Arjen `Ayreon` Lucassen Muziekbeleving
“Ik durf mezelf gerust audiofiel te noemen. Als muziekfreak heb ik gewoon de beste apparatuur nodig.” Aan het woord de succesvolle ‘progmetal’-producer Arjen ‘Ayreon’ Lucassen in De Muziekbeleving Van…
Vanuit het niets kwam de nieuwe en zevende Ayreon (01011001) op 2 binnen in de albumlijsten. Wederom een imposant amalgaam van metal, elektronica, folk, klassiek en symfonische rock. Zo’n driekwart miljoen platen verkocht producer/gitarist Arjen (Anthony) Lucassen wereldwijd al van zijn science fiction-rockopera’s.
Hij werkte met artiesten als Bruce Dickinson, Fish, Barry Hay en James LaBrie, dit keer trommelde Lucassen maar liefst 25 gastmuzikanten op: de crème de la crème van de progressieve rock- en metalscene waaronder (ex-)leden van Dream Theater, Katatonia, Magnum, The Flower Kings, Flairck, Evergrey, Pain Of Salvation, King’s X en de zangeressen Floor Jansen (After Forever), Simone Simons (Epica) en Anneke van Gierbergen (Gathering). Buitenbeentje is zanger/rapper Wudstik.
De progmetalpionier (ex-Vengeance, Stream Of Passion) leeft als een kluizenaar in West-Brabant, in de nabijheid van zijn geliefde Electric Castle Studio. HiFi.nl zocht Arjen Lucassen (Hilversum 1960) op in aflevering 22 van De Muziekbeleving Van…
Eigen keuze
“Ik heb altijd zelf uitgemaakt wat ik mooi vind, nooit modes of vrienden gevolgd. Of broers of zussen. Bij ons thuis in Den Haag was er niet veel interesse in muziek. Mijn vader hield van vreselijke jazz, Louis Armstrong, dat soort dingen. Vond ‘ie prachtig om op te dansen. Mijn oudere zus kocht wel eens wat. Dylan, Joni Mitchell, maar ook The Beatles.
Ze had ook The Stones, dat vond ik helemaal niks. Maar The Beatles, dat was een compleet ander verhaal. Ze kocht Help, toen die net uit was, rond ‘66, ik was een jaar of zeven. Daarop stond dat fantastische nummer. [zingt] Hey!, You’ve got to hide your love away.”
Spreekbeurten
“De John Lennon-fase was begonnen. Bleek dat alle nummers die ik goed vond van Lennon waren. Lennon werd mijn eerste held. Op de lagere school hield ik elk jaar spreekbeurten over hem en over de Beatles. En dan steeds maar hopen dat ik een andere juf had. Ze kenden mijn verhaal inmiddels, al zei het mijn klasgenootjes helemaal niets. Vond ik helemaal niet erg. Muziek, dat was iets alleen van mij. Zodra iets gemeengoed werd, vond ik er niets meer aan. Neem Queen, míjn ontdekking. Niemand die het nog kende. Toen kwam Killer Queen en de eerste hits. Toen mocht het nog net. Maar toen daarna Bicycle Race en al die ellende begon, en Queen van iedereen werd, moest ik er niets meer van hebben.”Made in Japan
“Voor het eerst echt muzikaal gefascineerd was ik door The Sweet op tv. In ‘70 of ‘71, ik zat op de middelbare school. Dat wilde ik! Niet alleen die muziek spelen, maar ook in een band, het hele glam-aspect. Omdat ik nog niets kon, ben ik een playbackband begonnen. Sweet, Slade, Alice Cooper, dat soort dingen speelden we. Het werd een groot succes. We hebben op verschillende scholen opgetreden. Ook op het Dalton College. Daar kwamen na afloop oud-leerlingen naar me: ‘Die glamrock is niks man, da’s voor watjes. Hier, je moet dit eens luisteren’. Ze gaven me Made in Japan van Deep Purple. Thuis heb ik hem meteen beluisterd. Holy shit, dit is het! Wat die Blackmore doet, dat wil ik ook!”Klassiekers
“De eerste plaat die ik zelf kocht, was de single Strawberry Fields Forever. Dat blijft met A Day in the Life het beste Beatles-nummer. Daarna kwam lang niets en toen Funny Funny van The Sweet en Electric Warrior van T.Rex. Die hoes hangt nu net als Rising van Rainbow ingelijst op de wc. Die platen worden gekoesterd. Het zijn klassiekers, ze blijven overeind. Komt het omdat je ermee opgegroeid bent of omdat het gewoon goed is…? Beiden denk ik.”
