De set van... Jan


Bert Dekker | 02 augustus 2007 | Fotografie Bert Dekker

Onze hobby, luisteren naar muziek en genieten van de betere geluidsweergave, is te aangenaam om niet te delen met de anderen. Dit blijkt uit mijn luisterbezoek aan Jan. Zijn luisteractiviteiten strekken zich verder uit dan die in zijn eigen woonkamer. Dit zal mede de reden geweest zijn van Jan om met ons contact op te nemen.

Voor een goede set en een goed verhaal stappen wij graag in de auto. Het is daarbij ook nog eens extra aangenaam te constateren dat deze reis niet zo lang duurt. In minder dan een uur tijd leidt mijn navigatiesysteem me naar zijn woonadres. Mooi op tijd, vrijwel exact op het afgesproken  tijdstip parkeer ik mijn auto in de straat waar Jan woont.


Verstandig aankoopbeleid

Mijn gastheer is alleen thuis. Hij woont al ongeveer twee jaar samen met zijn vriendin Angelie die op dit moment niet thuis is. Ze wordt pas laat verwacht, daar ze een avondopleiding Communicatie in Eindhoven volgt. Overdag is ze werkzaam bij de Rabobank. Ondanks dat ze ongeveer haar hele leven werkzaam is geweest in het bankwezen kriebelt het haar om nu wat anders te gaan doen, vandaar haar keuze om een nieuwe opleiding te gaan volgen.

Jan is 37 jaar en is ongeveer 10 jaar geleden afgestudeerd aan de HTS Werktuigbouwkunde. Daarna heeft hij in de avonduren nog een Master of Science titel in Mechatronic Design gehaald. Hij is thans werkzaam op een pre-development afdeling bij Philips. Hij houdt zich daar ondermeer bezig met meet- en regeltechniek binnen grote Mechatronische projecten.  Tevens werkt Jan regelmatig aan akoestiekprojecten .

Uit dat laatste blijkt zeker de grote interesse die Jan reeds vele jaren voor de betere muziekweergave heeft. Hij vertelt: “Van jongs af aan heb ik altijd al veel belangstelling getoond in muziek en de betere muziekweergave. Ondanks dat ik zelf geen instrument speel heeft muziek altijd een zeer grote plaats in mijn leven ingenomen. Terwijl mijn leeftijdsgenoten, toen ik 18 jaar oud wa,s allemaal gingen sparen voor een auto en het rijbewijs trok ik daar zelf niet zo aan. Ik besteedde mijn geld liever aan een goede stereoset die wel wat mocht kosten. Het budget dat ik er toen aan wilde besteden was in die tijd behoorlijk hoog. De som van 10.000 gulden moest garant staan voor een goede set waar ik jaren mee vooruit kon. Door een verstandig aankoopbeleid was dat gelukkig ook het geval. De hoogwaardige Kenwood set die ik destijds aanschafte werd pas later aangevuld met Denon POA-6600 monoblokken.”

Een tijd later breidde Jan zijn set uit met een 15-inch dual voice coil subwoofer die hij zelf ontworpen had. Daarna werd het tijd om nieuwe stappen te zetten. De al goede set werd in 2004 op een aantal fronten stevig verbeterd. De Denon mono-eindversterkers werden vervangen door de krachtige RB-1090 van Rotel. Langzaam maar zeker werd de set opgewaardeerd tot het huidige niveau. Als bronnen dienen thans een Denon DVD 3910 DVD / SACD / Cd-speler en een Sony CDP-XA7ES. Volgens Jan een dijk van een cd-speler die nog veel beter is gaan klinken nadat hij een behoorlijke modificatie bij Sebastiaan de Vries van Sound Evolution heeft ondergaan. Nadat er een andere clock in is geplaatst en aarding en bekabeling zijn aangepast en verbeterd blijkt de speler een prima loopwerk te zijn. Een Arcam FMJ AV8 wordt gebruikt als processor en D/A Convertor.  Ook verderop in de set blijkt dat Jan zorgvuldig te werk is gegaan bij het kiezen van de componenten. Twee  Parasound JC-1 monoversterkers sturen een set Dynaudio Contour 3.3. luidsprekers aan. Het diepste laag wordt echter verzorgd door een Velodyne DD-18 subwoofer. De set is vrijwel in zijn geheel bekabeld met NordOst interlinks, luidsprekerkabels en netsnoeren.

