Review Dynaudio Xeo 2: kleine kameleon
Het vorige audio-jaar tekende het zich al af: steeds meer hifi-merken verschenen met actieve luidsprekersystemen op de markt. Op die markt is het Deense Dynaudio al langer actief. Met de Xeo 2 komt het merk met haar kleinste, draadloze, actieve luidspreker. Kan zoiets kleins groots presteren? En wat kun je zoal met deze speakers doen?
Ooit was er een bekende audiofabrikant die zijn nieuwe luidsprekers presenteerde met de slogan: ‘niet groter dan twee pakken melk.’ Om daarmee maar duidelijk maken hoe klein die nieuwe speakers wel niet waren. En de geluidskwaliteit zou daarbij ook nog verrassend genoeg zijn, zo werd door de desbetreffende luidsprekerbouwer beweerd. Nou ja, daar liepen de meningen over uiteen, zullen we maar zeggen. Feit was wel dat het aanbevolen formaat van de klankkastjes erg tot de verbeelding van vele muziekliefhebbers sprak, die vervolgens ook tot aanschaf van de ‘pakken melk waar geluid uit kwam’ overgingen. Wat vooral duidelijk werd was dat er bij een grote groep muziekluisteraars behoefte was aan een klein speaker-systeem dat zich eenvoudig liet bedienen. Eén versterker die twee niet al te erg in het oog springende luidsprekers aanstuurde: voor veel consumenten hoefde het echt niet meer te zijn.
Actieve speakers
Meer hoeft het natuurlijk ook niet te zijn. Dat bewijzen de vele Bluetoothboxjes van tegenwoordig die eenvoudigweg via een tablet met daarop (bijvoorbeeld) een Spotify abonnement worden ‘aangestuurd’ en van waaruit verschillende audiofabrikanten een steeds beter klinkend geluid weten te toveren. Maar echt ‘high end’ geluid komt er natuurlijk niet uit zo’n single-speaker-systeem. Daarvoor moeten we toch echt nog naar andere systemen kijken.
Eén van die systemen die ook nog het gemak van een simpele en overzichtelijke bediening biedt, is een systeem dat eigenlijk ook al jaren bestaat: het actieve speaker systeem. Bij dit systeem gebruik je alleen (meestal) twee geluidsweergevers die je rechtstreeks op de bron kunt aansluiten. Dus zonder tussenkomst van een versterker, want die versterker zit in de speaker zelf gebouwd. Door bijvoorbeeld je cd-speler rechtsreeks met één van de luidspreker te verbinden, kun je zo direct naar je muziek luisteren. Eigenlijk is dit een al jaren bestaand audiosysteem. In de jaren ’70 van de vorige eeuw maakte Philips er onder andere al furore mee. Daarna is het voor consumentengebruik behoorlijk op de achtergrond verdwenen. Maar nu lijken de actieve speakers toch bezig met een behoorlijke opmars. Steeds meer merken wagen zich er aan.
De trend van keep it simple of back to basic lijkt serieus door te zetten. De muziekgebruiker wil tussen bron en speaker het liefst zo min mogelijk apparatuur. Dit alles gecombineerd met die andere trend van draadloze systemen, maakt in feite de weg vrij voor het succes van actieve luidsprekersystemen. Als je de actieve luidsprekers immers ook nog van een goed Bluetoothsysteem weet te voorzien, is er nauwelijks nog een simpeler manier van geluidsweergave te bedenken. Al wat je dan nog nodig hebt is een tablet of smartphone en twee actieve luidsprekers. En voor de goede orde: twee stopcontacten in de buurt van die actieve luidsprekers. Want die versterkers in die weergevers hebben wel voeding nodig. Dus helemaal zonder draad gaan we met dit systeem (ook) nog niet.
Dynaudio
Het Deense Dynaudio heeft al langer begrepen dat er op het gebied van actieve speakers mooie dingen te maken zijn en bovendien: een wereld te winnen bij audio-liefhebbers. Maar daarbij blijft Dynaudio wel bij haar filosofie: producten maken met een hoge audiokwaliteit. Waar andere producenten opteren voor vooral gebruiksgemak of het aanbieden van features, houden de Denen toch vooral van goed geluid op de eerste plaats. Dynaudio introduceerde drie jaar geleden ’s werelds eerste draadloze high-end audio systeem in de vorm van de Xeo 3 en 5. Dynaudio pakte daarop door met de introductie van de Focus XD, een top-serie die high-res audio draadloos maakte. Nu introduceert Dynaudio de Xeo 2.
