Musical Fidelity MX-DAC: compacte High End volgens de uitvinders

Nu streaming audio definitief een plaats heeft ingenomen binnen de high end audio gelederen, gaat ook de techniek met grote stappen vooruit. Steeds meer muziekliefhebbers (her-)ontdekken hun digitale collectie en ook DSD is geen vreemde eend in de spreekwoordelijke bijt meer. Musical Fidelity speelt met hun nieuwe MX-DAC in op de wens van hoogwaardige weergave, zonder meteen een lijvig component in huis te krijgen.

De Musical Fidelity MX-DAC is de eerste digitaal-analoog omzetter van het Britse merk dat DSD ondersteunt. De engineers van het door Antony Michaelsen geleide merk kozen bewust niet eerder om in de markt voor DSD te stappen, omdat er nog te weinig zekerheid was over de uiteindelijke standaard binnen de technologie. Met DSD over DoP is die standaard inmiddels bereikt. Nu wordt die schroom, die ongetwijfeld ook een economische reden had, overwonnen en mag de compacte nieuwe telg binnen het uitgebreide assortiment van Musical Fidelity de markt veroveren.

Klein met een grootste bezetting
De MX-serie van Musical Fidelity is naar eigen zeggen bedoeld om high end geluid te bieden met een compacte vormgeving. De MX-DAC heeft –evenals zijn broer MX-HPA, een hoofdtelefoonversterker- dan ook weinig ruimte nodig. De MX-DAC is uitgevoerd in fraai zilver, bezit speciaal vervaardigde aluminium voor- en achterplaten, en heeft een formaat van 5,3 x 22 x 21,5 centimeter (HxBxD). Zoals te verwachten bij een compact hifi-component, heeft Musical Fidelity gekozen voor een DC wandadapter, die de benodigde voeding levert.

Ondanks z’n compacte vormgeving is de Musical Fidelity MX-DAC voorzien van genoeg aansluitingen. Achterop de D/A converter zitten twee coaxiale en twee optische digitale ingangen die elk bestanden met een resolutie van maximaal 24bit/ 192kHz ondersteunen. Om DSD 64, DSD 128 en andere bestanden vanaf een PC te kunnen streamen, zit er natuurlijk ook een USB type B aansluiting op de DAC. Voor het uitgangssignaal kan zowel gebruik worden gemaakt van een cinchkabel als een gebalanceerde kabel.

Voorop de MX-DAC zit een compacte power-schakelaar en twee kleine tiptoetsen. Een om de ingang te kiezen, de ander om een filter te kiezen. Wanneer een PCM-signaal binnenkomt, fungeert de functie voor het interne interpolatiefilter. Door te kiezen voor een digitaal sharp- of een soft rolloff filter kan de weergave naar wens worden beïnvloed. Wanneer DSD wordt afgespeeld, kan worden gekozen voor twee stabiele filters volgens het FIR-principe (Finite Impulse Response): FIR-1 en FIR-3. Kortgezegd fungeren deze filters om ongewenste ruis uit het signaal te weren door signalen symmetrisch (FIR-1) of asymmetrisch te filteren.

Intern is de Musical Fidelity MX-DAC netjes opgebouwd, zeker wanneer de compacte behuizing in acht wordt genomen. Het (up-)samplen geschiedt middels een krachtige Texas Instruments SRC4392 converter, terwijl het omzetten van digitaal naar analoog signaal voor rekening komt van een PCM1795 chip van hetzelfde merk. Deze Multi-bit DAC-chip van het Sigma-Delta type is gelijk aan de geroemde PCM1796, maar kan 32-bit/192kHz data verwerken.

Op papier scoort de MX-DAC met nette specificaties. Jitter is beperkt tot slechts 12pps, de signaal/ruisverhouding is -116 dB en de kanaalscheiding is -104 dB bij 1 kHz. De harmonische vervorming is met 0.00025 tot 0,0003 % (1-20 kHz) erg laag. Met een flink verleden aangaande DAC’s -Musical Fidelity was een van de eerste DAC-fabrikanten- heeft het merk uit Middlesex dan ook een naam hoog te houden.