Tot dusver hebben we alleen nog maar aandacht besteed aan de twee-kanaals audio. Home-cinema is ook vertegenwoordigd in zijn set alhoewel we daar straks tijdens onze luistersessies geen aandacht aan gaan besteden. Niet alles is immers aangesloten en in bedrijf daar de meerkanaals set nog niet volledig is opgebouwd.

Jan: “Niet alleen de set is met de grootste zorg samengesteld, ook aan de belangrijke randvoorwaarden die de sound kunnen maken of breken is veel aandacht besteed. In mijn werk heb ik met akoestiek te maken en vandaar ook dat ik er thuis veel aandacht aan heb besteed. Onze woonkamer laat zonder akoestische aanpassingen geen optimale muziekweergave toe. Vandaar dat ik destijds contact heb gezocht met Toine Dingemans om samen met hem die kwestie te bekijken en tot goede oplossingen te komen. Dit heeft geresulteerd in een aantal verschuifbare panelen hier in huis die ik op de juiste plaats kan schuiven als ik wil gaan luisteren. In ieder geval heeft Toine goed werk geleverd (iets dat ik zeker kan bevestigen als we later die avond naar muziek gaan luisteren), voor mij een belangrijke reden om hem uit te nodigen op een clubavond van de audioclub waar ik lid van ben."

Audioclub Oost-Brabant

Jan blijkt actief lid te zijn van de Audioclub Oost-Brabant (AOB) waar hij sinds kort de nieuwe secretaris en voorzitter van de demo commissie is. Deze club bestaat ondertussen ruim 5 jaar en heeft door een goede start een stevig fundament gekregen. De AOB kent ongeveer 45 leden en iedere derde donderdag van de maand is er een activiteit. Het doel is onder andere het organiseren van luistersessies, demonstraties en audio gerelateerde lezingen voor de leden. Tijdens de drukbezochte clubavonden staat de muziek en de apparatuur waarop dit wordt afgespeeld centraal.

Jan legt uit: “Ik ben reeds vanaf heb begin lid van de AOB. Door een aardige bijkomstigheid kende de AOB een vliegende start. De vriendin van de toenmalige voorzitter was werkzaam bij het Zondagsnieuws. Er kon derhalve ook veel gebruik gemaakt worden van de publicitaire mogelijkheden die dat bood! Van het begin af aan kende de AOB al een ledenaantal van ongeveer 40 muziek- en audioliefhebbers. Stuk voor stuk fanatieke mensen die niet alleen iets hebben met de betere audio maar bovenal met muziek.”

Zijn vriendin die er helaas vanavond niet is blijkt ook nog eens een actieve rol te spelen in de AOB. Jan: “Mede dankzij haar opleiding communicatie zorgt zij voor een goede PR voor onze club en de ervaringen die ze hierin opdoet kan zij zeker tijdens haar opleiding gebruiken. Dat is echter niet de enige reden van haar actieve participatie: ze heeft daarbij zelf ook veel plezier in mijn hobby. Ze luistert ’s avond regelmatig op de bank in de woonkamer mee met Jan. Regelmatig hebben we ook discussies over muziek en muziekweergave. We zijn ongeveer twee jaar geleden gaan samenwonen en bij het “in elkaar schuiven van” onze muziekcollectie bleek al snel dat we voor een belangrijk deel dezelfde muzieksmaak hadden. Het was een aangename verrassing te constateren dat we weliswaar veel cd’s hadden van dezelfde artiesten maar dat we net andere cd’s hadden. Hierdoor is onze muziekcollectie flink uitgebreid.”

