Audi A8 en B & O

De tijd staat niet stil. De oudere autorijders kunnen zich wellicht nog herinneren dat je bij de eerste Opel Kadett apart de kachel moest bestellen. Als accessoire dus! Aardig om te weten: zónder kostte hij destijds 5.695 guldens en voor het luttele bedrag van 5.995 reed je met warme voeten weg. Het zal duidelijk zijn dat een autoradio in dat licht bezien het toppunt van luxe was. Zet daar de nieuwe Audi A8 met het ‘B & O Advanced Sound System’ maar eens naast. Je kunt bijna niet duidelijker illustreren dat er is in enkele tientallen jaren tijd een boel is veranderd. Alleen de installatie staat bij het chique Duitse automerk namelijk al voor 10.460 euro in de prijslijsten. Adembenemend.

Er gingen al een tijdje geruchten dat Audi zou inhaken op de highend audio trend. Als partner werd – toch een tikje verrassend – het Deense Bang & Olufsen genoemd. Nota bene als alternatief voor het bestaande Bose systeem. Waarmee meteen duidelijk was dat Audi nogal wat nadruk wilde leggen op het design aspect. Bij uitstek de belangrijkste troefkaart die de Denen uitspelen. Terwijl bij Audi vooral kwaliteit (sublieme interieurs!) en technisch raffinement voorop staat. Het is het automerk van ‘Vorsprung durch Technik’. Dat wordt daar met hoofdletters geschreven.

Audi A8 met B&O Beolab 5 luidsprekers

Overigens zit er nog een opvallend accent aan het partnerschap. De enkele jaren geleden ingezette koers om strikt op een hoog segment te mikken, heeft Bang & Olufsen nogal wat omzetverlies opgeleverd en dat gebeurde bij uitstek op de Duitse markt. Waar Audi dus precies vandaan komt. Met deze nieuwe activiteit denken de Denen niet alleen flink te kunnen scoren, maar een samenwerking met Audi past vanzelfsprekend ook als een handschoen bij de beslissing om te specialiseren in hoogwaardige producten.


Ervaringen

Een eerste korte kennismaking met het B & O Advanced Sound System levert een paar opmerkelijke ervaringen op. We beluisterden het systeem overigens in een Duits A8 12-cilindermodel van de fabriek, om de simpele reden dat in ons land nog geen exemplaar beschikbaar is. Meteen wordt duidelijk dat B & O ook met zijn automobieltechniek niet vies is van wat spektakel. Bij het inschakelen van het systeem zoeft links en rechts bovenop het dashboard een tweetal futuristische vormgegeven ‘objecten’ voor de dag. Het doet ons vaag denken aan de exotische Beolab 5 luidsprekers. Ze zijn er op zijn minst door geïnspireerd. En niet alleen technisch. De Beolabs doen vermoeden dat ze zojuist van een ver sterrenstelsel zijn komen aanvliegen.


De Beolab 5

Voor 7.495 euro staan ze in uw woonkamer. Per stuk, wel te verstaan. Kijk eens aan! In dát licht bezien, is tien mille voor een Audi B & O systeem met veertien speakers nog een koopje te noemen. Want zoveel luidsprekers krijgt de Audi mee. De beide exotische tweeters waar we net kennis mee hebben gemaakt, in de voordeuren een ‘tweewegbox’ opgebouwd uit een 90 mm midden tonen- en een 140 mm lage tonen luidspreker. Die zitten trouwens in afzonderlijke behuizingen van respectievelijk een liter en 2,5 liter. Wie de automobielontwerpers kent, weet dat het alleen al een huzarenstuk is om de mannen van de ontwikkelingsafdeling zo gek te krijgen om zoiets in ‘hun’ deuren te bouwen. B & O heeft kennelijk een flinke stem in het kapittel gehad.

Dat vind je ook terug in de rest van het materieel: midden op het dashboard de center speaker, in de achterdeuren een tweeter en een 130 mm lage tonen chassis (in hun eigen behuizing) en onder de hoedenplank een tien liter grote ‘box’ met subwoofer en een tweetal breedband speakertjes voor de surround kanalen achter. Veertien luidsprekers in totaal.

Acoustic Lens

Zonder meer het meest opvallend zijn de ‘Star Trek’ exemplaren voor je neus. Een opvallend design accent, zoals het B & O betaamt, maar er zit ook een filosofie achter. Een automobielinterieur is een heel rare ruimte, met weerkaatsend glas en veel dempende zachte oppervlakken. De geluidstovenaars verdringen dat probleem door de zeer exact gerichte bundeling van de hoge tonen. Zoals de kenners wel weten bij uitstek belangrijk voor de ‘plaatsing’ van muziekinstrumenten en stemmen.

B&O Acoustic lens op het dashboard van de A8

Waar die informatie bij minder geavanceerde geluidsinstallaties (lees: vrijwel allemaal) deels verloren gaat door de plaatsing van de tweeter, gebruikt B & O een met dempend materiaal bekleed zijden bolletje (19 mm dome) die hun energie in een elliptisch gevormde unit afgeven. Daar worden de hoogfrequent geluidsgolven – zo meldt de informatie - gespiegeld weerkaatst en gaan door een soort brandpunt. Het resultaat noemen de Denen niet voor niets een akoestische lens. Hoe dan ook: uiteindelijk is het resultaat dat het geluid niet gebundeld ‘op weg gaat’ maar in een halve cirkel gelijkmatig wordt verspreid. In de hoogterichting ingetoomd om reflecties voor te zijn.

Het kost een paar centen, maar het zal duidelijk zijn dat die aanpak juist in een automobielinterieur een droomresultaat kan opleveren. Daar stelt men het op de drie passagierszitplaatsen zeer op prijs dat de geluidskwaliteit niet alleen voor de bestuurder optimaal is.


