JMlab Micro Utopia, een stapje dichter naar een utopie?

Een utopie is volgens het woordenboek een onbereikbaar ideaal. Dat waren de gedachten toen ik de naam voor het eerst hoorde. En een gevaarlijke naam voor een product, want heeft de fabrikant het onbereikbare toch bereikt of blijft het ook voor hem onbereikbaar. Het raadsel lost zich nog niet op, doch middels deze recensie wordt het duidelijker in hoeverre de utopie is benaderd.

Onderdeel van de test dit keer is de JMlab Micro Utopia, de kleinste telg uit het geslacht. De gehele reeks bestaat uit een Grande, een Utopia, een Mezzo, een Mini, een Center, een Sub II, een Side en een Mini Utopia 1W. Kortom een gehele reeks waarmee u uw huis kunt omtoveren tot een thuistheater waarin het aangenaam vertoeven is. Maar wij kozen bewust voor een kleine telg in een normale opstelling voor muziekweergave over twee kanalen.

Opbouw

De Micro is met zijn relatief bescheiden afmetingen een ware mini monitor. De buitenmaten zijn 43x26,5x41,5 centimeter (HxBxD) en de bijbehorende stand is 52 centimeter hoog. Het gewicht van dit kleintje is een respectabele 20 kg per stuk. En om dat 3-hoog te sjouwen is niet echt een pretje. De afwerking is in zwarte pianolak (het schijnt dezelfde lak te zijn die Porsche voor de auto`s gebruikt) en de zijkanten zijn afgewerkt in een luxe houtsoort bekend onder de naam Anigre. Verder wordt het uiterlijk gesierd door een houten front van massief tauari. Dat front moet worden verwijderd als u gaat spelen, want het is geen frame met doek, maar massief hout. De functie? Bescherming tegen kinderhandjes? Of uitstraling van luxe? De beide houtsoorten zijn mij niet bekend buiten de productie van JMlab.

Binnen in de kast zitten de motoren die het waar moeten maken. De tweeter is een doorontwikkelde inverted dome met een tioxide coating op een titanium drager. De magneet is gevormd uit neodynium en Telar 57. De voorzijde van de tweeter is geheel vlak gemaakt met het front en het enige uitstekende deel is een phase plug, die het impedantie verloop vlakker maakt. De tweeter, die ik heb zien maken, is een waar kunststukje en zou een plaatsje op de schoorsteenmantel verdienen als hij niet nodig was voor het geluid. De tweeter is gemonteerd in een houten deel, dat als het ware is gemonteerd in de basreflex gleuf/poort. Op die wijze vormt JMlab een tweetal smalle gleuven boven en onder de tweeter, die samen de reflexpoort vormen. Het is dus een basreflex.

De woofer is voorzien van de speciale conus bekend onder de naam W-type. De W mag u lezen als een dubbele V, waarbij de V in dat geval staat voor Verre (=glas). De conus wordt gevormd door zeer dunne vliezen van glasvezel, via een polymerisatie proces versmolten met een schuimstof. Het resultaat is een zeer lichte conus, die volgens opgave 20-maal stijver is dan een materiaal als kevlar en toch nog lichter. Uiteraard komt dat a. de snelheid van de weergave ten goede en b. treedt er minder vervorming op door opbreken. De conus heeft een doorsnede van 6,5 inch en lijkt maar klein in de kast. Een 4 inch magneet omvat de 1,5 inch doorsnede spreekspoel. Dat de speaker klein lijkt in de kast komt door de zeer dikke wanden waardoor hij wordt omgeven. Er is vrijwel alles aan gedaan om de kast akoestisch dood te maken en resonanties te voorkomen. Vandaar het gewicht.

Het wisselfilter wordt zonder printplaat bedraad met eerste klas spoelen en condensatoren. Hier wordt niets aan het toeval overgelaten. De bekabeling is van eigen merk (maar maken ze vast niet zelf) en heeft een oppervlakte van 8 mm2. De aansluiting geschiedt met de mooiste klemmen die WBT in het programma heeft en die middels een uitgekiende klem de banaanstekers in hun grip houden. Tot slot enige fabrieksgegevens, een nominale impedantie van 8 Ohm. Een minimale impedantie van 4,8 Ohm. Wisselfrequentie 2,5 kHz, maximaal vermogen 100 Watt en een bereik van 50 Hz tot 25 kHz binnen +/- 3dB. Het -6 dB punt wordt bereikt bij 42 Hz.

JMlab Micro Utopia, een stapje dichter naar een utopie?

