Recensie Jamo 360 Series S 35 HCS en Sub 800

Het uiterlijk van speakers zal altijd een heet hangijzer zijn in veel gezinnen. Een home cinema-set van degelijke weergevers voorzien, mondt vaak uit in een compromis.

Of erger nog, een echtelijke twist. Wie een niet al te groot budget heeft en zijn home theater-inrichting in de huiskamer volledig wil kunnen benutten, zoekt dus vaak naar compacte speakers die er ook nog eens goed uitzien. Jamo speelt hier al jaren handig op in en heeft onlangs zijn nieuwe 360 Series luidsprekerserie op de markt gebracht.

De Deense luidsprekerfabrikant Jamo is al lang geen vreemde eend in de bijt als het gaat om meerkanaals luidsprekersystemen. De insiders weten ook dat het merk ook aan het uiterlijk de nodige aandacht besteedt, zoals hun afkomst min of meer verplicht. Noblesse oblige, in ieder prijsklasse.

Hoewel dat niet altijd even succesvol is gebleken (wie herinnert zich nog de eivormige A210PDD speakers en de ronde subwoofer die aan de wand kon worden gehangen?) gelooft het merk nog steeds in de combinatie van een fraai ontwerp en doordachte technieken. Om dit deel van de markt te bedienen, want Jamo heeft nog steeds een immens pakket aan weergevers te bieden, van THX-gecertificeerde speakers tot vloerstaande weergevers.

Beproefd ontwerp
Jamo heeft de nieuwe 360 Series speakers voorzien van een fraai ontwerp. De Jamo S 35 HCS set wordt geleverd in een slanke doos en ook de door importeur meegeleverde bijpassende Jamo Sub 800 subwoofer komt in een verrassend kleine verpakking. In de doos tref ik vier bolletjes die op een compacte –eveneens ronde- zilveren voet zijn gemonteerd. De centerspeaker completeert het geheel met vloeiende vormen en eenzelfde voet.

De compacte subwoofer weegt nog geen vijf kilo en is met 20 centimeter aan alle kanten erg compact. Hierdoor zal hij ook altijd makkelijk te plaatsen zijn, het is dus logisch dat Jamo deze subwoofer bij de S 35 HCS aanraadt.

De vier satellietspeakers zijn zowel op te hangen als neer te zetten, Jamo levert een inbussleutel mee om de voet te kunnen verplaatsen. De kleine ronde speakertjes zijn voorzien van een kleine uitneembare grille, waarachter het hart van deze weergevers zicht bevindt. De 360 Serie heeft zijn naam te danken aan de omnidirectionele werking van de tweeter en middentoner, die zo zijn geplaatst dat er een ruimtelijk effect wordt bereikt. Deze techniek is natuurlijk niet nieuw, zo moet ik meteen terugdenken aan Mirage speakers van weleer of mijn ontmoeting met de Mercedes SLS AMG van alweer drie jaar geleden.

Hoewel de daarin geplaatste B&O tweeters gebruikmaakten van een weerkaatsingsysteem werd hetzelfde doel bereikt, enkel andersom geplaatst. De voordelen van deze techniek ten opzichte van speakers met een platte baffle en de aan de voorkant geplaatste drivers liggen voor de hand; de Jamo S 35 HCS satellietspeakers zijn niet meer kritisch in de plaatsing, wat voor veel huiskamers (en de gebruikers) logische voordelen biedt. Omnidirectionele surroundspeakers bieden dus extra voordeel, zo dachten de Deense ontwerpers.

De techniek die in de kleine Jamo speakers werd toegepast is simpel maar doeltreffend. De vier S 35 satellietspeakers bezitten een tweeweg bezetting, bestaande uit een schuin geplaatste hybride aluminium-polypropyleen middentoner van zo'n 9 centimeter en een 2,5 centimeter nedoynium/ aluminium tweeter. Het frequentiebereik start vanaf 108 Hz en de gevoeligheid van deze 4 Ohm speaker ligt op 83 dB. De Jamo C 35 centerspeaker bezit een afneembare, met stof beklede, grille. Hierachter tref ik twee eveneens hybride drivers met een diameter van zo'n 9 centimeter en een 2,5 centimeter aluminium tweeter.

De organische vormgeving, de tweeter met de geluidsrichters ervoor en de mogelijkheid om de bolle achterkant te verwijderen voor wandmontage getuigen van een doordacht ontwerp. De impedantie ligt voor de centerspeaker op 86 dB, het weergavebereik loopt van 86 Hz omhoog. Het interne crossover-filter zorgt ervoor dat de tweeter vanaf 2,4 KHz in werking treedt, bij de satellietspeakers ligt deze waarde aanmerkelijk lager, op 1,8 KHz. Al met al geen nieuwe technieken dus, maar een bewuste keuze voor een beproefd ontwerp.

