Exclusief interview Patricia Barber
Eén van de meest toonaangevende jazzartiesten van deze tijd moet toch wel Patricia Barber zijn. De nu 55-jarige vrouw woont al jaren samen met haar partner Martha Feldman in Chicago, is perfectionistisch en geschoold, maar geniet naast haar vele bezigheden ook van de fijnere dingen in het leven. Afgezien van de veelal audiofiele kwaliteiten van haar muzikale producties en ondanks de complexiteit van haar composities is de persoon Patricia Barber erg toegankelijk, zo blijkt uit de open en eerlijke antwoorden op mijn vragen.
Patricia werd op 8 november 1955 geboren in Chicago, Illinois. Muziek was bij haar thuis geen onbekend verschijnsel, want haar vader Floyd Barber speelde saxofoon in de beroemde Glenn Miller Band. Na een studie in klassieke muziek en psychologie en de hang naar het musiceren jarenlang weerstaan te hebben, was het pas in het begin van de tachtiger jaren dat Patricia bewust de keuze maakte om haar jazzgevoel tot uiting te brengen. Dit geschiedde met optredens in de Gold Star Sardine Bar. Het was pas begin jaren negentig dat Barber zelf muziek ging componeren en dat resulteerde in de eerste albums. Haar optredens verplaatsten naar de vermaarde Green Mill Club, waar ze tot op heden wekelijks speelt met haar Patricia Barber Quartet, als ze in de stad is. Haar werk heeft geleid tot vele prijzen en erkenningen, waaronder het in 2003 aan haar toegekende Guggenheim Fellowship en een vaste aanstelling op de University of Illinois in Chicago. Ze heeft al op alle grote plaatsen over de hele wereld mogen spelen en blijft een veelgevraagd artiest. Inmiddels heeft ze vele albums gemaakt en blijft experimenteren met jazz en pianomuziek.
Op 13 juni van dit jaar is Patricia getrouwd met haar vriendin en levenspartner Martha Feldman. Ondanks dat de artieste de contributie van haar seksuele voorkeur aan haar beroemdheid openlijk hekelt, kon ik het niet laten om te vragen waarom ze deze stap waagden in het nog steeds zo puriteinse Amerika. Patricia: “We moesten deze stap nu maken, het voelde goed en juist op dit moment. De staat Illinois heeft dit recht van geregistreerd partnerschap voor homoseksuelen nog wel, terwijl andere staten het recht hebben om deze vorm van partnerschap teniet te doen. Wij allemaal (die interesse hebben in mensenrechten) zijn van mening dat er snel een besluit zal gaan komen waardoor het Federale Statuut dat het homohuwelijk verbiedt zal komen te vervallen. Deze vorm van discriminatie zal gaan stoppen. Wij zelf zijn erg blij om getrouwd te zijn en hebben de ceremonie samen met twee goede mannelijke vrienden gehouden die na vijfendertig jaar samen zijn ook in het huwelijk stapten. Een dubbel feest dus!”
Foto (c) Martha Feldman
Patricia en Martha doceren beiden aan de Universiteit van Chicago. Patricia bezit een Masters Degree in Jazz Pedagogie en geeft ook veel lezingen, masterclasses en zelfs persoonlijke lessen. Op de vraag of zij verschillen zien tussen zichzelf en de ‘jongere generaties’ is Patricia duidelijk. “Ik ben trots en gelukkig om te zeggen dat ik nog geen straatlengte van Martha lesgeef, aan de University Of Illinois/Chicago, kortweg UIC. Mijn studenten zijn erg getalenteerd en slim, ze houden mij dan ook scherp als het gaat om muziek. Ik ondervind in het lesgeven in muziek dan ook weinig verschil tussen mijzelf en de studenten. Musici zijn erg standvastig, in welk tijdperk je ze ook leert kennen, als je het mij vraagt.”
