Review: Marantz PM6006 en CD6006
Als er één audiomerk voor mij al sinds het begin van mijn hobby synoniem staat voor consistent muzikaal klinkende audioproducten, is dat Marantz wel. Deze legendarische onderneming timmert inmiddels alweer 60 jaar onvermoeibaar aan de weg en heeft in die periode een indrukwekkende reeks prachtig klinkende producten vervaardigd. Net als bijvoorbeeld de Engelse luidsprekerfabrikant Bowers & Wilkins, is ook Marantz zo’n typisch kwaliteitsmerk dat eigenlijk iedere muziekliefhebber wel kent. Een merk waar ook vaak met bewondering en respect over wordt gesproken en dat velen onder ons zelf in bezit hebben gehad. Met de onlangs geïntroduceerde PM6006 geïntegreerde versterker en CD6006 cd-speler probeert dit (in iedere prijsklasse veel waar voor het geld biedende) merk wederom onze muzikale harten te veroveren.
Hoewel mijn laatste test van een Marantz product (Legendary serie) alweer uit 2008 stamt, is het bijna net zoals je bij hele goede vrienden of familie thuiskomt. De herkenbare eigenschappen zijn zo duidelijk en, in geval van Marantz, zo consistent aanwezig dat je ze zelfs met je ogen dicht nog zou herkennen. Hoewel we het misschien nauwelijks beseffen, is zo’n opmerkelijk consistent gevolgde rode draad zeker in de snel wisselende technologische omstandigheden van vandaag de dag natuurlijk een geweldige prestatie! Want ga er maar aan staan…
Ken Ishiwata
Toch is er iemand bij Marantz die hier daadwerkelijk aan gaat staan. Ik heb het dan natuurlijk over niemand minder dan de wereldberoemde Marantz merk-ambassadeur Ken Ishiwata. Al meer dan 30 jaar combineert hij al zijn liefde voor muziek met een diepgaand conceptueel ontwerp en design. Een werkwijze waarin zowel ruimte voor verbeteringen als bewaking van het Marantz erfgoed zorgvuldig tot een naadloze eenheid zijn samengesmeed. Verder vereist het enorm veel ervaring, geduld, passie en zeker niet te vergeten talent, om dit bij letterlijk ieder nieuw ontwerp, steeds maar weer opnieuw voor elkaar te krijgen. Wanneer Ken tenslotte bij een bepaald product een reeks aan zeer specifieke eigenschappen waarneemt, weet hij dat het in potentie na een zeer ingrijpende ‘tuning periode’ om een ‘KI product’ zou kunnen gaan. Zover is het bij de hier besproken PM6006 en CD6006 nog niet. Maar het zou mij niet verbazen wanneer ook Ken de potentie in deze twee apparaten direct zou herkennen. Dus wie weet wat we in de toekomst nog meer voor moois van zijn hand mogen verwachten.
PM6006
Eén van de aspecten die ik in dit merk zo waardeer, is de zeer hoge herkenbaarheid. Dit in het licht van het feit dat mijn laatste Marantz test inmiddels al weer acht jaar geleden heeft plaatsgevonden en ik bij het zien van het testduo al vanaf het eerste moment meteen weer dat nog immer zo fraaie, karakteristieke lijnenspel uit duizenden herken. Een vormgeving die naast een opmerkelijk raffinement bijna op het geniale af een guldensnedeverhouding combineert met het immer veranderende spel van licht en donker. Veroorzaakt door de uitgekiende radius van de twee gebogen flanken van het voorpaneel.
Ook bij het onderwerp van deze test, de opmerkelijk prijsgunstige (slechts 549 euro) PM6006 (44 cm breed, 37 cm diep en 10,5 cm hoog), wordt deze beproefde vormgeving weer toegepast. Wel is ten opzichte van de duurdere modellen (uiteraard) op de nodige constructieve details bespaard. Zo bestaat de verder eenvoudige kast uit vrij dun ‘standaard’ gevouwen plaatstaal en zijn de twee gebogen panelen van het front dit keer van kunststof in plaats van massief aluminium vervaardigd. Tja, als je zoals Marantz graag wilt dat je wel goede (onderhuidse) onderdelen kunt gebruiken, dan moet je natuurlijk ergens anders op besparen.
