Blumenhofer Acoustics Genuin FS 2, EMM Labs XDS1 V2, Van den Hul Emerald & Excalibur

In de afgelopen 20 jaar heb ik een enorm aantal luidsprekers, versterkers, bronnen, kabels en accessoires voorbij zien en vooral horen komen. Van klein tot monstrueus groot en van opmerkelijk betaalbaar tot stratosferisch kostbaar. Bijzonder aan de hier getoonde testproducten, is dat ze naast een bijzonder uiterlijk, innovatief materiaalgebruik en een prachtige constructie, zowel qua techniek als gehoormatig sterk afwijken van de grote gemene deler. Zo bieden de hoornluidsprekers van het Duitse Blumenhofer een weergave die ik althans zelf, helemaal niet bij dit type weergever zou verwachten. Weet de EMM Labs dac/disc speler alle muziekliefhebbers uit te dagen die nog steeds denken dat digitaal nooit met analoog gelijk zou kunnen komen en is Aalt Jouk van den Hul er uiteindelijk in geslaagd om het expressieve, dynamische en gedetailleerde karakter van zijn bekende pick-up elementen, in een complete versterkerlijn te verwerken!



Bij zo’n ogenschijnlijk gemêleerd gezelschap als het hier gepresenteerde ensemble, is het gewoon lastig waar je het beste mee kunt beginnen. Ieder van de drie merken heeft namelijk een uitgebreide historie, een vaste eigen aanhang en wijkt in bijna alles af van het leeuwendeel van de collega merken. Het mooie daarbij is dat dit alles niet is ontstaan door zich enkel alleen maar af zetten tegen de (commerciële) gevestigde orde, maar dat het hier om bijzonder eigenzinnige en vooral getalenteerde ontwerpers gaat. Mensen die ieder op hun eigen manier, hun eigen ideaal van de voor hun meest complete muziekweergave vorm hebben gegeven. Op deze wijze en dit hoge niveau uitgevoerd, kun je dan ook bijna van een kunstvorm spreken. Daarbij gaat het behaalde eindresultaat ver voorbij aan de waan van de dag en zijn deze componenten indien op een juiste wijze opgesteld en getuned, daadwerkelijk in staat om echte emoties bij mensen op te roepen. Het is vooral dit onderscheid waardoor bovenstaande producten zo’n verschil kunnen maken voor de muziekliefhebbers die gevoelig voor dit soort kwaliteiten en eigenschappen zijn.

Blumenhofer Acoustics
Het is eigenlijk best interessant hoe ik nu bij een Blumenhofer als testproduct ben gekomen. Normaliter zijn hoornontwerpen namelijk nu niet bepaald een luidsprekerprincipe wat mij van enthousiasme op de banken kan laten staan. Naast het feit dat ze best vaak monstrueus grote afmetingen hebben, bezitten ze ook vaak een nogal up-front gerichte presentatie. Daarbij worden ze in veel ontwerpen geplaagd door bundeling en kleuring en is echte coherentie vaak ver te zoeken. Maar er zijn natuurlijk ook typische hoornvoordelen. Wat bijvoorbeeld te denken van het vaak zeer hoge rendement en een vriendelijk impedantiegedrag, wat ze erg geschikt voor (kleine) buizenversterkers maakt. Hierdoor zijn ze ook in staat om met een minder krachtige versterker, met gemak een ruimte vol te spelen.



