KNX: Nova Cura werkt aan totaal-ontzorging van de zorg
Totaal-ontzorging van de zorg. Met dat uitgangspunt timmert ‘ontzorgingsmakelaar’ Nova Cura stevig aan de weg. Het bedrijf bundelt de producten en diensten van meerdere, specialistische leveranciers in één totaalpakket, met één aanspreekpunt. Samen richten zij zich op de eerste levensbehoeften van zorgbehoevenden: eten, drinken, huisvesting en technische ondersteuning. Van sfeervolle zorgkamers tot complete gaarkeukens. Van slimme automatisering tot verse maaltijden.
Het belevingsplein in Waalwijk is de etalage van Nova Cura. Daar ontvangt Gerry Timmermans opdrachtgevers van zorginstellingen, de GGZ, kleinschalige woonzorginitiatieven en ook ouderen zelf. Ze lopen er door een gezellige lounge en een bruin café, een restaurant, een zorgkamer en een gemeubileerd ouderenappartement. De koffie die ze in het bruine café geserveerd krijgen, is één van de producten die het bedrijf kan leveren. Maar ook de warme hap die op de kaart staat, behoort daartoe. Net zoals de stoelen waarop ze zitten, de verlichting en het plafond boven hun hoofd, de slimme schermpjes die aan de muur hangen. Het is een ruimte waar sfeer en beleving centraal staan, waar de bezoeker zich meteen thuis voelt. Een ruimte waar zelfs de verzorger moet denken: in zo’n omgeving wil ik ook wel oud worden.
Nieuwe Zorg
Nova Cura betekent Nieuwe Zorg. De zorgsector maakt een radicale vernieuwingsgolf door, ingegeven door regelgeving, vergrijzing en veranderde behoeften. Nova Cura speelt daar handig op in. Laat de zorg maar zorgen, wij doen de rest, is het motto. Die ontzorging rust op vier pijlers: bouwkunde, techniek, interieur en dienstverlening. Op al deze vlakken apart, maar ook in combinatie met elkaar, biedt Nova Cura kwalitatieve en innovatieve concepten. Onder bouwkunde valt bijvoorbeeld een compleet badkamerconcept, maar ook het snel en slim verbouwen van meerdere zorgkamers, waarin vloeren, wanden, schilder- en timmerwerk in één keer worden opgepakt. Of het plaatsen van prefab-bouwunits met ingebouwde domotica voor zorgbehoevende ouders die zo in de achtertuin van hun zoon of dochter kunnen wonen.
Alles via één loket
Onder de pijler techniek vallen elektrotechnische en verwarmingsinstallaties evenals ondersteunende domoticasystemen. Bij interieur gaat het om meubilair en gordijnen, maar ook om bijvoorbeeld bloemen en planten. Tot slot vallen onder de categorie dienstverlening keuken- en maaltijdconcepten, logistieke diensten en diensten die te maken hebben met energie, afval en verzekeringen. Op elk onderdeel heeft Nova Cura een netwerk van vaste en variabele leveranciers. Leveranciers die drie dingen gemeen hebben. Het zijn specialistische bedrijven die topkwaliteit leveren, die kunnen samenwerken binnen centraal aangestuurde totaalprojecten en die zich houden aan de afgesproken budgetten. Gerry Timmermans fungeert als ‘makelaar’. Hij is het gezicht van Nova Cura, het vaste aanspreekpunt en degene bij wie opdrachtgevers ook na de oplevering terecht kunnen. Zo hebben opdrachtgevers niet meer te maken met adviesbureaus, diverse aannemers en leveranciers die elk apart hun kunstje doen.
