Theatergeluid door Dynaudio

Afgelopen zomer werd het laatste deel van de Harry Potter-saga in de Europese bioscopen vertoond. Het geluid van Harry Potter and the Deathly Hallows: Part 2 (recensie) werd door de Supervising Sound Editor James Mather gemixt in de De Lane Lea Studios in Londen.

Sinds eind jaren ‘90 vertrouwt James Mather op de studiomonitoren van de Deense luidsprekerspecialist Dynaudio. James Mather was ook verantwoordelijk voor het geluid in vele andere blockbusters, zoals Harry Potter and the Deathly Hallows: Part 1, Harry Potter and the Half-Blood Prince, Harry Potter and the Order of the Phoenix, Sherlock Holmes en Clash of the Titans. In een interview geeft James Mather een verhelderend kijkje op zijn werk. 

James Mather is Supervising Editor van de laatste Harry Potter-film. Dat betekent dat hij, in nauwe samenwerking met regisseur David Yates, de eindverantwoordelijke is voor het totale geluidsplaatje van de film. Maar voor hij de soundtrack kan afronden werkt een groot team van geluidstechnici onder zijn supervisie aan het geluid van de film, tot de regisseur de eerste versie te horen krijgt.

“Bij een blockbuster-productie als Harry Potter werken zo’n 13 mensen aan het dagelijkse sound design”, vertelt James Mather. “Daarvan houden er alleen al twee zich bezig met het bewerken van de dialogen, en drie of vier werken aan de geluidseffecten. Er zijn Foley-artists die voor de achtergrondgeluiden zorgen, en voeg daar ook nog maar een aantal assistenten aan toe. Als de productie op zijn eind loopt komen er nog collega’s bij die gaan over de visuele effecten en de muziek. En dan kan het soms gebeuren dat het geluidsteam uitgroeit tot wel 30 personen.” 

Mather brengt het grootste deel van zijn werktijd door in de studio, want er staan voortdurend geluidsopnamen en het sound design van bepaalde onderdelen van de film op het programma. Daarnaast is het voor de geluidstechnicus van groot belang om een bibliotheek van geluiden te onderhouden. Mather verzamelt een enorme variatie aan geluiden van over de hele wereld, om die waar nodig te kunnen gebruiken in een film waar hij aan bezig is.

 “Overal waar ik naar toe ga probeer ik bepaalde geluiden en klanken op te nemen en te bewaren. Vooral de geluiden die anders erg moeilijk te krijgen zijn. En die gebruik ik dan in latere producties zoals Harry Potter. Ik doe dat zelfs in mijn vakanties, dus die kun je dan eigenlijk geen vakantie meer noemen...”

In de studio begint Mather aan de eerste versie die aan de regisseur moet worden gepresenteerd. Daarbij vertrouwt hij op de nieuwste software van Pro Tools HD Native en op de studiomonitoren van de Deense luidsprekerspecialist Dynaudio.

“In onze editing rooms werken we aan alle geluiden, zoals het achtergrondspoor, dialogen, effecten of geluidsontwerp, dus moeten we het volledige frequentiespectrum kunnen horen”, legt James Mather uit. “Wat mij betreft heeft de Air 6 monitor van Dynaudio zich ontpopt als de perfecte studiomonitor. Hij produceert een zeer krachtig geluid, en heeft een geweldige tonaliteit. Hij gaat zeer diep in de lage frequenties, heeft een neutraal middengebied, en het hoog is niet scherp of dominant. Deze luidspreker is werkelijk voor iedere belangrijke taak in te zetten: geluiden, dialogen, sound design...”

James Mather benadrukt vooral één voordeel: “Het belangrijkste is dat ik de hele dag kan luisteren naar Dynaudio monitoren. Ze vermoeien me totaal niet en ik kan uur na uur probleemloos met ze werken. En geloof me, ik hoor echt veel geluid en muziek gedurende een werkdag.”

Nog een voordeel van de Dynaudio Air 6 is de compacte afmeting. Geluidstechnici als James Mather nemen hun eigen studiomonitoren mee naar elke productie, in welke studio de film of het album ook wordt gemixt. De Air 6 is draagbaar en erg eenvoudig te hanteren.

Eerste ervaring met Dynaudio

James Mather onderging de verdiensten van studiomonitoren van Dynaudio voor het eerst in de late 90-er jaren, in de BBC Studio in Bristol. Destijds werden de Dynaudio BM 15 monitoren door de BBC gebruikt om mee te mixen, ook al waren JBL monitoren veel gebruikelijker in die periode.

“De Dynaudio monitoren waren een echte doorbraak vanwege hun uitzonderlijke kwaliteit in het digitale domein”, herinnert James Mather zich. “Je hoefde het geluid niet door een A/D converter te sturen, je kon het direct weergeven met deze luidsprekers. Daarnaast klonken ze ook nog eens zeer transparant. In de vroege jaren 2000 kwam een iets compactere serie op de markt, en toen hebben we ons voor langere tijd verbonden aan Dynaudio en al onze editing rooms met hun monitoren uitgerust.” 

Een verbondenheid die tot op de dag van vandaag voortduurt, vooral omdat de eisen en standaarden in studio’s steeds hoger zijn geworden, legt James Mather uit: “Voor de verantwoordelijke geluidstechnicus is het bijzonder belangrijk dat hij weet dat wat hij hoort zo dicht mogelijk bij de werkelijkheid ligt. Dat is de enige manier waarop je het gewenste resultaat kan bereiken en afleveren.” Tijdens een productie als Harry Potter and the Deathly Hallows: Part 2 krijgt James Mather en heel goed idee van wat er van hem verlangd wordt:

“Als het tijd is om de eerste versie aan de regisseur te laten horen weten we al waar we met het geluid van de film naartoe willen. Deze versie moet niet te ‘ruw’ zijn, want dit is een zeer belangrijk moment in de productie. Als de regisseur zijn eerste commentaar geeft bepaalt dat of we ons werk goed hebben gedaan en of het geluid prettig is om naar te luisteren.”

De samenwerking met David Yates, de regisseur van de laatste Harry Potter-film, bleek perfect te zijn. Mather en Yates hebben de afgelopen vijf jaar aan meerdere Potter-films gewerkt. James Mather is 45 jaar oud en woont in Londen. De geboren Engelsman volgde zijn eerste training voor montage bij Ashcroft Associates, waar hij voornamelijk aan historische programma’s voor de BBC en National Geographic werkte. Later ging hij zich meer met geluid bezighouden en mixte hij in 1986 een aantal korte animatiefilms voor Aardman Animations.

Kort daarna werd hij freelance geluidstechnicus en werkte hij aan films en tv-series als Robin of Sherwood en Soldier Soldier, en aan diverse documentaires. Sinds 1994 staat hij aan het hoofd van Soundbite Studios Limited. James Mather heeft diverse awards gewonnen voor zijn werk, waaronder een Emmy voor Life & Death of Peter Sellers en de 2006 Golden Reel (MPSE) voor Wallace & Gromit - The Curse of the Were Rabbit.

Ga voor meer informatie naar de website van Dynaudio. En lees hier onze recensie van de laatste Harry Potter.