Daarbij bezitten ze vaak een grote spontaniteit en expressie in de weergave, hebben ze minder last van ongunstige akoestische omstandigheden en kunnen ze met speels gemak ook dynamische contrasten op bijna levensechte wijze weergeven. Maar zoals zo vaak kunnen bepaalde vooroordelen ook door een bepaalde onwetendheid ontstaan. En als ik iets heb geleerd van deze Blumenhofer test, dan is het wel dat lang niet alle hoornontwerpen door bovenstaande stereotype onvolkomenheden blijken te worden geplaagd! Maar ik ga te snel en eerst maar eens wat meer achtergrond informatie over deze al in 1977 gestarte fabrikant. Blumenhofer Acoustics is het geesteskind van Thomas Blumenhofer en is net buiten het kleine zuid Duitse dorpje Walkertshofen, in een bijzonder inspirerende landelijke omgeving gelegen. Gebruikmakend van zowel ambachtelijke als de meest moderne metaal en houtbewerkingstechnieken, wordt inmiddels al bijna 40 jaar met veel passie en volharding gewerkt aan het steeds verder perfectioneren van het hoornluidsprekerprincipe.
Wie nu denkt dat het Blumenhofer modellengamma maar slechts uit een handvol relatief ‘stoffige’ modellen bestaat, kan niet verder naast de waarheid zitten. Want ondanks dat het hoornprincipe het langst meelopende van alle luidsprekers is, bestaat het Blumenhofer assortiment uit maar liefst acht verschillende series en 32 verschillende modellen! Van de Tempesta 17 ‘boekenplank’ luidspreker, de modale en woonkamervriendelijke hoornontwerpen uit de betaalbare Fun en Tempesta serie, tot echte home cinema toepassingen en zelfs een soundbar en moderne ‘on wall’ toepassingen! Uiteraard kunt u bij dit merk ook terecht voor de zeer herkenbare en visueel zo typerende echt grote hoornontwerpen. Enerzijds is dit de modern gelijnde high-end Genuin serie, waarvan ik in deze test het één na topmodel FS 2 voor het voetlicht breng. Terwijl voor de ware kapitaalkrachtige fijnproever, uiteindelijk ook nog de grote en ambachtelijk in hout vormgegeven ‘top of the line’ Gioia modellen verkrijgbaar zijn.

Genuin FS 2

Waar op de vrij grote Big Fun 20 na, de wat minder exclusieve Blumenhofer modellen allemaal nog een min of meer strakke en conventionele behuizing bezitten met daarin alle units geïntegreerd, is dat bij de duurste twee series Genuin en Gioia wezenlijk anders. Hier is het vooral een duidelijk meer compromisloze benadering die de klok slaat. Een mooi voorbeeld hiervan is de voor de Genuin serie zo typerende losse hoornconstructie boven op de kast. Deze CNC uit MDF gefreesde hoorn met daarin een 7,5 cm grote titanium compressiedriver voor het midden en hoog, is opgehangen in een werkelijk oer solide metaalconstructie en kan zelfs middels een gekalibreerde rail over een grote afstand worden verschoven. Hierdoor kan voor iedere luisterafstand en positie, het optimaal bijpassende fase- en tijdgedrag worden ingesteld. Ook de FS 2 beschikt over zo’n mooie en bewerkelijke constructie, hoewel ik bij de eerste aanblik van deze weergevers toch wel even perplex sta van het wel heel sterk afwijkende uiterlijk. Een en ander wordt in deze vooral veroorzaakt door de zeer bijzondere houttekening van de mij aangeleverde testexemplaren.
Omdat bij Blumenhofer qua afwerking zowat alles mogelijk is, zijn deze weergevers uitgevoerd in tweekleurig Ebbenhout. Hierdoor is een erg uitgesproken tekening in het massieve houtfineer ontstaan en lijkt het voor mij in eerste instantie net of iemand met zwarte verf banen op de kast heeft beschilderd. Maar smaken verschillen nu eenmaal en eenieder moet zelf bepalen wat hij of zij mooi vind. Na er na enige tijd toch aan gewend te zijn geraakt, blijkt deze bijzondere tekening eigenlijk heel goed bij deze verder toch al opvallend anders vormgegeven luidsprekers te passen. Door zijn afwijkende vormgeving en maten als 111 cm hoog, 33,2 cm breed, 45,5 cm diep en 45 kg zwaar, is de Genuin FS 2 ook geen systeem wat je zomaar even wegmoffelt. Als u naar zo’n soort ‘onzichtbare’ luidspreker op zoek bent, kunt u het beste deze Blumenhofers maar direct overslaan. Nee, dit soort artistieke uitingen verdienen wat mij betreft een mooie en pontificale plaats in de huiskamer of luisterruimte. Bij het bezorgen en plaatsen van de luidsprekers valt het mij en verschillende anderen al op, dat ze er ondanks hun vrij forse afmetingen eigenlijk helemaal niet zo enorm groot eruitzien. Enerzijds komt dit denk ik door het verschillende graden achterover hellen van de 18 mm dikke en slechts op strategisch belangrijke plaatsen versterkte berken-multiplex kast.