Centrale aansturing
Timmermans: “De zorgbehoefte in Nederland is ongelofelijk groot en groeiend. Veel zorg-gerelateerde gebouwen staan nog tien jaar in de boeken maar de invulling is gedateerd of past niet meer bij de nieuwe zorgbehoefte. Bij een overschakeling naar de inrichting op een zwaardere zorgplicht bijvoorbeeld, kan dat bij traditioneel aanbesteden leiden tot een langdurig en kostbaar verbouwingsproces waarbij afstemming ver te zoeken is en iedereen zijn eigen ding doet. Voor het eindresultaat voelt niemand zich verantwoordelijk. Als wij zo’n project aanpakken, hoeven kamers maar maximaal vijf dagen leeg te staan. Er is dus minder derving van inkomsten en overlast voor de bewoners. We werken in samenhang aan het beste eindresultaat voor de opdrachtgever. Tot aan de plantenbakken en de gordijnen aan toe. Ze krijgen niet te maken met tien facturen, budgetoverschrijding en meerdere aanspreekpunten, maar met één makelaar die iedereen aanstuurt en ook na oplevering verantwoordelijk blijft.” Net als de bouwkolom steeds vaker in projectteams werkt, doet Nova Cura dat ook, maar betrekt daar zelfs andere kolommen bij.
Zorg à-la-carte
De groep ouderen die door strenger toelatingsbeleid het verzorgingshuis niet meer inkomt, loopt de komende jaar vier jaar op tot 58.000 mensen. Ook voor hen zullen er echter voorzieningen moeten komen. Dat kan door aanpassingen in de eigen woning of door de ontwikkeling van nieuwe vormen van woonzorgvoorzieningen. Timmermans voorziet dat binnen vijf jaar het fenomeen verzorgingshuis weer terug komt op het zorgtoneel, maar dan in een private vorm. “Klassieke bejaardenhuizen zullen een nieuw jasje krijgen, ouderen krijgen er zorg à-la-carte aangeboden. Je kan het krijgen zoals je het hebben wilt en betaalt al naar gelang de afname van diensten. Wil je een zorgkamer met een domoticapakket? Daar staat dan die-en-die prijs tegenover. Ook zullen we gebouwen gaan transformeren naar gecombineerde woonvormen, waar bijvoorbeeld zowel studenten als ouderen huisvesting vinden,” voorspelt hij.
Techniek als hulpmiddel
In de filosofie van Nova Cura is de techniek altijd een middel, nooit een doel. De techniek staat in dienst van het comfort van de bewoners, van het werk van de verzorgers. Maar het speelt achter de schermen wel degelijk een grote rol. Vooral nu de zorgsector kampt met toenemende vergrijzing, een gebrek aan handen om de benodigde zorg te verlenen en een groeiende behoefte en noodzaak om langer (semi-)zelfstandig te wonen, neemt de afhankelijkheid van technische ondersteuning toe. We kennen het allemaal: zusteroproep, dwaaldetectie, valalarm, deurcommunicatie, een buitenlicht met alarmfunctie. Zelfs virtuele hulpverleners behoren al tot de mogelijkheden, zoals Anne van VIRTAS. Deze geanimeerde dame kan op spraakbevel taken uitvoeren, zoals het uitschakelen van de verlichting. Ze kan haar huisgenoot eraan herinneren de medicijnen op tijd in te nemen of hem e-mails voorlezen.
Domoticapartners
In het Nova Cura woonconcept is domotica een niet onbelangrijk onderdeel. Daarvoor heeft men twee vaste partners opgenomen in het netwerk. Hevac Controls als meedenkende integrator van domoticasystemen op basis van KNX, de internationale standaard voor woning- en gebouwautomatisering (zie kader). ABB als gerenommeerde leverancier van schakelmateriaal en componenten voor gebouwautomatisering en marktleider op het gebied van KNX. Samen zorgen zij voor maatwerk al naar gelang de behoefte van de opdrachtgever. Dat kan gaan om een eenvoudig basisconcept voor de bediening van verlichting, verwarming, zonwering en de noodknop. Maar het kan ook zo ver gaan dat er een ‘Anne’ wordt geprogrammeerd of dat de bewoner bijvoorbeeld via het touch-screen een maaltijd kan kiezen en bestellen.
