Vloerstaanders, satellieten of boekenplankluidsprekers - een drieluik


Thomas van den Bossche | 08 februari 2013 | Fotografie Fabrikant | Elac

In deze nieuwe artikelenreeks zetten we drie interessante testkandidaten op een rijtje. Daarbij zorgen we er natuurlijk voor dat de drie onderling vergelijkbaar zijn, maar tegelijk moeten ze ook behoorlijk verschillen.  

In de eerste aflevering vergelijken we een koppel vloerstaanders met een stel boekenplankluidsprekers en met een trio dat bestaat uit twee satellieten en een subwoofer. De vormfactor van de drie testdeelnemers verschilt radicaal, maar de prijskaartjes vertonen sterke overeenkomsten…

Er zijn zo van die dingen die heel waarschijnlijk wel nooit zullen veranderen. Al zouden we dat nog zo graag willen. Natuurwetten, bijvoorbeeld. Het zou toch geweldig zijn moest je de zwaartekracht kunnen trotseren en vrolijk kunnen rondfladderen door gewoon je armen op en neer te bewegen? Maar helaas: het lukt je niet. En als je toch eens wil proberen, zet de resultaten van je pogingen dan op YouTube. Dan heeft de rest van de wereld er ook nog wat aan. Een andere natuurkundige wet waar we heel graag omheen zouden willen fietsen, is degene die er voor zorgt dat schijnbaarenkel grote luidsprekers in staat zijn om een mooi en volledig basfundament weer te geven. Op dat vlak hebben we echter al heel wat bereikt. Maar laten we niet teveel op de zaken vooruit lopen...

Eén: De Vloerstaanders
Boston Acoustics A360 - € 798/paar

We starten het verhaal met de A360 luidsprekers van Boston. Zaterdag en zondag volgen deel twee en drie van de reeks, in deze eerste aflevering beginnen we met een koppel middelgrote vloerstaanders – ze meten (H x B x D) 106 x 34.5 x 27.4 cm –,die naar keuze verkrijgbaar zijn in glossy zwart, glossy wit of in een kersenuitvoering. De kast telt vier luidsprekerdrivers. Bovenaan zit een 2.5 cm softdome tweeter, met daaronder een 9 cm midrange. Nog iets meer naar onderen bevinden zich twee identieke woofers, elk met een diameter van 16.5 cm. Boston geeft een frequentiebereik op dat zou lopen van 38 Hz tot 25 kHz. De dB-afwijking wordt daarbij niet vermeldt, dus vragen we dat eerst even na.

Het blijkt dat de afwijking +/- 3 dB bedraagt. In bijna alle gevallen wil dat zeggen dat de laagste tonen die de luidspreker kan weergeven – 38 Hz in dit geval – 3 dB minder luid zullen worden weergegeven dan de rest van het frequentiespectrum. Dat is best wel belangrijk, want dat betekent dat die tonen twee keer zo stil zullen klinken in verhouding tot de rest van het geluid. Het is dan eigenlijk ook best wel zinvol om te weten hoeveel Hz een luidspreker nog kan weergeven aan 0 dB – dus even sterk als de rest van het geluid -, maar die informatie krijg je haast nooit te pakken. Dat geldt overigens voor de meeste luidsprekerbouwers, en zeker niet enkel voor Boston.

Appetijtelijke verschijning

De A360 heeft afneembare grilles, maar het geheel oogt sierlijker met grilles dan zonder, naar ons idee. Maar het is alleszins wel fijn dat de bevestiging van de grilles door middel van onzichtbare magneten gebeurt. Er zijn dus geen lelijke gaten in de kast te zien als je dan toch zou besluiten om de grilles weg te laten. De A360 is een net afgewerkte luidspreker, die ondanks zijn aardige literinhoud toch erg elegant oogt. Daar is onder meer de afgeronde voorzijde verantwoordelijk voor. Het design is dus best okee te noemen, maar het is niet zo dat de Bostons de eerste prijs in een designwedstrijd zullen winnen. Er bestaan luidsprekers genoeg die zodanig mooi zijn dan je ogen er haast evenveel van genieten als je oren, maar dan ga je beslist een pak meer betalen dan € 798 voor een paartje.