Experiment
“Ik hou van avontuurlijke muziek. Daarom houd ik niet van AOR, van soul of van uitgekauwde zooi als Survivor of Bon Jovi. [lachend] Al denken mensen vaak vanwege mijn haar dat ik wel van Bon Jovi móet houden.
Over dat haar beginnen ze altijd weer", zegt Lucassen. Zoals onlangs in De Wereld Draait Door: “Erg vermoeiend, kom je vanuit het niets binnen op twee in de albumlijsten, beginnen ze over je haar, in plaats van over de muziek. Om dezelfde reden houd ik niet van The Stones, dat is allesbehalve avontuurlijk. Er moet een bepaalde spanningsboog inzitten, geen grenzen, geen kant-en-klare drie minuten-songs en ook avontuurlijk qua instrumentarium. The Beatles vind ik daarom veel leuker nadat ze niet meer optraden, maar in de studio gingen experimenteren met andere instrumenten en stijlen.”
Helden
“Ik ben geen echte verzamelaar, maar er zijn wel bands waar ik alles van heb. Mijn helden. Alice Cooper en Led Zeppelin bijvoorbeeld en The Beatles. Ook Let It Be moet ik dan hebben, ook al is dat het enige nummer waar ik geen zak aan vind. Pink Floyd. Ook Ummagumma heb ik, die me niets doet. Ook van Rainbow heb ik veel, al hoef ik hun gladde platen dan weer niet te hebben.”Bad Company
“Ik ben helaas te jong om Led Zeppelin en The Beatles ooit live gezien te kunnen hebben. Mijn eerste concert was Bad Company in het Congresgebouw in Den Haag. 1973, hun eerste plaat was uit, die ik destijds erg goed vond. Niet echt avontuurlijk, maar het concert maakte veel indruk. Mijn tweede concert, Blue Oyster Cult was een stuk avontuurlijker, met die hele lasershow.”Geluidsfreak
“Vanaf jongs af aan ben ik een enorme geluidsfreak. Ik begon met een simpele all-in-one-installatie, maar wel met een hele goede koptelefoon. Die klonk veel beter dan de speakers. Mijn eerste echte speakers waren van Wharfedale, dat was het helemaal toen. Ik kocht er een goede Pioneer-versterker en -draaitafel bij. Ik ging af op tests in de Consumentengids. Daar stonden volgens mij ook de goedkoopste dealeradressen bij. Ik had allerlei vakantiebaantjes, puur om platen en apparatuur te kunnen kopen. Ik werkte op de camping, waste in de hele straat auto’s. Alles ging op aan de muziek.”
Platenzaak
“Ik wilde alles kennen, maar vond heel weinig goed. Liep alle platenzaken van Den Haag af, en later in Breda, om te luisteren, maar kocht weinig. Liep ik de zaak uit, zag ik die zure gezichten van de verkopers. Heeft ‘ie weer uren zitten luisteren en niets gekocht. Maar toch kocht ik nog te veel crap. Dat kopen is nu helemaal voorbij. Misschien schaf ik één cd per maand aan.
Met internet heb je veel meer luxe om goed voor te proeven. Je hoeft geen bagger meer te kopen. Ik download veel en als ik het dan echt goed vind, schaf ik het aan bij Velvet in Breda. Als hij daar niet te krijgen is, bestel ik hem via internet. Ik krijg elke dag wel mailtjes van fans: ‘dit moet je eens beluisteren.’ Meestal vind ik het niks. Maar door zo’n tip heb ik laatst wel Arid ontdekt, uit België. Hun laatste plaat All Things Comes in Waves is echt briljant. Ben vooral erg gecharmeerd van die zanger. Ben ze daarna nog live gaan bekijken, en dat bleek zelfs nog beter. Voor Arid was Interpol mijn laatste ontdekking.”
Ritueel
“Normaal gesproken ben ik overdag beroepsmatig muziek bezig in de studio, of ik loop door het huis met de gitaar en probeer te componeren. Elke avond tussen tien en twaalf heb ik mijn vaste luisteruurtjes. Een ritueel inmiddels. De relaxuurtjes. Ik leg een matrasje op de grond en ga precies op de goede plek tussen de speakers liggen. Ik begin meestal met wat ik die dag gedownload heb. Daarna muziek die ik al ken. Mijn nieuwe vriendin [de Amerikaanse metalgitariste Lori Linstruth], die ook mijn manager is, doet tegenwoordig ook mee. Als we luisteren, staat het volume vaak heel laag. Niet vanwege de buren, die heb ik niet, maar omdat het nog veel relaxter is.”
