Bespaar jaarlijks 10.000 keer drukken op een knop


Rudirick de Jong | 24 september 2016 | Fotografie Fabrikant

Echt? Ja echt! 10.000 keer per jaar drukken wij gemiddeld op een schakelaar in huis. Neem nu een woonkamer waar op zijn minst een beetje is nagedacht over een lichtplan. Dan praten we over minimaal twee plafondlampen, drie bijzetlampen, een leeslamp en ongeveer twee sfeerlampen. Dit betekent dat we iedere dag acht keer op een knop moeten drukken om het aan te zetten. Wellicht wil je gedurende de avond de sfeer iets bijstellen, om het vervolgens middels een vast rondje, dat altijd eindigt bij de schakelaar naast de deur, het licht weer uit te doen omdat je gaat slapen. Alleen al de woonkamer kent al gauw 20 knoppen per avond. Vermenigvuldig dit maal 365 dagen, dan komen we hier alleen al uit op 7.300 knoppen per jaar.

Ja nu horen we sommige denken, maar ik ben niet elke avond thuis… Klopt maar tel hier dan ook nog eens voor de grap de keuken die we al gauw tien keer op een avond bezoeken, de gang die de verbinding is tussen alle kamers, of het toilet waar ook nog een hygiënische factor op de schakelaar een belangrijke rol kan spelen tot de slaapkamer waar zowel s’ avonds als in de ochtend het licht aan moet. Dit alles bij elkaar opgeteld, afgetrokken en afgerond komen wij op ongeveer 10.000 onnodige drukken op een knop per jaar in een gemiddelde woning. Moet je nagaan als je een vrijstaande villa of een woonboerderij bezit.

Hoe dan?

Wat als je alleen al de 7300 knop beurten uit de woonkamer terug kon brengen naar maximaal 730 keer per jaar. Dat is 365 keer aan en 365 keer uit. En voor de doorrekenaars een besparing van 90%. Nu betekent dit echter wel dat je in je vrije tijd iets meer moet bewegen.

Is dit technisch moeilijk? Nee, het is juist heel ‘simpel’! Namelijk achter ieder lampje plaats je een slimme schakelaar aan het 230v net, je maakt met software een bepaald programma en je brengt dit onder een functie van een specifieke knop of misschien wel een bewegingsmelder. Als je eenmaal weet welke schakelaar, met welke lamp, onder wat voor soort knop en hoe het veilig geprogrammeerd moet worden is het echt een ‘fluitje’ van een cent. Echter in de praktijk betekent dit naast een installatie opleiding ook nog dagelijks veel YouTube kijken, experimenteren voordat je iets gaat doen, beurzen bezoeken en oplossing gericht denken. Wat ik wil aangeven is dat een Smart Home niet moeilijk is, maar denk er goed over na en laat het professioneel aanleggen. Hoeveel je ook maar investeert in je smart home, het is pas te duur als het niet werkt. 

Waar gaat dit naar toe?

Nu terug naar de knoppen aan de muur. Nu we er zo over nadenken zijn deze knoppen stiekem belangrijker dan wij ooit konden bedenken. Holistisch gezien is het de manier hoe wij dagelijks met ons huis kunnen praten. Het is iets vertrouwds, het werkt altijd, simpel in gebruik en vrijwel altijd in de looprichting van het huis geplaatst, daarom zijn wij van mening dat dit altijd de primaire bediening van het huis moet blijven. En ja zelfs boven die van een smart-

phone of tablet. Zodra er iemand in huis komt, denk aan de oppas, grootouders of vrienden, moet ook deze het huis aan en uit kunnen zetten, zonder eerst apps en wachtwoorden te hoeven gebruiken. Er zijn nog niet veel systemen die beschikken over een guest modus. Laat staan als je haast hebt en je eigen telefoon leeg is. Je moet er niet aan denken, zonde van al dat energie verbruik…

Het ideale is als het huis ons herkend en zich automatisch aanpast. En misschien ooit ook nog op basis van hoe wij ons voelen. Maar dat is voorlopig op dit moment in onze mening nog Sci-Fi en erg afhankelijk van onder andere de hoeveelheid informatie die wij in ons ‘Smart’ telefoontje opslaan. Het is nog een hele klus om dat laatste goed voor elkaar te krijgen. Wij denken dat dit nog zeker vijf jaar duurt voordat het eenvoudig kan, uitgekristalliseerd en betaalbaar is. Mocht je het nu echt willen en je hebt de centjes, dan weten wij wel bedrijven die ons hiermee kunnen helpen. En je mag dan wel meteen zelf een naam verzinnen voor je virtuele personal assistent. Maar tot die tijd moeten we ons begeven met wat er nu al mogelijk is.

Waar moet je beginnen?