Toch merk ik duidelijk dat ze wel hebben geprobeerd om ondanks de lage prijs, alles toch een bepaald kwaliteitsaura mee te geven. Zo draaien alle draairegelaars, ondanks hun (deels) kunststof origine, wel mooi soepel en zelfs met een bepaald gewicht en hebben de aanwezige drukknoppen een mooi precies drukpunt. Ondanks de conservatieve uitstraling blijkt deze PM6006 toch wel degelijk van veel markten thuis te zijn en qua mogelijkheden zelfs nog uitgebreider dan de veel duurdere high-end producten die ik normaliter voor tests in huis heb staan. Wat namelijk te denken van de moderne aansluitmogelijkheden die naast een vijftal analoge ingangen, waaronder een platenspeler (MM) en één paar analoge uitgangen, ook nog twee digitale ingangen telt! De luidsprekeraansluitingen zijn volgens Japanse traditie dubbel uitgevoerd, hoewel ze helaas alleen maar blanke draad en banaanstekkers kunnen verwerken en spades hier buiten de boot vallen. De eerlijkheid gebiedt mij verder wel te zeggen dat deze luidsprekerconnectoren door hun kunststof basis, niet bepaald tot de meest solide exemplaren behoren. Bij normaal gebruik zal het allemaal niet zo’n vaart lopen en is de degelijkheid voldoende. Maar bij het bevestigen van de wat zwaardere luidsprekerkabels zie ik de connectoren toch meer doorbuigen dan ik eigenlijk graag had willen zien.
Naast het bovengemiddeld grote aantal aansluitingen, is ook de rest van de uitrusting meer dan compleet en doet mij sterk aan de ‘gouden’ jaren zeventig en tachtig denken. Met andere woorden is de overzichtelijke voorzijde van de PM6006 naast de bronkeuze en volumeregeling, voorzien van het overbekende viertal uit die jaren. Te weten balans, bass, treble en loudness, die naar wens ook eenvoudig met een ‘source direct’ knop eenvoudig kunnen worden omzeilt voor een nog puurdere weergave.
Techniek
Doordat ik bij binnenkomst van de apparaten er allereerst naar ben gaan luisteren, had ik eerlijk gezegd geen flauw idee hoeveel vermogen de PM6006 zou kunnen leveren. Het gewicht van slechts 7,6 kg liet vooraf al weten dat hier geen wonderen verwacht zouden kunnen worden. Maar dat bleek al snel toch reuze mee te vallen. Bij aansturing van luidsprekers van zeer verschillend pluimage, bleek ik in geen enkel geval bij lage tot middelluide volumes wat te kort te komen. Zelfs bij serieus luider spelen gaf de PM6006 nog steeds opmerkelijk weinig stressverschijnselen en nam ik eigenlijk vooral een opmerkelijke rust en autoriteit in combinatie met een heel natuurlijk overkomende egale tonale balans waar.
Qua wattage gokte ik op iets van 70 Watt aan 8 Ohm en daarin bleek ik rijkelijk te hoog te hebben ingezet. Want dit bijzonder aangenaam klinkende apparaat bleek het uiteindelijk maar tot ‘slechts’ 45 Watt aan 8 Ohm en 60 Watt aan 4 Ohm te schoppen. Geen duizelingwekkende waardes, maar naar wat ik gedurende de testperiode heb gehoord beslist voldoende voor veel normale huiskamersituaties. Of het nu komt door de kwalitatief hoogwaardige ringkerntransformator, de schakeling met Current Feedback technologie of de door Marantz zelf ontwikkelde HDAM ‘super op-amps’ weet ik natuurlijk niet, maar deze versterker heeft beslist niet dat opgesloten en kunstmatige, vlakke en gestreste geluid, wat ik doorgaans vaak bij lager geprijsde componenten associeer. Het is dus meteen aan eigenlijk alles waarneembaar dat het Marantz ontwikkelteam bijzonder goed weet waar het mee bezig is.
Kers op de taart is de bijzonder goed klinkende CS 4398 DAC van chipmaker Cirrus Logic. Kwaliteitsonderdelen die ik normaliter niet zo snel in producten binnen deze prijsklasse tegenkom, wat goed aantoont hoeveel belang Marantz ook in deze prijsklasse hecht aan een zo hoog mogelijke geluidskwaliteit. De CS 4398 heeft trouwens een multibit Delta-Sigma architectuur en kan 192 kHz/24 bit resolutie en PCM en DSD signalen verwerken.
Pagina 2: luisteren en conclusie
CD6006
Net als de PM6006 versterker, blijkt ook de opvolgende nieuwe CD6006 over illustere voorouders te beschikken. De PM6005 blijkt het namelijk in verschillende landen herhaaldelijk tot beste cd-speler onder de 500 euro te hebben geschopt en dat schept natuurlijk extra hoge verwachtingen voor troonsopvolger CD6006. Voor mij als rechtgeaarde high-ender is het in deze prijsklasse eigenlijk altijd eerst even slikken als ik de vaak vederlichte componenten in mijn rek wil tillen. Ook in dit geval is het 6,5 kg wegende apparaat natuurlijk geen zwaargewicht te noemen, maar gezien de hoge kwaliteit die de PM6006 versterker al weet te bereiken, heb ik daar in dit geval geen enkele moeite mee.
