Hi-Visit Mutrox - Specialist in geluidsisolatie en akoestiek

Mutrox is waarschijnlijk de beste en bekendste studiobouwer van Nederland. Niet voor niets behoren deejay Ferry Corsten en Sony Guerrilla Games tot de klanten. Het bedrijf, dat ultieme akoestiek nastreeft, richt zich nu ook op high-end hifi en home cinema. "Er zijn mensen met een hifi-set van twee ton, maar die dan wel in een soort badkamer staat."

Concentratieverlies, ziekteverzuim, zelfs gehoorbeschadiging. Slechte akoestiek kan helemaal verkeerd uitpakken. Dus zitten we vandaag op het kantoor van Mutrox achter gelaagd, geluidsisolerend veiligheidsglas en onder een akoestisch plafond.

Een gesprek over goed geluid verdient een ruimte met goed geluid. 'Veertig dB-stil' is het kantoor in vaktermen. Voor de leek: aan de andere kant van het glas is niets van ons gesprek te horen.

Akoestiekjargon
'Galmtijd', 'uitdovende signalen', 'staande golven', 'vertroebeling geluidsbeeld', 'uitruisen', het zijn termen die regelmatig vallen. We praten, kortom, over akoestiek. Aan het woord zijn Erik Pleijsier (1980) en Ronald Bout (1965), geluidspuristen en directeuren van Mutrox met haar soundproof-solutions, fraai gesitueerd aan de groene Veerhaven aan het Hollands Diep, net buiten het Zuid-Hollandse Numansdorp.

In de showroom wordt de laatste hand gelegd aan een luisterruimte en twee home cinema's; een 'superbios' met een scherm van 3,5 meter, een 3D-THX-beamer, zeven inbouwspeakers en drie subwoofers uit de nieuwe 800-serie van Bowers & Wilkins. Daarnaast een instapmodel met speakers uit de 300-serie, 'haalbaar voor iedereen die thuis in de woonkamer of in een luisterruimte een ultieme cinemabeleving zonder zichtbare speakers wil'.

De nieuwe luisterruimte wordt aangekleed met onder meer speciale 'diffuserende' stenen uit Brazilië, die foute reflecties wegnemen. De andere wanden zijn van leem, met een laag absorberende kalkverf. Tussen de wanden komen leidingen die op een ecologische manier de ruimte koelen.

Hifi-man en muzikant

Mutrox ontstond zes jaar geleden. Erik Pleijsier, destijds directeur van een reclame- en ontwerpbureau én muzikant, kreeg een verzoek van componist Martijn Schimmer of hij niet een studio zou kunnen ontwerpen. Via via kwam hij bij Ronald Bout terecht, directeur van een interieurbouwbedrijf, hifi-man en geluidspurist.

Met de eerste serieuze klant Schimmer Music Productions - een grote speler in televisieland, die muziek schrijft voor onder meer De Wereld Draait Door en The Voice of Holland - had het bedrijf meteen een mooie referentie, en het balletje ging snel aan het rollen. Mutrox groeide zelfs uit tot (waarschijnlijk) de bekendste studiobouwer van Nederland.

Bouwen doen 'commerciële' man Erik en 'technische' man Ronald niet meer zelf, maar laten dat over aan zo'n dertig zzp'ers. Zij bouwden de afgelopen jaren studio's voor onder meer Ferry Corsten - uitgeroepen tot 's werelds beste deejay -, voor Discovery Channel, en voor Sony Guerrilla Games bouwde Mutrox in Amsterdam vier productiestudio's, een vocal booth, een machinekamer én een cinema; de grootste logistieke uitdaging tot nu toe. Pleijsier: "In vier weken tijd moest de klus geklaard worden, wereldwijd konden ze daar niemand voor vinden. Tot ze bij ons uitkwamen." Mutrox bouwde de studio's en bioscoop met 150 kuub aan materiaal, zo'n tien vrachtwagens.

Ook is het bedrijf uit Numansdorp een 'akoestisch partner' van Bowers & Wilkins, en was in die hoedanigheid eerder dit jaar onder meer verantwoordelijk voor het 'akoestische klimaat' in haar exclusieve ID Lounge in Antwerpen, en werkte met het hifi-merk samen op beurzen. Bout: "Nieuwe speakers moet je optimaal presenteren. Op beurzen worden hifi-producten helaas lang niet altijd even goed gepresenteerd. Terwijl dat toch echt essentieel is."

