Le Vu Chuong

Een tijdje geleden trof de redactie een kort e-mailtje in haar mailbox aan met een welhaast bescheiden vraag voor een luisterbezoek van een auteur van HiFi.nl. Bij nadere bestudering van de set was de belangstelling echter gewekt. Audio Research elektronica in combinatie met een set muzikale Franse JMR luidspreker lijken een belofte voor een aangename muzikale ervaring in te luiden. De belangstelling was in ieder geval gewekt.

Voor dit luisterbezoek toog de auteur naar Nieuwegein. Mooi centraal gelegen in het land en, in tegenstelling tot hetgeen te vaak gebeurt, dit keer leidde mijn navigatie me probleemloos tot de voordeur.

Door fileleed op de A2 arriveer ik ruim later dan aangekondigd. Mijn gastheer heeft er al rekening mee gehouden. Warme koffiedampen bereiken mijn neusgaten zodra de deur opengaat: 8 kilometer file bij de brug bij Zaltbommel zijn weer snel vergeten.

Mijn gastheer Le Vu Chuong blijkt een enthousiast muziekgenieter te zijn. Hij is getrouwd en heeft een dochtertje van ongeveer twee jaar oud. Een tweede kindje is onderweg. Het huis waarin ze wonen is sfeervol ingericht. De woonkamer is aan de ruime kant waardoor de set eenvoudig een goede plek heeft kunnen opeisen zonder al te veel in de weg te staan. Zoals in de meeste gevallen zijn hier ook compromissen gesloten. Zo staat de rechterluidspreker vrij dicht tegen de zijwand en ook vrij dicht in de buurt van een hoek van het grote bankstel. We zullen snel ervaren wat dit voor invloed heeft op muziekweergave van deze set.

Le Vu Chuong is 33 jaar oud, en ondanks dat hij al meer dat 20 jaar actief bezig is met muziekweergave heeft hij pas ongeveer vier jaar geleden besloten een serieuze audioset aan te schaffen. In de jaren daarvoor lag zijn passie bij de betere car-hifi. Le: “Net als de meeste jongens die pas het rijbewijs hadden was ik niet alleen verzot op auto’s. “Loud music in cars” wie kent die hit van vroeger niet en ja, dat gold ook voor mij. In tegenstelling tot veel kameraden van vroeger moest het bij mij echter niet persé “loud” zijn, maar vooral “real”. Naar muziek luisteren deed ik dan vooral ook buiten, in mijn auto. Ik heb heel wat geld gestoken in car-hifi, heel wat auto’s omgebouwd. Ook deed ik vaker mee aan wedstrijden.”

Aan dit avontuur kwam enkele jaren geleden helaas abrupt een einde. De auto waar Le zo trots op was omdat hij van een topklasse muziekinstallatie was voorzien, werd gestolen tijdens een vakantie in Denemarken. Dit incident was er de oorzaak van dat Le niet meer opnieuw ging investeren in Car-Hifi. Zijn belangstelling voor muziek en de betere muziekweergave bleef bestaan, vandaar dat Le ongeveer vier jaar geleden zijn eerste serieuze stappen nam op dat vlak. Daarbij zeker ook aangemoedigd door zijn vader die hem destijds met het muziekvirus aangestoken heeft en vanavond ook aanwezig is.

De liefde voor muziek en de betere weergave resulteerde in de aanschaf van een Unico buizen cd-speler, een Velleman buizen voorversterker en twee mono eindversterkers van dezelfde fabrikant. Le: “Zelf bouwen heeft me altijd geïnteresseerd. Ik heb weliswaar geen elektronica achtergrond, dankzij mijn werk als elektromonteur bij Hitachi heb ik wel voldoende inzicht in de materie. Ik heb veel geleerd van het zelf bouwen van de Velleman buizenversterker maar wat zeker net zo belangrijk is: ik heb het “buizengeluid” er enorm door weten te waarderen. Een zekere warmte en een vloeiend geluid is iets dat ik in muziekweergave weet te waarderen. Vandaar dat ik blijf vasthouden aan het buizengeluid.”

Buizen als basis

Buizen zijn inderdaad alom vertegenwoordigd in zijn huidige set. Een Audio Research SP6-B voorversterker en een Audio Research VT100MK2 buizen eindversterker vormen het hart van de installatie. “Wat goed is moet nog veel beter kunnen”, aldus Le, vandaar dat hij de voor- en eindversterker goed onder handen nam om het prestatieniveau, dat al heel behoorlijk was, op een nog hoger peil te krijgen. De SP6 werd voorzien van diverse koppelcondensatoren van achtereenvolgens Hovland Musicap, Mundorf silver/oil en Jupiter Beeswax. Uiteindelijk bleek een combinatie te leiden tot een goed klinkende mix. De buizen zijn voorzien van Allnic Absorb-gel waarmee meetrillen zo goed mogelijk mee wordt voorkomen. De stuurbuizen van de VT100 eindversterker zijn voorzien van Duende dempers.

