Review: Denon RCD-M41 en SC-M41

Het Japanse Denon heeft onlangs een alles-in-één systeem uitgebracht genaamd RCD-M41. In de compacte behuizing van de RCD-M41 zijn een cd-speler, versterker, radio en DA-converter verwerkt. Denon heeft ook een bijpassend setje tweeweg monitorluidsprekers uitgebracht genaamd SC-M41, maar er is geen sprake van koppelverkoop. Er kan alvast worden verklapt dat de apparaten een positieve indruk hebben achtergelaten.

Denon RCD-M41: algemeen

Het nieuwe systeem is gebaseerd op de D-M40DAB, maar dat alles-in-één systeem is volgens de Denon wel volledig herzien: uiterlijk, functionaliteit en audiocircuit hebben de nodige wijzigingen ondergaan. Dankzij integratie van bluetooth kan het nieuwe model nu ook zonder kabels met smartphones, tablets en computers worden verbonden. Het bluetooth-circuit is ontworpen met een aan/uit-keuzeschakelaar, zodat er gemakkelijk draadloos kan worden verbonden. Als bluetooth niet wordt gebruikt en uit is geschakeld, verhoogt dat de prestaties van andere bronnen, zoals cd, FM-radio of digitaal aangeleverde signalen, stelt Denon.

De RCD-M41 is overigens leverbaar in twee uitvoeringen: een uitvoering zonder en een uitvoering met DAB (genaamd RCD-M41DAB). De importeur heeft ons de versie zonder DAB gezonden. De versie met DAB is enkele tientjes duurder.

Denon: RCD-M41: behuizing, aansluitingen en functies 

De behuizing (zwart of zilver) is 21 centimeter breed, 11,5 centimeter hoog en 30,9 centimeter diep. Wie het kastje optilt, zal verrast zijn door het gewicht, ook als is het maar vier kilogram. Naar het kastje kijkende verwacht je minder. Na het verwijderen van de kap toont zich de verklaring voor het relatief hoge gewicht: de behuizing zit propvol. De beschikbare ruimte is vrijwel volledig benut.

De hoeveelheid aansluitingen lijkt beperkt, maar dit valt in de praktijk wel mee. Een tuner hoeft niet te worden aangesloten. Dit zit er al in. Een cd-speler hoeft niet de worden aangesloten. Die zit er al in. Hetzelfde geldt voor een losse DA-converter. Eén analoge cinch-ingang is niet veel, maar de kans is groot dat deze aansluiting helemaal niet zal worden gebruikt.

Verder heeft de RCD-M41 twee optische digitale ingangen. Dit is handig voor het aansluiten van een tv en daarnaast een streamer à la Sonos Connect, Bluesound Node of Heos Link. De RCD-M41 heeft immers wel bluetooth maar geen streamer aan boord. De digitale ingangen accepteren signaal tot 24-bit/192 kHz. Dit is prima voor een apparaat dat voor circa 310 à 350 euro van eigenaar wisselt.

De toevoeging van bluetooth is een welkome toevoeging in vergelijking met het vorige model. Verbinding maken met een Android-tablet bleek in de praktijk zeer eenvoudig te zijn.

De RCD-M41 is geen potentaat, maar dat is niet vreemd gezien formaat, gewicht en doelgroep. Het maximale uitgangsvermogen is 2 x 30 Watt aan 6 Ohm bij 1 kHz. Dat is in beginsel voldoende voor een studeerkamer, slaapkamer, tienerkamer of niet al te grote woonkamer.

De gebruiker heeft de beschikking over één setje stevige luidsprekeraansluitingen die blank draad of bananenstekkers accepteren. De luidsprekerimpedantie dient tussen de 6 en 16 Ohm te liggen. Het aansluiten van luidsprekers van 4 Ohm lijkt dus niet verstandig. Voorts is ook een (mono) subwoofer-uitgang aanwezig en een 3,5 millimeter hoofdtelefoonaansluiting op de voorkant.

Een FM-draadantenne en een infrarood afstandbediening met passende batterijen horen bij het standaard leveringspakket. Natuurlijk ook een netsnoer.

Tijd om de luidsprekers uit te pakken en te bekijken.