Feit is dat de Boston in zijn prijsklasse gewoon een erg appetijtelijke verschijning is. Daarbij krijg je ook heel veel luidspreker voor je geld. De kasten wegen namelijk elk een geruststellende 20 kilogram. Niet niets, dat.

Buffels
Achterop is halverwege een basreflexopening te zien. En tegen de onderzijde zit een enkelvoudig paar luidsprekeraansluitingen. Onderaan de kast dien je vier voeten op de kast te schroeven. Vooraan zijn dat twee kleine voetjes, achteraan zijn het twee grote, uitstekende exemplaren. Hoe dan ook is de kans dat de luidsprekers per ongeluk omver worden gelopen nagenoeg onbestaande. Tenzij je een kudde buffels in je woonkamer laat rondhossen.

Luisteren

We starten het luisterwerk met de live uitvoering van 'Die Mens Machine' van Kraftwerk. De diepe bassen -elektronisch, of wat had je gedacht? - worden zonder enig ademtekort weergegeven door de Bostons. Over het mid en het hoog spreken we ons nog even niet uit. Dat is immers nogal tricky bij dergelijk elektronisch gepruttel.

Over naar de geweldige live dubbelaar 'Urk' van de Nits, dan maar. Het podium klinkt lekker breed en alle details - bijvoorbeeld in het enthousiast stampvoetende 'Mountain Jan' - worden netjes weergegeven. Of het om het eens anders te zeggen: 'Verrek, dat is allemaal toch wel knap indrukwekkend voor deze prijs'. De akoestische gitaar in 'Shadow of a Doubt' klinkt érg realistisch en datzelfde geldt voor de belklanken die in deze track veelvuldig voorkomen. De stem van Henk Hofstede klinkt een fractie donkerder dan in werkelijkheid het geval is- het hoog is in zijn geheel een tikkie afgetopt -, maar het scheelt echt heel weinig. Als je de luidsprekers in een modern ingerichte - lees: stevig galmende - kamer neerzet, zal je er zelfs blij om zijn. Want dan heb je in veel gevallen te maken met een overschot aan hoge tonen.

De intro van 'Mask' – we blijven hangen bij 'Urk' - laat een puik opgebouwd stereobeeld horen. De geluiden van de vingers die de kleppen van de sax beroeren zijn wat minder duidelijk hoorbaar dan op ons referentiesysteem, maar dan hebben we het ook meteen over een heel andere prijsklasse. Nog in vergelijking met een kostbaar referentiesysteem, mis je wat finesse. En een streepje betrokkenheid, ook wel. Rekening houdend met het enorme prijsverschil moet je dat lezen als: 'mis je bijna niets'.

Het mag duidelijk zijn dat de Bostons perfect bruikbaar zijn zonder hulp van een subwoofer. En andere verborgen kosten zijn er evenmin. Wat we er ook nog over kwijt willen, is dat ze zich op één andere manier veel minder opvallend in het interieur integreren dan je zou denken als je ze 'los' ziet. Nee, we hebben er zo meteen ook geen verklaring voor.

Conclusie
Dit is het soort luidspreker waarvan je de merknaam en het typenummer doorgeeft aan je vrienden, als die je vragen welke luidspreker ze moeten kopen met een budget van € 1.000. Het soort vrienden dat wel goed geluid wil, maar daarom niet bereid is om daar grote sommen geld voor op tafel te leggen, bedoelen we dan.

Deel 2 en 3, respectievelijk boekenplank en satelliet, volgen dit weekend!

De Vijf

Een boekenplankluidspreker op een stand neemt evenveel – en vaak zelfs méér - vloerruimte in beslag als een vloerstaander.Een subwoofer/satellietcombinatie vereist meer kabels dan een setje boekenplankluidsprekers of vloerstaanders.Als een subwoofer signalen moet weergegeven boven de 80 Hz, dan kun je horen waar hij staat. En dat is eigenlijk niet de bedoeling.Boekenplankluidsprekers zijn veelal ietsje duurder dan het lijkt. Je zal er namelijk vaak nog een paar stands bij moeten kopen.Als je een actieve subwoofer opneemt in je systeem, dan heeft je versterker minder werk te doen. En zal hij om die reden heel waarschijnlijk beter klinken.