Studenten kunnen Patricia ook bekritiseren, recht in het gezicht zogezegd. Maar in recensies en op fora wordt er natuurlijk ook gepraat over Patricia en haar muziek. Nu zijn meningen en kritiek niet altijd even eerlijk of objectief. Hoe gaat Patricia daarmee om? “Ik veracht – naar ik me kan indenken net als alle artiesten – slechte, ongefundeerde kritieken. Soms zijn deze persoonlijk en stuitend, zonder aanleiding of enige onderbouwing. Dat is mijns inziens ook te wijten aan het wegvallen van echte krantredacties of gespecialiseerde journalisten. Dus ook het internet. Maar ik probeer zulke negatieve zaken dan ook te mijden, zie ik ze of kom ik ermee in aanraking dan tracht ik ze te negeren.”
Inspiratie en eigen oeuvre
Elke maandag is Patricia met haar Patricia Barber Quartet te vinden op het intieme podium van de vermaarde jazzclub The Green Mill in haar thuisstad Chicago. Hier probeert ze nieuwe inzichten in haar muziek uit en verfijnt ze haar pianospel en zangkunsten. Altijd in samenspraak met de drie andere vaste leden van het kwartet, Neal Alger op gitaar, Larry Kohut (bas) en Eric Montzka op drums. Omdat er al twee albums zijn verschenen van deze concerten (enkel te downloaden via patriciabarber.com) en de duidelijk hoorbare intieme setting rijst de vraag of dit is wat haar fans in het vervolg kunnen verwachten van Patricia Barber; kleinere podia en een meer persoonlijke bejegening naar de bezoekers toe? Patricia is duidelijk in haar antwoord: “Mijn gevoel en stemmingen veranderen over de jaren, dus de muziek verandert mee. Op dit moment wil ik minder geluiden op het podium, een minder zware klank, minder volume. Zeg maar op kamerniveau. Verder oefen ik in het perfectioneren van mijn pianospel om in de nabije toekomst wat meer combinatieconcerten te gaan geven. Ook werk ik aan meer klassiek georiënteerde werken. Het is erg leuk om een breder perspectief te hebben om mee te werken, ander personeel, andere muziekstukken en meer vrijheid.”
De inspiraties van vroeger voor Patricia zijn onder andere Shirley Horn, Sheila Jordan, Joni Mitchell and Chick Corea. Op de vraag welke hedendaagse artiesten invloed hebben op de manier hoe ze muziek beleeft en interpreteert is ze kort in een opsomming. Zo geeft ze vlug het volgende rijtje: “Shulamit Ran, Sofia Gubaidulina, Brad Melhdau, Elis Regina, Sting, Stevie Wonder, Amy Briggs, the Pacifica Quartet, Black-Eyed Peas, veel muzikanten en ook operazangers.”
Ook de vooruitgang wordt gevolgd door Patricia Barber. Haar Facebookpagina staat zelfs op haar website en ze moedigt haar echte fans aan om muziek en teksten aan te dragen en deelt ideeën. Vanwaar deze vrijheid? Is het een manier om nieuwe impressies en ideeën op te doen of is het een vorm van perfectionisme? “Niet elk commentaar is welkom. Maar in het algemeen vertrouw ik mijn echte fans en waardeer ik nieuwe perspectieven. Vaak leer ik via hen nieuwe muziek kennen, maar ze zijn ook erg goed in het laten weten dat er ergens een stuk tekst niet goed staat gedrukt, et cetera… Het fenomeen Facebook was een leuke verrassing en een cadeau voor me! Veel van de mensen daar zijn echte vrienden geworden die ik in Chicago, maar ook over de hele wereld tref.”
De muziek van Patricia staat altijd hoog aangeschreven bij de leidende jazzmagazines over de hele wereld. Maar ook hifiliefhebbers en audiofielen zijn niet onbekend met haar kunnen en de meer dan goed geproduceerde albums van haar hand. Is dat ook een eigenschap die aan Patricia zelf toe te schrijven is, die hoge mate van dynamiek en verfijning in haar producties? “Het audiofiele is nooit echt mijn idee geweest. Het begon allemaal met de opnametechnicus Jim Anderson en Mike Friedman van Premonition Records. Daarna ging het gewoon door met Jim omdat hij zo’n ontzettende purist is en zijn werk erg serieus neemt. Hij is er dan ook heel goed in!”