Van WiFi tot spaghetti
“Het mooie van het Nova Cura concept is dat het een bandbreedte heeft van WiFi tot spaghetti. Werkelijk alles wat een oudere nodig kan hebben om zichzelf met een beetje hulp te redden, kunnen we in samenhang toepassen. En dat met slechts één telefoontje, bij wijze van spreken,” legt Koen van de Donk van Hevac Controls uit. “Bij de techniek hanteren we daarvoor de stabiele zekerheid van ABB en KNX als basis. We denken altijd vanuit oplossingen waar de gebruiker echt iets aan heeft. Dus niet twee koordjes naast een bed hangen, de één voor de bedlamp en één voor de zusteroproep, want dat is verwarrend. Geen mini-knopjes waar een slechtziende of iemand met Parkinson niet mee overweg kan. Alles wat we doen moet het comfort, het gemak en de veiligheid bevorderen,” aldus Van de Donk. Hevac heeft een rekenmodel ontwikkeld dat in een controller wordt geprogrammeerd. Het rekenmodel leest gegevens van de KNX-bus, waardoor een betrouwbare alarmering bij niet-zichtbare inactiviteit mogelijk wordt. Het is een laagdrempelige oplossing die in iedere bestaande woning snel is te realiseren.
Met zorg-bril naar techniek kijken
Timmermans heeft lang moeten nadenken over het opnemen van domotica op de conceptenkaart. “Ik was in het begin best sceptisch. Ik had te veel mis zien gaan bij de traditionele toepassing van domotica om er een hoge pet van op te hebben. Uiteindelijk loopt het vaak fout door een gebrek aan regie, door niet te denken vanuit oplossingen voor vraagstukken, maar vanuit de techniek zelf. In deze samenwerking heb ik geleerd wat domotica kan toevoegen als je het vanuit een juiste visie toepast en er met een zorg-bril naar kijkt.” De keuze voor KNX als standaard bij het automatiseren van installaties en functies komt vooral bij de partners vandaan. Juist met KNX is een basispakket in het vervolg eindeloos uit te breiden en aan te passen. Zo is er voor iedereen maatwerk te maken, met een brede keuze uit gerenommeerde fabrikanten die hun apparaten of componenten of systemen hebben voorbereid op KNX.
Nova Cura bestaat nog geen jaar. Het belevingsplein wordt al druk bezocht en ook heeft het bedrijf al enkele concrete projecten op zijn naam staan, met name bij woonzorgcentra. Leon de Laat van ABB heeft hoge verwachtingen van de samenwerking binnen Nova Cura. “Het idee van totaaloplossingen voor de zorg spreekt ons sterk aan. Juist omdat we binnen KNX het gedachtengoed van ‘één-en-één-is-drie’ ook omarmen. Met ad hoc knip- en plakwerk kom je nergens. Nova Cura is het eerste bedrijf dat het idee van een totaaloplossing ook werkelijk realiseert en er een hele degelijke vorm aan heeft gegeven. En daarbij heel goed luistert naar de markt. Samen gaan we hele mooie dingen realiseren. Projecten die ontzorgen en kosten besparen.”
KNX en de zorg
KNX is de enige, wereldwijd erkende standaard voor woning- en gebouwautomatisering. Het is een communicatieprotocol dat het mogelijk maakt om apparaten en installaties te automatiseren en met elkaar te koppelen. Het gaat daarbij om uiteenlopende installaties; van verlichting, zonwering, verwarming, beveiliging, audio en video, tot slimme energiemeters en zelfs apparaten als wasmachines. KNX zorgt ervoor dat ze onderling dezelfde taal spreken. Daardoor kunnen ze in samenhang slim geprogrammeerd en aangestuurd worden. In plaats van talloze afstandsbedieningen en schakelknoppen door het hele huis, is binnen een KNX-systeem alles via één of meerdere touchscreens centraal te bedienen en te controleren.
Maar ook op afstand, via smartphones en tablets. Het KNX-protocol is ingebouwd in de producten van meer dan 350 fabrikanten wereldwijd. Daardoor hebben gebruikers ruime keuzemogelijkheden. Al deze producten, van verschillende merken dus, werken moeiteloos met elkaar samen. Ze worden met elkaar verbonden via speciale bekabeling, maar het kan ook via IP-bekabeling of draadloos. De echte intelligentie komt pas als de besturingssystemen, sensoren, regelaars en actoren zijn geïnstalleerd; producten die de normale schakelaars vervangen en die besturingscommando’s over de busleidingen verzenden. Senioren die langer thuis willen blijven wonen, zijn in sterke mate afhankelijk van technische ondersteuning. KNX kan daaraan een belangrijke bijdrage leveren, met oplossingen die de veiligheid en het comfort vergroten of die activiteiten vergemakkelijken.