Terwijl een drietal facetten bij de naar achteren taps toelopende kast, bijdragen het visueel slanker ogen dan het daadwerkelijk is. Naast de overigens zeer degelijk geconstrueerde en bijzonder goed afgewerkte hoornconstructie bovenop de kast, is de 30 cm grote papieren woofer één van de grote blikvangers van deze Genuin FS 2. Zeker vandaag de dag zijn dit soort grote woofers al weer tientallen jaren, bijna niet meer in het ‘straatbeeld’ te vinden. Ook is het moeilijk voor te stellen dat een woofer met zo’n grote diameter, naadloos op de relatief kleine hoornconstructie aan kan sluiten en goed kan integreren. Toch laat de luisterpraktijk later het tegendeel horen! Voor een optimaal evenwicht en om het systeem voldoende ver van de grond te kunnen houden, is de FS 2 voorzien van een drietal forse verstelbare spikes.
Hierdoor ontstaat een heel mooie en belangrijke laag tuning mogelijkheid. Want aan de onderzijde van deze weergevers is namelijk een naar beneden gerichte basreflex opening aangebracht. Samen met de vloer ontstaat hierdoor ook feitelijk een soort van hoornconstructie. Door nu met de hoogte van de spikes te spelen, kan vrij gemakkelijk een optimale bij de ruimte en set bijpassende laaginvulling worden gevonden. Zoals ik al min of meer verwachtte bij een weergever uit deze hoorncategorie, is het rendement met 94 dB natuurlijk prachtig hoog en is zelfs de impedantie met een vrij vlak verloop van rond de 8 Ohm, bijna ideaal te noemen. Indien nodig kan uiteindelijk zelfs nog doormiddel van enkele insteekbrugjes, een impedantiecorrectie ingeschakeld worden om het bereik nog vlakker te maken. Laag aan de achterzijde is tenslotte een bi-wiring aansluitterminal te vinden met vergulde contacten van Tellurium koper.



EMM Labs
Terwijl de gemiddelde (moderne) audiofiel EMM Labs waarschijnlijk maar weinig zal zeggen, zal mogelijk bij het horen van de naam van audio veteraan Ed Meitner, misschien toch ergens een lampje gaan branden. Op zich niet zo vreemd want deze eigenzinnige en getalenteerde audio ontwerper houdt zich al sinds de begin jaren van high-end audio, bezig met het ontwikkelen en realiseren van hoogwaardige en vernieuwende schakelingen. Waren dit in de vroege jaren zeventig nog voornamelijk professionele mengtafels voor zijn toenmalige onderneming Olive Electrodynamics, in een vervolgstadium raakte hij ook betrokken bij de ontwikkeling van testapparatuur voor fabrikant Amber. Door de steeds terugkerende vraag van de verschillende (audio) testapparatuur klanten of ze een bepaald ontwerp nu op deze manier of de andere manier moesten maken, zette hem aan het denken. Samen met zijn eerder opgedane kennis wat betreft mengtafels en aanverwante studiotechniek, ontstond uiteindelijk zijn eerste voorversterkerontwerp. In een later stadium raakte Ed ook steeds meer betrokken bij het digitale opname- en weergaveproces en zette hij zijn tanden in het oplossen van de bestaande problemen zoals jitter.

Dit was de start van EMM Labs. Zijn naam en faam steeg vervolgens tot steeds grotere hoogte, waarna op zeker moment zelfs elektronicagrootmachten Sony en Philips hem benaderden om mee te werken om hun uitvinding sacd, om te zetten naar gehoormatige realiteit. In dat beginstadium was het vooral zaak om de maximaal haalbare potentie uit het formaat te krijgen. In het vervolgtraject ontwikkelde EMM Labs al snel het eerste complete meerkanaals DSD weergavesysteem van disc tot voorversterker. Daarmee een voorbeeldfunctie scheppend als één van de meest gerespecteerde makers van hoge-resolutie audio-opname en weergave producten in deze bedrijfstak. Deze doelen werden trouwens vooral mede bereikt door de unieke samenstelling van het ontwikkelteam. Van fysici tot ingenieurs en van vormgevers tot muziekliefhebbers. Iedereen had diep respect voor elkaars werk en werkte nauw samen als een team.
Dit om uiteindelijk de meest natuurgetrouwe muziekproductie en reproductieapparatuur beschikbaar en vooral ook mogelijk te maken van dat moment. Vandaag de dag behoren EMM Labs producten en converter systemen tot de onbetwiste DSD referentie van de opname-industrie. Vrijwel iedere sacd tot op heden vervaardigd, is gemaakt met wel ergens EMM Labs DSD converters in de keten. Goed nieuws is dat het merk inmiddels alweer de nodige jaren, ditzelfde zeer hoge niveau beschikbaar heeft gemaakt voor alle kritische muziekliefhebbers over de hele wereld. De nieuwste generatie van dit roemruchte merk, zijn bewust ontworpen voor een breed scala van toepassingen en zijn zonder twijfel, het meest verfijnde voorbeeld van EMM Labs innovatie en technologie van dit moment. 