De opstelling in de huiskamer

Mijn huiskamer is van normale Hollandse afmetingen en is ruim 8 meter lang. Het brede deel is 4,5 meter en het smalle deel 3,5 meter. Tussen het brede en het smalle deel is een toog, welke vroeger benut werd voor schuifdeuren. Alsof het het eerste optreden van een stel kinderen betrof, werden de Micro`s opgesteld onder de toog. De vloer is bekleed met vaste vloerbedekking van de betere soort, hetgeen een ideale demping veroorzaakt. Soms ben ik zo blij dat ik op een flat woon waar plavuizen, laminaat en parket verboden zijn. Ik moet niet aan denken aan de badkamerecho die ik in veel moderne woningen tegenkom. De wanden en de rest van het meubilair zijn doorsnee als het gaat om gebruikte materialen en aankleding.

De speakers zijn opgesteld op 60 centimeter hoge voeten. Helaas waren de bijpassende Utopia stands tijdelijk niet beschikbaar. Om de lak niet te beschadigen zijn uit voorzorg rubber dopjes geplaatst tussen de speaker en de stand. Niet optimaal, JMlab werkt daar zelf met spikes om e.e.a. beter met de ondergrond te koppelen. De installatie bestond dit maal uit de gebruikelijke spullen, de eindversterkers die de speakers moeten aansturen zijn de trouwe Monarchy Audio SM-70`s in bridged mode (goed voor 2 x 70 Watt). En passant kreeg ik nog kort een Lavardin IS versterker beschikbaar, maar daarover later. De kabels die gebruikt zijn waren van Supra 4 x 4 mm2, aan beide zijden de plussen en de minnen met elkaar verbonden, en wat verderop in de test Ocos kabels. Voor cd speler en andere bronnen verwijs ik u graag naar het aanhangsel van dit artikel.

Bij een kennis hebben de Micro Utopia`s nog een paar dagen staan spelen als vervanger van Martin Logan SL-3, daarbij aangesloten op een Goldmund cd speler en een Goldmund geïntegreerde versterker. Ik ken deze set niet goed genoeg om een gefundeerd eigen oordeel te kunnen geven over de prestaties van de Micro`s, maar verderop komt u het commentaar van de Goldmund eigenaar nog tegen. Kabels daar van MIT en een Kemp netfilter en Kemp netsnoeren.

Maestro, muziek!

Welk ander doel dienen luidsprekers dan de laatste schakel te vormen in de audioketen. Hoe mooi ook van uiterlijk en hoe doordacht ook van bouw, het moet lekker klinken. Dat heeft even geduurd, de speakers kwamen gloednieuw uit de doos en inspelen was een absolute noodzaak. Bij vrijwel elke speaker met een rubber rand is dat steeds maar weer nodig. Het materiaal heeft de tijd nodig om soepel te worden, waarna pas een echte prestatie kan worden verwacht. Oordeel dus nooit te snel met nieuwe luidsprekers, maar wacht geduldig af. Dit is niet te verwarren met het zogenaamde inspelen wat sommige fabrikanten claimen, daar laat men u zachtjes wennen aan een afwijking. Dan spelen uw oren in en niet uw apparatuur. Maar laten we het positief houden, want die indruk bleef toen de Micro`s uiteindelijk weer verdwenen.

Weet u wat zo heerlijk is met een zeer gedetailleerde speaker, je kunt zo prima de rest van de componenten beoordelen. Ik had nogal wat D/A converters staan en die mochten hun eigenschappen eens lekker laten horen via de Micro`s. Daarvoor is onder meer gebruik gemaakt van een cd van Holly Cole met als titel "Girl Talk". Het nummer My Foolish Heart laat een stijlvolle zangers horen, die fraai in de ruimte staat en het geheel is uitermate transparant. Ook haar cd Temptations met de gruwelijke bas geeft geen problemen. En wat overblijft aan missers is voor het grootste deel toe te schijven aan de huiskamer en niet aan de speakers. De diverse Dac`s geven middels deze weergevers met gemak hun ware aard weer in ruimtelijkheid, detaillering en nuances.

Het altijd moeilijke gebied van vrouwenstemmen lijkt geschapen voor JMlab. Met geen enkele cd van Eva Cassidy, Kari Bremnes, Patricia Barber of noemt u ze maar op, wordt duidelijk op welk punt de units het van elkaar overnemen. Het blijft een zeer egaal klankbeeld zonder hapering of resonantie. De hoogweergave is een kunststuk op zich. De spreiding is veel groter dan van vorige versies Focal tweeters (er staan er hier altijd wel een paar in de kamer in mijn eigen luidsprekers) en het beeld reikt ver buiten de speakers. De tweeters zijn zijdezacht, doch snel en spits, en zeer zeer transparant. Hier komt ook het commentaar van mijn kennis om de hoek, hij vond de Micro`s uiteindelijk transparanter dan zijn eigen elektrostaten. Sterker nog, had hij niet een octaaf of twee in het laag gemist, dan waren de Micro`s een grote kanshebber om de Martin Logan`s te gaan vervangen. Nu gaat hij op zoek naar een grotere Utopia of iets gelijkwaardigs om wat dieper af te zakken op de toonladders.