Ook omdat de CD6006 (44 cm breed, 34 cm diep en 10,5 cm hoog) voor mij zulke sterke visuele overeenkomsten met de vroegere legendarische SA-11S1 op weet te roepen. Diezelfde verhoudingen, hetzelfde herkenbare lijnenspel met het centraal geplaatste Marantz logo en last but not least, de probleemloze en ongecompliceerde bediening. Het is er weer allemaal. Hoewel voldoende stabiel voor modaal dagelijks gebruik, roept de vrij dunne en hoorbaar voortbewegende kunststof disclade dit gevoel niet bij mij op.
Marantz is altijd goed in staat gebleken om eigen loopwerken te vervaardigen, maar het zou mij niets verbazen als het mechaniek dit keer ergens anders zou zijn ingekocht. Toch is het verder gelukkig wel behoorlijk snel qua werking en reactietijden. Een serieuzer minpuntje vind ik het te kleine lettertype van het LCD display. Terwijl het met de lichtintensiteit nog wel goed zit, zijn de cijfers, letters en overige indicaties al op een afstand vanaf drie meter eigenlijk niet meer voldoende goed afleesbaar. Gelukkig hebben de drukknoppen dan weer wel een precies drukpunt en net als bij de PM6006 versterker is ook hier een opvallend hoogwaardige hoofdtelefoonuitgang met in dit geval zelfs drie verschillende versterkingsstanden aanwezig. Naast de zeven drukknoppen en één draairegelaar voor het volumeniveau aan de voorzijde, oogt de achterzijde bijna verbluffend overzichtelijk en eigenlijk best leeg. Zelfs daarna duurt het nog even voordat het pas echt tot mij doordrong: deze CD6006 is eindelijk weer eens een echte, pure cd-speler is en durft daar op trotse wijze voor uit te komen! Heel goed Marantz.
Voor dagelijks gebruik is er overigens wel een kleine concessie aan dit (terechte) purisme gedaan. Want op de voorzijde van het apparaat is namelijk nog een USB aansluiting te vinden voor mensen die met een iPhone of iPad de daarop opgeslagen muziek middels de CD6006 willen afspelen. Als DAC staat daar dezelfde mooie en veelzijdige 192 kHz 24-bit Cirrus Logic CS4398 converter voor klaar, terwijl de achterzijde naast een enkel paar analoge cinch uitgangen, nog met een optische en coaxiale digitale uitgang is uitgerust. De grote, degelijke en zeer uitgebreide systeemafstandsbediening wordt identiek bij zowel de versterker als cd-speler geleverd en is er duidelijk één van het betere soort. Zo is de indeling duidelijk en logisch, zijn de knoppen groot en wordt er van verschillende kleuren gebruik gemaakt. Prima!
Techniek
Hoewel ik het bij Marantz bijna als standaard ben gaan ervaren, is de CD6006 toch enkel maar een cd-speler en is sacd dit keer niet aanwezig. Uiteraard vind ik dit jammer. Vooral omdat sacd bij dit merk als één van de weinigen altijd een duidelijke klankmatige meerwaarde heeft gehad. Maar de reden is natuurlijk volkomen duidelijk en volgt hetzelfde heldere pad als de PM6006 versterker. Om maximale geluidskwaliteit binnen een bepaalde prijsklasse te bereiken, moet je nu eenmaal altijd ergens concessies doen. Marantz heeft gekozen om dan maar liever cd weergave top te doen, dan een sacd loopwerk te monteren en op alle overige onderdelen te moeten bezuinigen. Dit met een mindere totaalkwaliteit tot gevolg.
In plaats van de standaard in deze prijsklasse veel toegepaste IC’s, is ook de CD6006 weer uitgerust met de zelfontwikkelde HDAM circuitkaarten. Deze elementen werken exact hetzelfde als op-amps, maar hebben een veel betere stijgtijd en een lager ruisniveau dan deze veel gebruikte standaardonderdelen. Hierdoor wordt de weergave volgens Marantz niet alleen veel dynamischer en natuurgetrouwer, maar ontstaat er ook meer nuance en detail in de weergave. Door de jaren heen heeft het merk verschillende types HDAM’s ontwikkeld met als doel de kwaliteit te verbeteren en te voldoen aan de speciale vereisten binnen bepaalde productcategorieën zoals in dit geval cd-spelers en versterkers. De CD6006 speelt naast het fysieke medium cd, ook MP3, WMA, WAV en AAC vanaf elk apparaat verbonden via de aan de voorzijde geplaatste USB ingang af. Daarbij gebruikmakend van dezelfde Cirrus Logic 4398 DAC zoals die ook in de PM6006 versterker te vinden is, een mooie ringkern/EI transformator en extra verstevigingen van het chassis.
