Review: Naim Mu-so Qb
De lancering van Mu-so Qb was een van de spannendste presentaties op CES 2016. Een compacte versie van één van beste draadloze speakers ooit, dat moesten we natuurlijk zo snel mogelijk horen!
Het was een indrukwekkende intrede die de oorspronkelijke Mu-so vorig jaar maakte. Met zijn eerste draadloze speaker scoorde het Britse Naim meteen een enorme, Messi-waardige goal. Eindelijk verscheen er een draadloze speaker met én veel mogelijkheden én een prima geluidskwaliteit én bovendien met een uitstraling die zijn prijskaartje rechtvaardigde.
Het was helemaal terecht dat de Mu-so daarom van de EISA (waar FWD Magazine lid van is) een award kreeg voor beste draadloze speaker. Het was zeker niet de enige eer dit de Mu-so tot nu ontving. Benieuwd of deze nieuweling, de Qb, even succesvol onthaald wordt. (Die 'Qb' lees je trouwens als 'cube'. Werp een blik op de foto's bij dit artikel en je snapt wel waarom.)
Eén van de voornaamste pluspunten van de Mu-so was zijn flexibiliteit. Het is een draadloze speaker, een etiket dat op heel diverse apparaten kleeft. Een draadloze speaker kan een toestel van nog geen honderd euro zijn. Maar met budgetapparaten heeft de Mu-So heel weinig te maken. Dat merk je zowel aan de afwerking als aan de vele aansluitingen en mogelijkheden.
De oorspronkelijke Mu-so voelt zich even goed thuis in een rol van betere audio-oplossing voor je tv-geluid, als trendy vervanger van je hifi. Ja, zo goed klinkt hij.
Maar je kunt niet ontkennen dat de Mu-so een behoorlijk groot toestel is. Dat maakt de plaatsing in sommige ruimtes lastiger. In een keuken bijvoorbeeld of in een eetkamer, waar geen groot meubel staat om hem op te plaatsen. Die opmerking houdt nog meer steek als je weet dat de Mu-so ook deel kan zijn van een multiroom-opstelling. Daar is de Naim-app altijd op voorzien geweest.
De lancering van de compactere Mu-so Qb mag daarom niet verbazen. Heb je een Mu-so (of een ander multiroom-compatibele Naim-component) in de woonkamer, dan is de Qb een perfect uitbreiding voor in een kamer waar er misschien meer casual geluisterd wordt. Maar het is geen tweederangs Mu-so die enkel voor wat achtergrondgeluid kan zorgen. Onze eerste indruk na een demonstratie in Las Vegas was dat de Qb zeker goed genoeg was om kritisch te luisteren. En dat is goed nieuws voor wie geen ruimte heeft voor het origineel. Of voor wie wil uitbreiding richting een kleinere ruimte.
We wachten trouwens met spanning af wat er op Mu-so-vlak nog gaat gebeuren dit jaar. In Las Vegas kregen we van een Naim-vertegenwoordiger te horen dat er nóg een nieuwe Mu-so aankomt. Hoe die er uitziet? Geen idee, maar de woorden die vielen waren: “Meer premium”. Nog meer premium dan de originele Mu-so, dat prikkelt toch!
Naim Mu-so Qb - Uiterlijk
Licht in het donker
De Mu-so Qb past stilistisch helemaal bij zijn grote broer. De glanzend metalen voet met het verlichte Naim-logo, de luidsprekerdoek met een lichte (maar wel hard in de zin van ‘robuust’) 'golf', de bovenzijde in prachtig geborsteld aluminium… Allemaal knappe elementen van de eerste Mu-so die hier weer opduiken. De eerste keer was dat knap, nu ook.
Met veel plezier zie ik ook opnieuw de typerende, gigantische draaiknop, die naar mijn inschatting even groot is als voorheen. Je vraagt je misschien af waarom reviewers – ja, ik ben heus niet de enige – zo enthousiast doen over de draaiknop van de Mu-so? Misschien kun je dat enkel echt snappen als je de Mu-so - en nu de Mu-so Qb - in het echt kunt betasten. De afwerking en vooral de tactiele feedback bij het draaien aan deze knop ademt kwaliteit uit.