Muzikale ontspanning
En omdat Hifi.nl natuurlijk altijd geïnteresseerd is in de hard- en software van een artiest, kan ik het niet laten om te informeren naar de persoonlijke voorkeur in muzikale ontspanning voor Patricia en Martha. “Ik luister veel naar nieuwe eigentijdse muziek. Verder alle soorten klassieke muziek, jazz. Maar weer geen country en weinig popmuziek. Op dit moment zit Paul Desmond in mijn cd-speler. Geweldig! Als het gaat om apparatuur zul je misschien niet erg onder de indruk zijn. Ik heb een Bose cd-speler in mijn keuken en huiskamer en een oude, zelfs ‘vintage’ Technics radio/cd/casetteset in mijn studeer- en werkkamer, waar ik erg blij mee ben."
"Eigenlijk hou ik het meest van het uiterlijk van deze set maar hij doet het ook goed, hoor! In Chicago (Patricia en Martha hebben ook een buitenhuis waar ze veel tijd doorbrengen) staat er een goede platenspeler in de eetkamer, waar we tijdens het eten muziek beluisteren. Ik weet het merk niet uit mijn hoofd maar ik vond hem gewoon erg mooi toen ik hem jaren geleden kocht. Ik luister daar via ProAX speakers. Ik prefereer het geluid van vinyl maar CD’s kunnen ook prima zijn hoor. De kwaliteit van vele downloads ben ik niet erg blij mee, temeer er weinig tot geen extra informatie bij de muziek zit. Ik vind het heerlijk om op de bank te gaan liggen en naar muziek te luisteren terwijl ik erover kan lezen in de bijgeleverde hoes van een LP of het boekje van een CD.”
foto (c) Valerie Booth
Ook op non-musicaal gebied is deze artieste erg actief. Een tv heeft ze niet, maar lezen doet ze graag. Verder is haar voorliefde voor huisdieren groot, zelf bezit ze twee honden. Ook haar talenknobbel houdt ze graag bij en is fotografie één van haar hobby’s. Hoe ziet dan een perfecte dag voor haar en Martha eruit? “Een perfecte dag behelst in ieder geval zwemmen in het meer samen met vrienden die we daar ontmoeten. Al onze honden kunnen dan ook lekker van het water genieten. Maar dit zou natuurlijk pas na vijf uur ’s middags zijn, nadat we allebei hebben kunnen werken aan onze studies. Martha’s werk op de universiteit vraagt niet veel tijd, in elk geval niet fulltime. Ik schrijf en oefen nog overdag. Daarna maken we samen het avondeten met verse groenten uit onze eigen tuin, al dan niet met familie of vrienden die blijven eten… Helaas was de zomer dit jaar niet warm en lang genoeg voor dit soort fijne dagen…”
Ter afsluiting informeer ik of Patricia binnenkort Nederland weer zal gaan verblijden met een concert of bezoek. Haar antwoord luidt: “Ik denk dat we binnenkort wel weer die kant op zullen gaan, ja. We hebben al vaker in Nederland gespeeld, de laatste keer was in het Bimhuis. Ik ben enkele jaren geleden gestopt met zomer’s toeren dus zomerfestivals vallen automatisch af. Ik ben liever thuis, waar ik muziek kan schrijven, oefenen, in de tuin kan werken en samen kan zijn met vrienden, familie en niet te vergeten de honden. Mijn agent Reggie en ik proberen de zomerdrukte en –prijzen te vermijden en mijn optredens zoveel mogelijk in de lente en de herfst te plannen.”
En hiermee komt een fijn interview ten einde. Patricia is behalve die perfectionistische schrijver, componist, artiest, bandleider en docent ook een normale huiselijke vrouw die haar wel en wee deelt met vrienden op Facebook en ook gewoon haar oude tasjes verkoopt op e-Bay. Ze sluit dan ook af met een woord gericht aan haar Nederlandse fans: “Ik startte mijn internationale carrière in Nederland op het North Sea Jazz Festival, waar ik nog jarenlang heb gespeeld. Ik koester de herinneringen aan die tijd. Herinneringen aan het festival zelf, de promotors, de fans en niet te vergeten aan Den Haag, dat ik erg goed leerde kennen. Ik huurde altijd een fiets op het moment dat ik aankwam en gebruikte deze met veel plezier voor de tijd dat ik er verbleef!”
Foto (c) Jammi York