Beschrijving Denon SC-M41

Denon SC-M41: bijpassende luidsprekers voor de RCD-M41

Tegelijk met de RCD-M41 heeft Denon een tweeweg monitorluidspreker genaamd SC-M41 uitgebracht, verkrijgbaar in zwarte of kersenhouten uitvoering. De kasten zijn ook weer prettig zwaar te noemen: 4,2 kilogram per stuk. De frontjes zijn afneembaar. De tweeter heeft een soft dome van 25 millimeter. De woofer heeft een diameter van 120 millimeter. Het frequentiebereik ligt volgens Denon tussen de 45 Hz en 40 kHz. De impedantie is zes Ohm. Voor circa 120 euro gaat een paartje SC-M41’s over de toonbank.

Denon heeft het de koper makkelijk willen maken door luidsprekerkabels mee te leveren. Deze zijn snel weer terug in de doos gestopt omdat ze te kort waren voor de testopstelling (slechts een meter of twee), niet omdat ze inferieur zouden zijn (de puntjes waren overigens netjes afgesoldeerd). Dit soort meegeleverde kabels kunnen worden weggezet als “slechte dropveters” maar de koper van een apparaat in deze prijsklasse zal doorgaans geen grote bedragen aan kabels willen uitgeven. In de testopstelling heeft dan ook een setje merkloze maar relatief dikke koperen luidsprekerkabels voor de verbinding tussen de RCD-M41 en de SC-M41’s gezorgd.

Aan de achterkant van de SC-M41’s bevindt zich een basspoort. Denon levert schuimpluggen meer die de koper desgewenst in de basspoort kan duwen om de lage tonen wat te dempen in geval de luidsprekers bijvoorbeeld relatief dicht tegen een muur aangezet zouden worden.

Denon SC-M41: plaatsing en ontkoppeling vragen wat aandacht

Omdat in of nabij de testruimte geen luidsprekerstands aanwezig waren, zijn de SC-M41’s op een setje houten krukjes van Ikea geplaatst. Vervolgens moest wel even wat aandacht aan ontkoppeling tussen luidsprekers en ondergrond c.q. krukjes worden besteed. Dit lag overigens niet zo zeer aan de krukjes als meer aan het meegeleverde ontkoppelmateriaal.

Denon levert voor iedere luidspreker vier flinterdunne zelfklevende plakkertjes van kurk mee die de koper op de onderkant moet plakken, maar dat bleek niet voldoende. Een paar keukendoekjes van Action tussen de luidsprekers en de krukjes gaf voldoende ontkoppeling. Natuurlijk staat dat niet heel fraai maar wat doet dat ertoe in een testopstelling? De koper van een setje luidsprekers van circa 120 euro zal vermoedelijk geen (dure) stands kopen. In veel gevallen zullen de luidsprekers op een buffetkast o.i.d. worden geplaatst of op een boekenplank. Of op hetzelfde meubel waar de tv op staat. In alle gevallen zal de koper even aandacht moeten besteden aan ontkoppeling, ook als hij de luidsprekers op dure stands zou zetten. In een permanente opstelling dient natuurlijk iets anders te worden gekozen dan keukendoekjes (want ja, dat oogt echt beter).

Denon had voor iets dikker c.q. beter ontkoppelmateriaal moeten zorgen. Het gebrek aan ontkoppeling was zo ongeveer het enige minpunt dat opviel tijdens de review-periode.

In de testopstelling stonden de luidsprekers circa vier meter uit elkaar en  de afstand naar de luisteraar was ook circa vier meter. De afstand naar de achterliggende muur was voldoende om de schuimpluggen voor de basspoorten niet te hoeven gebruiken. Genoeg gepraat en tijd voor muziek.

Denon RCD-M41: functies en bediening

Gebruik en bediening van de Denon RCD-M41 en SC-M41’s

De RCD-M41 is verbonden met de SC-M41’s en met het lichtnet en is ingeschakeld. Het display is dimbaar en uitschakelbaar en goed te lezen, mits de afstand niet te groot is. Op meer dan vier meter afstand laat de leesbaarheid, ook in de felste stand, wat te wensen over, zeker als er ook een beetje licht op valt.

De meegeleverde afstandbediening is eigenlijk onmisbaar. Een groot aantal functies, zoals het programmeren van een cd, kan alleen met de afstandbediening worden uitgevoerd.

De cd-spelers van Denon zijn van oudsher voorzien van hele prettige firmware als het gaat om bediening en programmeerbaarheid. De wachtrij van bijvoorbeeld de DCD-920 en de DCD-1550 AR en al hun generatiegenoten kunnen tijdens het afspelen van een cd volledig worden gemanipuleerd, zonder dat het spelende nummer wordt onderbroken. De firmware van de RDC-M41 is in die zin wat kaler uitgevoerd. Als de cd speelt, kunnen geen nummers aan de rij worden toegevoegd of uit de rij worden verwijderd. De gebruiker zal op “stop” moeten drukken om vervolgens een wachtrij te kunnen maken, die vervolgens al spelende niet meer kan worden gewijzigd.