Als bron dient een Audio Research CRT1 loopwerk en een DAC1-20 DA-converter van hetzelfde merk. Ook hier viel volgens Le nog flink aan te verbeteren. Le: “Gelukkig kan ik veel zelf, en daarbij kan ik voor ondersteuning altijd bij mijn jongere broer terecht. Hij heeft een elektronica achtergrond en heeft veel nuttige kennis in huis. Voor het overige ben ik een self-made-man en ga gewoon aan de slag als ik denk dat er op fronten nog verbeteringen aan te brengen zijn”. Die zijn in het geval van het loopwerk en de DAC niet mis. Le heeft er werkelijk alles aan gedaan om het niveau van de bron aanzienlijk op te krikken. Zo heeft hij het loopwerk voorzien van een Clock4 van Trichord en voorzien van een eigen voeding.

Een set JMR Offrandes is verantwoordelijk voor de uiteindelijke muziekreproductie. Le: “Ik heb de Offrandes tweedehands gekocht, maar feitelijk waren ze nieuw. De vorige eigenaar had er een probleem mee maar dat bleek achteraf totaal geen issue te zijn. Hoe dan ook: het is een enorme gelukstreffer geweest dat ik voor een aantrekkelijk bedrag deze bijna geheel nieuwe set Offrandes heb kunnen aanschaffen. Ze presteren veel beter, zijn veel muzikaler dan mijn vorige luidsprekers, de Dynaudio Contour S3.4. Ik ben echter nooit ontevreden geweest over deze luidsprekers, vandaar dat ze verhuisd zijn naar de tweede set op de zolder. De Offrandes hebben vergeleken met de Dynaudio een betere, strakkere laagweergave. Ook is de weergave van het midden natuurlijker en muzikaler. De Offrandes laten me meer van muziek genieten dan de Dynaudio’s. Sommigen vinden de laagweergave van de Offrandes aan de magere kant. Degene die echter goed luistert hoort hoe strak en gecontroleerd de laagweergave is: het lijkt alsof het minder aanwezig is terwijl dit toch niet het geval is.”

De opmerking van Le is daarom ook aanleiding om eens goed te luisteren. We draaien de nieuwste cd van Katie Melua, “Pictures”. Het is me direct duidelijk dat dit een set is met potentieel en ja, wat klinken die Offrandes heerlijk. “Klinken” is hier eigenlijk niet het juiste woord, en ik denk weer aan de woorden van Le over de “problematische” laagweergave. Niks problematisch, gewoon strak en gecontroleerd. Ook voor de hoogweergave geldt hetzelfde, het hoog lijkt niet aanwezig maar speelt haast onopgemerkt haar eigen partij mee. Laag, midden en hoog gaan naadloos in elkaar over, de vrijwel volstrekt ongekleurde weergave zorgt ervoor dat de afzonderlijke frequentiespectra niet als zodanig waarneembaar, dus hoorbaar zijn. Het laag draagt daardoor geheel vanzelfsprekend de muziek, het hoog is volledig transparant zonder ook maar enige spoor van scherpte waardoor het bijna afwezig lijkt te zijn.

In ieder geval is dit een set met een geheel eigen karakter. Tijdens een vorig luisterbezoek raakte ik onder de indruk van de kracht en expressie van de set van de gastheer. Tijdens dit luisterbezoek wordt ik gegrepen door een uiterst beheerste, gecontroleerde muzikale weergave die me goed impressies geeft van de muziek waarnaar geluisterd wordt. Kortom, een set die je als stille verleider meevoert naar einders waar je het bestaan niet van kent en sfeerbeelden toont die nog vreemd voor je zijn. Een uiterst verrassende, boeiende en bovenal muzikale ervaring. Nee, de Offrandes zijn zeker geen krachtpatsers maar daar is deze set ook helemaal niet voor bedoeld. Le: “ik houd niet van “stevige” muziek. Nee, geef mij liever heerlijke jazz, een mooie zangstem of muziek gemaakt door kleine bezettingen. Eigenlijk heb ik niet een uitgesproken muzieksmaak. Mijn muziekcollectie is ook niet eens zo groot en eigenlijk alle genres zijn vertegenwoordigd. Maar welke muziek ik ook draai, ik wil er heerlijk voor zitten, genieten en de rust na een lange dag hard werken ervaren. Dit is voor mij de beste ontspanning. Vandaar dat ik uiteindelijk ben gekomen tot deze setsamenstelling waarin, rust, warmte en muzikaliteit centraal staan.”

