Monteren doe je zo! Deel 8: Dynamic linking

Het dynamisch koppelen (dynamic linking) is het uitwisselen van onderdelen in de tijdlijn met andere bewerkingsprogramma’s. Zo kunt u tijdens de montage delen van de videofilm op beeld, geluid en effect afzonderlijk buiten het editingpakket bewerken. Niet elk montageprogramma biedt deze mogelijkheden. U vindt dynamic linking meestal bij montagesoftware voor gevorderden zoals Adobe Premiere CS, Apple Final Cut Pro en Sony Vegas Pro of Avid.

Het idee achter dynamic linking (DL) bij de videomontage is dat u gewoon in het montagepakket kunt blijven werken terwijl u onderdelen van de videofilm in de tijdlijn uitwisselt met andere bewerkingsprogramma’s. Het is niet nodig om het montageprogramma als venster of geheel te moeten sluiten. De dynamische koppeling legt het verband met het bewerkingsprogramma. Vaak is het resultaat van de bewerking meteen zichtbaar en/of hoorbaar. De veranderingen zijn nog niet definitief totdat u deze bevestigt en opslaat.

Welke vormen van DL-videobewerking?
Voor dynamic linking komen diverse vormen van videobewerking tijdens de montage in aanmerking. De belangrijkste zijn:
- Kleurcorrectie;
- Het aanbrengen van effecten en key-ing;
- Het bewerken of corrigeren van het geluid;
- Het aanbrengen van animaties;
- Softwarematige beeldstabilisatie;
- Het bewerken voor de export naar dvd of Blu-ray;
- Speciale titeleffecten.
Wat er precies dynamisch te koppelen valt, hangt af van het desbetreffende montagepakket en de daarmee compatibele programma’s. In geval van een zogenaamde NLE-suite koopt u een compleet montagepakket aangevuld met modules voor kleurcorrectie, effectbewerking, animatie, geluidsstudio en het aanmaken van dvd/Blu-ray. Modules kunnen afhankelijk van het type één of meer bewerkingen uitvoeren. Een treffend voorbeeld daarvan is Adobe After Effects dat behalve effecten ook animaties, filtering en correcties uitvoert.

Het werkingsprincipe
Centraal staan de gemonteerde videoclips op de sporen (tracks) in de tijdlijn. U kunt het beeld of geluid van deze videoclips selecteren en vervolgens activeren voor dynamic linking. Is het desbetreffende clipdeel of een complete sequence eenmaal actief ga dan naar het menu Bestand (File) of Send en kies daar voor de gewenste link of export naar. In een aantal gevallen kunt u ook met de muisknoppen of pop-up-menuutjes de dynamische link tot stand brengen.
Is de koppeling actief tot stand gebracht dan gaat het gekozen bewerkingsprogramma in een eigen venster open. Dan staan alle opties voor bewerking meteen ter beschikking en kunt u aan de slag. Bij de meer intelligente en professionele dynamische links blijft het originele clipbestand in de tijdlijn intact. Het bewerkingsprogramma maakt daarvan een bewerkte kopie. Deze kopie valt doorgaans direct in de werkelijke tijd (Real Time of RT) af te spelen vanuit de locatie in de tijdlijn. Niet goed dan geen probleem. Gewoon overmaken en het origineel blijft intact. Wel in orde? Dan kunt de kopie bewaren of het origineel in de tijdlijn daardoor vervangen.

Voordelen
Het montageproces van dynamic linking heeft een aantal belangrijke voordelen. Voordeel één is dat u gewoon doorgaat met monteren en niet steeds het montagescherm behoeft te sluiten om een externe AV-bewerking te kunnen doen. Dat scheelt ergernis en tijd.
Voordeel twee is dat u meerdere bewerkingen van de videoclip kunt opslaan voor direct of later gebruik. Zo zijn meerdere montageversies van één videofilm te maken.
Voordeel drie betreft het kunnen bewerken op de achtergrond. Het doorrekenen van effecten, filters, correcties en animaties kan veel tijd vergen. Het dynamisch gekoppelde bewerkingspakket kan dat rustig op de achtergrond doen terwijl u verder gaat met het monteren in de tijdlijn.
Voordeel vier is dat er geen omzettingen (conversie) voor de via dynamic linking uit te wisselen bestanden nodig zijn. Het bestaande formaat voor video en audio is direct bruikbaar door het doelprogramma. En na afloop komt ook weer het juiste formaat om af te spelen in de tijdlijn terug.
Voordeel vijf is al genoemd. Het proces is non destructief (het origineel blijft ongeschonden) en u kunt er meerdere bewerkte versies op na houden.

Wat is nodig?

