Joenit: portret van `The Verellens`

Joenit, importeur en distributeur van hifi-onderdelen in het Vlaamse Mechelen, lanceerde haar eigen hifi-apparaat: de beChocolate. Eigenaar Wim Verellen noemt het de uitkomst van een droom die hij nooit had. Portret van een gedreven muziekliefhebber.

Eigenlijk had Wim Verellen van een vroeg pensioen willen genieten. Ondanks zijn relatief jonge leeftijd werkt hij al zo’n dertig jaar, een periode waarin werkweken van meer dan zestig uur eerder regel dan uitzondering waren. Toen zijn zoons Bram en Sam bij Joenit hun draai gevonden hadden, begon Wim dan ook na te denken over wat hij met zijn vrije tijd zou gaan doen. Het bleef bij denken. “Mijn zoons begonnen me te kietelen om zelf een hifi-apparaat te bouwen”, noemt Verellen als reden dat hij nog steeds op de werkvloer staat. “Zij maakten me er van bewust dat ik daarvoor de kwaliteit in huis heb. Hun enthousiasme inspireerde me." Na een intensief traject van drie jaar was het in de zomer van 2008 dan zover: de beChocolate was gereed. "Nou ja, het apparaat had nog net ietsje beter gekunnen", zegt Verellen. "Maar dan gaat het om nuances die verhoudingsgewijs te veel geld kosten. Ik wil reëel blijven. Genieten van muziek moet wel betaalbaar blijven.”


foto: The Verellens: vlnr: Wim, Hilde, Bram en Sam

Passie voor muziek
Muziek speelde al vroeg een grote rol in het leven van Wim Verellen. Zijn smaak werd gevormd door zijn vijf oudere broers en het monoradiootje dat standaard op Veronica stond afgesteld. Als tiener nam hij vanuit Zoersel regelmatig de bus naar Antwerpen om platen te kopen, er goed op lettend net genoeg francs voor de terugreis over te houden. “Het liefst luisterde ik toen naar funk”, vertelt hij. “Ik ging daarom naar een winkel die alleen Amerikaanse import verkocht. Daar maakte ik bijvoorbeeld voor het eerst kennis met Thriller van Michael Jackson. Wauw.”

Later draaide Verellen in zijn vrije tijd als dj bij een Belgische piratenzender en bij feesten met soms een paar honderd man. Ook voor zijn vriendin, zijn tegenwoordige vrouw Hilde, speelde hij graag platen. Eigenlijk had zij niet zoveel met muziek, tot Wim op een dag met zijn muziekinstallatie en wat lp’s onder de arm bij haar voor de deur stond. “Die installatie is tot ons trouwen op mijn kamer blijven staan”, lacht Hilde Verellen.

Wim Verellen werkte in die tijd bij een bedrijf waar pleziervaartuigen en professionele verlichting gemaakt werden. Voor onderdelen liep hij wel eens naar de winkel tegenover de fabriek. “Daar hoorde ik voor het eerst muziek op een échte hifiset”, vertelt hij. “De puurheid van dat geluid heeft mijn beleving voorgoed veranderd. Ik raakte gefascineerd door hifi. Toen Hilde en ik in 1988 met Joenit begonnen, verkochten we vooral elektronica aan industrie en particulieren. De verkoop van hificomponenten deden we er zijdelings bij, maar werd al snel de hoofdactiviteit voor ons bedrijf.”

 

Ambachtswerk
Hifi mag dan zijn broodwinning zijn, toch voelt Wim Verellen zich niet helemaal thuis in de branche. ”Het is best macho”, verzucht hij. “Men praat het liefst over merken of onderdelen en vergeet dat muziek maar om één ding draait: emotie. Techniek moet daar dienstbaar aan zijn, meer niet. Toch ken ik weinig apparaten die, als je niet op een paar meter afstand midden tussen de speakers gaat zitten, een goede beleving bieden. De grootste fout in de historie van hifi is het loskoppelen van onderdelen als versterkers, cd- en platenspelers geweest. Je verliest daardoor veel te veel dynamiek. Dan klinkt zelfs de oorspronkelijke fonograaf vaak nog beter.”

Verellen bouwde de beChocolate dan ook vanuit het principe dat alle functies gecentraliseerd moesten worden. Bepaald geen sinecure, maar met zijn kennis van elektronica, mechanica, programmeren en industrieel ontwerpen lukte het hem om de aluminium behuizing te beperken tot 40 cm x 30 cm x 82 mm. Ter illustratie zet de Vlaming een prototype in elkaar, zodat duidelijk wordt dat de onderdelen tot op de millimeter ingemeten zijn. Op zijn pc laat hij het zelfgemaakte ontwerp van de printplaat voor de versterker zien. Er verschijnt een grafische weergave die doet denken aan de schema’s die je in Hollywoodfilms altijd langs ziet flitsen als er met behulp van een laptop een beveiligingssysteem gekraakt moet worden. Langer dan een paar seconden moet je er als leek ook niet naar willen kijken, anders begint het te duizelen.

Monnikenwerk

“Sommige onderdelen kopen we in, zoals de cd-speler, of laten we op maat fabriceren”, legt Verellen uit als hij enkele lades met printplaten en microchips opent. Hij strijkt even met zijn hand over de met autolak strak Ferrarirood gespoten behuizing. “Ik heb tot heden geen bedrijf kunnen vinden dat de rondingen van de vijf millimeter dikke aluminium kast goed schuurt. Dus doen we dat als autodidacten nog steeds met de hand. Monnikenwerk? Ja. Maar het geeft veel voldoening, net als het assembleren van de beChocolate. We draaien echt zelf het laatste schroefje vast. Dat we slechts een paar honderd apparaten op jaarbasis kunnen leveren, vind ik voorlopig prima.”



Synergie
Uit alles blijkt dat de Joenit-baas trots is op de beChocolate, al zal hij dat niet van de daken schreeuwen. Liever benadrukt hij de rol die de overige gezinsleden bij de ontwikkeling hebben gespeeld. Zo vertelt hij dat zijn jongste zoon cruciaal is geweest bij het uiteindelijke tunen van de klank. “Bij mijn keuzes voor condensatoren en transistoren telde puur het luistergenot”, reageert Sam na enig aandringen. “Ik testte dit met goed geproduceerde cd’s van Jimmy Hendrix en John Lee Hooker, maar ook van hedendaagse artiesten als Tiësto en The Editors.”

Bram bekeek volgens zijn vader de hifi juist wat meer van een afstand. Met zijn marktgevoel bepaalde hij grotendeels het ontwerp en het bedieningsgemak van de beChocolate. Toch staat ook voor Bram genieten centraal. “Ritme is heel bepalend voor de emotie”, vindt hij. “Dat merk ik altijd weer als ik op bezoek in Engeland ben. Er is altijd wel een pub te vinden waar elke dag live gespeeld wordt. Mensen komen speciaal om dat ritme te voelen, of om over de muziek te praten of om zelf even te laten zien wat ze met een instrument kunnen. Die puurheid wilde ik graag terughoren in ons apparaat



Play it again, Wim
Tijd om de proef op de som te nemen. Mezzanine van Massive Attack verdwijnt als eerste in de cd-la. Het is het begin van een luistersessie waarin vader Verellen klassiek, koorzang, Franse folk, Indiase house en uiteraard funk laat horen. Een uur is zelden zo snel voorbij gegaan. Okay, nog één nummer: een prachtige opname van Billie Holiday. “Hierbij is tenminste de kwaliteit van vinyl goed overgebracht”, zegt hij zichtbaar genietend. “Vinyl is met zijn warme en rijke geluid voor mij wel de top. De cd en mp3 blijven daar een eindje bij achter.”

Zelf geniet Wim Verellen vooral ‘s zondags vanuit zijn luie stoel van hifi. Hij luistert dan naar enkele platen uit zijn op alfabet gerangschikte collectie van zo’n zevenduizend lp’s. Hij droomt ervan om hier binnenkort nog wat meer tijd voor vrij te kunnen maken. “Ik heb vier platen van Frank Zappa die ik nog nooit gehoord heb. Tja, voordat je eens bij de Z bent…”