Verslag Ken Ishiwata presents Marantz 14 SE en Bowers & Wilkins 805 D3 bij Remkes beeld & geluid
Ken Ishiwata behoeft geen introductie meer. De brand ambassador van Marantz draait al decennia mee, en sierde in de tijd dat het FWD/HiFi-jaarboek nog Hifidelity heette al de cover van één van de eerste edities.
We gaan u daarom niet meer uitleggen wie deze legendarische hifi-engineer is, en focussen ons op de reden dat hij op de laatste zaterdag in november in Eindhoven te vinden is: voor een ‘dubbele demo’ bij Remkes beeld & geluid.
In drie uitgebreide sessies van ieder ongeveer een uur demonstreert hij namelijk de PM14SE en SA14SE van Marantz én een paar Bowers & Wilkins 805D3, eveneens in het tweede deel van 2015 geïntroduceerd. Twee vliegen in één klap.
"We gaan niet in detail treden over de aanpassingen van deze combinatie van Marantz. Wij gaan u verrassen met een geluidsbeleving op een ongekend hoog niveau. Voel en beleef het!" Dat was het affiche voorafgaande aan de bijeenkomst zaterdagmiddag. Het nieuwe duo van Marantz is al uitvoerig (en lovend!) getest in de november-editie van Music Emotion, dus plaatsnemen, voelen en beleven is precies wat we van plan zijn.
De 800 serie van Bowers & Wilkins is op maar liefst 868 fronten aangepast ten opzichte van zijn voorganger. Je kunt dus niet zozeer spreken van een vernieuwing, als wel van een compleet nieuw model – en ook dat willen we horen. De 800 D3-serie is geïntroduceerd vlak voor de vijftigste verjaardag van Bowers & Wilkins. Voor de realisatie werd de complete fabriek in Worthing, Engeland omgebouwd, in een ontwikkelingsproces dat zeven jaar duurde. Tijdens die ontwikkeling heeft Bowers & Wilkins onder andere nieuwe patenten gedeponeerd, innovaties die nooit eerder werden toegepast in de ontwikkeling van luidsprekers. Voor de details van de nieuwe serie verwijzen we je graag naar ons uitgebreide verslag van het fabrieksbezoek.
In de eerdergenoemde review van de twee nieuwe modellen van Marantz, de 14-Serie Special Edition, eindigt Max met de opmerking “Ik snap in elk geval nog steeds waarom ik al jaren een liefhebber ben van het merk”. Dat maakt nieuwsgierig, dat valt ook aan de bezoekers te zien vandaag. We worden ontvangen door Robert Remkes. En we zien dat bijvoorbeeld Edwin Grote van D+M Benelux, de merken Denon, Marantz en HEOS, ook aanwezig is. In de hoofdruimte van de winkel staan rijen stoelen opgesteld om plaats te bieden aan de 25 tickethouders die zich per sessie via Hifidelity.nl aan konden melden. Na een korte introductie door Robert zijn we vervolgens klaar voor het eerste blok van demonstraties.
Muzikale prestaties
Alvorens de eerste indrukken geserveerd worden, duikt Ken echter eerst in de geschiedenis van Marantz Special Editions. Die gaat namelijk al terug naar de jaren 80, naar een meeting in Londen waarin besloten werd een stevige voorraad cd-spelers af te schrijven omdat de snelle ontwikkelingen het model voorbij gestreefd waren. Ken heeft dat weten te voorkomen door zo’n tweeduizend stuks van het betreffende model van een betere schakeling te voorzien, om alsnog de innovaties van de tijd in het apparaat te integreren. De eerste Special Edition was geboren: een bestaande speler in een nieuw en up-to-date jasje. Of eigenlijk hetzelfde jasje, met een nieuwe voering. Fast forward naar 2015 en de 14-serie is aan de beurt voor een stevige update, in het 30ste jubileumjaar van de Special Edition als concept.
Zoals gezegd is deze demonstratie echter niet bedoeld voor een technisch verhaal of verregaande duiding van de ontwikkeling en specificaties van de gebruikte apparatuur. Het gaat niet over het binnenwerk van de PM14, maar om het vermogen wat dat oplevert. Niet om de conus van de 805, die niet langer van Kevlar is, maar om het trillen ervan wanneer’ie stevig aan het werk gezet wordt. Wat hier vooral op de agenda staat, is een indicatie van de prestaties.
Het wordt snel duidelijk dat de demonstratie ook met een boodschap komt. Voor wie ‘bang’ is dat een monitor luidsprekermodel als de 805 D3 per definitie aangestuurd zal moeten worden door een Accuphase of Classé, hoeft niet verder te kijken dan wat we vanmiddag bij Remkes beeld & geluid zien, én horen. Terwijl de 805 voor drieduizend euro per stuk van eigenaar wisselt (zevenduizend per paar inclusief standaard) schaf je in een prijscategorie lager een PM14SE ‘al’ voor 2500 euro aan. En getuige het plezier en de overtuiging waarmee je dan een 805 aanstuurt, doe je daar geen enkele concessie mee.
De eerste fragmenten waarmee de vandaag duidelijk goed geluimde Ken zijn enthousiaste verhaal afwisselt, betreffen een combinatie van stemmengeluid en een instrumentale mix dat nog het beste getypeerd kan worden als een zware drum die een startende racemotor imiteert. Het eerste is bedoeld om aan te geven hoe het geluidsbeeld ver boven de 45 graden ingedraaide speakers zweeft, het tweede geeft het vermogen en vooral het gemak waarmee de kleine speakers de grote ruimte vullen weer. Een veelbelovende eerste indruk.
“Een podium met artiesten staat nooit op hetzelfde niveau als het publiek, het komt altijd van voren en van boven. Het is fantastisch hoe deze combinatie erin slaagt dat geluidsbeeld zo boven de apparatuur te plaatsen, en dat ook nog overtuigend in een grote ruimte als deze.”
Ken vervolgt zijn verhaal dan toch nog met wat technische achtergrond, rond de ontwikkeling van de cd en andere technologieën waar hij op het digitale vlak veel over geleerd heeft bij Philips, niet heel ver hier vandaan, ten tijde van de opkomst van het medium. Het is echter vooral bedoeld om de opname- en afspeelkwaliteiten van verschillende bestanden te duiden; hij switcht tussen bijvoorbeeld cd-kwaliteit en DSD en 192kHz/24-bit via de SA14. Wat volgt zijn klassieke stukken, een stukje soundtrack van Pirates of the Caribbean en het theme van American Beauty – waarbij je met je ogen dicht de rozenblaadjes bijna kunt zien vallen. Ook Ray Charles en Joni Mitchell passeren de revue, en als kers op de taart een stukje jazz van niemand minder dan Lady Gaga – die blijkt gewoon te kunnen zingen!
Of Ken Ishiwata zelf nog een voorkeur heeft, nadat we hem in de afgelopen weken ook bezig gezien hebben met de CM10 en de 804 D3 op dezelfde aansturing? “Het is vooral heel mooi om te kunnen laten horen wat een groots geluid deze 14-serie uit een klein model speaker weet te halen. Een bijzondere combinatie.” We kunnen niet anders dan instemmend knikken, en wachten tot hij met de tweede sessie van start gaat.