Het uitvoeren van dynamic linking stelt de nodige eisen aan de montagecomputer. Cruciaal zijn:
- De hoeveelheid beschikbaar systeemgeheugen. Bij voorkeur minimaal 6-8 GB en op de videokaart zelf 1-2GB. Sharing van het videogeheugen kan vertragingen geven;
- Een snelle processor voor het kunnen door monteren en het tevens uitvoeren van berekeningen op de achtergrond. Minimaal een dualcore en liefst een quadcore CPU op 2,6 GHZ of sneller;
- Een aparte snelle (7.200 rpm of RAID-constructie) harde schijf voor de opslag van beeld en geluid;
- Een 64-bits besturingssysteem. 32-bits kan doch werkt aanmerkelijk trager.
In de specificaties van de montage- en bewerkingssoftware vindt u de best werkende systeemeisen voor de computer. Let op met de grote of complexe bewerkingen op een doorsnee computer. Die is daarvoor niet snel genoeg en de wachttijden en/of vertragingen lopen navenant op!

Welke dynamische programma’s?
De meest gebruikte aanvullende bewerkingssoftware geschikt voor dynamic linking betreffen pakketten voor het aanbrengen van geavanceerde effecten, geluidsbewerking van de soundtrack en correcties (kleur, beeldstabilisatie e.d.). Een andere categorie vormen de opmaak & brandpakketten voor dvd en Blu-ray. Daarnaar kunt u alvast de benodigde videoclips exporteren en de afspeel/keuzemenu’s opmaken.
Kies bij voorkeur een bewerkingspakket van hetzelfde softwarehuis of een voor het montageprogramma geoptimaliseerde plug-in. Enkele montagepakketten passen ook een soort interne dynamic linking toe. Vanuit de tijdlijn zijn zo bijvoorbeeld handige editvensters voor het bijsnijden (trimmen), titel- en effectgeneratoren of modulen voor kleurcorrectie te openen. Hetzelfde geldt voor geavanceerde interne audiomixers met geluidscorrectie.

Conclusie
Dynamic linking kan de werkstroom bij de videomontage versnellen en een stuk aangenamer maken. U ziet de resultaten vaak Real Time terug en behoeft niet steeds vensters te openen en te sluiten. Op YouTube zijn tal van leerzame filmpjes over dit onderwerp te vinden. De meesten instructiefilmpjes gaan over After Effects in combinatie met Premiere CS en Final Cut Pro. Wie zoekt vindt echter ook tal van andere toepassingen.

Effecten bij Adobe After Effects
Vanuit Premiere Pro CS en Final Cut Pro kunt u dynamic linken met Adobe After Effects. Het grafisch effectbewerkingsprogramma After Effects is speciaal ontwikkeld om samengestelde beelden (composities) en hoogwaardige geanimeerde video-effecten te creëren. Er zijn hierbij drie mogelijkheden voor dynamisch koppelen:
- Het vervangen van een videoclip in de tijdlijn door een compositie uit After Effects;
- Het maken van een nieuwe After Effects-compositie;
- Het importeren van een After Effects-compositie.
De werkwijze bij Premiere Pro CS5/6 is: Bij een geheel nieuw te bouwen After Effects-compositie geef je eerst in een venstertje het gewenste videoformaat op en vervolgens de naam van het After Effects -project en de bestandslocatie. Vanuit Premiere Pro kies je eerst de te bewerken videoclips in de tijdlijn, dan File, Dynamic Link en Vervang door een After Effects Compositie waarna u de projectnaam en bestandslocatie invoert. Dit opent een werkruimte binnen After Effects met de gekozen videoclips erin. Vervolgens kun je titels, effectlagen en regellagen aan de compositie toevoegen.

De Premiere CS soundtrack naar Audition
Het programma Adobe Audition is een geluidseditor met professionele effectopmaak-, compositie- en correctiemogelijkheden. Je bouwt hiermee relatief snel en eenvoudig een soundtrack die klinkt als een klok. Via dynamic linking koppel je audiotracks en -bestanden aan Audition om ze hierin verder te bewerken. Bijvoorbeeld het aanbrengen van een geluidseffect, mix of het verwijderen van stoorgeluiden. Wat Premiere Pro op het gebied van audio niet kan, kan Audition voor je doen.
Bij Audition kan dynamic linking op een enkele clip of op de complete sequence worden toegepast. Ga naar het Project-venster, maak een videoclip of sequence met geluid erin actief en ga vervolgens naar File Edit in Adobe Audition. Premiere Pro maakt na het invullen van een naam, bereik en doel een nieuwe audioclip voor bewerking in Audition aan. Deze in de Audition sound editor bewerkte geluidsclip kun je nu vanuit de tijdlijn in de montage afspelen.
Voor het analyseren van een audiospoor op ongewenste ruis of achtergrondgeluid dubbelklik je op de desbetreffende track. Er wordt een monitorvenster geopend met daarin een golfvorm. Door op Spectral Frequency Display te klikken, kun je deze uitgebreid analyseren.
Via het Effects-menu kies je Ruisreductie (Noise Reduction). Daaronder staan diverse mogelijkheden om alle typen ruis in de gehele track of alleen in de met de muis gearceerde gebieden te verwijderen.