Plaatsen, aansluiten en installeren
De Musical Fidelity MX-DAC nam in mijn set de plek in van de Eastern Electric MiniMax Tube-DAC. Streaming geschiedde via een Logitech Squeezebox Touch met gemodificeerde software, die middels een L.A.T. International DI-30 Signature digitale coaxiale kabel met de MX-DAC werd verbonden. Muziek vanaf een Denon DVD-2900 multispeler werd via een In-Akustik Exzellenz digitale coax-kabel naar de DAC gevoerd. Mijn laptop sloot ik op de DAC aan met een AudioQuest Carbon USB-kabel. De signalen naar de Blacknote DSA-150 Signature versterker kwamen voor rekening van een set Kimber Hero met WBT 0114CU tulpstekkers, afgewisseld met AudioQuest Yukon XLR-kabels.

Spelen met de Musical Fidelity MX-DAC is kinderlijk eenvoudig. De blauwe, gelukkig niet al te felle LEDs op de voorkant geven aan welke bron geselecteerd is, welke filterstand er gekozen is en wat de inkomende sample rate is. De kleine aan-uitschakelaar vergt wel enige gewenning, maar werkt prima. Musical Fidelity levert bij de MX-DAC een cd-rom met Windows USB-drivers mee, voor Apple-bezitters is een driver niet nodig.

Op een Toshiba laptop installeerde ik de drivers, waarna ik middels JRiver Media Center zowel DSD- als Flac-bestanden met diverse resoluties naar de MX-DAC stuurde. Na een flinke week inspelen, waarbij ik tevens diverse cd’s en muziek via de Squeezebox Touch heb gespeeld, werd het hoog tijd voor de echte luistersessie. Want al zijn alle meetgegevens op papier nog zo indrukwekkend, het zegt nog steeds niets over de mate van muzikaliteit van een hifi-component.

Luisteren naar de Musical Fidelity MX-DAC

Zoals de vaste lezer van dit medium zal weten, recenseer ik ook veel muziek. Hifi is leuk, maar het blijft voor mij –en hopelijk ook voor velen van u- een middel om het doel te verfraaien: muziek. Onlangs recenseerde ik het debuutalbum Contours van het Rogier Telderman Trio. Erg fijne instrumentale jazz met een eigentijds karakter, waarvan ook de opname prima in orde bleek. De Musical Fidelity MX-DAC laat de openingstrack Goodbye, Monsieur Belkin van het album ruimtelijk horen. Duidelijk komt het vriendelijke karakter van de DAC naar voren, terwijl er aan attack en dynamiek geen gebrek is. De compacte nieuwe telg uit de MX-serie van Musical Fidelity geeft net wat meer breedte en diepte aan het geluid dan mijn eigen DAC, maar klinkt ook wat directer. Wisselen tussen de twee filters levert vrij weinig verschil op, hoewel de echo’s in de stand sharp rolloff net wat natuurlijker af lijken te nemen. De klank van Teldermans piano is natuurlijk en met een lichte nadruk op de fijne dynamiek weet de Musical Fidelity zich prettig en gedetailleerd aan de luisteraar te presenteren.

Een bevriende muziekliefhebber liet me onlangs kennismaken met enkele verzamelalbums op het label GRP, die hij bij me achterliet. Op de cd Sounds of ’94 staat een erg aanstekelijke collaboratie tussen Rob Wasserman, Les Claypool en Jay Layne, met als titel 3 Guys Named Schmo. Pure fusion, met de nadruk op de basgitaar. De MX-DAC geeft het spel van de heren strak weer, met wederom een fraaie stage. Bassen gaan diep, het geheel klinkt enorm gedetailleerd en weet vooral op vriendelijke wijze te vervoeren. De DAC dringt zich niet op, maar laat ongekleurd en vol detail de muziek horen. Wisselend van ongebalanceerd naar XLR, laat de MX-DAC zich net iets verfijnder horen, al is het verschil niet heel groot. De gebalanceerde uitgang geeft net een paar procent meer rust aan het geheel, iets dat ik al eerder had bemerkt.

