Zomerdomotica: Koelte, schaduw, duurzaamheid, sfeer en audio in en om het smarthome

Domotica maakt steeds meer deel uit van het beleven van een aangename zomer en het gezonde buitenleven. Binnenshuis staan de slimme airco en zonwering op maat aan de top. In de tuin gaat het om intelligente zonneschermen, -zeilen en schaduwdoeken tegen UV en overmatige lichtval. Lekker klinkend (achtergrond)geluid en stemmige buitenverlichting maken het sfeervol vertoeven. En de smart sproeier-, zwembad- en irrigatie-installatie houdt het waterverbruik in de hand.



Zomerdomotica kent drie belangrijke aspecten. Het eerste aspect is groen en duurzaam, dat wil zeggen zuinig met energie en water. Aspect twee is gezond en aangenaam. Het gaat hierbij om temperatuur, luchtvochtigheid, lichtval een UV-straling. En het derde aspect gaat over sfeervol in de vorm van licht en geluid. De voornaamste toepassingen van zomerdomotica betreffen slimme en groene klimaatregeling, smart zonwering, optimaal zwembad- en waterbeheer plus verlichting en tuinaudio. Daar valt steeds meer voor te verkrijgen. Van eenvoudige energiebespaarders tot het scheppen van paradijselijk leven in huis en tuin.



Slimme Airco
De airconditioning doet een aantal dingen: het regelen van de temperatuur, aangename luchtdoorstroming en het instellen van de luchtvochtigheid. Dit veelal in combinatie met een slimme thermosstaat en sensoren. Let er bij de sensoren op dat ze op de juiste meetplaats staan. Niets is ergerlijker dan om te smelten van de hitte (de sensor staat op een koele plaats), te sterven van kou (sensor in de volle zon) of uit te drogen (sensor op een vochtige plek).
Hoe zuiniger de airco des te beter voor het milieu. Kijk dus naar het energielabel! Ook doet de smart airco het niet alleen. Combinaties met dubbelglas, zonwering en installaties die koelte uit de grond aanvoeren kunnen flink mee helpen besparen.
Andere zaken om bij de slimme airco goed op te letten zijn:
- Het aantal te bestrijken vertrekken.
- Het aantal ventilatierichtingen. Modern zijn de 4-airway-typen  die alle hoeken van de kamer ventileren.
- De hoeveelheid geluid. Er zijn bijna fluisterstille typen .
- Actieve controle op het gebruik van energie. Dat kan wel 20-40% besparen!
- Het kunnen combineren met of al standaard aan boord zijn van luchtreinigers en ionisatoren voor een optimale luchtkwaliteit.
Zoekt u een vaste, muur, dak, split of verrijdbare toepassing?
Bekende merken van slimme airconditioners zijn LG, Samsung, Panasonic, Fuji Electric, Toshiba, Mitsubishi Electric en Daikin. Behalve in huis verdient ook de airco in de auto de nodige aandacht.