Dit soort details, het kwaliteitsgevoel dat je hebt bij het bedienen van een toestel, dat kenmerkt echte high-end. Een beetje zoals bij de aankoop van een auto. Probeer het maar: gooi een portier van een goedkoop model eens dicht en dan de deur van een duurdere middenklasser. Het voelt en klinkt helemaal anders, en je weet dat daarmee dat de bouwkwaliteit van de rest van die vierwieler wellicht wel in orde is. En zo is het ook (meestal) bij audio. In alle eerlijkheid is de term ‘volumeregeling’ ook wat onheus voor de uit de kluiten gewassen knop. Het is meteen het volledige bedieningspaneel voor de Mu-so Qb. De oppervlakte van de cirkelvormige knop bevat immers een aantal subtiele aanraakgevoelige toetsen, waarmee je bijvoorbeeld ingangen selecteert of het afspelen bedient. Op ‘12 uur’ vind je de aan/uit-toets.
De Qb levert ook een mooi lichtspel via de oplichtende basis met logo en met een verlichte cirkel rond de volumeknop. Het is relatief subtiel, maar als je bijvoorbeeld in een verduisterde kamer te opzichtig vindt kun je het uitschakelen via de app.
Naim Mu-so Qb - Muziekbronnen
(Bijna) alle muziekbronnen
Net zoals zijn grote broer is de Qb zeer goed uitgedost met ingangen en muziekbronnen. Bedenk een manier om draadloos muziek te streamen en het is present: Bluetooth (met aptX), Airplay, internetradio, DLNA, Spotify Connect… Wie daar niet genoeg aan heeft, kan nog grijpen naar de geïntegreerde Tidal-cliënt – een nieuwigheid bij Naim-toestellen sinds de herfst.
Voeg daaraan een aantal fysieke ingangen en er blijven maar weinig scenario’s over die niet mogelijk zijn met de Mu-so Qb. Opnieuw schrijven we hier: quasi hetzelfde als bij de originele versie. Naim is wijs genoeg geweest om het winnende recept nauwelijks te veranderen.
De fysieke aansluitingen (analoog en optisch) heb je trouwens nodig als je hi-resaudio wil beluisteren. Je kunt wel via DLNA hi-resbestanden afspelen, maar die worden bij draadloos streaming gedownsampled. Via de optische ingang worden ze in oorspronkelijke kwaliteit door de DAC behandeld.
Sobere kracht
Daarnet heb ik nog lang doorgedramd over de fysieke controller boven op de Mu-so Qb. Maar in alle eerlijkheid: veel heb ik het niet gebruikt. Het is veel comfortabeler om vanuit de zetel de speakers met de Naim-app te bedienen. Als je deze app maar vlug bekijkt, vind je het mogelijk wat karig overkomen. Maar vergis je niet, die soberheid in de app is zoals de visuele soberheid van de Naim-componenten: misleidend. Eigenlijk werkt de app zeer goed en kun je er ook alles mee. Schakelen tussen bronnen, rondneuzen op een NAS met veel muziekbestanden, het volume bijregelen… gaat allemaal prima.
In de app zijn er ook een aantal mooie extra opties, zoals het instellen van de intensiteit van de verlichting, aangeven van de luisterpositie (tegen/los van de muur) en meer. De soberheid blijkt dan ook relatief, want desgewenst geef je de app dezelfde kleurstellingen mee als de optionele grilles (75 euro/stuk). Als je voor oranje ben gegaan, is er van een sobere app maar weinig sprake meer.