De Xeo 2 is de kleinste telg in de Xeo familie, die verder ook inmiddels de Xeo 4 en Xeo 6 kent. Met afmetingen van 17 centimeter breed, 25 centimeter hoog en 15 centimeter diep, is dit de allerkleinste actieve speaker van Dynaudio. En het gewicht van amper 4 kilogram draagt ook al bij tot de eerste indruk die je krijgt bij het uitpakken van deze speaker: dit is een wel erg kleine geluidsweergever. In zo’n klein kastje moeten dan een tweeter, een woofer en een versterker de schaarse ruimte delen. Je vraagt je af of dat allemaal goed kan gaan.
De tweeter is overigens een 27 millimeter pre-coated soft-dome tweeter. De conus van de woofer heeft een diameter van 11,5 centimeter en is gemaakt uit één stuk thermoplastisch gevormd MSP (Magnesium Silicate Polymer). Dit moet voor een strakke en beter gecontroleerde weergave zorgen. De woofer zit dan weer in een composieten korf. De digitale versterker aan boord levert een versterking van 2 x 65 Watt. Dus: 65 Watt voor de tweeter en 65 voor de woofer. De ingebouwde versterker is een PWM digitale versterker. De analoge bronnen worden intern geconverteerd naar digitaal voordat ze versterkt worden. Het digitale signaal zorgt ervoor dat je een DSP (Digital Signal processing) kunt toepassen voor aanpassingen in de akoestiek, maar ook voor het wisselfilter. Akoestieke aanpassingen zouden in het analoge domein ten koste gaan van de geluidskwaliteit, en ook een analoog wisselfilter gaat ten koste van de kwaliteit.
Zoals gezegd is er Bluetooth aan boord. Wil je meer, dan kan dat ook. Je kunt ook nog een Dynaudio Connect of een Xeo Hub kastje aanschaffen. Via deze ‘control centers’ kun je dan het geluid via een draadloos netwerksysteem streamen. Daarmee zijn alle bronnen, digitaal en analoog, draadloos naar de luidsprekers over te brengen. Dat gebeurt middels een eigen WiFi-netwerk dat drie bandbreedtes heeft: 2.4 / 5.2 / 5.8. Ook behoort multi-room daardoor tot de mogelijkheden.
Ik heb voor deze test vanwege het gebruiksgemak alleen gekeken naar de mogelijkheden via Bluetooth. Daarnaast heb ik het geluid van de televisie rechtstreeks op de digital in aangesloten.
Plaatsing
Goed, tot zover de huishoudelijke mededelingen over wat er allemaal aan en in boord zit. Het wordt tijd voor wat geluidstesten. Maar voor ik daaraan begin, vraag ik me af wáár ik begin. Op welke plek komen deze luidsprekers het beste tot zijn recht? Daarover zegt de fabrikant zelf het volgende: “Het slanke design van de Xeo 2 moet echte audiofiele geluidskwaliteit in de woonkamer mogelijk maken - maar ook in de keuken, slaapkamer of iedere andere kamer van je huis waar je van een goede geluidskwaliteit wil genieten.” En ja, dan blijken die geringe afmetingen van de speakers inderdaad al vrij snel een heel sterk punt te zijn: je kunt ze gemakkelijk overal ‘kwijt’. Mits je natuurlijk twee stopcontacten in de buurt hebt (of in ieder geval één met eventueel een verlengsnoer). Bij mij thuis kwamen zo in aanmerking de slaapkamer, de werkkamer, de keuken en de voor- en achter(woon)kamer.
