Review: Cyrus Audio Phono Signature/PSX-R2

Mijn eigen historie met Cyrus Audio gaat terug tot begin jaren ‘90 toen ik een tweedehands Cyrus One kocht. In de jaren daarvoor was vrijwel mijn hele audio systeem in de verkoop gegaan en moest ik met weinig middelen van voren af aan beginnen. De One bleek een gouden greep en heeft de nodige jaren staan spelen. Zelfs aan Cyrus luidsprekers, de betere versie van een Mission, al behoren die al heel lang niet meer tot het leveringspakket. Des te leuker om een merk waar ik 25 jaar geleden van kon genieten weer eens in huis te hebben. Importeur Stage Acoustics leverde een Signature phono versterker af met een PSX voeding om langdurig aan de tand te voelen. Producten uit de top range van Cyrus - en dat is in alles terug te zien en te horen.

De Phono Signature is een bijzonder product waarvan ik geen gelijke zou weten. Het begint aan de achterzijde waar maar liefst vier ingangen voor platenspelers aanwezig zijn. Allemaal geschikt te maken voor een keur aan MM of MC elementen. Per ingang is er een aardpunt voorzien. Uitgangen zijn zowel single ended (RCA) als gebalanceerd beschikbaar (XLR). Vervolgens zijn er de aansluitingen voor 230 Volt en de PSX voeding, tenslotte nog een in/uit bus voor integratie van andere Cyrus producten. Een simpele schakelaar zorgt voor een ground lift (aarde wel/niet aan het chassis).

De voorzijde toont naast de aan/stand-by schakelaar nog zeven druktoetsen waarmee achtereenvolgens ingesteld kunnen worden: ingang, rumble filter, MM of MC element, versterking, weerstand, capaciteit en als laatste “store”. Een ronde regelaar/drukknop laat u de opties instellen voor de keuzes die per ingang met een druktoets te maken zijn. Zo is er de versterkingsfactor die 40, 50, 60 of 70 dB kan zijn, de ingangsweerstand die op 11Ω, 16Ω, 33Ω, 47Ω, 100Ω, 150Ω, 333Ω, 500Ω, 1kΩ of 47kΩ instelbaar is en de ingangscapaciteit van 220pF, 1nF, 2nF of 3nF. Alle ingestelde waarden zijn te zien op de (uitschakelbare) display. Eenmaal de optimale waarde voor een ingang gekozen dan kan die worden opgeslagen in het geheugen van de Cyrus Phono Signature. Heel slim is de kleine VU meter in het display, zodat u snel ziet wat de beste versterkingsfactor voor een element is.

Alle instellingen kunnen ook gemaakt worden met de afstandsbediening zodat u vanaf de luisterpositie kunt beoordelen wat de optimale afsluitimpedantie of capaciteit is. Nog mooier gaat dat uiteraard met een scoop en een testplaat, maar die moet je wel in huis hebben. Voor MM elementen is de afsluitimpedantie standaard 47kΩ, capaciteit 220pF en gain 40dB. Met de specificaties die Cyrus verder opgeeft zal ik u niet vermoeien, maar uiteraard zijn de signaal/ruisverhouding, de vervorming, de RIAA correctie enzovoort voorbeeldig (op papier, niet nagemeten).

Extra voeding

Vier phono ingangen, wie heeft dat ooit nodig? Dat zal u mogelijk verbazen, maar drie stuks zijn al snel te benoemen. Een arm/speler met een hoogwaardig stereo-element voor uw topplaten, een arm/speler met een robuust budget element voor het beoordelen van uw tweedehands aankopen van mogelijk discutabele kwaliteit en een derde arm/speler voor mono opnames met een mono element. De vierde ingang is dan een reserve. En de extra voeding, wat heeft die voor nut? Cyrus heeft al jaren extra voedingen in het programma. De Cyrus Two was daar zelfs al mee leverbaar. Normaliter doet de interne voeding van de Phono Signature al het werk. De versterkers voeden, de display verlichten en de schakellogica zijn werk laten doen. Een intelligente PSX-R2 voeding neemt een deel van de taken over, hij voedt de versterkerprinten en de interne voeding wordt in dat geval alleen nog gebruikt voor alle delen van de Phono Signature waar geen audiosignaal doorheen gaat. Of dat hoorbaar is en hoeveel winst er te behalen is leest u verderop. De prijzen zijn 1.795 euro voor de Phono Signature, 995 euro voor de PSX-R2 upgrade voeding en de prijs bij gezamenlijke aanschaf is 2.690 euro.