Luisteren naar de Denon RCD-M41 en SC-M41's: randvoorwaarden en setup

Alvorens de eerste muziek wordt geladen, dient nog een kleine kanttekening gemaakt te worden. Muziekapparatuur dient een doel en het doel is muziek luisteren. Dat lijkt een open deur, maar waar het om gaat is dat muziek luisteren iets anders is dan luisteren naar een opname en dat is weer iets anders dan het luisteren naar een apparaat.

Voor een review dient natuurlijk primair geluisterd te worden naar een apparaat, maar dat dient dan bij voorkeur te geschieden met muziek en opnames die goed bekend zijn bij de reviewer. Het is daarbij minder van belang of de opname van audiofiele kwaliteit is, wat dat ook moge betekenen. Alle testmuziek was afkomstig van cd of van een NAS met daarop een rijke sortering aan bitperfect van cd geripte WAV-bestanden met dezelfde resolutie als van de originele cd’s (dat is dus 16-bit / 44,1 kHz, 1.411 kbps). De enige uitzondering was muziek die vanaf een Android-tablet via bluetooth naar de RCD-M41 werd gezonden. Straks meer over bluetooth. We beginnen met het laden van cd’s.

Luisteren naar de Denon RCD-M41 en SC-M41

Denon RCD-M41 en SC-M41's: luisteren naar cd's

Megadeth mag de aftrap geven met de nieuwste en uitstekend opgenomen cd “Dystopia” en dan het instrumentale nummer “Conquer or Die”. Vanuit de stilte komt een akoestische gitaar op. Dave Mustaine’s vingers glijden hoorbaar over de snaren. Nuances zijn goed waarneembaar. Er is nauwelijks sprake van een sweetspot en als luisteraar hoef je dus niet precies in het midden te zitten. Halverwege het nummer barst het los. Drums en basgitaar komen erbij en Mustaine schakelt over naar een elektrische gitaar. Het klinkt boven verwachting goed. De muziek klinkt ruimtelijk (stereo) en komt los van de luidsprekers. Er wordt een verrassende hoeveelheid laag de kamer in geslingerd, meer dan op basis van het formaat en de prijs van de SC-M41’s was verwacht. Het laagste laag laat in volume wat te wensen over maar dat niet is verrassend voor luidsprekers van dit formaat. Liever minder laag dan geforceerd laag, want dat ontaardt meestal in wolligheid of bonkerigheid.

De opnamekwaliteit van de cd’s van Porcupine Tree en het solowerk van diens zanger Steven Wilson is een schoolvoorbeeld dat opnametechnici als maatstaf zouden moeten gebruiken. Het album “In Absentia” van Porcupine Tree wordt geladen en Wilson’s stem staat los van de band in de ruime. Bij hele drukke passages heeft het geluidsbeeld de neiging om dicht te lopen, maar de algemene indruk is positief te noemen.

Is er dan niets op aan te merken? Jazeker wel. Bij “The Devil Put Dinosaurs Here” van Alice In Chains valt op dat in drukke passages de bekkens en high-hat soms wat worden weggedrukt door het midden en laag. Het mid-laag is hier en daar in een lichte mate aangezet. Andere (lees: veel duurdere!) apparaten doen dit beter. Heel storend is het niet en de Denon-set speelt op een hoger niveau dan prijs en formaat van tevoren deden vermoeden.

Denon RCD-M41 en SC-M41's: luisteren naar de DA-converter

De RCD-M41 wordt optisch verbonden met een Sonos Connect Ultimo (dat is een Connect met onder andere een Tentlabs-klok aan boord). De muziek die eerst vanaf cd werd geluisterd is nu afkomstig van een NAS. De resolutie is hetzelfde. Na enige tijd luisteren en wisselen van muziek kan de conclusie getrokken worden dat er geen waarneembaar verschil is tussen de muziek van cd en de muziek vanaf de NAS. De geluidskwaliteit wordt louter bepaald door de DA-converter in de RCD-M41, ongeacht waar het signaal vandaan komt. Andere factoren spelen kennelijk geen significante rol.