Luisteren

Het is inmiddels al een eind in de avond. Alhoewel er meer dan voldoende gesprekstof is om de avond te vullen besluiten we om te gaan luisteren. Voordat we hiertoe over gaan plaatst Jan de akoestische panelen in de juiste positie. Ik heb meteen een goede eerste indruk van de set bij het beluisteren van de eerste tonen. Het eerste dat opvalt is de enorme controle. De versterkers hebben de luidsprekers duidelijk in hun greep hetgeen zich vertaalt in een heel homogene, vloeiende en vanzelfsprekende weergave. Het nummer “Killer” op de verzamel cd van Seal laat duidelijk horen tot welke prestaties de set in staat is. Er is een enorme diepte en een overduidelijke gelaagdheid in het geluidsbeeld waar te nemen: elke stem en elk instrument heeft zijn duidelijke plek in het geluidsbeeld. De afbeelding in de diepte is echter iets beter dan die in de breedte. Waarschijnlijk is de afstand van de luisterstoel (bank) tot de luidsprekers hier de oorzaak van. Hier laat zich overigens de invloed van de akoestische panelen goed gelden. Jan besluit ze even aan de kant te schuiven en we luisteren daarna opnieuw naar hetzelfde stuk.

Wat een verschil! Het beeld werd tijdens de vorige situatie nog met gemak links en rechts buiten de luidsprekers opgebouwd. Nu lijkt het gevangen te zitten tussen de luidsprekers. Er is nog wel sprake van een zekere diepteafbeelding, de gelaagdheid in het geluidsbeeld is echter vrijwel volkomen weg. Ook lijkt het beeld verder naar achteren te zijn verschoven.

Het is me wel duidelijk dat deze panelen kleine wonderen verrichten in de woonkamer van Jan en we besluiten dan ook verder te luisteren met de panelen op de juiste plaats. De goede eerste indruk blijft gehandhaafd, wat we ook beluisteren. Jan plaatst de  cd “Ray of Light” van Madonna  in de cd-speler en we besluiten te luisteren naar een paar tracks. Ik weet uit eigen ervaring dat deze opname de nodige eisen stelt aan een set. Bij een minder goede weergave slipt het geluid makkelijk dicht, wordt het (soms zeer behoorlijke) laag ongecontroleerd en versmeren de kleine details. Zo niet bij Jan. Ook hier is weer diezelfde enorme controle waarneembaar en de vanzelfsprekende kracht. Het laag gaat zogezegd afgronddiep zonder ook maar een krimp te geven, de Velodyne subwoofer verricht hier duidelijk goed werk! Ook nu weer is de opbouw van het beeld zeer goed te noemen en vliegen de vaak verrassende geluidseffecten op de cd je op een aangename wijze om de oren.

Dire Straits, Eric Clapton, Nils Lofgren en Bob Dylan, wat we ook draaien, dezelfde indrukken blijven. “Gecontroleerde kracht” zo schiet me te binnen als ik in korte bewoordingen de belangrijkste karaktertrekken van de set probeer samen te vatten.

Tot slot luisteren we nog even naar sacd. De Denon DVD 3910 heeft al een tijd warm kunnen draaien. Jazz at the Pawnshop verdwijnt in de lade. Het verschil met cd is in eerste instantie niet zo direct waarneembaar. Na iets langer luisteren worden er wel duidelijk verschillen waarneembaar. Akoestische instrumenten worden wat natuurgetrouwer afgebeeld vergeleken met de cd-laag.  Alhoewel het niet zo makkelijk in woorden vast te leggen is, de verschillen met cd zijn duidelijk waarneembaar. Het muziekstuk is echter, grijpbaarder dan weergegeven via cd.

Wat betreft de toekomt heeft Jan niet echt grote plannen meer. Wellicht dat hij nog wat gaat experimenteren met andere netkabels van Isotec. Hij twijfelt nog over een externe powergenerator omdat hij van anderen heeft begrepen dat dit niet automatisch tot een verbetering van de geluidsweergave hoeft te leiden. Daarbij heeft hij komende tijd genoeg werk aan zijn home-cinema set. Daar Jan sinds kort ook een bestuursfunctie heeft bij de AOB zal hij op dat vlak ook nog veel werk gaan krijgen. Kortom: Jan is heel actief en dat zal voorlopig ook zo blijven!

Ik dank Jan voor zijn gastvrijheid en wens hem veel succes toe met al zijn activiteiten op audio-gebied.