Jamo Sub 800 subwoofer: the little woofer that could!

Het compacte ontwerp van de Jamo Sub 800 doet vermoeden dat de werking van de subwoofer wellicht niet zo krachtig of intens kan zijn. Het is echter oneerlijk om deze basweergever op zijn wel heel erg compacte formaat af te rekenen. Jamo heeft het kleine woofertje namelijk boordevol techniek gestoken.

Aan de voorkant zit een stoffen grille, waarachter zich een 6,5 inch woofer bevindt. De woofer is vervaardigd uit relatief licht en vlak aluminium, opgehangen in een redelijk stugge rand. Aan de zijkanten van de Sub 800 zitten twee even grote passieve drivers, die ervoor zorgen dat interne trillingen (veroorzaakt door de actief aangestuurde driver) niet voor ongewenste golven zorgen die in een gesloten behuizing van dit formaat zeker zouden optreden. De controle over de bewegingen van de 16,5 centimeter grote woofer ligt in handen van een interne versterker die een immens piekvermogen van 800 Watt levert.

De gebruiker heeft de mogelijkheid om uitgebreid instellingen te wijzigen voor de afkapfrequentie, de fase en het volume. De combinatie van de zwart geanodiseerde actieve en passieve drivers, de uitgebreide instelmogelijkheden en de mooie afwerking zorgen voor een positieve beleving van dit product, waar het compacte formaat veel plaatsingsmogelijkheden biedt. Over een lage WAF gesproken! Hoewel het frequentiebereik van 42 tot 200 Hz de echte basfans niet zal imponeren, is het voor zo'n compacte subwoofer best een prestatie te noemen.

De Jamo 360 Serie in actie
De Jamo S 35 HCS en de Sub 800 vinden hun plaats in mijn huiskamer, waar een Marantz SR5007 receiver normaliter vier vloerstaande speakers, een grotere centerspeaker en een flinke actieve subwoofer aanstuurt. De compacte speakers zorgen er echter wel voor dat ik de hele speakerbekabeling moet aanpassen, want de aansluitingen op deze Jamo surroundspeakers zijn veel te klein voor de diameter van mijn standaard bekabeling. Een maximum dikte van 1,5 mm is aan te bevelen, ik gebruik tijdens de test Profigold Bassflex bekabeling. De receiver stel ik in om alle speakers als ‘small' te beschouwen en de afkapfrequentie stel ik in op 130 Hz, alles daaronder wordt gedeeld met de subwoofer. De THX richtlijn voor de laagste frequentie van surroundspeakers ligt overigens op 87 Hz, dus alleen de centerspeaker voldoet daaraan. De rest van de gebruikte hardware treft u zoals gebruikelijk onderaan deze recensie.

In de periode dat de Jamo 360 Serie met subwoofer de weergave van alle films, concertregistraties, tv-uitzendingen en series mocht ondersteunen kreeg ik in ieder geval genoeg indrukken van het kunnen van deze fraai ontworpen luidsprekers. Het verschil met de normaal gebruikte vloerstaande speakers, de volwassen centerspeaker en dito subwoofer was logischerwijs groot. De instellingen van de receiver werden nog eens goed nagelopen, maar het compacte formaat en het lagere niveau van gevoeligheid gecombineerd met een hoger instap-frequentiebereik zorgen nu eenmaal voor een ander geluidsbeeld. Even wennen dus, zo'n downgrade.

Maar ook hierin treedt zeker gewenning op en omdat mijn partner en ik 's avonds graag een film of serie kijken is de Jamo speakerset veelvuldig in actie geweest. De opname van Elbow Live (iTunes Festival) van digitale televisie is één van de programma's die ik via deze speakers heb beluisterd. Deze korte concertregistratie vond plaats in Camden en wanneer Guy Garvey en de zijnen, ondersteund door een flink aantal strijkers, hun hoogtepunt One Day Like This inzetten weet de Jamo set vooral het stemgeluid van de voorman prominent te plaatsen. Het volume moet weliswaar wat hoger dan ik gewend ben, maar de compacte weergevers –en met name de centerspeaker- weet de aandacht op de vocalen te vestigen. Wanneer het publiek wordt ingezet om -zelfs meerstemmig- de band te ondersteunen komen alle surroundspeakers volledig in actie. De subwoofer imponeert met een vrij strak laag en geeft op dit volume geen krimp.