Set van twee ton

Mutrox wil meer in de hifi-hoek. Daarvoor werd de tak Mutrox HiFi Acoustics opgezet. Pleijsier: "We kregen steeds meer vragen uit die hoek, bijvoorbeeld: 'Ik merk dat ik in de woonkamer een probleem met het speakergeluid heb, maar ik weet niet waar het aan ligt'. Wij gaan dan meten: de galmtijd, de frequentierespons, de frequentie-impuls, dat soort dingen, en komen tot een oplossing."

Op de beurs AV-NU werd vorig jaar een serieuze hifi-start gemaakt. "We hebben duizend cd's uitgedeeld, waarmee mensen zelf de akoestiek thuis kunnen testen. Hoe is de resonantie, op welke frequentie?"

Terwijl het in studioland heel gewoon is dat er vanaf het begin vanuit de akoestiek wordt gewerkt, merkten Pleijsier en Bout tot hun verbazing dat dit in hifi-land heel anders is. Bout: "In de hifi-wereld valt nog veel te leren over akoestiek. Het wordt enorm onderschat, dat verbaasde ons wel. Het komt voor dat mensen een hifi-set van twee ton hebben, maar dat die dan wel in een soort badkamer staat." Pleijsier: "En dat is zonde, want je investeert zoveel geld, maar de set komt niet tot zijn recht, waardoor je net zo goed een goedkopere neer had kunnen zetten voor hetzelfde resultaat."

Galmtijd

Waarom akoestiek zo belangrijk is? Bout: "Hifi-liefhebbers zijn gefascineerd door mooie opnames. Maar als de opnames een galmtijd hebben van 0,5 seconde en jouw ruimte een galmtijd van 0,9 seconde, dan blijft er niets van over. Je krijgt niets mee van de ambiance en het timbre, dat wordt volledig overstemd door de ruimte. Je hoort dus niet hoe de artiest de opnames écht bedoeld heeft."

Ook als je een ultieme cinema- of gamebeleving wilt creëren, is de ruimte-akoestiek van essentieel belang, benadrukt Bout: "Het gevoel van 'in de film zitten' werkt alleen als de ruimte neutraal klinkt."

Een voorbeeld: twee personen in de film zijn in dialoog en lopen van buiten naar binnen. "Hun stemmen zullen eerst zonder galm klinken, omdat de opname buiten geen reflecties of galm heeft. Maar eenmaal binnen klinkt de opname ineens veel 'kleiner' en zal de specifieke klank van de ruimte hoorbaar worden. Denk aan het binnenlopen van een kerk of badkamer, extreme gevallen die iedereen direct herkent. De galmtijd in de cinema is bepalend of dit hoorbaar zal zijn bij het kijken naar de film."

Zo ook met laagfrequent geluid. "In de film valt er een bom die flink vet wordt weergegeven door de subwoofer(s), maar deze explosie is gefilmd in de buitenlucht met maximale absorptiewaarde. In iedere niet aangepaste ruimte zal dit laagfrequente geluid te lang blijven 'staan' in de ruimte en een ongeloofwaardig geluidsbeeld geven dat door onze hersenen verkeerd word geïnterpreteerd. Het resultaat is dat de belevingsfactor vele malen minder is dan bij een goed aangepaste ruimte."

Klankschilderij
Sommige problemen thuis kunnen heel simpel worden ondervangen, zeker bij hifi-installaties, weet Pleijsier. Bijvoorbeeld met een paar panelen, of nóg simpeler: "Een speaker zes centimeter naar voren of achter plaatsen kan een wereld van verschil betekenen. Of de speakers blijken in een kast te staan die helemaal ‘mee resoneert’. Zet ze dan in een andere, verzwaarde kast."

Ook bij de dealers ligt voor Mutrox nog een taak. Veel luisterruimtes bij dealers zijn akoestisch niet perfect ingericht, merkte Bout. "Ik ga geregeld naar luistersessies, maar er zitten soms zoveel fouten in het geluid dat ik maar moeilijk naar de muziek kan luisteren." Bovendien hoopt Mutrox binnenkort met een eigen laagdrempelige akoestische productlijn bij dealers in de schappen te liggen. Te denken valt aan panelen, akoestische meubels en het 'akoestische schilderij', momenteel in ontwerp- slash ontwikkelfase. "Een wandabsorber die er niet uitziet als een wandabsorber", aldus Ronald Bout. "Wij kunnen met een spiegel meten waar precies de geluidsreflectie op de muur zit. Geluid gedraagt zich vanaf 400 Hertz namelijk hetzelfde als licht. Op die plek hang je het schilderij. Je kunt er elke print op laten zetten."

Haar webshop Acoustifix geeft alvast een voorzetje. "We verkopen er materiaal waar de hifi-doe-het-zelver mee kan experimenteren", zegt Erik Pleijsier, "zodat hij er zelf achter kan komen wat goede akoestiek met muziek kan doen."