Verlichting is vaak het eerste element wat mensen willen veranderen om van hun huis een Smart Thuis te maken. Dit zien we uiteraard graag, maar willen iedereen ook bewust maken om eerst een stapje terug te doen en te beginnen met het begin. Wij adviseren altijd om eerst zorg te dragen voor de infrastructuur en het netwerk voordat je aan welk element van een smarthome ook maar gaat beginnen. Denk hierbij aan het vervangen van oude kabels (zoals telefoonkabel voor utp kabel), eventueel aanpassen van veilige en slimme meterkast, om vervolgens een stabiele infrastructuur te hebben voor het thuis netwerk en internetsignaal. Want net als een stevige woning op een goede fundering moet rusten heeft een smart home een snelle, efficiënte en veilige basis nodig. Een van de meest voorkomende problemen is dat je meerdere netwerken in huis hebt en daarmee apparaten zoals lampen en speakers op het andere netwerk niet kan bedienen, of nog veel erger je zet onwetend de deur open in je netwerk voor hackers, met gevolgen die niet te overzien zijn. Laat staan deze gedachten die je alleen al echt helemaal bezighouden, al dan niet gek maken. Met als gevolg dat je eerder een DumpHome ervaart in plaats van dan een SmartHome.  

Sommigen hoor ik nu al denken dit klinkt allemaal te moeilijk en laat staan over het feit dat het kapot kan gaan. “Weet je wat? Ik loop wel de avondvierdaagse voor het slapen gaan”. Dat kan altijd! Elektronica is betrouwbaar maar vaak ook onvoorspelbaar en zeker nu alles middels een programma of software eens in de zoveel tijd ge-update moet worden. Voor sommige zullen wij ook zeker het advies geven om dit rondje te blijven maken aangezien ze nooit iets aan sport doen. Maar diegene die het waard vinden om een huis te hebben waarbij dingen wat meer uit zichzelf gebeuren, moedigen wij maar al te graag aan. Het gevaar is juist dat als je dit eenmaal ervaren hebt, je niets anders meer wilt. Zie het net als de tv aan de muur. Ooit vonden we een meter schermen belachelijk groot, nu willen we niets anders. En wat te zeggen van onze auto’s. Zou jij nu nog een nieuwe auto kopen waar vier draaihendels en een handmatige choke op zit? Zeker omdat we altijd een goede relatie na houden met onze klanten, horen we nu juist verhalen dat ze soms het licht vergeten uit te doen in de WC bij vrienden, omdat ze gewend zijn dat dit automatisch gaat in hun eigen huis. Ja, dat is weer de ommezijde van de medaille.

Pagina 2

Wat kost het?

Dit is erg afhankelijk van je overige wensen. Wat wil je? Hoever wil je gaan? Hoe is de thuissituatie? Wil je het in een bestaande woning of ga je nieuw bouwen? Wil je alleen een paar lampen aansluiten of wil je al je verlichting aansluiten? Het laatste is wat wij altijd adviseren. Je wilt immers niet halverwege je smarthome avontuur tegen beperkingen aanlopen. Dus doe het goed of niet. Tenzij je het prima vindt om een paar lampen te schakelen. Dan kan je voor een kleine 300 euro al klaar zijn, maar weet dat je later geheid vast gaat lopen.

Wij zijn van mening dat een huis pas smart is als het voor je werkt en het dagelijkse leven erin eenvoudiger kan maken. Je wilt immers niet om je verlichting uit te zetten elke keer twee apps, en daarnaast nog vier knoppen drukken, want dat gaat zijn doel voorbij. Waar je een keuze in moet maken is waar je het voor wilt gebruiken? Nu kan je meteen beginnen met een ‘systeem’ waar je op den duur video matrixen aan kan hangen, met een geïntegreerd beveiligingssysteem en dat allemaal verwerkt in een knop aan de muur. Voor de meesten klinkt dit als een systeem dat enkel en alleen bedoeld is voor de happy view zoals de huizen in Wassenaar. Maar dat valt eigenlijk wel mee. Hoe meer je de mogelijkheden van een Smart Home gaat ontdekken, hoe meer je het gaat waarderen en hoe meer het voor je gevoel betaalbaarder wordt. Laat me zeggen als je een budget hebt tussen de 5000 en 10.000 euro je echt een Smart Droom Huisje kunt bouwen. Mocht je daadwerkelijk in een vrijstaande villa of woonboerderij wonen zullen de prijzen uiteraard al gauw boven de 10.000 euro komen, maar dat staat in verhouding. In dit soort huizen praat je al snel over specifieke wensen, waar menig hart van een Smart Home bouwer van gaat kloppen. Maar dit zijn de pareltjes in het jaar.