Allerlei soorten muziek passeren te revue. Gemiddeld genomen klinkt het goed, maar hier en daar sneeuwen kleine nuances een beetje onder. Het nummer “Dalai Lama” van Rammstein’s album “Reise, reise” heeft goed gedetailleerde bekkens in de opname verwerkt, maar die missen wat verfijning. De regen en het onweer die in het nummer “10.000 Days” van het gelijknamige album van Tool zijn verwerkt, zijn niet heel goed gedefinieerd. De regen sist een beetje. De albums van “A Perfect Circle” vragen het uiterste en ontkomen niet aan zo nu en dan dichtlopen of het verdrukken van hoge tonen door laag en mid-laag. “Amazing Flight” van Ayreon’s album “Into The Electric Castle” is een opname met heel veel diepte en de luisteraar wordt letterlijk meegenomen op een wonderbaarlijke ruimtevlucht, maar ook deze opname laat de beperkingen van de set naar voren komen. Het klinkt niet verkeerd, maar het is wat minder ruimtelijk dan gewend. Is dat vreemd of storend? Nee, niet voor een set met een totaalprijs van minder dan 500 euro.

We schakelen even over naar wat subtieler werk om met name de definitie van het hoog tegen een minder drukke achtergrond nog wat nader te onderzoeken. Paolo Conte’s “Gli Impermeabili” heeft subtiele belletjes in de opname verwerkt. De belletjes zijn aanwezig en herkenbaar maar missen definitie en sprankeling. Ook de belletjes in “Sectarian” van Steven Wilson’s album “Grace For Drowning” missen de verfijnde sprankeling die op een duurdere set wel hoorbaar is.

Ook klassieke muziek passeert de revue en dan met name verschillende uitvoeringen van verschillende symfonieën van Beethoven, Dvorak en Tchaikovsky. De eerdere waarnemingen worden bevestigd. Het klinkt gemiddeld genomen prima voor een set met deze prijs en het gaat alleen mis bij hele volle en drukke passages. Als het orkest fortissimo speelt, krijgen hoge tonen het zwaar en neigt het geluidsbeeld naar dichtlopen.

Het gebruik van de meegeleverde schuimpluggen maakt geen waarneembaar verschil in de weergave van laag en mid-laag. De schuimpluggen maken alleen enig verschil als de luidsprekers heel dicht tegen een muur aan zouden staan, maar in de testopstelling staan ze ver genoeg van de muur af om ze weg te laten.

Hoewel het dus niet perfect klinkt, presteert de Denon-set uitstekend als het prijsniveau in aanmerking wordt genomen.

Denon RCD-M41 en SC-M41's: bluetooth en radio

Het opzetten van een bluetooth-verbinding tussen een Android-tablet en de RCD-M41 was met ongeveer tien seconden voor elkaar. Een kind kan de was doen, herstel, een kind kan een bluetooth-verbinding maken. NB: op de tablet staan geen WAV-bestanden want die kan de tablet niet afspelen. Noodgedwongen is dan ook geluisterd naar WMA-bestanden, maar dat zullen de meeste zo niet alle tablet-gebruikers doen.

De RCD-M41 ondersteunt bluetooth versie 4.0, bluetooth-profielen A2DP en AVRCP en de codecs AAC en SBC, helaas geen aptX. Theoretisch zal muziek afkomstig van Apple-apparaten dus beter klinken dan van Android-apparaten, maar dit is niet in de praktijk getest.

Over de stabiliteit van de bluetooth-verbinding valt niets te klagen. Geen gestotter of gehik. De geluidskwaliteit doet wel een zekere stap terug in vergelijking met cd of een optisch verbonden Sonos Connect Ultimo die ongecomprimeerde WAV-bestanden aanlevert. Dit ligt mogelijk aan het bluetooth-protocol (compressie) maar vermoedelijk ook aan de beperkte resolutie van WMA-bestanden (ook compressie). Bij wat minder goede opnames valt dit niet op, maar bij betere opnames valt dit wel degelijk op. Muziek luisteren via een tablet of smartphone is vooral makkelijk, maar de gebruiker zal dan ook een iets lagere geluidskwaliteit moeten accepteren. Het is natuurlijk de vraag of de koper van een apparaat in deze prijsklasse en/of de gemiddelde tablet/smartphone-bezitter dat als een probleem ervaart. Waarschijnlijk niet. Bluetooth is een slimme toevoeging van Denon en gebruik is niet verplicht.

