`Real Surround 5.1`


Redactie HiFi.nl | 07 juli 2011

Dankzij een Belgische innovatie en patentaanvraag komt nu de technologie beschikbaar die het mogelijk maakt om een échte 5.1 ervaring aan te bieden. Franky Lemoine van de High Multimedia Group heeft samen met een groepje gepassioneerde mastering ingenieurs de klus geklaard. Ze leggen het hieronder uit.

Veel liefhebbers hebben vandaag de dag wel een set ‘Real Surround’ boxen voor de televisie en/of computer thuis. Je koopt ze tegenwoordig al vanaf 40 euro. Ook iedereen die zich een home cinema systeem aanschaft, beschikt over een systeem dat ‘Real Surround’ geluid kan weergeven. Kàn weergeven. Want in werkelijkheid komt er doorgaans gewoon stereogeluid uit deze geavanceerde apparatuur. Er klinkt op diverse fora dan ook al jaren gejammer over het niet waarmaken van de beloften van de hardware producenten. Begrijpelijk; er komt nu eenmaal geen ‘Real Surround’ uit hun ‘Real Surround’ apparatuur. En de reden hiervoor is simpel: er is gewoonweg geen content beschikbaar.  Wat er niet in wordt in gestopt, komt er ook niet uit. Het ligt dus zeker niet aan de hardware, maar aan de leveranciers en producenten van geluid, zo stelt het groepje ingenieurs.

Toen Dolby in de jaren tachtig het Dolby Surround systeem ontwikkelde, dat het opwindende meerkanaalsgeluid van bioscoopfilms voor de huiskamer beschikbaar maakte, was dit een revolutie in geluidsbeleving. Eindelijk kon in privésfeer een natuurlijk geluidsbeeld in zijn totaliteit gereproduceerd worden. Het natuurlijke ‘live’ gevoel van Dolby Surround was een dergelijke klapper dat velen er de hoge prijs voor over hadden.

Maar deze technologie -die vandaag nog gangbaar is, zelfs bij 3D toepassingen - `vertrekt` van stereofiles. Via psychoakoestische effecten worden de hersenen ‘gefopt’ en wordt zo de illusie van surround opgewekt. Echte surround is het niet. Het blijft immers een tweekanaalservaring. High Multimedia Group wist dat het beter kon. Dat een échte, zuiver klinkende surround beleving voor de huiskamer kon worden gecreëerd. Het was tijd voor de overtreffende trap. Na stereo kwam Dolby Surround. Na Dolby Surround moet échte surround komen: ‘Real Surround’.

De mastering ingenieurs van High Multimedia Group creëerden daarom een loepzuiver surround geluid dat ‘Real Surround 5.1’ apparatuur tot zijn recht laat komen. Het verschil in luisterkwaliteit is onmiskenbaar. Maar een andere belangrijke vraag die zij stelden: hoe krijg je dit superieure geluid nu tot bij de consument? Hoe zorg je ervoor dat ‘Real Surround’ door de leveranciers en producenten van geluid kan worden aangeleverd?

Umac HD

High Multimedia Group ontwikkelde daarom software en bijbehorende technieken die het mogelijk maken om een stereo/monofile te remasteren naar ‘Real Surround’. Deze technologie noemden ze Umac HD. Het nieuwe geluid doopten ze logischerwijs ‘Real Surround 5.1’. Net zoals de hardware die in theorie échte surround kan weergeven. Het grote verschil tussen de luisterkwaliteit van Umac HD en alle al bestaande surroundsystemen en -encoders zit hem vooral in de geluidsbeleving. Dat heeft veel te maken met de manier waarop de hersenen er de geluidssignalen en vooral de ruimtelijke plaatsing van verwerken. De technische uitleg hiervan is te diepgaand en tot de definitieve toewijzing van het patent te delicaat.

High Multimedia Group kan het alvast wel zo uitleggen: het ontwikkelde procédé maakt de ideale plaats voor beluistering, ofwel `sweet spot`, opmerkelijk breder. Met als gevolg dat de muziek een veel groter luisterveld heeft, waardoor het surround gevoel ten volle kan worden beleefd. Dat compenseert ook meteen de (al te vaak foute) plaatsing van de meeste surround apparatuur in huiskamers. Bovendien is ook het gevoel van een breder links - rechts spectrum nadrukkelijk aanwezig in de surround files van Umac; een belangrijk verschil met de huidige mixes in surround. Deze zijn namelijk ofwel een `veredelde stereo` met een stereobeeld vooraan en achteraan voor ruimtelijke reflecties om de illusie van de ruimte te versterken, ofwel is het een full-surround mix waarbij het geluid van alle kanten komt, of verschillende instrumenten van een specifieke plaats in een volledige cirkel rondom. En dan kan je er pas van genieten als de boxen op een zeer specifieke plaats staan.

‘Real Surround 5.1.’ zit daar ergens tussenin met een vooral breder luisterbeeld: links is centraal tussen de twee linker speakers (de front en backspeaker) en rechts is bijgevolg auditief gepositioneerd in het midden tussen de rechter front en rechter backspeaker. Gevolg: meer betrokkenheid van de luisteraar bij full surround files. Zonder dat je boxen zeer nauwgezet moet plaatsen.

Marktverwachtingen

De potentiële markt die door de Umac HD software vrijkomt is enorm: alle films ooit gemaakt, alle documentaires, televisieseries, sportwedstrijden en alle muziek ooit opgenomen kan worden omgezet naar ‘Real Surround 5.1’. Elke obscure opname, zelfs in mono, kan een ‘Real Surround 5.1’ beleving worden. Hoe zouden de eerste opnames klinken van Alan Lomax, Negro Prison & Blues Songs? De ‘Real Surround 5.1’ content is uiteraard ook klaar om gestreamd te worden of op andere manieren te worden gedistribueerd. Het is daarbij belangrijk te weten dat via Umac HD een volledige 5.1 mix aangemaakt wordt. Er komt dus geen upmixing of encodering te pas, zoals  bijvoorbeeld wel bij Dolby Surround het geval is.

Op deze website kun je er meer over lezen. Er is bovendien ook een test beschikbaar, om te bepalen of je surround set goed ingesteld is - en klaar is voor de optimale prestatie in geluidsweergave.