Luisteren
Zoals ik door het grote gemak en grandeur van de PM6006 versterker op het verkeerde been werd gezet qua werkelijk vermogen, weet de CD6006 cd-speler eigenlijk hetzelfde beeld op te roepen. Want meteen vanaf het eerste moment is de weergave zo stabiel, vloeiend, fijn oplossend en 3D ruimtelijk, als ik in deze prijsklasse tot op heden nog niet heb waargenomen! Sterker nog, het Marantz duo slaat niet eens een slecht figuur na maanden gebruik te hebben gemaakt van zeer veel duurdere Accuphase, T+A en Luxman componenten. Nee, ik ga niet zeggen dat deze twee prijsgunstige componenten op hetzelfde niveau spelen, want dat zou ook wel heel bizar zijn. Maar ze komen wel beduidend verder dan slechts een suggestie. Want ook de PM6006 en CD6006 gaan de techniek mooi uit de weg, laten veel muzikale informatie door, zijn tonaal uitstekend in balans en bezitten een weergave die bij laag of hoger volume nagenoeg niet veranderd. Een formidabel knappe prestatie die bij mij diep respect afdwingt. Het is ook gewoon enorm leuk om nu voor een beperkt budget eindelijk eens niet de typerende prijsklasse beperkingen in het geluid terug te horen.
Het is dus niet klein, geknepen, bedeesd, dun, grijs, schel, synthetisch, maar juist precies het omgekeerde. De klank is soepel, kleurrijk maar zeker niet te, ruimtelijk maar niet vaag, bezit zelfs een mooie slagkracht en drive in het laag. Terwijl de laagcontrole mooi in verhouding staat met de zeer evenwichtige tonale balans. Warm vind ik het geluid niet, maar het heeft wel een lichte aanstekelijke gloed en vulling die luisteren tot een waar feest maakt en tot lange luistersessies uitnodigt. Bijgaand zo’n leuke ‘achtbaanvlucht’ waarin ik helemaal onderduik in een reeks aan mooie opnamen en bezielende muziek tegelijkertijd. Ik noem maar even de volgende schitterende albums: Mees Dierdorp - Wild Window, Gare du Nord - In search of Excellounge, Fourplay - Yes, Please!, Richard Bona - Scenes of my life, Eiji Oue en Minnesota Orchestra - diverse werken Stravinsky, Kevin Eubanks en Stanley Jordan - Duets en Yerba Buena Bounce - The hot club of San Francisco. Dit is slechts één van de vele lange sessies waarbij ik een keur aan gevarieerde muziek heb gedraaid (letterlijk) en eigenlijk vooral naar de muziek heb geluisterd zonder mij om tekortkomingen te bekommeren.
Minpunten of storende beperkingen neem ik dit keer in het geheel niet waar en alleen als ik met veel duurdere componenten vergelijk, hoor ik meteen dat die in bijna alles nog (veel) verder gaan. Vooral in aspecten als gemak, zeggingskracht, oplossend vermogen, dynamische contrasten en een nog groter 3D panorama. Maar waarom zou u zelf dit soort dingen willen gaan vergelijken als je bij normaal luisteren eigenlijk niets mist? Een grotere aanbeveling kan ik eigenlijk niet geven - bijna uniek in deze prijsklasse.
Conclusie
Wat een prachtige producten en wat een formidabele prestatie heeft het Marantz ontwerpteam weer afgeleverd. Vooraf zag ik best wel wat op tegen een test met producten uit een (voor mij) lagere prijsklasse. Vooral omdat ik dan meestal met een hele berg (gehoormatige) tekortkomingen wordt geconfronteerd. Maar bij deze PM6006 en CD6006 is dat zo kunstig verstopt dat zelfs een doorgewinterde high-ender als ik, er nog met plezier naar kan luisteren.
Absoluut gezien zijn de twee apparaten natuurlijk best licht en zeer hanteerbaar, is de constructie niet zo solide als de duurdere componenten en dat merk je aan eigenlijk alles. Maar het werkt verder wel allemaal probleemloos, waarbij alle bedieningsorganen ook nog eens mooi subtiel regelen en precies werkend aanvoelen! Het mooie van alles is dat ik met name in de klank de minste compromissen waarneem en alles dat typische opgeruimde gevoel oproept wat ik meestal vooral bij (dure) high-end componenten terug hoor. Bij dit 6006 duo is alleen van alles minder, maar dan wel helemaal perfect terug verschaalt. Dus zelfs iemand die veel kwaliteit gewend is, zal zonder ergernis en zelfs met veel plezier naar dit Marantz tweetal kunnen luisteren. Voor mij één van de toppers uit 2016! Een diepe buiging.