XDS1 V2

Achter bovenstaande cijfer- en lettercombinatie, gaat in geval van deze EMM Labs dac/sacd/cd-speler, een wereld van technisch en mechanisch vernuft schuil. Naast het zeker vandaag de dag opmerkelijk hoge gewicht van 17 kilo en de bovengemiddeld robuuste afmetingen (43,5 cm breed, 14,5 cm hoog en 40 cm diep), is deze dac/disc speler vooral bedoeld als een compromisloze muziekmachine. Een apparaat wat net zo goed de maximale kwaliteit uit uw cd en sacd collectie haalt, als de hoogste kwaliteit uit uw muziekserver of netwerkspeler. Om dit te bereiken hebben Ed Meitner en zijn team werkelijk alles uit de kast gehaald om binnenin het verfijnd geborstelde en naadloos passende, dikke aluminium chassis, een ideale situatie te creëren waarin digitale data zo verliesvrij als maar mogelijk kan worden omgezet in analoge signalen. Wat de cd en sacd schijfjes betreft wordt hiervoor gebruikgemaakt van een zijdezacht werkend Esoteric loopwerk, gekoppeld aan één van de meest geavanceerde digitale en analoge elektronica uit de industrie. Het geheim van de betere weergave is naast de laatste stand der techniek, in geval van de XDS1 V2, vooral bereikt door vereenvoudiging.



Oftewel minder complexiteit, verkorte kritische signaalwegen en een verminderd aantal onderdelen. Tegelijkertijd is de kwaliteit per onderdeel verder verhoogd. Het eerste ‘slachtoffer’ van deze eenvoud zijn de analoge circuits. In plaats van de 2-3 versterkertrappen die typerend zijn voor de meeste eindtrappen in dac’s en discspelers, bezit de XDS1 slechts één actieve versterkingstrap aan de dac uitgang. Het circuit is daarbij discreet opgebouwd (dus geen op-amps) en is actief in puur klasse A. Qua DA-omzetting beschikt het apparaat over het meest verfijnde Meitner Digital Audio Translator (MDAT™) circuit tot nu toe. Waar het feitelijk op neerkomt is dat conventionele dac’s met oversampling weliswaar goed werk doen in het vloeiend reproduceren van de analoge golfvorm, maar dat in het tijddomein fouten optreden in de vorm van pre- en post echo’s. Met MDAT™ is dit probleem definitief opgelost en ontstaat volgens EMM Labs een duidelijk waarneembare verbetering in termen als resolutie, nuances en dynamische contrasten. Ook wat betreft één van de absolute specialiteiten van dit toonaangevende Canadese merk, het onderdrukken en voorkomen van jitter, is in deze XDS1 V2 speler/dac, weer bijzonder veel aandacht besteed aan de klok. In dit geval is het zelfs een combinatie van een dac en klok ineen genaamd MDAC™ (Meitner Digital Analoque Converter) en MFAST™ (Meitner Frequency Acquisition System). Eigenschappen van dit in tandem werkende duo zijn volgens EMM Labs niet alleen nieuwe maatstaven op gebieden als jitter onderdrukking, temperatuur stabiliteit en trilling bestendigheid, maar ook dat er maximale controle over zowel de digitale als analoge data stromen is ontstaan. Hierdoor kan uit werkelijk iedere digitale bron de maximale kwaliteit worden gehaald.