Opstelling

Om de recensie te kunnen maken is mijn referentie set aangesloten, bestaande uit een Transrotor Super Seven platenspeler op een Gingko platform, met daarop gemonteerd een SME 5009 arm waarin een Transfiguration Axia low output MC element zit. Met een zilveren SME/VdH kabel ga ik naar de Cyrus. Helaas heb ik verloopstekkers moeten gebruiken omdat mijn MC element normaliter gebalanceerd is aangesloten en dat is ook het enige dat de Phono Signature ontbeert, een XLR ingang, ingang nummer vier zou dat kunnen zijn in een volgende versie. Gekozen is voor de RCA uitgang van de Cyrus waaraan een Crystal Cable Ultra gekoppeld is. De versterker is een combinatie van een Audia Flight Strumento No.1 en een Pass Labs X250.5, met daartussen een XLR interlink van Yter. Mijn PMC fact.12 luidsprekers zijn aangesloten met Crystal Cable Speak Reference. De eindversterker haalt zijn stroom en spanning rechtstreeks uit een speciale groep voor audio, de rest van het systeem maakt gebruik van een PS Audio P5 regenerator. De Cyrus vervangt tijdelijk een ECC81/83 buizen phono versterker van H.A.T., waarin Lundahl step-up trafo’s worden toegepast en het element wordt afgesloten op 100Ω. Op de Cyrus phono is een gain gekozen van 60 dB, een afsluitimpedantie van 100Ω met een capaciteit van 220pF, alles op het gehoor vastgesteld als de ideale waarden voor de het Axia element in mijn systeem. Het Warp (= rumble) filter was niet nodig omdat mijn platen mooi vlak zijn en het platenspeler loopwerk het woord rumble niet in het woordenboek heeft staan.

Luisteren

Na langdurig inspelen en genieten van analoge schijven is het tijd om op te schrijven wat de Cyrus Phono Signature neerzet in de luisterruimte. Daarvoor leg ik de nieuwste STS Digital productie op de speler, waar muziek op staat van een muzikanten echtpaar dat luistert naar de naam Carolin No. Muziek die oorspronkelijk is opgenomen voor cd en door Fritz de With door de mangel is gehaald. Bewerkt tot een prachtig album vol met eigen geschreven teksten en gecomponeerde muziek door Carolin No. Zowel Carolin als Andreas van Carolin No zingen en bespelen samen de meeste, veelal akoestische instrumenten.

Wat gedurende de gehele recensie periode is opgevallen, en nu weer, is het rijke en vloeiende karakter van de Phono Signature. Waardoor juist de akoestische instrumenten geheel tot hun recht kunnen komen. Een getokkelde gitaar op de openingstrack brengt die heerlijke illusie van het aanwezig zijn bij de opname, terwijl diezelfde gitaar begeleid is door onder meer een ongebruikelijk instrument als een ukelele. Carolin blijkt te beschikken over een heerlijke stem die volop mag bloeien, vrijstaande van haar achtergrond waarin een cello klaaglijk kan klinken. Ook Andreas is gezegend met een goede stem die goed past bij die van Carolin. Het resultaat is een plaat met voortkabbelende singer/songwriter nummers waar de Cyrus heel goed weg mee weet. Een echte aanrader voor de late uurtjes deze “November Songs”.

Een meer door de wol geverfde artieste als Stacey Kent kan voor het opnemen van “The Changing Lights” over een betere studio beschikken en dat is duidelijk hoorbaar. Haar stem is bovendien veel meer geschoold en de Phono Signature laat die nuances heel goed horen. Ik durf het haast niet te schrijven, maar de Cyrus heeft veel van het karakter van een met buizen uitgeruste phono versterker in huis. Het intenste plezier van luisteren naar vinyl blijft prachtig bewaard, de kleine details die alles opvrolijken, de stevige en gedetailleerde laagweergave, alles past in het plaatje. Is een transistor phono versterker weleens te nuchter, te zakelijk en te technisch, de Engelse ontwerpers hebben hun best gedaan niet naar die kant te neigen, zonder daarbij op snelheid en details in te hoeven leveren. Na het spelen van de eerste twee nummers van de lp gaat de diamant terug in de inloopgroef om te beluisteren wat de PSX-R2 kan toevoegen aan het geheel.

