakers het leven zuur maakt.

Offside heeft, zoals de meeste Iraanse films, een traag tempo. Er gebeurt oppervlakkig gezien niet heel veel; we zien voornamelijk lange gesprekken vol alledaagse details. Die maken de sfeer wel heel realistisch.

Grappig is dat de onhandige soldaten de meisjes onderdrukken (om ze te beschermen) en tegelijk helemaal dolgedraaid worden door hun vileine streken. Zowel in moreel als in creatief opzicht zijn de vrouwen veruit superieur. Ondanks de situatie behouden zij hun trots en levenslust, terwijl de mannen in feite machteloos afzien. Dat is erg grappig. Zie een meisje maar eens in een vol stadion naar de WC te begeleiden zonder dat iemand haar ziet.

Offside

Panahi maakte zijn film stiekem, zonder de benodigde toestemming van de overheid. Hij filmde voor, tijdens en na de wedstrijd, met een kleine videocamera, waarbij hij dus aangewezen was op het toeval. Hij hoopte slechts dat Iran zou winnen door een doelpunt in de tweede helft, en dat gebeurde ook. Deze als het ware live geschoten beelden werden subtiel gemengd met scènes die op een ander tijdstip geschoten konden worden. Omdat het hem aardig heet onder de voeten werd nam hij het slotdeel van de film geheel op in een rijdende bus – dan kon niemand hem wat maken. Zijn achtergrond als documentairemaker kwam hem goed van pas.

Offside

De tapes werden het land uit gesmokkeld en in Frankrijk afgewerkt. In een bijgevoegd interview vertelt de regisseur uitgebreid over de totstandkoming van zijn film en wat hij probeerde te bereiken. Het verhaal komt voort een ervaring met zijn dochter, die er bij een andere wedstrijd overigens wel in slaagde het stadion binnen te komen.


Aanvullende informatie:
Speelduur 88 minuten
Regie, productie en montage: Jafar Panahi
Scenario: Jafar Panahi en Shadmehr Rastin
Camera: Rami Agami, Mahmoud Kalari
Art direction: Iraj Raminfar
Muziek: Yuval Barazani, Korosh Bozorgpour
Met: Sima Mobarak-Shahi, Shayesteh Irani, Ayda Sadeqi, Golnaz Farmani
Beeld: 16:9 anamorf
Geluid: dolby digital 5.1
Uitgave: A-film 
Homepage: http://www.sonyclassics.com/offside/


EDITORS' CHOICE