Van den Hul
Binnen dit illustere drietal is Van den Hul het enige uit Nederland afkomstige merk. Vooral voor Nederlandse consumenten blijkt dit toch vaak een lastige kwestie te zijn. Want doorgaans kopen we liever producten die uit het buitenland afkomstig zijn. Dit onder het mom dat wat je van ver haalt ook altijd beter is. Eigenlijk volslagen onzin natuurlijk, want ook in Nederland is zelfs ten tijde van deze recessie nog steeds een behoorlijk grote groep audiofabrikanten actief. Bedrijven die meestal vrij klein, maar soms zelfs behoorlijk groot, met ziel en zaligheid vaak hele mooie en vooruitstrevende producten maken. Componenten die heel vaak ook nog eens perfect passen bij onze manier van luisteren en muziek beleven. Iets waar ik met producten uit landen buiten Europa toch niet altijd zo zeker van zou zijn.
In het nabij Apeldoorn gelegen dorpje Vaassen is in ieder geval deze onderneming van grondlegger en eigenaar Aalt Jouk van den Hul, in een prachtig ruim en modern bedrijfspand gesitueerd. Een man die al bij leven bijna legendarisch is geworden en vooral een echte duizendpoot is. Want naast zijn ‘commerciële’ audiowerkzaamheden onder de geregistreerde merknaam Van den Hul, is hij ook nauw betrokken bij tal van andere wetenschappelijke vindingen en is hij erg begaan met zaken die met de natuur, gezondheidszorg en welzijn te maken hebben. De Van den Hul onderneming is in 1980 opgericht met als hoofdwerkzaamheden de optimalisatie van het complete traject aangaande vinyl weergave en de vervaardiging van een enorm breed en diep assortiment aan signaal geleiders. U kunt het dan ook zo gek niet bedenken of Van den Hul kan er een passende kabelverbinding voor maken. Binnen het complete vinyl traject is Aalt Jouk natuurlijk vooral bekend van het persoonlijk door hem handmatige vervaardigen van zijn eigen Van den Hul pick-up elementen. Daarbij repareert en reviseert hij ook nog altijd met veel plezier zowel zijn eigen als eigenlijk alle andere pick-up elementen. Hoewel er in het verleden al wel enkele tevergeefse pogingen zijn ondernomen om eigen elektronicaproducten op de markt te brengen, is het met de nieuwe huidige lijn nu wel echt menens. Gestart met phonotrap The Grail, is de serie vrij recent gecompleteerd met The Emerald gebalanceerde voorversterker en The Excalibur mono eindversterkers. Kwalitatief zeer hoogwaardige en zeker ook eigenzinnige producten, die vooral zijn ontworpen om muziekliefhebbers daadwerkelijk verder op het glibberige pad van de realiteitsweergave te brengen.



The Emerald & The Excalibur
Wie voor het eerst oog in oog staat met deze nieuwste loten aan de stam van de Van den Hul elektronicalijn, zal allereerst verrast zijn door het ‘lege’ en opgeruimde design. Zo is op elke mono eindversterkers maar slechts één druktoets te vinden, terwijl de voorversterker zelfs helemaal ‘knoploos’ is. Naast de fraaie en rustige vormgeving met naar keuze behuizingen in modern wit of stemmig zwart, is ieder apparaat uitgevoerd met dikke, naar voren taps toelopende zijpanelen van massief hout. De stalen behuizingen blijken ondanks de relatief geringe hoogte, werkelijk bomvrij te zijn geconstrueerd met materiaaldiktes die variëren tussen de 6 mm en 10 mm. Dit resulteert in 19 kilo (exclusief de losse voeding) voor The Emerald voorsterker en 26 kilo voor een mono The Excalibur eindversterker. Toch is deze constructiemaatregel met name een gevolg van het compromisloos streven naar een optimale magnetische afscherming. Wanneer ik begin met de voorversterker, valt deze naast het ontbreken van bedieningsorganen vooral op door zijn oker kleurige LCD display.
Door een bijgeleverde zeer grote en wederom bijzonder massieve uit één blok aluminium gefreesde afstandsbediening, kunnen alle functies echter prima op afstand worden bediend. De display is daarbij echter wel slechts goed afleesbaar tot een afstand van maximaal 5 meter. Een losse voeding en stevige kunststof draagkoffer, completeren tenslotte de uitrusting. Wat het ontwerp zelf betreft heeft het Van den Hul team net als bij de overige apparaten uit de serie, wederom versterking gekregen van de bekende en befaamde Duitse ontwerper Jürgen Ultee.