Het resultaat

Het moet gezegd: het resultaat is in absolute termen de meest indrukwekkende geluidsinstallatie die we tot op heden in een seriemodel hebben meegemaakt. Vergelijk het met de Dynaudio techniek in de Passat – meerprijs ruim 1.400 euro - en het staat als een paal boven water dat die Volkswagen meer value for money biedt en vanwege de grotere aantallen waarin hij op de weg verschijnt ook dé trendsetter is. Maar door de in audioland nogal eens gebruikte ‘geld is geen bezwaar’ bril bezien, scoort de B & O hoger.
Het geluid is zuiver en transparant, de verstaanbaarheid van stemmen prima en – hoe kan het ook anders met zoveel aandacht voor dat aspect – het beeld dat voor je wordt geschetst ‘plaatst’ de instrumenten en stemmen zeer ver boven automobielmodaal. Is het vergelijkbaar met een mooie huiskamerinstallatie? Nee, maar dat is in een autocabine met al zijn akoestische en mechanische eigenaardigheden ook te veel gevraagd.

Over mechanisch gesproken: de Audi zet een werkelijk imposant laag neer dat in dit geval niet wordt gehinderd door zinderende interieurpanelen. Strak, knuppelhard en zeer diep. Overigens staat Audi de afgelopen jaren bekend als de keizer van de interieurkwaliteit. Naar verluidt heeft Mercedes zelfs net een top interieurman bij Audi weggekocht om de nieuwe S-klasse naar dat niveau te tillen. Alles bij elkaar is het geheel een genoegen om naar te luisteren.
De zijdezacht snorrende twaalfcilinder is sowieso niet hoorbaar, de geluidsisolatie (mede door dempend glas in de zijramen) subliem en de audiotechniek als gezegd van een zeer hoge plank.

Ongestoord telefoneren

Een detail waar onze gastheer van de Audi fabriek ons nog even minzaam glimlachend op wijst, is een bijkomend voordeel van de zelfstandige behuizing van de luidsprekers. Het klinkt beter, maar voorkomt ook dat de chique A8 buiten ‘boombox’ effecten vertoont. ,,Bovendien biedt het extra privacy wanneer je de autotelefoon gebruikt. Wanneer je stilstaat, kan een passant buiten de auto niet horen wat er binnen aan vertrouwelijks wordt besproken. Voor de klanten van een degelijke limousine telt dat.”

Wanneer we met de muziek op een hoog volume even uitstappen, blijkt daar buiten de Audi A8 inderdaad heel weinig van te horen. Adel verplicht, zullen we maar denken. Dat geldt overigens voor beide partners, want deze auto is een van de weinige die een geheel uit lichtmetaal opgetrokken koetswerk heeft. B & O speelt daar aardig op in met zijn design: handgemaakte aluminium roosters over de luidsprekers.
Overigens wordt ook in de luidsprekers zelf veel alu gebruikt, onder andere voor de korf en spoelen. Over hightech materialen gesproken: de meeste membranen zijn van stijf en vederlicht koolstofvezel.


Digi power

Ook digitale techniek speelt een spilfunctie in het systeem. Het geheel is aan het infotainmentsysteem gekoppeld en wordt met een centrale draaiknop menubesturing bediend. De bits van een CD of de DAB-tuner worden zonder verlies naar de DSP versterker gezonden. De hele bewerking (frequenties, fase, tijdcorrectie, volume, dynamiek en surround sound) worden voor de veertien luidsprekers afzonderlijk geregeld.

De ICEpower klasse D versterkers

Vervolgens zorgen negen versterkerkanalen er naadloos voor dat niets in de vertaling verloren gaat. Er is 28 Watt beschikbaar voor de surround- en de hoge tonen luidsprekers (MOST). Tel daar vier vermogensversterkers van 125 Watt bij op voor de lage tonen luidsprekers en een 250 Watt exemplaar voor de subwoofer en de rekenmachine stopt bij pakweg een kiloWatt. De vermogensversterkers zijn overigens ICEpower class D. Digitale techniek blijft koel en is dus ideaal voor gebruik in een auto.

Overigens slaagt B & O er aardig om ook surround geluid heel redelijk te laten klinken. Geen geringe prestatie wanneer je je realiseert hoe lastig dat in zo’n kleine ruimte is. Met luisteraars voor- en achterin. De digitale sound processor creëert daarom een luisterzone voor- en achterin. Een compromis, maar in zijn soort geslaagd te noemen.

Tot slot een boeiende vraag voor Audi-rijders met een iets krappere portemonnee: gaan we B & O in de toekomst ook in andere auto’s zien? Bang & Olufsen topman Torben Sorensen was er onlangs in een interview glashelder over: ,,Eerst willen we andere Audi modellen met een systeem uitrusten, maar in de toekomst zullen we wellicht ook met andere premium merken zaken doen. Misschien binnen twee, drie jaar.”
Iedere autokenner weet dan dat B & O dus al lang zover is. De Audi’s staan al klaar en bij andere merken lopen ze de ontwikkelingsafdelingen plat. Waarom? Simpel: de geboorte van een automodel vraagt nu eenmaal meer dan de twee of drie jaar waar Sorensen over rept. Zodat het allemaal nu al in volle actie is. Je mag aannemen dat daarbij ook iets vriendelijker geprijsde systemen worden gelanceerd. In iets minder kostbare limousines. En da’s mooi, want de prijslijst van de A8 6.0 W12 waar we in luisterden, start bij 154 mille. Zonder B & O wel te verstaan.


Aanvullende informatie
Audi.de
Audi.nl
Bang-olufsen.com
icepower.bang-olufsen.com
dolby.com