CocktailAudio X40

De traditionele audiofiel heeft een speciaal rek in de luisterruimte staan, gevuld met losse componenten die allemaal slechts één speciaal doel dienen, zoals een tuner, netwerkspeler, cd-speler, voorversterker, eindversterker. Voor hem of haar is de tijd stil blijven staan, terwijl het samenvoegen van componenten steeds meer tot de mogelijkheden gaat behoren. Het combineren van functies is geen doel op zich, maar de wens van de consument om met betaalbare en handelbare apparaten van muziek te kunnen genieten in een normale woonomgeving. Daarbij speelt de ontwikkeling van hard- en software een grote rol. Alles kan steeds kleiner worden en door de integratie in een thuisnetwerk met internet-toegang lijken de toepassingen grenzeloos. Een fabrikant die daar handig op inspeelt is CocktailAudio, dat in Nederland en België wordt gedistribueerd door Servi-Q, die onlangs de kleine X12 speler/versterker en de grote X40 introduceerde. Een grote wat eigenlijk? Laten we de X40 bij de kop pakken en eens zien wat hij in zijn behuizing heeft zitten. Dat is heel veel; het enige dat niet kan is koffie uit dit apparaat halen, want er is geen plaats voor cupjes en water.



De X40 is een handzaam apparaat van 44 x 10 cm dat (exclusief de knoppen en aansluitingen) 30 cm diep is. De kast is leverbaar in zilver of zwart. Op het voorpaneel zijn twee grote draaiknoppen te vinden, vijf druktoetsen, een grote display, een cd slotloader en aansluitingen voor USB, Aux en een hoofdtelefoon. De achterzijde is bezaaid met aansluitingen als: 3x digitaal uit (coaxiaal, optisch, XLR), 2x analoog uit (RCA en XLR), 2x digitaal in (coaxiaal en optisch), phono en analoog in, HDMI uit, Ethernet, FM-antenne en 2x USB. Daarnaast is er een lade voor een in te bouwen harde schijf en natuurlijk de 230Volt aansluiting. Al die in-/uitgangen geven eigenlijk de diverse functies al aan. De X40 is een cd-speler, ripper, digitale muziekspeler, netwerkspeler, muziekstreamer, server, D/A-converter, FM tuner, internetradio, phonovoorversterker en analoge voorversterker in één behuizing. Waarbij ik hoop dat ik geen onderdeel heb overgeslagen. Het enige dat nodig is om met de X40 muziek te maken is in feite een netwerkaansluiting, een stapel cd’s, of een NAS gevuld met muziek, en een eindversterker met luidsprekers of actieve luidsprekers zoals Advance Acoustic en Elac die via dezelfde importeur in Nederland op de markt zetten. Voor FM-radio hebt u geen aparte tuner meer nodig, muziekdiensten als Simfy en Qobuz zijn te gebruiken (binnenkort ook Spotify). Muziek kunt u intern opslaan op een harde schijf of over het netwerk trekken met het UPnP protocol.

Meegeleverd wordt een afstandsbediening en een WiFi USB dongle. Die laatste zou ik alleen gebruiken indien noodzakelijk, want het is altijd beter om het muzieksignaal via de bekabelde Ethernetpoort laten lopen. Dat klinkt in alle gevallen beter en geeft geen kans op drop-outs. CocktailAudio heeft geen eigen App voor de besturing van de X40, maar universele App’s als PlugPlayer blijken in de praktijk goed te werken. Ook is er een web-interface, zodat u met uw browser aan de slag kunt. Tot mijn verbazing kon ik net zo gemakkelijk met de afstandsbediening werken, omdat het forse display op de X40 complete informatie geeft en op een redelijke afstand nog steeds leesbaar is. Voor wie het display te klein is: via de HDMI-poort zet u alles ook op een tv. Een eigen CocktailAudio App heb ik zelden of nooit gemist. CocktailAudio heeft er voor gekozen de firmware van alle modellen (X12, X30 en X40) zoveel mogelijk gelijk te houden. Updates komen met regelmaat beschikbaar, met nieuwe functionaliteit of bugfixes, die met een druk op de knop te installeren zijn.