Pagina 2: conclusie

Volkomen gerechtvaardigd

Welnu, de PSX-R2 brengt gelijk al meer ruimte in een gegroeid stereobeeld. Piano heeft meer kast om de snaren en de stem van Kent wint aan expressie. Een stap dichter naar de werkelijkheid is daarmee gezet. Slagwerk dat daarnet nog wat naar achteren werd gedrukt is veel duidelijker aanwezig. De lage tonen waren al strak, maar geven nu een extra definitie. Meest opvallend is de dynamiek die de PSX-R2 toevoegt aan het slagwerk en vooral ook aan de saxofoon waarop de echtgenoot van Kent staat te blazen. Met een dB meter in de hand en een testtoon kan ik controleren of de versterking is toegenomen met de PSX-R2 en of ik daarmee bij de neus word genomen. Het blijkt niet zo te zijn. Dat maakt het moeilijk om de Phono Signature verder te beluisteren zonder de extra voeding, ik beschouw de combinatie als een soort van “must have together” en de in combinatie meerprijs van 895 euro voor de PSX-R2 is volkomen gerechtvaardigd.

Gek toch dat een 300VA trafo ten opzichte van de veel kleinere trafo in de Phono Signature zoveel kan doen, terwijl 300VA voor een phono versterker voeding op papier waanzin lijkt. Het bewijs is er weer, je luistert bij een topklasse versterker meer naar de voeding dan naar de schakeling van het versterker gedeelte zelf. Voorbeelden daarvan te over van Naim, Octave, ModWright en add-on leveranciers. Ik ga het experiment omgekeerd aan met “Dark Side Of The Moon” van Pink Floyd, in een originele persing uit 1973 door Bovema. On The Run en Time lijken mij uitermate geschikt in dit verband. Idioot is dat ik de omroepstem op On The Run beter dan ooit kan verstaan en ik toch weer kleine dingen waarneem die ik niet kende. Dynamisch ben ik getrakteerd op een paar flinke tikken in het aan slijtage onderhevige vinyl. Op On The Run valt ook weer direct het kleinere stereobeeld op zonder de PSX-R2 aangesloten te hebben. Een meer doorsnede beeld ontstaat en de impact is kleiner geworden. Als de klokken spelen aan de intro van Time klinken die een tikketje scheller dan daarnet, maar dat is niet het grootste verschil, dat ligt in de hartslag die met de aangesloten extra voeding veel beter hoorbaar is en veel dieper lijkt te gaan in het frequentiebereik. Nog steeds is de Phono Signature alleen een heel fraai product, maar wie het verschil heeft gehoord zal graag de upgrade ook aanschaffen. Nu of later als er meer gespaard is.

Geweldig fijn

Ik heb een paar favorieten die ik altijd draai als referentiepunt. Toch maar met de PSX-R2 weer aangesloten voor een optimaal resultaat. Juliette Gréco bijt het spits af met “Et Ses Grandes Chanssons”. Hier beluister ik voor het eerst een beperking, Juliette zou wat lieflijker en meer Frans mogen worden. De sfeer die met heel goede buizen phono versterkers haalbaar is komt te weinig naar voren. Daarentegen win ik wel in details, zegt mijn herinnering die op dit punt best accuraat is. De stem staat mooi los en speakers verdwijnen zoals gebruikelijk geheel uit beeld. Waar de transistor ook wint is in de lage tonen, waar een getokkelde bas ruim wint aan definitie. “Misty” van het Tsuyoshi Yamamoto Trio is mijn dynamiek-testplaat bij uitstek. Heel blij en opgewonden kan ik raken van de pianoklank, de bas en het zacht ruisende slagwerk. Dynamisch gezien behoort de Cyrus zeker tot de betere phono’s, maar zelfs met een actieve PSX blijft een buisje in dat opzicht vaak de betere en snellere variant omdat die met hoge spanningen werken. Laat ik dat aspect even buiten beschouwing, dan is de Cyrus geweldig fijn om naar te luisteren. Misschien overall gezien nog wel iets fijner dan de buis, zelfs.

Conclusie

Met de klanken van The Weavers in Carnegie Hall in de oren, een live opname uit 1963, raak ik uitgepraat over de Cyrus Phono Signature en de optionele PSX-R2 voedingsuitbreiding. Een uiterst veelzijdige phonotrap met alle mogelijkheden die de ware vinyladept en -verzamelaar zeker op waarde zal weten te schatten. Laat u niet weerhouden door de vier ingangen als u er maar één verwacht te gebruiken, die ene ingang is dan al zo mooi hij het de kosten van het geheel rechtvaardigt. Bedienen is heel simpel door de vele toetsen die de Cyrus aan de voorzijde heeft of via de afstandsbediening, al moet u op die laatste wel weten welke toets voor welke functie bedoeld is. Werking is op alle fronten perfect, stil en klikvrij. Het fysieke formaat van de Cyrus is kenmerkend voor het merk, afwijkend van de 43 cm norm, maar zet u de Phono en de PSX naast elkaar… Juist ja, weer een reden om ze samen aan te schaffen. Het was een groot genoegen om kennis te maken met deze Cyrus Audio Signature producten die voor mij die naam met ere mogen dragen.