Naim Mu-so Qb - Luisteren
Zo scheel als een tweeter
Als er één verschil is met de originele Mu-so, dan is het dit: bij de Qb is de grille verwijderen de moeite waard. Prompt wordt de kubusvormige speaker bijna een modern kunstobject, iets heel apart om naar te kijken. Je kunt de zwarte grille vervangen door eentje met een andere kleur (kostprijs 75 euro) maar ik zou geneigd zijn om hem permanent weg te laten. Op deze manier kan je de mooie opstelling van de drivers blijven bewonderen, met als uitschieter de heel bijzondere plaatsing van de tweeters. Er zijn er twee boven elkaar en ze zijn kruiselings geplaatst, om zo een brede dispersie van de hoge tonen te krijgen. Naim probeert hier zo een ruim stereobeeld te creëren, altijd uitdagend met een compacte doet-alles-speaker.
De centraal geplaatste tweeters worden aan weerszijden geflankeerd door twee midrange-drivers. Daaronder een ovale woofer, die aan de zijkanten hulp krijgt van passieve basradiatoren. Klein mag hij zijn, de Qb is in elk geval goed voorzien.
Of deze kleine kubus ook echt goed presteert? De verwachtingen zijn hooggespannen als ik ‘Balagusta’ van dubbele basvirtuoos Adam Ben Ezra (een cd-kwaliteit ALAC-bestand op een NAS) via de app aantikt. De kamer vult zich meteen, ook een voordeel van de gekke tweeterplaatsing. Deze solo-opname klinkt sowieso al heel ruimtelijk, iets waar de Qb geen afbreuk aan doet. De vingers die over de snaren glijden en het natrillen van metalen snaren als Ben Ezra heftig te keer gaat, komen mooi naar voren. Wat belangrijk is omdat ze echt deel van het lied zijn. Een tikje meer nadruk in het midden zou nog mooier zijn, maar dit is wel goed zo. Bij een dubbele bas heb je nogal veel, tja, laag. De Qb duikt relatief diep, gegeven zijn grootte.
Schakel ik over naar ‘Red Right Hand’ van Cave & The Bad Seeds dan zit de sfeer er goed in. De klokken luiden met impact, de oscillator klinkt bezwerend. De baslijn, die je door de dreigende track trekt, zit naar mijn zin net iets te ver weg. Zeker aan lagere volumes. Maar liever deze zachte aanpak dan sterk aangedikte bassen zonder detail en die het midden overstemmen. In de app de Loudness-functie inschakelen helpt hier trouwens ook. Met dat ingeschakeld klinkt de beat van ‘Everyday Robots’ van Damon Albarn lekker krachtig, zeker als je weer het volume iets hoger zet.
Na een paar uur luisteren droom ik wel van de mogelijkheid om twee Qb’s in een stereopaar te plaatsen. Iets dat nu nog niet kan, je kunt enkel meerdere Qb’s (tot vier) hetzelfde laten spelen. Maar volgens importeur Latham Audio wordt er over de stereopaarfunctie wel nagedacht. Als het er komt, is het gewoon een kwestie van een software-update.
Naim Mu-so Qb - Conclusie
Qua mogelijkheden kan je de Qb nauwelijks bekritiseren. Dit ding kan alles, of zo goed als. Het lijstje van streaming-opties is gigantisch, incluis ingebakken Tidal- en Spotify-ondersteuning, en je kunt bronnen fysiek aansluiten. Daarmee is de Mu-so onwaarschijnlijk veelzijdig. Het is zelfs een interessante oplossing voor een tv, al vind ik persoonlijk de vorm van de oorspronkelijke Mu-so daar beter voor geschikt. Multiroom is eveneens een optie, al zal je dan een hoger budget moeten voorzien dan als je voor Sonos en co zou kiezen.
Het knapste van allemaal is dat de Qb geen compromis is geworden. Ja, hij is compacter, wat je vooral in het laag merkt. De 'grote' Mu-so is op dat vlak verfijnder en indrukwekkender. Maar dat is logisch. Voor zijn formaat klinkt hij zeer goed. Onze goedkeuring heeft ‘ie.
De Mu-So Qb is vanaf maart 2016 verkrijgbaar.