Wat reeds goed is kan nog beter

Ik haal het adagium van Le “wat reeds goed is kan nog beter” aan. Hoe goed de set nu al klinkt, er zijn zeker verbeterpunten mogelijk. De luidsprekers staan voldoende ver van de achterwand. Hierdoor ontwikkelt zich een mooi dieptebeeld. Toch is er een kleine onbalans waarneembaar. De rechterluidspreker staat erg dicht op het bankstel en ook vrij dicht bij het raam. Dit raam is gelukkig wel voorzien van een dik gordijn waardoor meetrillen voorkomen wordt. Het bankstel is gelukkig eenvoudig te demonteren, zodat het deel dat dicht bij de luidspreker staat weggehaald kan worden. De onbalans wordt hierdoor minder, hetgeen zich vertaalt in een preciezer beeld. De al fraaie dieptewerking wordt er nog iets beter op terwijl de weergave in de breedte er zeker op wint.

We besluiten de rechterluidspreker nog wat verder van de rechterwand te plaatsen. Ook dit geeft een verbetering in dezelfde lijn als de vorige “tweak”. Ik raad Le aan de komende tijd eens te gaan experimenteren met het in- en uitdraaien van de luidsprekers om zodoende de beste balans tussen de breedte- en diepteweergave te vinden.

De grootste winst is mijn inziens te halen uit een betere stroomvoorziening. De set van Le bestaat uit hoogwaardige componenten. Luidsprekerkabels en interlinks zijn van Acoustic Zen en van hoge kwaliteit. De set wordt van stroom voorzien via een Belden High Grade Star-quad verdeeldoos en zelf gemaakte Belden stroomkabels. De stroomvoorziening is daarom zeker niet mis, toch vermoed ik dat een upgrade op dat vlak een aanzienlijke geluidsverbetering tot gevolg heeft. De samenstelling van de set is van zeer hoge kwaliteit en dat moet mijn inziens ook gelden voor de stroomvoorziening. Deze is, naar ik inschat, wel goed, maar zeker niet goed genoeg in het geval van Le. De keten is zo sterk als haar zwakste schakel. In ieder geval raad ik Le aan eens contact op te nemen met een goede dealer en dit punt met hem te bespreken. In het geval van Le denk ik dat de noisefloor van de set zeker omlaag zal gaan, hetgeen zal resulteren in een betere weergave van de kleinste details. Ook het dynamisch bereik zal toenemen, de weergave van de dynamische contrasten zal verbeteren. Hoe dan ook, de set van Le is meer dan dik in orde, wat goed is kan alleen maar beter worden in het geval van Le. Cd na cd verdwijnt in de lade. Christina Branco, Path Metheny, het klinkt allemaal even aangenaam, beheerst, maar bovenal, enorm muzikaal. Al luisterende schuiven we nog wat met de luidsprekers en met de bank, soms met verrassend resultaat.

Le zal komende tijd actief aan de slag gaan met de verbeterpunten. Ook andere zaken worden gelijk meegenomen. Zo is Le benieuwd wat een betere trafo in de eindversterker gaat betekenen voor de muzikale kwaliteiten ervan. De plateaus onder de Offrandes worden vervangen door andere om te ervaren welke verschillen dit geeft. Dit laatste is leuk experimenteren, kost (bijna) niets en door verschillende materialen te kiezen zal hij zelf gaan ervaren wat de beste “match” geeft. Ook de stroomvoorziening wordt onder handen genomen. In ieder geval zijn er genoeg punten om aan te pakken, maar daarvoor is het ook een leuke hobby!

Het is inmiddels weer laat op de avond geworden als ik besef dat ik nog een lange weg naar huis heb te gaan. Time to say goodbye … Ik dank Le voor zijn gastvrijheid en wens hem veel luisterplezier toe.


** Update 6 november 2007 **

Terwijl ik bovenstaand artikel aan het schrijven ben krijg ik een aantal mailtjes van Le. Hij is behoorlijk enthousiast geraakt en voortvarend aan het tweaken geslagen. Hij schrijft dat met andere buizen nog behoorlijk wat winst in de weergavekwaliteit is te halen: “Laatst heb ik nog buizen getest. De Tungsol ecc83 in de voorversterker heb ik vervangen door telefunken smoothplates ecc83 buizen die ik reeds eerder gebruikte. Ik ervaar nu meer rust en definitie, Het lineaire verloop in het audiospectrum is verbeterd. De weergave is nog opener. De plaatsing, in de diepte en breedte, is nog preciezer en ruimer. Het lijkt net of de muziek in een grotere ruimte speelt. Ook de stroomkabels zijn voorzien van randaarde. De achtergrond is nu helemaal zwart, de plaatsing van het geheel is precies, de `band` staat nu gewoon in de huiskamer. Ik heb eigenlijk een privé concert/band. Ook nu als ik mijn ogen open heb zit ik al in de muziek en vergeet gewoon `alles’ om me heen … Ik geloof het graag Le!

De set van Le: http://my.hifi.nl/index.php?user=5562