Muzikantenoren
“Ik luister wel naar progmetal, maar niet teveel. Dat staat te dicht bij me. Dan ga ik met muzikantenoren luisteren, en dat is niet ontspannen. Neem de nieuwe Dream Theater. Die moet ik wel luisteren, maar echt relaxed is dat niet; schiet ik meteen in de muzikantenrol. Het is, ook voor de nachtrust, beter om ’s avonds hele andere muziek te luisteren. Zo heb ik gisteren Sufjan Stevens gedraaid. Beetje banjo, beetje folk en country. Dat is heerlijk wegdromen.”Audiofiel
“Ik durf mezelf gerust een audiofiel te noemen. Om optimaal van muziek te kunnen genieten heb ik de beste apparatuur. [zie favorietenlijstje] Het meeste daarvan heb ik gekocht bij Elgam in Breda. Een 5.1-set is ideaal vind ik. Je zit echt ín het geluid. Ook om mijn eigen producties goed af te kunnen luisteren, is een goede installatie noodzakelijk. Ik heb altijd platen gekocht om hun sound en productie. Ik kocht alles van Martin Birch, de technicus van Deep Purple en Iron Maiden. De beste sound? De nieuwe dvd van David Gilmour. Ongelooflijk. Daar kan mijn team niet aan tippen, ook al streven wij ook naar perfectie.”Digitaal
“Bij mij zit de liefde voor geluid niet in de details, maar in de grote lijnen. Ik kan ook heel goed naar MP3’s luisteren bijvoorbeeld. Het gaat om de intentie, de verhoudingen, het gevoel. Revolver is mono opgenomen, maar die vind ik helemaal perfect klinken. Maar misschien ben ik wel eigenwijs. Iedereen neemt op 24-bit op, wij op 16-bit. Ik hoor echt het verschil niet. ‘Ik werk nog analoog’, zeggen ze dan, ‘dat klinkt veel beter’. Kom op man, da’s toch onzin. Digitaal is één op één. Wat je opneemt, dat hoor je, heb ik veel liever.”
Vinyl
“Ik had duizenden platen, maar die staan nu allemaal te koop bij de platenboer. Mijn oude Pioneer staat boven, maar ik draai nauwelijks platen. Vind het onhandig. Moet je weer een plaat omdraaien, of blijft ‘ie weer hangen.
Ik heb alleen mijn eigen werk nog, en enkele belangrijke klassiekers zoals Jesus Christ Superstar: de reden dat ik Ayreon ben begonnen. Vinyl heeft natuurlijk wel iets magisch. Daarom hebben we de nieuwste Ayreon ook op vinyl uitgebracht. Dat loopt super. Ayreon-fans zijn enorm trouw, die willen dat allemaal hebben. Het is een triple-album op doorzichtig vinyl, waarbij het artwork zeer goed tot z’n recht komt.”
Vrijheid
“Ik ben blij dat ik nu de vrijheid heb om te doen wat ik wil doen. Ben een studioman geworden. Ayreon zou ook nooit helemaal live opgevoerd kunnen worden: veel te bewerkelijk. Ik mis het spelen helemaal niet. Ben eerlijk gezegd blij dat ik ervan af ben. Al heb ik natuurlijk makkelijk lullen. Als Ayreon geflopt zou zijn, zou ik misschien dolblij zijn als ik weer met de jongens van Vengeance (die weer volop toeren) op de bühne mocht staan.“Conceptalbum
“Anderhalf jaar heb ik in mijn Electric Castle Studio aan 01011001 gewerkt. Er zijn hier constant muzikanten over de vloer geweest. Een droombezetting. Veel muzikanten uit de progmetal-scene wilde meedoen.
Maar daarbuiten viel vrijwel iedereen af, behalve rapper Wudstik, die een fan van me bleek te zijn. Frank Boeijen, Sarah Bettens, Donovan, Waterboys, Eels, Placebo. Ik heb ze allemaal benaderd, zonder succes. Zodra je het woord ‘conceptalbum’ liet vallen, deinsde men vaak terug.”
Droomlijstje
De favorieten van… Arjen Lucassen
|
mijn hifi-set Harmon Kardon AVR 7000 5.1 versterker, JBL zelfbouwspeakers front, Infinity back en Klipsch center. Sony CD 300 koptelefoon. favoriete muziekgenre Avontuurlijke, spannende muziek met sterke melodieën. all time favourite Beatles – A Day in the Life, Pink Floyd – Echoes en Rainbow - Stargazer. gruwel echt van… Saxofoon maar luister stiekem wel naar… Britpop omvang muziekcollectie (plusminus) Ongeveer 1000 geluidsdragers. verzamelaar? Nee, ik verzamel alleen muziek die ik goed vind. Van bepaalde bands heb ik wel alles. vinyl of cd? CD. Zolang het medium nog bestaat... meest memorabele muziekbeleving Robert Plants stem op Zeppelin 1. mijn hifi/domotica-tip Bigger IS better |