Nu kan je ook beginnen met een heel uitgeklede versie van zo’n systeem en iedere jaar stapje voor stapje iets uitbouwen, maar dan zeggen wij op onze beurt dat dit weer zonde is, omdat er ook veel moois verkrijgbaar is voor een betaalbare prijs, waarmee je de komende jaren heel veel plezier mee kan beleven. De vraag die je jezelf moet stellen is wat voor onderdelen wil je smart maken. Wil je een ‘alles’ in een systeem? Of neem je genoegen met een slim verlichtingssysteem? In dat geval ben je tussen de 1.500 en 4.000 euro al een heel eind om je huis slim te verlichten.

Is het nodig?

Voor de meeste van ons is het een basis van meer comfort in huis, maar onze samenleving is ook aan het vergrijzen. De behoefte aan verzorging en ondersteuning voor ouderen neemt toe. Vroeger was dit vaak de taak van een verpleger of zorgverlener. Maar omdat budgetten onder druk staan, moeten we op zoek naar een smart oplossing voor dit probleem.

In het project, dat we “SmartHome zonder smartphone” zijn gaan noemen, zijn we de uitdaging aangegaan om een smart systeem te ontwerpen voor een klant zonder tablet of smartphone. Dit betekent dat we het maximale moeten halen uit de oude vertrouwde schakelaar aan de muur. Bij elkaar opgeteld kent dit huis zeventien lichtpunten aan het plafond en zes staande of tafellampen, verdeeld over zeven kamers. De bewoner moest iedere avond als hij naar bed ging minstens tien lampen uitschakelen. Om naar het toilet te gaan, moest hij eerst naar een donkere gang lopen om vervolgens op de weg er naar toe diverse lampen aan te zetten. Niet bepaald een handige situatie als je slechter ter been wordt.

Gedurende onze ontmoeting met de bewoner en zijn neef kwamen we er ook achter dat hij gedurende de dag altijd een gehoorapparaat in heeft, omdat hij anders de bel of huistelefoon niet hoort. Dit en nog een aantal wensen hebben we verwerkt in een op maat gesneden ontwerp voor een SmartHome.

Slimme schakelaar

Na onze uitgebreide kennismaking merkten we dat vrijwel iedere kamer in huis onderdeel moest worden van het smart verlichtingssysteem. Daarom hebben we eerst achter elke bestaande lamp een slimme inbouw- of opbouwschakelaar gemonteerd. Na de installatie zijn we alle basis lichtscenes gaan programmeren. Dit zijn standaardsituaties die je met één druk op de knop wilt in- of uitschakelen. Denk hierbij aan ‘alles uit’ en ‘alles aan’ onder één knop. Ook hebben we lichtsferen ingesteld en nacht-volgverlichting. Zo kan de bewoner vanuit zijn stoel de zogeheten slaapscene activeren. Hiermee wordt alle verlichting vanaf zijn stoel naar de slaapkamer automatisch verlicht. Zo kan hij naar de slaapkamer lopen, waarna tien minuten later alle lampen uitgaan.

We kwamen er achter dat sommige schakelaars op zeer ongunstige plaatsen waren gemonteerd tijdens de bouw van het appartement. Doordat we nu zelf kunnen bepalen wat de functie wordt van iedere knop hebben we alle makkelijk bereikbare knoppen ingesteld als de functionele knoppen.

Verder hebben we achter de huistelefoon, de voordeurbel en de algemene bel van de flat een speciale custom made tussenschakelaar gebouwd. Hierdoor gaat in iedere kamer een lamp knipperen zodra er aangebeld wordt. Hierdoor hoeft de bewoner niet de hele dag zijn gehoorapparaat in te hebben.

Smart & safe

Zeker in de situatie van deze bewoner kan smart technologie bijdragen aan de veiligheid. Op diverse plekken hebben we brandmelders opgehangen. Zodra er rookontwikkeling is, gaat het alarm af, springen overal de lampen aan en gaat er direct een melding naar zijn neef. Daarnaast hebben we ook de knop bij de voordeur ingesteld als ‘verlaat huis’-knop. Zodra hij deze indrukt, gaan alle lampen uit en gaat er een melding naar zijn neef dat hij het huis uit is. Zodra hij thuiskomt en dezelfde knop indrukt, springen alle lampen in de juiste sfeer en krijgt zijn neef wederom een bericht dat de bewoner thuis is.

Er zijn nog veel meer smart elementen te bedenken. Wij willen het altijd stap voor stap regelen, omdat het verwarrend kan zijn voor de bewoner als je teveel in één keer doet. De komende tijd bouwen we de wensen stap voor stap in. Ieder jaar doen wij een systeemcontrole, voeren we updates door en controleren wij alle meldingen. Zo maken we de wereld weer wat smarter.

Hoe heb jij je verlichting ingeregeld? Durf jij het aan om een huis zonder knoppen te bouwen? In goed overleg en met een gedreven designwens van een van onze klanten zijn we nu bezig in een huis met slechts twee knoppen. Een bij de voordeur en een bij de achterdeur. Wie weet mogen we in de toekomst jullie ook hier een kijkje geven in dit project…