Slimme zonwering
TNO heeft onlangs onderzocht dat smart (automatisch) geregelde zonwering tot 25% besparing kan opleveren in gebouwen. Naarmate woningen en gebouwen beter geïsoleerd zijn zal het binnenklimaat in de zomerperiode een groter aandachtspunt worden. Voor je het weet ontstaat er een soort privébroeikas door dubbelglas, het wegvallen van ventilatie en wel erg effectieve isolatie. Tot overmaat van ramp absorberen vloeren, wanden en woninginrichting de invallende lichtenergie. Deze objecten stralen op hun beurt weer infrarood licht uit, maar houden de geïsoleerde de ramen dan weer tegen. Op een zonnige dag in de zomers ligt de piek op 550 Watt bij een groot aantal zonuren per dag. Dan kan de temperatuur zonder zonwering of koeling oplopen tot meer dan 30 graden. Dat wordt dan extra koelen en ventileren waardoor het effect van bezuinigen op energie ongedaan gemaakt wordt door loeiende airco’s.
Handmatig bediende zonwering heeft als nadeel dat hij meestal wordt neergelaten als de zon hinderlijk schijnt (dat is ’s zomers te laat uit het oogpunt van vermijden opwarming) en vervolgens naar beneden blijft als het niet meer nodig is, waardoor extra kunstlicht wordt ingeschakeld.
De oplossing zit hem in ‘smart zonwering’ met een automatische bediening door middel van een lichtsterktemeter per gevel. Een automatische bediening heeft nog een extra voordeel als je die ook nachts kan gebruiken als aanvullende raamisolatie. Bespaart bij avondkoude toch weer de nodige procenten op energie.
Voor het smarthome voorziet de zomerdomotica bij de regulatie van licht in warmte in de juiste combinatie van het weren van invallende warmtestraling en airconditioning bij toch nog een aangename lichtval om in te kunnen wonen en werken. Intelligente thermosstaten en klimaatprogramma’s op de homebus kunnen u hierbij assisteren. Behalve zonwering in de vorm van lamellen, doeken, rolluiken of schermen (screens) zitten er tevens mogelijkheden in het glas zelf al of niet voorzien van slimme folies. Dit typen ramen regelt de reflectie en het type doorvallende straling (UV, infrarood en gewoon koud sfeervol licht). Voor slimme zonweringen kunt u onder andere terecht bij Somfy, Luxaflex, Loxone, Ambiance en Velux.

Lichtval in de tuin en op het terras

Bij zonwering voor op het terras of in de tuin spelen andere smartfactoren een rol. Het gaat hierbij om zowel schaduw, sfeervol licht en niet te warm als beschermen tegen schadelijke straling. En bijkomend zijn de verandering van de zonnestand en weersomstandigheden (wolkeloos, bewolking en regen). Een teveel aan zon kan zowel oncomfortabel als ongezond zijn. Een goede slimme remedie is dan het schaduwdoek, een zonnezeil wat tot 95% van de UV-straling tegenhoudt en in een aantal gevallen ook waterdicht is, zoals de DreamSail schaduwdoeken van Nesling. Zonnezeilen zoals Soliday C zijn automatisch te bedienen, traploos instelbaar op de gewenste positie en zijn met een wind- en zonsensor uit te rusten. Ze zorgen ervoor dat het zeilsysteem ook tijdens de afwezigheid van de bewoners volkomen veilig en probleemloos functioneert.
Moderne schaduwdoeken en zonnezeilen hebben tevens een fraaie uitstraling waardoor de gebruiker een nieuwe levensruimte schept.



Tuin-audio
Behalve multiroom in huis is ook tuin-audio in opkomst. Dat klinkt en voelt weer geheel anders dan een smartphone of iPod in het oor. Natuurlijk zet u dan geen lelijke bakbeesten van speakerboxen in het gras. De smart tuinspeaker heeft tegenwoordig de vorm van een rots, boomstronk, paddenstoel of bloembak. Klinkt verrassend goed en is weers-, water- en zonlichtbestendig. Het systeem valt naar wens uit te breiden tot het weergeven van muziek vanaf het thuisnetwerk, een in te steken smartphone of iPod en tuinradio. De afstandsbediening gaat via smartphone, tablet of een eigen type.
Een aparte variant vormen de zwembadspeaker voor boven- en onderwater-sound. weer een andere toepassing is de Soundcast OutCast, een draadloze muziekspeler met ingebouwde oplaadbare batterij. Deze verplaatsbare geheel draadloze muziek ‘kolom’ is bestand tegen zon, wind, regen en vochtigheid. Prima geschikt voor gebruik in de tuin en rond het zwembad of op binnen- en buitenterrassen. Het gaat om een combinatie van een 100 Watt digitale versterker, vier luidsprekers die het geluid verdelen over 360° met een neerwaartse basluidspreker. Merken die uitstekende tuin audio leveren zijn onder andere Bowers & Wilkins en Jamo.