Ook films en series passeerden de audiovisuele revue. De briljante serie Game Of Thrones op Blu-ray (seizoen 2) bevat naast erg mooie beelden ook een prima soundtrack, die de Jamo set gezien zijn prijsklasse prima weergeeft. De stemmen zijn helder, de effecten rondom hoorbaar en ondanks de kleine formaat van de speakers weet de set mij geboeid te houden. Omgevingsgeluiden klinken daarnaast vrij natuurlijk, maar stemmen missen zo af en toe een beetje body. Ondanks dat de subwoofer delen overneemt.

Absoluut referentiemateriaal zijn zowel de sacd-heruitgave van Pink Floyd's Wish You Were Here (EMI 5099952243325) en het terecht met een Oscar bekroonde geremasterde album Modern Cool van Patricia Barber, uitgegeven op Premonition Records Blu-ray disc (90761-4). De meerkanaals mix van de track Welcome To The Machine klinkt ruimtelijk, redelijk open en het laag vrij intens. Het allerdiepste wordt niet gehaald, maar de Jamo Sub 800 levert een grote geluidsdruk die enkel gekenmerkt kan worden als beheerst. Vocalen en muziek klinken via de Jamo's aimabel, zij het met een lichte metaalklank. Maar gezien de prijsstelling en de vormgeving houdt de set zich prima staande.

De track Winter van het tweede album zit vol percussie en verfijnde geluiden die rondom zijn gemixt. Hier valt wel op dat de verfijnde percussie-instrumenten zoals de chimes minder duidelijk via de surroundspeakers worden weergegeven dan ik gewend ben. Patricia's stem is –ik vermoed dankzij de omnidirectionele technieken- ook wat minder goed geplaatst in het geluidsbeeld, maar onaangenaam kan ik de weergave zeker niet noemen. De combinatie van subwoofer en surroundset is goed, hoewel het geluid minder open klinkt heerst er wel snelheid en vooral rust. Want op overmatige felheid heb ik de Jamo S 35 HCS niet kunnen betrappen, en de meeste standaard surroundspeakers hebben daar last van.

Het eindoordeel

Dat brengt me bij mijn eindoordeel. En die is tweeledig. Allereerst moet ik bekennen dat de Jamo S 35 HCS speakerset en de Jamo Sub 800 subwoofer me gezien de prijsklasse en de compacte vormgeving aangenaam hebben verrast. Natuurlijk wordt het spectrum van een volwassen luidsprekersetup niet gehaald, maar gezien de concurrentie in deze klasse mag Jamo zich rijk prijzen. Een aparte positieve vermelding krijgt de subwoofer, die in staat is tot prestaties waar subs met een gelijk formaat en dito prijsklasse niet aan kunnen tippen. De compacte surroundspeakers zijn makkelijk te plaatsen of op te hangen en de vormgeving is niets minder dan fraai. Hiermee zijn een hoop echtparen geholpen!

Dat gezegd hebbende, moet ik toch een waarschuwing geven. De lage gevoeligheid van zowel centerspeaker als surroundluidspreker zorgt ervoor dat de kleine speakers hongerig zijn. Er is vrij veel vermogen voor nodig om ze echt tot leven te laten komen, wat inhoudt dat de gemiddelde huis-tuin-en-keuken set het wel eens moeilijk zou gaan krijgen. Dat vind ik jammer, want het is juist die categorie klanten waar Jamo op mikt.

Een middenklasse receiver is toch wel minimaal nodig om deze speakers aan te kunnen sturen en niet alle gezinnen hebben die staan. Ook de kleine aansluitingen voor speakerkabel en hun erg kleine schroeven hadden wat mij betreft wat luxer gemogen.

De zoektocht naar fraai vormgegeven surroundspeakers zal dus voor een deel van de zoekenden beëindigd kunnen worden met de Jamo 360 Serie. Wie echter genoeg vermogen bezit om ze aan te kunnen sturen en in deze prijsklasse een fraai vormgegeven set speakers zoekt die niet plaatsingskritisch is, zal in deze Jamo's wel eens een gedegen set speakers kunnen vinden die nooit zal vermoeien. De Jamo speakers en de subwoofer zijn zowel in zwart als in wit te verkrijgen.

Aanvullende informatie:

Jamo 360 Serie S 35 HCS 5.0 speakersysteem: 999 euro
Jamo Sub 800 subwoofer: 549 euro

HiFi.nl plus- en minpunten:

+ Goede prijs-kwaliteitverhouding
+ Subwoofer presteert bovenmatig ondanks het formaat
+ Niet erg plaatsingskritisch

- Kleine speakerkabelverbindingen surroundspeakers
- Relatief veel vermogen nodig om de set goed aan te kunnen sturen
- Minimaal frequentiebereik is wat aan de hoge kant