Rippen en digitaliseren
CocktailAudio levert met de X40 een omvangrijk boekwerk mee, waarin elke functie is beschreven met illustraties (Engels, Duits en Frans). Servi-Q is hard aan het werk om de complete handleiding te herschrijven in het Nederlands, zoals dat ook gedaan is voor de X30. De Quick Start handleiding is al wel klaar en met die bladen in de hand en de ingebouwde wizard van CocktailAudio had ik in no-time een spelende X40 waarmee ik kon rippen, afspelen, mijn NAS benaderen en internet- of FM-radio gebruiken. De X40 laat u uit verschillende talen kiezen, waaronder Nederlands. Wie zelf met de X40 gaat rippen en zijn muziek op een in te bouwen harde schijf zet, maakt gebruik van een database-programma dat is toegesneden op de X40. Bij elke te rippen cd kunt u actief zoeken naar het juiste hoesje in de database of op internet (via Amazon of Google). Dat was even slikken voor iemand zoals ik, die gewend is dat de ripper dat zelf doet, maar in de praktijk is het uitermate handig, je hebt altijd het juiste hoesje en achteraf corrigeren is nooit meer nodig.

Een backup van de geripte muziek is op een externe harde schijf met USB-aansluiting veilig te stellen. Wie al een grote hoeveelheid muziek in digitale vorm heeft, kan deze kopiëren naar de harde schijf in de X40 en vanaf daar importeren in de database. Die interne harddisk is niet standaard aanwezig; naar keuze kunnen 2,5 inch, 3,5 inch of zelfs SSD-drives worden ingebouwd. De maximale capaciteit is 4TB.Of uiteraard blijven spelen vanaf een NAS of USB disk. Rippen kan in FLAC, ALAC, WAV, MP3 of OGG. Ook is het mogelijk om FM radio uitzendingen op te slaan als digitaal bestand. Op eenzelfde manier zijn via de analoge ingang en via de phono-ingang digitale bestanden te maken. Handig voor wie zijn lp’s wil digitaliseren. Rippen en digitaliseren kan geschieden in diverse kwaliteiten en met diverse sample-rates (48, 96 en 192kHz). Zelf rippen naar DSD gaat niet, wel kan de X40 DSD64 en DSD128 files afspelen vanaf een NAS of van de interne harde schijf waar DSD bestanden in de database opgenomen kunnen worden. Muziek streamen kan bovendien vanaf iOS apparaten met Airplay (deze functie heet op de X40 “Shareplay” met dezelfde functionaliteit). Tot slot is te melden dat de X40 kan dienen als muziekserver in een Sonos-omgeving of multiroom kan spelen met meerdere X40’s of andere apparaten uit het CocktailAudio assortiment.

Luisteren

Een zo compleet apparaat als de X40 moet beluisterd worden daarom heeft de X40 enige weken de plaats ingenomen van mijn eigen streamer en DAC/voorversterker. Gekoppeld aan een paar Exposure 3010S2 mono eindversterkers en Harbeth P3ESR luidsprekers behaalde ik uitstekende resultaten. Zowel vanaf de interne harde schijf als vanaf een Synology NAS. Mogelijk is het een kwestie van gewenning aan digitale muziekspelers, maar ik denk eerder dat het te danken is aan de fraaie interface van de X40, dat ik nooit verdwaalde in de menustructuur. Sommige spelers dreven mij in het verleden werkelijk tot wanhoop of ik moest altijd zoeken naar dingen, de X40 is een voorbeeld hoe het gemakkelijk en duidelijk kan. Internet radio komt binnen via een 192 kbps stream vanaf NPO Radio 2. Vreemd genoeg op een veel hogere geluidsterkte dan via de FM-ontvanger. Daarmee is rechtstreeks vergelijken niet erg gemakkelijk.

Ik werk met een Magnum Dynalab antenne en kan niet anders dan aangeven dat FM nog steeds superieur is aan internet, wat zich laat beluisteren in meer details, een beter stereobeeld en een aangenamere klank. Ik weet dat slechts een beperkt zenderpakket via de ether beschikbaar is, dus dat CocktailAudio zowel voor iRadio als FM heeft gekozen vind ik bewonderenswaardig. Een NPO concert kan mooi op FM, achtergrond ‘pulp’ valt te streamen. Omdat de weergavekwaliteit sterk afhankelijk is van de uitzending, ga ik voor een luistertest vanaf de harde schijf spelen. Geript is Katie Melua’s cd Live In The O2 Arena en ik draai daarvan onder meer ‘Lilac Wine’. Wat mij al eerder opviel in de afgelopen weken is dat het stereobeeld fraai overeind blijft. Stemmen staan hoger afgebeeld dan de meeste instrumenten. Het geluid komt geheel los van de Harbeth luidsprekers, enigszins naar achteren geplaatst, met voldoende diepte en breedte. Dat was net zo met een paar PMC Twenty.23 vloerstaande luidsprekers die eerst de ruimte met muziek en spraak vulden.

