AV-receivers nog niet klaar voor 4K
Als je op zoek bent naar een nieuwe AV-receiver of AV-processor, dan probeer je natuurlijk een model uit te kiezen dat optimaal voorbereid is op de toekomst. Zodat je zo lang mogelijk kan genieten van je kostbare investering.
Zo is het niet meer dan logisch dat je vandaag de dag rekening houdt met de vraag of je nieuw aan te kopen AV-receiver of AV-processor al dan niet voorbereid is op het 4K tijdperk. Het verrassende antwoord is echter: neen.
Wat is 4K nou eigenlijk?
Eenvoudig gezegd staat 4K voor een beeldresolutie die ruwweg vier keer zo hoog is als die van de Full HD-norm (1920 x 1080 pixels) die we kennen van Blu-ray en HDTV. Er zijn echter een aantal verschillende beeldresoluties in omloop, die allen onder de 4K-vlag worden ondergebracht. Deze variëren in grootte van 3.840 x 2.160 pixels (ook Ultra-HD genoemd) tot 4.096 x 3.112 pixels. Dat resulteert in een pixelcount van minimaal 8.294.400 en maximaal 12.746.752 pixels. In de praktijk – lees: bij de consument thuis – zal het meer om dat eerste getal gaan dan om dat laatste. De hoogste 4.096 x 3.112 resolutie hoort eerder thuis in professionele middens.
4K TV’s en beeldbronnen
Feit is dat er vandaag nog geen 4K bronmateriaal op een normale manier verkrijgbaar is en dat de eerste tv’s en projectoren nog maar sinds kort op de markt zijn. OK, JVC, Meridian en Sony hebben al sinds enkele jaren 4K-projectoren in het gamma, maar gezien de exorbitante prijskaartjes die daar aanhangen – minimaal +20K – hechten we daar maar even niet teveel belang aan. Nu is het wel te verwachten dat in de eerste helft van september van dit jaar – tijdens de bekende IFA Show in Berlijn – een aantal nieuwe 4K tv’s voorgesteld zal worden aan het grote publiek. Dus ja, het gaat echt wel gebeuren allemaal. Maar hoe zit het dan met de 4K beeldbronnen?
4K TV-uitzendingen
Tv-uitzendingen in 4K resolutie zullen er de eerste jaren niet komen. Buiten het occasionele experimentje links en rechts, natuurlijk. De meeste tv-makers hebben nog maar net forse investeringen achter de rug met betrekking tot het upgraden van al hun apparatuur van standard definition naar high definition. Daar gaat het dus de eerste jaren – en dat kunnen er best een stuk of tien worden – niet gebeuren. Bijkomende uitdaging is dat ook de vereiste bandbreedte die nodig is voor signalen van een dergelijke omvang weer een flink stuk groter is.
4K Blu-ray of red ray?
Vandaag zijn er nog geen Blu-ray spelers of schijfjes op de markt die native 4K content bevatten of kunnen weergeven. Maar we gaan er van uit dat dat wel gaat gebeuren in de (hopelijk) nabije toekomst.
Red ray is een initiatief van Red. Deze fabrikant is voornamelijk bekend omwille van zijn professionele 4K – en zelfs 6K – camera’s. De Red Ray 4K Cinema Player is een knap apparaat – je kan ‘m binnenkort (‘Coming Soon’) online kopen voor $ 1.750, maar zolang er geen behoorlijk 4K software aanbod bijkomt, is dat allemaal niet zo vreselijk boeiend.
Sony zou heel binnenkort – zo rond half juli, volgens de laatste berichten – de FMP-X1 (richtprijs: $ 699) lanceren. Dat is een 4K videospeler met een 2 TB grote opslagruimte. Daar staan een aantal films in 4K formaat op gestockeerd, namelijk: The Amazing Spider-Man, Bad Teacher, The Karate Kid, The Other Guys, Battle: Los Angeles, That’s My Boy, Salt, Total Recall 2012, Taxi Driver en The Bridge on the River Kwai. En nee, het is inderdaad niet toevallig dat het hier stuk voor stuk om prenten gaat die afkomstig zijn van Sony’s eigen Columbia filmdivisie.
Bovendien zou Sony ‘binnenkort’ ook met de Video Unlimited 4K service komen. Hiermee kunnen 4K films via een breedband internetverbinding worden aangekocht ($ 29.99) of worden gehuurd voor 24u ($ 7.99). Een nieuwe, en kennelijk bijzonder efficiënte compressiecodec – deze zou nog beter zijn dan de eveneens nieuwe H265/High Efficiency Video Codec – moet ervoor zorgen dat de service vlot werkt.