Aalt Jouk heeft voor zijn ontwerpen doorgaans verschillende vast omlijnde ideeën. Ook deze nieuwe high-end voorversterker is daarom een volledig gebalanceerd ontwerp en is zelfs voorzien van een speciale ‘accu simulatie’ voeding (ASPS). De losse voeding bevindt zich in een externe behuizing. Het ontwerp van de versterker maakt zogenaamde mixed mode operatie mogelijk. Oftewel een combinatie van gebalanceerde ingangen en ongebalanceerde uitgangen of andersom. De versterkerschakeling is een ontwerp zonder algemene negatieve tegenkoppeling en cascade ingangstrappen samen met MOSFET eindtrappen. Mede door het grote succes van The Grail SB gebalanceerde phonotrap, is ook in The Emerald van volledige DC gekoppelde circuits, printbanen met 24 karaats connectoren en binnen 0,1% nauwkeurig geselecteerde componenten gebruik gemaakt. De achterzijde is tenslotte voorzien van zowel een tweetal gebalanceerde als twee ongebalanceerde ingangen.
Hierbij kan ook qua uitgangen worden gekozen uit een RCA of XLR aansluiting. De bijbehorende The Excalibur mono eindversterkers blijken al net zo bijzonder en doordacht te zijn. Het ontwerp bestaat uit volledig DC gekoppelde circuits en om ook in warme omgevingen de temperatuur constant te houden, wordt deze actief gecontroleerd en indien nodig door twee uiterst stille mini ventilatoren gekoeld. Hierdoor kan met betrekking tot het geproduceerde vermogen van minimaal 100 Watt bij 8 Ohm impedantie, een zeer compact ontwerp worden gerealiseerd. Aan 4 Ohm is dit slechts 130 Watt, wat dus zeker geen verdubbeling van het vermogen is en duidt op een vrij kleine voeding. Het frequentiebereik is beperkt aan de ingang bij 380 kHz. Zonder deze ingangsbeperking loopt het bereik zelfs tot meer dan 10 mHz! Deze enorme omvang is bewust gekozen om een gelijke interne signaalverwerkingssnelheid te creëren van  10 Hz tot 100 kHz. Hierdoor ontstaan de gewenste zeer nauwkeurig faseverhoudingen waardoor een buitengewoon goede oriëntatie in het ruimtebeeld kan ontstaan.

Luisteren Blumenhofer

Dat deze set heel bijzonder is, blijkt alleen al uit de visuele reacties van toevallig of bewust langskomende vrienden en kennissen. Vooral de Blumenhofer luidsprekers roepen daarbij zoals verwacht, nogal uitgesproken reacties op. Van ‘Oef, wat lelijk’ tot ‘Wauw, wat een prachtig organische vormen’. Wat het opstellen betreft blijken deze Duitse ambachtsproducten heerlijk eenvoudig te zijn. Deels heeft dit te maken met de opvallend soepele en ondanks de diepgang in het laag, lichtvoetige afstemming. Door de hoornconstructie voor het midden en hoog, moeten beide weergevers wel wat worden ingedraaid. Maar het komt allemaal veel minder kritisch dan ik vooraf had verwacht. Het juiste punt van de hoornconstructie op de verstelbare rail, blijkt weliswaar goed gehoormatig waarneembaar te zijn. Hoewel een stukje meer naar voren of naar achteren ook niet meteen desastreuze gehoormatige gevolgen heeft. Ook het aansluiten en in gebruik nemen van de EMM Labs en Van den Hul versterker, verbonden door verschillende Van den Hul topkabels zoals de T3 en de nieuwe en heel bijzondere gebalanceerde CNT (Carbon Nano Tube) interlinks, blijkt een fluitje van een cent te zijn. Afzonderlijk onderverdeeld blijken de Blumenhofers verrassend neutraal en eigenlijk heel natuurlijk en helemaal niet up-front ‘hoornig’ of opdringerig te klinken.

Een echte eye opener voor mij, want dit had ik serieus niet verwacht. Een mooi voorbeeld om de opvallend grote natuurlijkheid te illustreren, is het heerlijke klassieke/jazz album ‘Playing with Fire’ van de Dallas Wind Symphony en de Jim Cullum Jazz Band (Reference Recordings RR-127). In het gelijknamige titelnummer worden vele instrumenten tegelijkertijd bespeeld. Dit tezamen met zowel de grote timbreverschillen, enorme dynamische contrasten en een geheel wat ademt in een mooie zaalakoestiek. Nu komen heel mooi de voordelen van de hoog oplossende en zowel natuurlijk als rijk getimbreerde aansturing van de EMM Labs speler als Van den Hul versterkers tot uiting. Want samen met de Blumenhofer Genuin 2 luidsprekers, wordt een optreden neergezet wat letterlijk vuur spuwt en zindert van energie!
Het laag is zowel snel, krachtig en ademend. Blazers, strijkers en percussie worden zonder enige hardheid neergezet en geen moment loopt het totaal geheel dicht of komt deze set in ademnood. Wat mij ook sterk opvalt is dat de overgang tussen de toch grote 30 cm woofer en 7,5 cm midden/hoog hoorn, heel geslaagd is. Enkel bij sommige zeer luid aangeslagen grondtonen in het lage middengebied, is soms wat lichte kastkleuring te horen. En hoewel het geluid opmerkelijk goed loskomt van beide luidsprekers en er zelfs van een mooi dieptebeeld sprake is, valt aan de directere manier van communiceren ten opzichte van conventionele luidsprekers, nog af en toe te horen dat we hier met een hoornontwerp te maken hebben. Verder is het systeem zelfs plaatsingsvriendelijker dan de meeste conventionele systemen en is de weergave veel ‘normaler’ of natuurlijk neutraler dan menigeen zou vermoeden.