Dynaudio Xeo 2: conclusie
En dan komt eindelijk de essentiële vraag om de hoek kijken: kan er goed geluid komen uit zo’n klein kastje? Ik begin met het beluisteren van de Xeo 2 in mijn kleinste luisterruimte: mijn werkkamer. Met afmetingen van 2,5 bij 3 en 3 meter hoog is dat met recht een kleine luisterruimte te noemen. Ik zoek de Radio 1-app op mijn tablet en leg via Bluetooth verbinding met de Xeo’s. Door bovenop de speaker je duim op de nul (0) te drukken, verandert het rode lichtje links ervan in een blauw lichtje, ten teken van dat de verbinding gelegd is. Daarna kan het volume van het geluid via de plus of min eveneens aan de bovenkant van de speaker aangepast worden. Ik zet de plus helemaal ‘open’ en regel het volume verder via mijn tablet. Dat kan overigens ook via een meegeleverde, sober uitgevoerde, kleine afstandsbediening.
De klanken die uit de twee kleine kastjes komen, verrassen gelijk. Je vooroordelen worden meteen gelogenstraft. Je ziet twee kleine kastjes en je denkt daarbij bijna automatisch een bepaald geluidsniveau of geluidsbeeld (of is dit beroepsdeformatie?). Ik moet gelijk weer denken aan die ene cd van George Michael, Listen without Prejudice, waarbij Michael voor de verandering eens een keer niet zijn gezicht had laten afdrukken, om zodoende zo veel mogelijk vooroordelen te voorkomen. Eigenlijk zou je dat ook bij deze speakers moeten laten doen: ze ‘blind’ laten beluisteren. In ieder geval, het eerste wat je denkt is dat het geluid dat uit de luidsprekers van Dynaudio komt niet correspondeert met wat je ziet. Het geluid is grootser, voller, breder, hoe je het ook maar noemen wilt, dan je ogen je doen willen geloven. Het geluid van Radio 1 is in mijn werkkamer in ieder geval prima. Ik moet alleen het volume redelijk ‘gedempt’ houden, anders wordt het al snel te veel in zo’n kleine ruimte. Maar op laag volume klinkt de Xeo 2 uitermate aangenaam en subtiel. Op de slaapkamer, staande op de houten vloer, kan het volume al wat verder open en maken de Xeo’s al vrij snel duidelijk dat er nog wel wat meer mogelijk is.
Eenmaal opgesteld in de open keuken, mogen de twee speakers laten horen wat ze kunnen. Naar de keuken gericht moeten de weergevers een ruimte van zo’n 6 bij 4 bij 3,5 meter hoog bestrijken. Dat gaat ze erg goed af. Ik speel hier voornamelijk akoestisch getinte muziek af, zeg maar americana. De Dynaudio’s lijken zich moeiteloos aan de ruimte aan te passen, met het volume nog wat hoger opgeschroefd. Het geluid is enerzijds vol genoeg te noemen, met daarnaast voldoende detaillering van de te horen instrumenten en vocalen. Het laag is verrassend sterk, zonder zich te verliezen in een ongebreidelde dreun.
Ik schakel via mijn Spotify van Bear’s Den naar C Duncan en dan weer naar de nieuwe prachtplaat van Dylan LeBlanc. Het streamen gaat probleemloos: van de tablet naar de twee Xeo’s. Draai ik de Xeo’s om richting de achter(woon-)kamer, dan wordt de te vullen ruimte nog wat groter. De Xeo’s geven geen kick. Beter gezegd: kicken juist steeds beter en schakelen van een min of meer nog een beetje ingetogen modus naar een meer uitbundige attitude. De kastjes kunnen echt rocken.
Dan mogen de twee speakers naar het walhalla qua geluidsbeleving in mijn huis: de voorkamer (zo’n 7 bij 5 bij 3,5 meter hoog). Daar bevinden zich ook mijn twee vaste vloerstaande luidsprekers staan. De Xeo’s zijn zo compact dat ik ze gemakkelijk op de schoorsteenmantel kan plaatsen. Daardoor zitten de speakers wel erg dicht tegen de muur natuurlijk. Geen probleem: op de achterkant van de Xeo’s zit een speaker position equalizer. Je kunt kiezen uit drie verschillende standen: neutral, wall en corner. Kiezend voor de wall-stand haal ik Ryan Adams er maar eens bij met zijn onvolprezen cover-album 1989 (hij covert hierop het volledige album van Taylor Swift voor diegenen die dat nog niet weten). Het kenmerkende van het geluid op dit laatste album van Adams is het gebruik van een lekker pompende, vette bas met flink wat galm op de stem van Adams. Dat geluid wil op andere geluidsweergevers nog wel eens verloren gaan in een ondefinieerbare geluidsbrij. De Xeo 2 van Dynaudio weet keurig stand te houden. En ik blijf me verbazen over de buitengewoon strakke bas die uit de woofers komt. Pas bij het allerhoogst mogelijke volume treedt enige vervorming op en vallen de vocale uithalen van Adams wat weg tussen de gitaren en bassen.
