Video en foto’s schieten met draadloze helikopters, drones en uav’s

Het opnemen van video en foto’s vanuit de lucht geeft extra perspectief en dynamiek. Daarbij heeft de cameraman de keuze uit een hoog gebouw of een hoge berg uitzoeken, een kraanarm inzetten of de camera aan een vliegtuigje of ballon hangen. De draadloos bestuurbare modelhelikopters, drones en andere uav’s uitgerust met een camera zijn momenteel helemaal in. Vanaf enkele tientjes tot € 1.000,- kan ook de videofilmer er als leuk speelgoed tot echt serieuze toepassingen mee aan de slag.

Er heerst momenteel een soort dronegekte. De militairen begonnen er mee. Onbemande toestellen voor observatie en het bestoken van tegenstanders. Al snel zagen de politie en journalisten (idem paparazzi) er wel wat in. Observeren, verkennen, opsporen en elektronische nieuwsgaring. Modelvliegtuighobbyisten en gamers zagen hun hobby en vermaak ineens uitgebreid met heel betaalbare toestelletjes. Luchtvideofilmers en -fotografen die veel duurdere in te huren vliegtuigen, helikopters en ballonnen gewend waren, kunnen nu lekker voordelig aan de slag met leuke pakkende opnamen. Er is keuze uit helikopters, drones, quad- of octopods en andere onbemande aerial-vehikels (uav’s).

Natuurlijk is het niet allemaal goud dat er blinkt bij het er eens lekker op uitvliegen met de camera. Zo eenvoudig als het wordt voorgesteld, is het in de praktijk vaak niet. Is het ook gevaarlijk voor de omgeving? Hoe staat het met toestemming en privacy? En moet er geen aparte wet- of regelgeving voor komen?

Helikopter, drone, of octopod?
Een van de eerste uav’s voor het door de gewone man vanuit de lucht laten opnemen van video en foto was de draadloos bestuurbare modelhelikopter. Het gaat hierbij om een (versterkt) kunststof of carbon model met elektromotor en oplaadbare accu plus aanvullende draadloze afstandsbediening (controller). Bouw daar een camera in of bevestig er een minicamcorder of -fototoestel aan en de pret van luchtopnamen kan beginnen. De helikopters moet u leren besturen. Ondanks allerlei extra hulpmiddelen zoals gyroscopen en meerdere stabiliserende rotoren kan het vloeiende vliegen zonder neerstorten knap lastig zijn. Voor het oog ziet de cameraheli er wat realistischer uit en met een aantal modellen kan de gebruiker ook prima stunten. Helikopters met meerdere rotorbladen heten in het jargon multicopters.

Een drone ziet er uit als een futuristisch vliegtuig. De romp is puur functioneel van vorm en lijkt totaal niet op een helikopter of vliegtuig. Aan deze romp zijn de rotorgondels met stangen of cirkelvormige constructies opgehangen. Vaak is er sprake van meerdere rotoren (wieken of bladen). In geval van een opstelling van vier rotorbladen spreekt men ook wel van een quadricopter. En bij 4 x 2 = 8 van een octopod. Het maakt een spinachtige indruk.

Hoe meer rotoren des te stabieler de drone kan vliegen. Heel geschikt voor beginners en video/fotografen die rustige beelden zonder storende bijbewegingen nastreven. Drones en helikopters zijn in hoge mate gecomputeriseerd en vaak ook te programmeren (aansluiting op de USB-poort). Er is veelal een eigen microprocessor, navigatietechniek, vluchtcorrigerende en stabiliserende elektronica aan boord. Een goede drone met ingebouwde video/fotocamera van bijvoorbeeld Parrot koopt u al voor rond de € 300,-. Er komen nog steeds nieuwe uav-varianten op de markt. Zij variëren van eenvoudig speelgoed tot (semi-)professionele draadloze vliegapparatuur voor de video- en fotocamera.

Nog niet zo eenvoudig
Tal van advertenties op internet suggereren dat het vliegen met een uav een eitje is. Gelukkig zijn er ook meer betrokken firma’s die wijzen op de benodigde leercurve, degelijkheid en beperkingen van de aangeboden helikopters en drones. Reken in ieder geval op een uurtje oefenen met een goede drone en meerdere uren met een helikopter. Het stunten, vereist nog meer leertijd en praktische vaardigheden. Koppeling van de besturing en navigatie aan smartphone of tablets kan het op afstand besturen vereenvoudigen. Dat gaat al heel aardig met de iPhone en iPad.

Met behulp van een GPS-module (gaat onder andere in de USB-poort van de uva) zijn er de volgende opties:

Het volgende punt is de camera. U hangt niet zo maar even uw camcorder of fotocamera aan een helikopter of drone. In de pers en thrillers wordt nogal eens de suggestie gewekt dat er gemakkelijk bommen en gascylinders of raketjes aan te bevestigen zijn. De doorsnee speelgoedmodel-uav kan echter niet meer dan een gram of 50 aan extra gewicht optillen. Voor meer gewicht heeft u meteen een zwaarder en duurder type nodig. Die zijn er wel zoals de drones Draganflyer, die van GAUI, REELY-modellen en de DJI-drones. Daar past al gauw een GOPRO actiecamera of een lichte camcorder of fotocamera van 1400 gram in. Reken voor de combinatie Drone en GOPRO op net onder de € 1.000,-. Bij flinke crashes kan de uav beschadigd raken. Let altijd op een stevige constructie en het beschikbaar zijn van reserveonderdelen.

Interne of externe camera?