Luisteren EMM Labs
De EMM Labs XDS1 V2 speler valt naast de mooie constructie, vooral bij mij op door de afwijkende weergave. Want of ik nu van een music server in de vorm van de handzame Aurender X100S of het disc mechanisme van de EMM Labs zelf gebruik maak, de weergave is een toonbeeld van opperste fijnzinnigheid, een zeer mooi gelaagd 3D beeld en een korrelvrije presentatie van eigenlijk alles wat word weergegeven. Wie echter echt alle kwaliteiten van de EMM Labs speler wil benutten, komt al snel terecht bij het afspelen van natuurlijk en eerlijk geregistreerde opnamen die vooral een hoge mate een zuiverheid bevatten.
Dat dit helemaal niet meteen klassiek hoeft te zijn bewijzen meestergitaristen Dominic Miller en Neil Stacey met hun sfeervolle en minimalistische album New Dawn (Naim CD066). Een ander door mij pas ontdekt fenomeen is de super getalenteerde Nederlandse DJ en producer Mees Dierdorp. Met zijn elektronische muziek die leunt op invloeden als house, minimal en techno, heeft hij met zijn debuutalbum Wild Window mijn muzikale hart gestolen. Naast de organische klankkleuren, waanzinnige stereo effecten en diep pulserende ritmes, worden ook gesproken teksten van de in 1994 overleden Nederlandse dichter en schilder Lucebert en stemmen van zangeres en actrice Fardoe Swaanswijk en zangeres Eva Serena in het album gebruikt. Weergegeven door de EMM Labs krijgt dit door de Aurender afgespeelde album een extra diepe lading. Alles heeft zijn plaats in tijd en ruimte en er ontstaat een bijna hypnotiserend auditief schouwspel. Prachtig!

Luisteren Van den Hul

Ook al haal ik alle testproducten nu één voor één voor het voetlicht, toch moet ook duidelijk zijn dat ik ze vooral als gezamenlijke set heb beoordeeld en het één kan niet zonder het ander. De invloed van deze Van den Hul versterkers in dit samenspel is toch aanzienlijk. Want ook al hebben de Genuin FS 2 hoorns een hoog rendement en zijn ze relatief gemakkelijk aan te sturen. Ook zo’n systeem klinkt toch beter en gemakkelijker als er wat stabiel vermogen achter staat opgesteld. Zo ook in dit geval waarbij deze versterkers enerzijds de stabiliteit en controle van een solid state ontwerp laten horen, maar anderzijds ook de vloeiendheid, ruimtelijkheid, klankkleurrijkdom en emotie overdracht van een mooi buizenontwerp laten horen. Het duo is echter zoals we al weten volledig transistor, dus de opzet en denkwijze van het Van den Hul ontwerpteam lijkt zich uit te betalen. Als ik de versterkers ook in nog enkele andere combinaties uitprobeer, blijkt naast een hele mooie hoge resolutie, het laag diep, sonore, strak en opvallend krachtig te zijn.