Klassiek vormt een plaatje. Het door mij bewonderde en geliefde barok vormt zich in de lucht. Vrij van de speakers en het schept een mooi holografisch beeld. De klavecimbel die veel wordt gebruikt in de barok en de viool hebben nooit last van scherpte. Geen rafeltje klinkt door, wel de muziek en de muziekbeleving is heerlijk. Groot orkestwerk en opera hebben nooit mijn voorkeur, maar ter wille van de test hoor ik ook dat maar even aan. Hmmm niet mijn smaak en daardoor moeilijk om iets zinnigs te zeggen. Dan maar snel terug naar de pop en de jazz. Binnen de jazz spreken kleine combo`s mij het meeste aan. En met een goede opname is het dan heerlijk om te genieten van het zachte ruisen van bekkens. Het is echt een kunststuk wat deze tweeters doen. De laag/midden units passen daar zo mooi bij, ook die zijn snel, minimale kleuring en strooien rijkelijk met de aangeboden muziekdetails.

JMlab Micro Utopia, een stapje dichter naar een utopie?

Was ik al zeer te spreken over de Micro`s, ze zijn nog wat lekkerder te maken. De immer aanwezige subwoofer is ingeregeld op de Micro`s en dat voegt een paar octaven toe in de diepte. Met pop en jazz en uiteraard als wij een film kijken met gebruikmaking van de audio set, zijn de zwaardere klappen soms welkom. Laag hoort te grommen en zich over de vloer te verspreiden. Dat haal je niet uit zo`n kleine kast, daar is extra voor nodig. Bovendien heeft mijn kamer een paar nare eigenschappen in het laag waardoor luidsprekers snel de neiging tot bonken krijgen. Dat is met de JMlab`s oplosbaar door de poorten wat op te vullen met schuimplastic of door met de subwoofer aan de slag te gaan.

Maar het kan ook nog anders. Want u heeft de Lavardin IS versterker nog niet gehoord op een JMlab Micro Utopia. Ik heb het ding een avond in huis gehad, dus val mij niet aan op een definitief oordeel, maar ik heb ruim twee uur met open mond zitten luisteren. Ik heb zelden kans gezien om zoveel favoriete cd`s in sneltreinvaart de revue te laten passeren. Niks niet sub woofer nodig. Niks niet schuimplastic. Gewoon recht-toe-recht-aan met een Ocos kabel aansluiten en je weet niet wat je overkomt. Snel, vol detail, volkomen natuurlijk, fantastische stage, af in een woord. Of ik nou een toevalstreffer heb met de zo samengestelde set of dat het altijd zo gaat, ik weet het niet, maar dit was een hemels samenzijn van twee Franse merken. De test van de Lavardin houdt u tegoed van Philip van Deijk. Kijken of hij dat terug kan vinden op andere speakers in een andere opstelling.

Tot slot

De prijs van de Micro Utopia is Fl. 9916,- (4500,- Euro) per paar en de bijbehorende stands (aanbevolen!) verwisselen voor Fl. 1212,- (550,- Euro) van eigenaar. Dat is een totaal bedrag wat voor velen wellicht een utopie blijft. Je vraagt je ook als recensent steeds weer af, geeft het gebodene voldoende waar voor zijn geld. Nu ik ben niet de persoon om u een mening op te dringen, maar als ik af ga of mijn ervaringen, denk ik dat JMlab u geen poot uitdraait. Integendeel, u ontvangt thuis een paar speakers die met gemak mee draaien met de groten der aarde op dit gebied. Rijk aan detail, een lage vervorming, levendig, geen tot nauwelijks resonanties of kleuring en een zeer eerlijk beeld van wat wordt aangeboden vanuit de elektronica. Stel ze zorgvuldig op, geef ze een bijbehorende top keten als frontend en u geniet van muziek.

In het verleden waren veel Franse speakers nogal eens "luidruchtig". Een geprononceerd middengebied geeft een levendige indruk, maar kan op den duur gaan storen. JMlab was ook zo`n merk, maar onder invloed van een groeiende export, die vraagt om een minder nadrukkelijke aanwezigheid, is ook Jacques Mahul het wat "rustiger" aan gaan doen. Dat merk je goed als ik mijn eigen JMlab`s naast de Micro Utopia zet. De Utopia is evenwichtiger en laat je langer luisteren. Genieten zo u wilt. Zullen we dan maar denken dat die aanpassing voor een verenigd Europa is gedaan? Of bent u er net als ik van overtuigd dat via moeizame research, creatief denken en een dynamisch team er een evolutie plaatsvindt die ons als consument steeds betere producten gaat bieden. En dat die geld kosten, ach een koopje dat niet bevalt ergert u lang, een kostbaarder aankoop die jaren plezier geeft, laat u op den duur de aankoopprijs vergeten en dan blijft het genieten. Ik zou maar eens gaan luisteren naar een utopie die aardig wordt benaderd.