Over de radio van de RCD-M41 is niets bijzonders op te merken. Het werkt prima. De klank is helder, maar haalt het niet bij cd of digitale bronnen. Dat ligt aan het concept radio, niet aan de RCD-M41.

Denon SC-M41: luisteren met een andere versterker

De set klink als geheel goed, ondanks de geconstateerde tekortkomingen in drukke passages en de niet-perfecte definitie van hoge tonen. Hoe zouden de componenten afzonderlijk presteren?

Omdat in de testomgeving alleen luidsprekers van vier Ohm beschikbaar waren en omdat de RCD-M41 ten minste zes Ohm wil zien, is de RCD-M41 niet beluisterd met andere luidsprekers. Er was echter wel een oude maar prima klinkende receiver van NAD voorhanden van het type 7600. De SC-M41’s zijn met de NAD 7600 verbonden met luidsprekerkabels van Van den Hul. Als bron functioneert een DA-converter van Wadia, type 321, die muziek krijgt gevoerd van de Sonos Connect Ultimo.

Vervolgens is grotendeels de eerder gekozen muziek beluisterd, naast uiteraard ook de nodige andere albums. Laten we maar meteen naar de conclusie springen: met een betere versterker presteren de SC-M41’s significant beter dan met de RCD-M41. Dichtlopen van het geluidsbeeld gebeurt minder vaak en het hoog is beter gedefinieerd en wordt minder snel verdrukt door mid-laag en laag. Het mid-laag dat eerst in een lichte mate was aangezet, is nu vrijwel niet meer aangezet. Met een duurdere versterker klinkt het allemaal wat strakker. De SC-M41’s zijn een grote verrassing voor slechts 120 euro.

Concurrenten en conclusie

Tijd om alle aantekeningen op een rijtje te zetten en een conclusie te formuleren.

Denon RCD-M41 en SC-M41: de concurrenten

Sommige van Denon’s concurrenten hebben vergelijkbare apparaten in hun assortiment die wèl zijn voorzien van streaming-functies. Pioneer heeft bijvoorbeeld het vergelijkbaar geprijsde alles-in-één systeem genaamd X-HM760D dat wel allerlei streaming-functies aan boord heeft, maar dit systeem is voorzien van een klasse D-versterker van 50 Watt per kanaal. Klasse D-versterkers klinken niet persé beter of slechter, maar anders. Het uitgangsvermogen is wel hoger dan van de Denon-set.

Ook de CS-N765 van Onkyo is vergelijkbaar geprijsd en heeft streaming-functies aan boord. Bluetooth is echter optioneel en de versterker van de CS-N765 levert minder vermogen dan de Denon RCD-M41: 22 Watt aan vier Ohm vs. 30 Watt aan zes Ohm en dat is een vrij groot verschil.

Ook de MCR-N470D van Yamaha heeft streaming-functies aan boord, maar ook de Yamaha heeft een zwakkere versterker aan boord dan de Denon-set. De MCR-N470D kan 22 Watt aan zes Ohm leveren en dat is ongeveer 25 procent minder dan de Denon-set.

De prioriteit en smaak van de gebruiker zal de doorslag moeten geven.

Denon RCD-M41 en SC-M41: conclusie

De algemene indruk die de Denon-set heeft achtergelaten is zonder voorbehoud positief te noemen. Stereobeeld en klank zijn prima voor een set in deze prijsklasse. De plaatsing en ontkoppeling van de luidsprekers vragen wat aandacht en Denon had voor wat beter ontkoppelmateriaal dan de meegeleverde flinterdunne kurkjes moeten zorgen, maar dit is relatief eenvoudig op te lossen. De set is een absolute verrijking van een studeerkamer, slaapkamer of tienerkamer en de toevoeging van bluetooth zal door veel gebruikers worden gewaardeerd.

De Denon-set zou ook prima kunnen functioneren voor het weergeven van muziekuitvoeringen of concertregistraties op de televisie. De weergave van muziek is ruimtelijker en veel breder dan de weergave van muziek door een willekeurige soundbar. De geluidskwaliteit van de Denon-set wint het ook van veel multi-room luidsprekers en bluetooth luidsprekers, ook van de duurdere modellen. Echter, de Denon-set heeft wel bluetooth maar geen streaming-functies aan boord en dat kan als een gemis worden gezien. Om de Denon-set af te maken, zou de gebruiker een streamer moeten toevoegen.

Wie een beperkt budget heeft en een makkelijk en goed klinkend allround systeem wil hebben, moet de Denon-set maar eens van dichtbij gaan bekijken en beluisteren.