Zwembadbeheer
Het slimme zwembadbeheer gaat om de aangename watertemperatuur, reiniging & onderhoud en surveillance op afstand. Firma’s zoals Zwedak en Aqua Unique bieden zwembadomotica met de functies waterkwaliteit, de regeling van de pomp- en filterinstallatie, monitoring op afstand, direct een mail bij eventuele storingen of wanneer het chloor en/of zwavelzuur bijna op is.
Een andere uitgebreide voorziening biedt Amarque Leisure Solutions. Zij noemen het Intellipool zwembadbesturing met de functies:
- Besturen filtertijden en pomptoerental
- Besturing verwarming of warmtepomp
- Besturing onderwaterverlichting
- Automatische chemicaliëndosering of zoutelektrolyse
- Uw zwembad installateurs kunnen desgewenst online bijsturen
- Draadloze communicatie tussen de componenten
- Waarschuwingen per E-mail (bijvoorbeeld chloortank bijna leeg)
- Logboek (10 jaar online archivering van de meetwaarden)
- Optimale waterkwaliteit door de 24-7 behandeling
- Automatisch filter spoelen (backwash) mogelijk
- Inschakelen attractie (waterval, fontein, tuinverlichting etc.)
- Weergave pH en Rx
- Weergave water- en luchttemperatuur
- Weergave afdekking open/dicht
- Weergave waterniveau
- Aanzienlijke energiebesparing
Er verschijnen ook steeds meer zwembadapps op de markt. Wij noemen: HowsMyWater, Pool Doctor, Swim University Pool Calculator en Pool Smart Beregening en irrigatie.



Waterhuishouding
In de smart garden mogen de domoticafuncties voor beregening, irrigatie, fonteinen en kleine watervallen natuurlijk niet ontbreken. Doorgaans gaat het hierbij om combinaties van sensoren voor de waterhuishouding in de grond of vijver met een sproei-installatie en/of tijdklok. Dat bespaart zowel op water als energie. Het aansturen en beheer van deze waterhuishouding berust in de slimme tuin op een drietal pijlers:
- De elektromotoren met hun schakelcircuit;
- Sensoren die de nattigheid of droogte in de gaten houden;
- Software of apps in panels, iPads of smartphones die de elektronica bestuurt.
De beregenaars zelf zijn te verdelen in sprinklers (al op niet van het pop-up-type), jetsprays voor de grotere afstanden en oppervlaktes efficiënter en zuiniger te besproeien en bubblers of kleine irrigatiesystemen. De spuiters zijn voor de gazons en grote gewassen. En de bubbelaars of irrigatiesysteempjes voor de (pot)planten.
Voor gebruik in kassen en bij groeiprogramma’s voor gewassen zijn slimme computergestuurde irrigatiesystemen die ook de zuurgraad en groeistoffen in de gaten houden verkrijgbaar. Vraag het aan uw beter gesorteerde tuincentrum.



De tuinverlichting
Bij de verlichting in de slimme tuin gaat het vooral om de sfeervolle uitstraling, energiebesparing (wanneer en hoeveel aan) en een stukje veiligheid. De keuze uit het aantal verschillende lamptypen en vormen is groot. Van de traditionele (uitstervende) gloeilamp tot feeërieke led-verlichting, lichtkettingen en elektronische tuinfakkels. Kijk bijvoorbeeld eens bij Conrad Electronics of het beter geoutilleerde tuincentrum bij u in de buurt. Let altijd op de weersbestendigheid van de tuinlampen en de daaraan gekoppelde sensoren. Gebruik stevige waterdichte kabels en stekkers om kortsluiting en schokken te voorkomen!
De besturing van de slimme tuinverlichting verschilt eigenlijk niet met die in huis. De combinatie lamp, sensor en het programmeren op een paneeltje, smartphone of iPad is voldoende. Gemakkelijk is als je de complete tuinlay-out op het beeldschermpje kunt weergeven en er per groep te schakelen c.q. de sfeer en lichtval in te stellen valt.
Een goede verlichting maakt de tuin veilig. Als bewoner zie je wat er gebeurt, wie er in klimt of wat uitvoert. Koppeling aan een bewegingssensor was een van de eerste veiligheidstoepassingen in de markt. Helaas nam zo’n sensor ook de kat van de buren, een rondscharrelende egel en het echtpaar eend mee. Er zijn tegenwoordig slimmere systemen die mens en dier kunnen onderscheiden op basis van beeld- en gezichtsherkenning.