Op vocaal gebied weet de MX-DAC met diezelfde vriendelijkheid te vervoeren. Op Sarah MacLachlans album Closer staat de track Angel, die filmfans zeker zullen kennen van de film City of Angels. De nogal intense en melancholische track klinkt vol dynamiek, zonder dat het hoog dichtslibt op de belangrijkste momenten. Van scherpte of een digitaal randje is geen enkel spoor, de Musical Fidelity MX-DAC biedt de muziek gelaagd en ruimtelijk aan. De echo’s in de opname vloeien op natuurlijke wijze af, terwijl de stage wederom overtuigt. De vele s-klanken in het nummer zijn nergens benadrukt. Warm van klank is de Musical Fidelity DAC niet, maar analytisch evenmin.

Wie denkt dat een recensent enkel audiofiel verantwoorde muziek geniet heeft het mis. Om het onderste uit de kan te halen en het de MX-DAC lastig te maken, haal ik het langverwachte album Live At The Opera van het Noorse black metal gezelschap Satyricon van stal. In 2013 trad het gezelschap op in het Den Norske Opera & Ballet te Oslo, met het 55-koppige Norwegian National Opera Chorus ter ondersteuning. Dat koor kreeg vooral op het tweede deel van het concert een grotere rol toebedeeld, en de combinatie slaagt goed op een track als Mother North, dat afkomstig is van het magnum opus van de band (Nemesis Divina uit 1996). De opname is verre van audiofiel, maar de snelle blastbeats, vuige riffs en niet te vergeten de snerpende vocalen komen via de Musical Fidelity MX-DAC prima tot hun recht. Er is nauwelijks sprake van versmering in het geluid door de enorme hoeveelheid informatie die de DAC moet verwerken, en de weergave is schoon en meeslepend, zonder klinisch aan te doen.

De MX-DAC is zoals eerder gezegd het eerste Musical Fidelity component dat DSD (via het DoP protocol, de huidige standaard) ondersteunt. Met Alan Parsons Project afgespeeld vanaf de laptop, in DSD 64. De DAC toont zich meteen beheerst, biedt veel rust en een hoge mate van dynamiek. Dat komt de luisterervaring ten goede, er is veel meer ruimte voor kleine details. Van het album The Turn Of A Friendly Card speelt de track I Don’t Wanna Go Home, waarbij het gitaarspel een stuk beter om het centrum van het geluidsbeeld wordt geplaatst dan wanneer ik het album in 24bit/96kHz stream over de Squeezebox. Snaaraanslagen zijn individueel hoorbaar en hebben een eigen hoogte in het klankbeeld. Het is een voorbeeld van de toegevoegde waarde van DSD, ieder aspect komt luchtiger naar voren. De Musical Fidelity laat ook hier een vriendelijk, niet opdringerig en verfijnd geluid horen, zonder kleuring. De filterstand laat ik wel op FIR-1 staan, want het geluidsbeeld zakt met FIR-3 nogal in, samen met de dynamische overdracht. Leuk voor achtergrondmuziek, maar meer niet.

The winner takes it all

De tijd dat de Musical Fidelity MX-DAC in mijn set heeft gestaan heeft gezorgd voor vele fijne, ongecompliceerde en hoogwaardige uren muziekplezier. En daar gaat het om. Feitelijk kon ik de DAC op geen enkel minpunt betrappen, of je moet het neutrale karakter als zodanig betitelen omdat je meer warmte of kleuring wenst. Goed, natuurlijk zijn er mooiere oplossingen voor de voeding te bedenken en was er geen ruimte meer voor het toevoegen van bijvoorbeeld een I2S optie. Een afstandsbediening voor het selecteren van de ingang en het filter was wellicht ook handig, maar niet onoverkomelijk.

Musical Fidelity is bezig met het uitbreiden van de MX-serie, zo bleek op de High End München. Naast deze DAC en de hoofdtelefoonversterker, komt het merk binnenkort ook met een gebalanceerde phono voorversterker. De specificaties zijn nog niet bekend, maar naar verluidt zal de phonopre na de zomer op de markt worden gebracht.

De Musical Fidelity MX-DAC wordt geleverd voor een adviesprijs van 899 euro.

Gebruikte software

Gebruikte hardware

Digitaal:

Analoog:

Versterking:

Luidsprekers:

Stroomvoorziening:

Kabels:

Overig: