Hanze Hifi Draaitafeldagen - vinylpret in Zwolle
Hanze Hifi in Zwolle is niet alleen een erg leuke en mooie winkel, hij wordt ook nog eens bevolkt door buitengewoon bekwame en aardige vakmensen die het muzikale hart op de juiste plaats hebben zitten. Hun grote kennis van de techniek wordt altijd in dienst gesteld van een uitstekende en betrokken weergave, en daarom is een winkelshow die om vinyl draait bij Hanze Hifi altijd een feest. De Draaitafeldagen die op 26, 27 en 28 november worden georganiseerd zijn dan ook een uitstekende reden om de lange rit naar de Hanzestad te ondernemen.
Hanze Hifi is zo’n winkel waar je van de ene verbazing in de andere valt. Het begint al als je voor de deur staat, want het enorme pand aan de Oosterlaan (schuin tegenover het Centraal Station) is zeer imposant. Dan: trapje op, deur door, vriendelijk belletje, vriendelijke begroeting. Eigenaar Johan Tiel-Groenestege en zijn team winden er geen doekjes om: hier ben je welkom. De winkel is echt enorm en de ruimtes zijn fraai ingericht. Hiervoor is een intensieve symbiose gecreëerd met interieurspecialist Pelser.
Meteen na binnenkomst zie je waar het dit weekend om draait. Midden in de centrale winkelruimte staan op een omvangrijke witte displaytafel een aantal snoepjes van draaitafels uitgestald van Garrard, Acoustical en Thorens. Stuk voor stuk grote namen uit de hifi-geschiedenis, en hier te zien in een fantastische staat. Een grote begeerte maakt zich van me meester. Voor ik me in het strijdgewoel werp spreek ik eerst uitgebreid met Johan. Hij blijkt er een eenvoudige maar doeltreffende filosofie op na te houden. “De apparatuur die ik verkoop moet natuurlijk technisch in orde zijn, maar het voornaamste criterium is toch dat het muzikaal moet klinken. Het kan nog zo mooi gebouwd zijn, met de allerbeste materialen en de duurste componenten, maar als het me niet pakt verkoop ik het niet. ”
Daarin ligt volgens mij ook een deel van de reden dat Hanze Hifi sinds een aantal jaren onder de naam H.A.T. (Het Audio Team) een eigen lijn van buizen-apparatuur (versterkers en phonotrappen) op de markt brengt. “We bouwen het in kleine oplages, genoeg om aan de vraag in mijn eigen winkel te voldoen. En daar blijft het wat mij betreft ook bij, want als ik er meer moet gaan leveren zal ik de bouw moeten gaan uitbesteden, en dan vrees ik dat dat ten koste zal gaan van de kwaliteit.” Niet erg commercieel misschien, maar daar draait het ook helemaal niet om. Hoe langer ik met hem praat hoe beter ik het begrijp: snelle verkoop, daar doen ze hier niet aan.
Johan Tiel-Groenestege toont een prototype kastombouw voor de eigen HAT-apparatuur
Die eigenzinnigheid zie je ook terug in de openlijke liefde voor vinyl en platenspelers die hier beleden wordt. Zonder er gewichtig of elitair over te doen leggen ze je hier haarfijn uit waarom een plaat nog steeds het fijnste klinkt. En als je het niet van ze wil aannemen laten ze het je gewoon horen. Dat kan op een moderne platenspeler, maar liever nog op een klassieker. En omdat die boodschap niet hard genoeg van de daken geschreeuwd kan worden organiseert Hanze Hifi regelmatig shows waarin ‘lekker plaatjes draaien’ centraal staat. En daarmee ben ik weer bij de show van dit weekend aangeland.
Thorens TD124
Gedurende de drie dagen dat deze show duurt zijn de schijnwerpers vooral gericht op het legendarische draaitafelmerk Thorens. Dit Zwitserse bedrijf produceert al sinds 1928 elektrisch aangedreven platenspelers, en ongeveer 50 jaar geleden brachten ze het inmiddels legendarische model TD124 II op de markt. Huistechnicus Jaap Pees tikte er een aantal jaar geleden een op de kop, en raakte meteen in de ban van de muzikale weergave van dit bijzondere ontwerp.
Tussenwielaandrijving in een TD124
Stukje bij beetje begon hij het apparaat te reviseren, want hoewel de muzikaliteit in originele staat al groot was klopten er technisch een aantal dingen echt niet meer aan het door een tussenwiel aangedreven loopwerk. Na vijftig jaar trouwe dienst had het lager bijvoorbeeld teveel speling, en dreef het uitgedroogde rubberen tussenwiel het plateau niet meer goed aan. Gelukkig worden er sinds een tijdje nieuwe onderdelen voor de TD124 II gemaakt door de Zwitserse liefhebber en fijnmechanicus Juerg Schopper, waarmee de draaitafel in een betere dan originele staat kan worden teruggebracht.