Op die manier is bewezen dat de interne DAC’s van de X40 en de analoge voorversterker ruimschoots in staat zijn lage tonen correct weer te geven. De Harbeth gaat een heel stuk minder diep en legt de nadruk op het zo belangrijke middengebied. Daarmee wordt duidelijk dat dezelfde cd, maar dan geript op een andere machine en opgeslagen op mijn NAS, nog een stukje beter speelt. Vrijer, in een groter stereobeeld en prettiger in het gehoor. De verschillen zijn niet zo heel groot, maar wel hoorbaar in een A/B-vergelijking. Duidelijk is al wel, dat de kwaliteit van de X40 niet onderschat mag worden. Zoveel functionaliteit in één behuizing heeft niet geleid tot bezuinigen ten koste van de weergave. Een studio-opname komt van Paul Stepenson met zijn cd These Days. Veel akoestische instrumenten om de zanger heen die op dit prijsniveau meer dan realistisch klinken. Gitaar heeft snelheid in de snaren, laag is nooit overdreven aanwezig, hoog is op een enkel randje na zuiver genoeg. Her en der blijft het een digitale weergave, daar valt niet aan te ontkomen lijkt het wel. Tenzij er duizenden euro’s extra op tafel komen. Luisteren naar de X40 is gewoon aangenaam en de bediening is top.



Van hoge kwaliteit
Van 2L - The Nordic Sound heb ik een aantal DSD bestanden kunnen downloaden. Klassiek en jazz, genres die ik met plezier speel over de X40 vanaf de harde schijf. Opvallend vind ik dat de DSD64 file hoorbaar minder speelt dan dezelfde opname op DSD128. Natuurlijk zult u zeggen, maar bedenk dat ik luister naar de X40 met zijn bescheiden prijskaartje en ongekende functionaliteit. Dan is dat hoorbare verschil ineens een maatstaf voor de goede kwaliteit. Zelfs een moeilijk instrument als een piano valt te koesteren. Dynamisch spel, snel, helder van toon en met gewicht zijn allemaal geen eigenschappen die zomaar uit de lucht komen vallen. De kritische Harbeth, die zoveel laat horen, voelt zich in de opstelling duidelijk thuis. Als even later een groot orkest zijn best gaat doen, hoort u mij evenmin klagen. Meer jazz, met trompet en een zware bas, geen enkel probleem en heerlijk om van te genieten. Dat de interne DAC en streamer van de X40 van hoge kwaliteit zijn blijkt ook als ik op de analoge ingang mijn eigen DAC en streamer aansluit. De prijs van die twee componenten overstijgt de X40 prijs met bijna 1000 euro, maar het wordt niet significant beter. Anders is een beter woord. Dat bewijst tegelijk dat een eventuele beperking eerder te vinden is in het analoge versterkerdeel van de X40 dan in de digitale schakelingen. Andersom valt wel nog winst te halen, door de X40 te gebruiken als digitale bron aan een externe DAC/voorversterker. Iets dat heel goed mogelijk is met al die digitale uitgangen en nog steeds een scherp prijs/kwaliteitsniveau waarborgt.



Conclusie
Na en paar weken prettig samenleven met de CocktailAudio X40 en spelen met het gros van de mogelijkheden kan de conclusie niet anders zijn dan dat ik aangenaam verrast ben door Servi-Q. Dat begon met de initialisatie van de X40 die vlekkeloos en helder verliep. Het rippen en opslaan dat duidelijk werkt via de menu’s. Daarna de geluidkwaliteit vanaf de diverse bronnen, streamen, radio, en analoge ingang, die steeds uitstekend bleek te zijn. Daarmee beschouw ik de X40 als een universeel apparaat dat menig muziekliefhebber graag in de leefruimte zal zien staan. Niet iedereen is bereid vele duizenden euro’s te besteden aan muziekweergave en dan is een X40 een prima oplossing. Koppel er actieve luidsprekers aan of investeer in een deugdelijke eindversterker en ik garandeer u plezier. Als CocktailAudio ook nog eens zou gaan investeren in een eigen App die toegang geeft tot alle opties, dan wordt hij min of meer onverslaanbaar. Dat is eigenlijk het enige minpunt tot nu toe. Ach ja, je kunt niet alles hebben en CocktailAudio heeft duidelijk gemikt op hardware en interne software, terwijl het schrijven van een App aan anderen is overgelaten. Dat mag voor een potentiële koper geen reden zijn om af te haken, de afstandsbediening is er goed voor. Heel goed zelfs.

Prijs
CocktailAudio X40 € 1.649,- (zonder harde schijf)
www.servi-q.nl