Samengevat: we zijn er van overtuigd dat er wel degelijk snel één of andere echte 4K bron en/of dienst zal komen, compleet met een bijkomend software aanbod. Daar zit het probleem dus niet. Integendeel: we kijken er reikhalzend naar uit.
AV-receivers
Waar het probleem dan wel zit? In dit verhaal gingen we het eigenlijk hebben over de vermeende 4K-compatibliteit van AV-receivers of -processors. In tegenstelling tot wat het merendeel van de AV-receiver/processor fabrikanten communiceert (de ene pakt het al wat subtieler aan dan de andere), is het niet zo dat de huidige modellen die op de markt zijn 4K compatibel zijn(!).
Voorbeeldje van de 4K-vermelding van een AVR
Tenminste: niet in die zin dat je op zo’n AV-receiver/processor een toekomstige 4K bron zal kunnen aansluiten en waarbij het 4K videosignaal dan in zijn volle glorie kan doorgegeven worden naar een aangesloten tv of projector. In theorie vertellen de fabrikanten dan misschien wel de waarheid: je kan inderdaad ongehinderd ‘een 4K signaal’ door hun apparaat sturen. Maar wat heb je daar aan als in de toekomst blijkt dat je nieuwe AV-receiver/processor dan toch weer niet compatibel is met de echte, definitieve 4K norm? Niets.
Dus nee, er worden strikt genomen geen leugens verteld, maar wel halve waarheden. En die zorgen ervoor dat de consument misleid wordt. Niet zo’n beste situatie. Overigens gebiedt de waarheid te zeggen dat niet alle fabrikanten zich hier aan bezondigen. Sommige claimen nergens – precies zoals het hoort, dus – dat hun apparaten klaar zijn voor 4K.
Wie is hier in de fout gegaan?
De fabrikanten waar we het eerder al over hadden, om te beginnen. Want die horen geen misleidende informatie te geven. En dat doen ze wel. Maar de achterliggende oorzaak zit bij het HDMI Forum. Het is immers deze organisatie die een nieuwe HDMI-norm – dat zal versie 1.5 of 2.0 worden – moet vastleggen. Die norm moet een serie definitieve afspraken rond 4K bevatten, zodat apparaten die aan die norm voldoen gegarandeerd ‘echte’ 4K content met elkaar kunnen uitwisselen. Die nieuwe 1.5 of 2.0 norm had al lang klaar moeten zijn, maar dat is dus tot nog toe niet gelukt. En het is ook niet duidelijk wanneer dat wel het geval zal zijn.
Maar schalen naar 4K is toch ook al goed?
Sommige AV-receivers bieden ook de mogelijkheid om niet 4K-signalen – zoals bijvoorbeeld het HD beeldsignaal van een Blu-ray speler – op te schalen tot 4K. Dat klinkt interessanter dan het is. Want je hebt daar natuurlijk alleen maar iets aan als je een 4K tv of -projector hebt. En als dat zo is, dan heeft die tv of projector sowieso zelf ook al een 4K scaler ingebouwd. Dus dan heeft het alleen nog zin als de scaler in je AV-receiver/processor beter zou zijn dan die in de tv/projector.
Een projector van JVC die zelfs al 8K kan verwerken
En hoe zit het dan met de 4K tv’s vandaag?
Hier speelt min of meer dezelfde technische problematiek als bij de AV-receivers/processors. Er zijn tv’s op de markt die 4K content kunnen weergeven, maar de kans dat deze tv’s in staat zullen zijn om de content die voldoet aan de definitieve 4K norm te kunnen vertonen is zeer klein. Eén fabrikant kiest voor de oplossing van een losse elektronica box, die dan eventueel kan vervangen worden als de 4K norm klaar is. Op zich een aardig idee, maar bedenk wel dat in zo’n geval eigenlijk de hele tv – minus het eigenlijke display – vervangen moet worden. Een operatie die allicht niet goedkoop zal worden. Mogelijk hebben ook de andere tv-fabrikanten nog slimme oplossingen in de pijplijn zitten, maar daar hebben we nog niets concreets over vernomen.
Conclusie
Je kan vandaag gerust een nieuwe AV-receiver of processor kopen, zolang je er maar niet op rekent dat deze in staat zal zijn om toekomstige 4K content door te geven. Hetzelfde geldt voor de huidige lichting 4K tv’s en projectoren. En nu maar hopen dat dat dekselse HDMI Forum eindelijk eens zijn huiswerk maakt…