Tot zover de muzikale prestaties via Bluetooth. Maar de Xeo 2 heeft nog meer te bieden. Zoals gezegd zitten er op de achterkant van de ‘master’ speaker diverse aansluitingsmogelijkheden. Ik sluit mijn digitale Humax 5050c HDTV ontvanger aan op de XEO’s. Dat kan via digital optical in of gewoon analoog via RCA. Ik neem de digitale ingang. En zo zitten we op zaterdagavond met de hele familie naar “Wie is de mol?” te kijken met het geluid afspelend via de Xeo’s. Twee dingen die dan opvallen: wat een mooie geluids-mix hebben ze onder de populaire serie weten te monteren en… wat klinkt dat goed via de twee kleine speakers van Dynaudio! De Xeo 2 weet ook hier zeer te overtuigen!
Het geluid bij de cd-speler
Eigenlijk heb ik nu goed de smaak te pakken gekregen. Waarom niet ook de cd-speler nog even aan laten sluiten op de kleine Danish dynamites. Ik haal mijn nieuwe, net helemaal goed ingespeelde Rega Saturn-R cd-speler uit de kast en ben benieuwd welk cd-geluid er uit luidsprekers zal komen nu. Ik kies nu voor een analoge verbinding (via RCA). Weer haal ik Bear’s Den en Dylan LeBlanc erbij, maar nu dus op cd. Zo kan ik een goed vergelijk maken met het eerder geconsumeerde Bluetooth geluid. En bovendien ken ik deze schijfjes vrij goed, het zijn niet voor niks klassiekers hier in huis. Weer weten deze Dynaudio’s mij te verrassen. Het geluid is nu directer, strakker en meer ‘in your face’. Naast opvallend veel detail laat de Xeo 2 ook een opmerkelijk goed basgeluid horen, gerelateerd aan de bescheiden kastafmetingen. Wat me vooral erg beviel dat het geluid zelfs bij hogere volumes (en ze kunnen best hard!) niet snel vermoeiend werd.
Connect
Mocht je aan bovengenoemde afspeelmogelijkheden nog niet voldoende hebben, dan is er nog de volgende verrassing. De Xeo 2 wordt optioneel geleverd met de Connect (€ 350,-), een klein kastje waarmee je je muziek vanaf bijvoorbeeld een harde schijf in 16 bit/48kHz naar de Xeo’s kunt sturen. Vooral voor diegene die bijvoorbeeld niet echt een liefhebber is van geluid via Bluetooth, vormt dit een interessante optie.
De kleinste speakers uit de Xeo serie van Dynaudio blijken ondanks hun geringe afmetingen een buitengewoon groots geluid voort te kunnen brengen. Daarnaast biedt de Xeo 2 nog twee sterke troeven. Door hun gebruiksgemak via Bluetooth kun je volstaan met een tablet of smartphone en twee kleine luidsprekers om zo een volwaardig, simpel werkend geluidssysteem in huis te halen. Door de kleine afmetingen van de klankkasten zijn ze op vele plaatsen in huis inzetbaar, waarbij de Xeo 2 zich gemakkelijk aan de betreffende ruimte lijkt aan te passen. Gebruik je vervolgens ook nog de aansluitingen op de achterkant van de Xeo 2, dan ontpopt deze geluidsweergever zich als een ware ‘high beginner’ waar je veel luisterplezier waar dan ook in huis aan kunt beleven.
Prijs
Dynaudio Xeo 2 € 1299,-
Dynaudio Connect € 350,-