De goedkoopste oplossing is veelal een helikopter of drone met een eigen ingebouwde camera. Daarbij valt nog onderscheid te maken in front- en grondcamera’s. De frontcamera geeft het beeld waar de uav naar toe vliegt. En de grondcamera neemt het gebied daaronder op. Grondcamera’s zijn dikwijls tevens in gebruik voor de navigatie. De interne camera’s zijn afgestemd op de aard van de drone of helikopter. Helaas bieden de camera’s vaak slechts beperkte mogelijkheden. Meer dan een groothoekobjectief en een start/stopfunctie op afstand zitten er niet in.

Bij een externe camera die u aan de uav bevestigt zijn er meer keuzemogelijkheden. Ook hierbij zal het vaak om automatische opnamen met alleen (draadloos starten) en stoppen gaan. In de betere actioncamera zit echter wel een redelijke belichtingsautomatiek met snellere sluitertijden. Camera’s die geheel op afstand te bedienen zijn, kosten een stevige duit. De voorkeur gaat altijd uit naar een robuuste camera-uitvoering. Er bestaat kans op botsen, crashen of het vliegen door regen en stof. Vervelend als de camera er tijdens het vliegen mee ophoudt.

Beeldkwaliteit
Hierbij zult u waarschijnlijk één of meer veren moeten laten. Het zijn namelijk geen topcamera’s die in de sector beneden de € 1.000,- vliegen. Maar vaak is dat ook niet nodig. Het gaat om de beleving en het speciale type opnamen.
De te bereiken beeldkwaliteit hangt af van:

Zie verder ook onze eerdere testen van actiecamera’s.

Bereik en opslagkwaliteit
Bij het bereik van de drone of helikopter hebben wij het zowel over de actieradius als de afstand tot de controller. Elektromotoren en een oplaadbare LithiumIon accu houden het samen ergens tussen de 15 en 20 minuten uit. Schaf daarom meteen twee extra accu’s aan. Goed voor een klein uurtje rondvliegen. Hoe ver reikt de zender eigenlijk? Buiten bereik maakt onbestuurbaar. Ook kan een obstakel tussen de zendcontroller en uva de boel verstoren.

Waar laat u de met de drone of multicopter opgenomen videoclips en foto’s? Naar keuze op een (micro-)SD-kaart of live streaming naar tablet, pc of op YouTube. Zorg voor een SD-kaart van 4GB of meer. Zet voor elke vlucht een nieuwe geheugenkaart in.

Wijze van draadloze besturing
U kunt kiezen tussen een aparte draadloze afstandsbesturing en die van een smartphone of iPad. Een aparte controller is geoptimaliseerd voor de desbetreffende uav. Voor de smartphone of tablet is een bijpassende besturings-app nodig. Deze oplossing heeft als voordeel dat de besturing verloopt via de bewegingen die u met de smartphone of iPad maakt. De daarin opgenomen sensoren en gyroskopen plus GPS-functies maken het besturen en navigeren relatief eenvoudig.

Het geluid?
Dat is een lastige. In een aantal gevallen is er helemaal geen geluid omdat een microfoon of interne recorder ontbreekt. Diverse actiecamera’s nemen wel gewoon geluid op. Dat is echter kwalitatief gezien vaak behelpen. En voor foto’s natuurlijk ook niet nodig.
Bij een sterke drone kunt u een compacte fieldrecorder in het frame bij de camera zetten. De kans op het registreren van stoorgeluiden is echter groot. Zet een windfilter en richtmicrofoon (naar beneden) in.

Veiligheid en regels
Gelukkig zijn de eenvoudiger drones en helikopters licht van constructie. Een aantal heeft zelfs dempende botsstrips. Niemand zit er echter op te wachten om door een cameradrone of -heli te worden aangevlogen. Let op de vlieghoogte, obstakels in de buurt en neerstortgevaar. De luchtvaart wet laat vliegen met toestelletjes van onder de 150 kg die tot maximaal 130 km per uur minder dan 120 hoog vliegen voor privégebruik toe. Mogelijk scherpt de regering deze regels nog verder aan. Het opnemen van militaire en andere veiligheidsgevoelen kunt u maar beter laten. Het videofilmen en fotograferen van personen die zich in de openbaarheid bevinden hoeft geen probleem te zijn, als je je aan de juiste regels houdt. Bijvoorbeeld wanneer je afgescheiden terreinen en huizen binnenvliegt. Eerst toestemming vragen voorkomt veel ellende.

Waarvoor geschikt?
Met camera-uav’s kunt u zowel buiten als binnen rondvliegen. Het gaat om het vogelperspectief en leuke shots van bovenaf. Zo zijn er leuke zelfstandige videofilms of beeldinserts voor andere producties te maken. En een luchtfoto van het eigen huis of buurt is ook nooit weg.

Geschikte onderwerpen zijn onder andere festivals, muziek/theateruitvoeringen, sportwedstrijden, kermissen en evenementen. Ook een impressie via een rondvlucht en documentaires doen het goed. Een aparte tak voor met name drones vormt gaming en augmented reality. Het rondvliegen in een spelwereld of realistische stimulatie met live videobeeld.

Uitdagend
Drones, multicopters en andere uav’s vormen een nieuw uitdagend video- en fotoveld. Bekijk het ook eens van boven en als rondvlucht. U kunt al voor enkele tientjes eens experimenteren maar het ware videowerk en goede kwaliteit luchtfoto’s vergen een wat steviger investering. Let verder altijd op gevaar voor anderen, de privacy regels en de kans op het in een boom vliegen of neerstorten.