Het middengebied bezit een mooie symbiose van neutraliteit, snelheid, vloeiendheid en natuurlijke klankkleuren en het hoog blijkt heel fijn oplossend, goed omlijnt en nooit schel of hard te zijn. Enige haar in de soep van deze verder mooi uitgewogen combinatie, vind ik de helaas goed hoorbare continue trafo brom in beide eindversterkers. Ik weet dat dit probleem bij de fabrikant bekend is en hoop dat het spoedig kan worden getackeld. Omgezet in muzikale software is het door de enorme veelzijdigheid van dit versterker duo nog best lastig om hun muzikale aura in bepaalde muziek te vangen. Ik doe een poging met twee mooie en bijzondere albums. Het eerste komt van de Amerikaanse singer-songwriter Jack Johnson die met Sleep Through the Static (Brushfire Records) weer op zijn eigen bekende relaxte en bijna lome wijze met zijn band heerlijk muziek maakt. Hoogtepunten zijn voor mij ‘All at once’, ‘Go on’ en ‘Losing Keys’.
De Van den Hul versterkers tonen meteen aan dat ze bovenop de muziek kunnen zitten, maar daarbij ook het lome musiceren helemaal in tact laten. Dus niets streng of afgepast maar de muziek gewoon op zijn beloop laten zoals het eigenlijk hoort. Laatste album voor nu is The complete Beethoven Sonatas & Variations van cellist Pieter Wispelwey en pianist Dejan Lazić (Channel Classics CCS SA 22605). Niet alleen heerlijke muziek en prachtig geregistreerd, maar ook een mooie gelegenheid om de sacd uitlezing van de EMM Labs wat uitgebreider aan de tand te voelen. Als een ware kameleon verruilen de versterkers en set het lome van Johnson om Beethoven in al zijn glorie en passie te omarmen. Ineens is daar een mooie presentatie en uitlichting van een concertzaal met links de Cello van Pieter en meer rechts de Steinway D vleugel waar Dejan op speelt. Ieder detail en kleur zijn nu hoorbaar en de alertheid van dit systeem is gewoon erg hoog. Oftewel werken van een grootse componist, uitgevoerd door grootse muzikanten, gespeeld op prachtige instrumenten en opgenomen door een getalenteerd productieteam.



Conclusie
Een heel bijzondere set bestaande uit een visueel gemêleerd gezelschap. Gehoormatig liggen de eigenschappen echter toch een stuk dichter bij elkaar dan men op basis van de ontwerpen zou verwachten. Iets dat volgens mij komt doordat alle drie de ontwerpers eenzelfde soort visie aan de dag leggen. Een denkwijze die echte muziek zo betrokken, ongehinderd en zo zuiver en levensecht als maar mogelijk wil weergeven. Ieder van deze grote drie doet dat op zijn volstrekt eigen wijze en misschien niet geheel verrassend, bezitten hun ontwerpen uiteindelijk toch opvallend veel raakvlakken. Thomas Blumenhofer heeft met zijn Genuin FS 2 een nog steeds woonkamervriendelijk systeem ontworpen wat veel kwaliteiten van zijn grotere en duurdere modellen kan weergeven. Zijn ontwerpen zien er deels als een typisch hoornontwerp uit, maar pas op! Want deze hoorn vertegenwoordigers klinken namelijk helemaal niet als de stereotype hoorn. Hier dus geen opdringerig, gekleurd of zelfs schreeuwend geluid.
Maar een weergever die serieus neutraal is, behoorlijk hoog oplossend, gemakkelijk plaatsbaar is, met alle muzieksoorten goed overweg kan. Zelfs met een kleine, maar goede versterker is het paar al in staat om veel muziekplezier te verschaffen. De EMM Labs XDS1 V2 dac/sacd/cd-speler sluit hier bijna naadloos op aan met een speelwijze die heel verfijnd, snel, kleurrijk, 3D ruimtelijk, ontspannen en bovengemiddeld neutraal is. Cd’s en sacd’s worden door het disc loopwerk voldoende snel ingelezen en worden bijzonder goed weergegeven, terwijl echte hoge resolutie bestanden het maximale uit het ontwerp weten te halen. De Van den Hul versterkers zijn tenslotte echte muzikale alleseters. Ze zijn bovengemiddeld rijk en drukvol in het laag, heel goed tekenend, zeer faserein en natuurlijk in het midden en hoog. Daarbij bieden ze een ruimtebeeld waar je bij een goede opname bijna in zou verdwalen. Gezamenlijk zijn ze meer dan de som der delen waardoor het echte belevingsmachines pur sang zijn.

Prijzen
Blumenhofer Genuin FS2 € 14.950 (per paar)
EMM Labs XDS1 V2 € 28.500
Van den Hul The Emerald €  13.000                                      
Van den Hul The Excalibur € 19.500 (per paar)      

Importeur Blumenhofer Acoustics en Van den Hul:
Music2 Audio Import
www.music2.nl

Importeur EMM Labs:
4Music.audio distributie
www.4music.audio.nl