Een zeer fraai gerestaureerd exemplaar van de TD124
Schopper was op de dag van mijn bezoek onderweg naar Zwolle om gedurende drie dagen tekst en uitleg te geven, maar vanwege de lang rit en een onverbiddelijke deadline moest ik de terugreis alweer aanvaarden voor hij was gearriveerd. Jammer wel, want ik had hem graag gefeliciteerd met zijn uitstekende werk. Gelukkig weet Jaap er ook heel veel van, en hij kan er dan ook met zichtbaar plezier op een uiterst toegankelijke en begrijpelijke wijze over vertellen.
Made in Switzerland
Maar op een ontspannen manier praten over techniek is slechts een onderdeel van de pret, er moet natuurlijk ook geluisterd worden. Dus bestijg ik de trappen naar de enorme bovenverdieping, waar in een kleine luisterruimte wordt gedemonstreerd door Wilco del Sasso. Hij laat het verschil horen tussen een Thorens TD165 en een TD160 met een Origin Live motorsturing. Deze stabiele voeding brengt rust in de weergave, en een groter gevoel van autoriteit.
In een overtuigende demonstratie laat Wilco de verschillen horen tussen twee Thorens draaitafels
Het is altijd weer verbluffend om te horen dat stroom zoveel invloed heeft op de prestaties van een platenspeler, want voor zover ik weet zit die aandrijfmotor toch echt niet in de signaalweg... Wat overigens ook niet onvermeld mag blijven zijn de schitterende, handgemaakte hardhouten consoles waar deze platenspelers van kunnen worden voorzien.
Het fraaie hardhouten console voor klassieke Thorens draaitafels
In de grootste luisterkamer op de bovenverdieping staan een aantal gereviseerde TD124’s met verschillende armen opgesteld, waarvan sommigen voorzien zijn van de legendarische Ortofon SPU elementen. En hoewel ik de ruimte en de gebruikte apparatuur van H.A.T. en Sonics niet goed ken moet ik toegeven dat ik zelden zo snel de muziek ingezogen werd als bij deze demonstratie.
De presentatie is bij Harm Kersten in goede handen. Hij vertelt smakelijk over de muziek die hij draait, en laat de techniek daarbij zoveel mogelijk voor zichzelf spreken. Wat tot mijn verrassing heel goed kan worden waargenomen in deze opstelling is dat originele persingen vaak beter klinken dan heruitgaves, waarbij het niet altijd iets uitmaakt of de herpersing ‘audiofiel geremasterd’ is of op zwaar vinyl werd geperst. Zowel grappig als een beetje ontluisterend.
In de grote luisterruimte speelden de grote Sonics op twee verschillende TD124`s
De muzikale smaak van Harm is breed, zodat we in het tijdsbestek van een kwartier met z’n allen even wegdromen bij een fraaie ballad van Joe Cocker, opschrikken bij een fel tutti in de tweede symfonie van Mahler door ons eigen concertgebouworkest, en zelfs hard lachen om de bizarre, uiterst virtuoos, maar hartverscheurend vals gespeelde novelty-muziek van de Guckenheimer Saur Kraut Band. Als ik me even losruk uit mijn muzikale overpeinzingen, en me weer concentreer op de geluidskwaliteit valt me op hoe vanzelfsprekend het allemaal klinkt. Vooral de combinatie met een EMT arm en een Ortofon SPU element is ultra-muzikaal.
Tussenwiel
Er wordt op internetfora en hifishows nog wel eens gemopperd over platenspelers met tussenwiel-aandrijving, en dan krijgen ze vooral het verwijt dat ze een hoge rumble hebben. Maar dan hebben de critici nog niet naar een gereviseerd exemplaar van deze wonderbaarlijke schijfdraaier geluisterd. Want als er al storende rommelgeluiden te horen zouden zijn heb ik ze in elk geval niet kunnen waarnemen. Wat ik wel hoorde was een warme, zeer vloeiende, rijke, betrokken en uiterst muzikale weergave. Ach, had de plicht toch maar niet zo hard geroepen, want hoe graag had ik niet geopteerd voor een luistersessie tot diep in de nacht. De platenkast bij Hanze Hifi is in elk geval vol genoeg...
De oudjes stonden te glimmen als jonkies
Veel bijzonders te zien, veel interessante mensen te spreken, veel prachtige muziek te horen. Wat wil een mens nog meer? Mijn bezoek aan Hanze Hifi was in elk geval weer erg aangenaam. Hoewel het een aardig eind rijden is ga ik het goed in de gaten houden: als er weer zo’n show is ben ik opnieuw van de partij. Lekker plaatjes draaien...hmmm.
Van de redactie:
De Hanze Hifi Draaitafeldagen zijn nog te bezoeken op zaterdag 27 november van 10.00 tot 17.00 u. en zondag 28 november van 13.00 tot 17.00 u.
Een professionele Thorens draaitafel