Review: Acoustic Energy AE1 Active

De eerste luidspreker die het Britse bedrijf Acoustic Energy ooit op de markt zette kreeg de naam AE1. Het was midden jaren ’80 één van de eerste merken die het aandurfde een metalen conus te gebruiken en dat maakte de AE1 snel qua weergave en zorgde ervoor dat het een luidspreker werd die zowel in de studio als in de huiskamer een zekere cultstatus kreeg. Nog steeds is er een AE1 verkrijgbaar, sinds dit jaar in een actieve vorm en die moet de legende voortzetten.

Dit is de AE1 Active

Je kunt je afvragen of het wijs is om een luidspreker die sinds 1987 in productie is en in de loop der tijden behoorlijk werd veranderd nog steeds hetzelfde type nummer te geven. Toevoegingen als Mk. I, II, III, SE, Classic en Signature gaven het onderscheid aan, nu staat voor mij de Active. Een hoogglans afgewerkte 18mm MDF-kast, naar keuze in zwart, wit of kersenfineer, met afrondingen die hem kleiner doen lijken dan hij is (300 x 185 x 250mm HxBxD).

Achter het zwarte frontdoek is er nog altijd een midden/laag weergever met een metalen conus bestaande uit aluminium met een keramische coating. Deze 125mm unit kan een behoorlijke geluidsdruk leveren in combinatie met de 27mm tweeter die een aluminium dome heeft, goed verstopt achter beschermend gaas. De tweeter zit naar achter geplaatst in een frame dat zorgt voor een verbeterde afstraling, zodat plaatsing van de luidspreker zowel rechtuit als ingedraaid mag zijn. In overeenstemming met het studiogebruik, waar luidsprekers als deze een plekje vinden op de mastering console, zijn ze geschikt om op een plank of een meubel te zetten, maar aanbevolen wordt een luidspreker stand van de juiste hoogt.

De reflexpoorten van de oer AE1 op de voorkant zijn vervangen door een sleufvormige reflexpoort aan de achterzijde, al dat is ruimtebesparend en fraai opgelost, het maakt plaatsing dicht bij de achtermuur wel lastiger. Het grootste deel van de achterkant wordt ingenomen door een aluminium plaat waarop de versterkers zijn bevestigd, de regelaars zitten en de ingangen. Tenslotte heet deze AE1 niet voor niets “Active”. Gebruikt zijn twee 50Watt klasse A/B versterkers per kast die elk een unit aansturen. Het scheidingsfilter is vervangen door een 4e orde Linkwitz-Riley actief filter voor de versterkers, zodat elke versterker optimaal aangepast is aan de tweeter of woofer. Ideaal, want passieve filters zorgen voor een boel fase problemen en door het gebruik van spoelen vermindert de grip op bas/midden units waarmee de start/stop reactie van de woofer negatief wordt beïnvloed. Filtering vindt plaats rond 3.5kHz.

Door de units actief aan te sturen is een frequentiebereik gerealiseerd dat loopt van 40Hz tot 28kHz, weliswaar binnen ruime marges van +/-6dB. Met 1Volt aan de ingang is een geluidsdruk te halen van 104dB, bijna de grens van de continue belastbaarheid, korte pieken kunnen 115dB halen. Zowel de lage tonen als de hoge tonen zijn met +2dB en -2dB aan te passen aan de ruimte. Dat gaat niet traploos, het is gelijk -2, 0 of +2dB. Op elke speaker zit een volumeregelaar, bruikbaar als de bron die niet heeft, handiger is het om een bron te gebruiken waarmee het volume regelbaar is en in dat geval kunnen de volumeregelingen op de AE1 vol open of worden aangepast aan de uitgangsspanning van de bron.

De actieve AE1 heeft geen DAC aan boord, geen Bluetooth of WiFi, de versterkers werken volledig analoog als eindversterkers met een RCA en een XLR ingang. RCA kabels worden meegeleverd, net als netsnoeren. Wie op de bron een XLR uitgang heeft kan die het beste benutten, zeker als de kabels lang gaan worden. De ingangen mogen nooit tegelijk worden aangesloten en lussen ook niet door van speaker naar speaker zoals je soms ziet bij actieve systemen. Niet geheel oninteressant is de prijs voor de AE1 Active die voor de zwarte of witte variant zit op 595 euro per stuk en voor hoogglans gelakt kersen fineer op 695 euro per stuk.

AE1 Active - opstelling

Met een actieve luidspreker kun je heel gemakkelijk uit de voeten. Het enige dat je nodig hebt is een bron met een analoge uitgang, zoals een voorversterker of een DAC met volumeregeling. Zelfs een streamer als de Bluesound Node 2 of een AURALiC is perfect te gebruiken. Zelf gebruik ik een Bluesound Node 2 als streamer en zet daarachter een Metrum Acoustics Adagio DAC met volumeregeling. Een AudioQuest Carbon digitale kabel van de Node naar de DAC en een paar VdH D-102 MK III Hybrid XLR interlinks zijn nodig, naast de netsnoeren voor de bronnen en uiteraard naar de luidsprekers. Ik plaatste de speakers op open frame stands van Custom Design, netjes een meter van de achterwand en 80cm van de zijwanden. Indraaien bleek niet nodig, met dank aan wat Acoustic Energy de “WDT waveguide” noemt rond de dome van de tweeter.

Acoustic Energy AE1 Active - pagina 2

Omdat de AE1 Active nieuw uit de doos kwam is er een inspeelperiode aan het luisteren vooraf gegaan. Tijdens dat inspelen bleek al dat de AE1 Active een behoorlijke portie laag kan leveren, soms teveel in de luisterruimte (die daar akoestisch de schuld aan heeft). Een oplossing was het laag verminderen met -2dB, helaas verander je dan de klank van de speaker als je hem niet dichter bij de muur gaat zetten. Om CD’s waar teveel lage tonen energie in is gestopt toch lekker te laten spelen sloot ik de reflexpoorten wel eens af met schuimrubber. Een probaat middel dat altijd werkt en waarmee de AE1 Active in kleinere ruimtes goed bruikbaar is.

Daar zit wel een gevaar in, mogelijk is de reflexpoort  er tevens voor ventilatie van de versterkers! Na meer dan een week is het tijd om de speakers echt te gaan beluisteren en wek ik de eerste FLAC file tot leven. Dat is geworden: “Hey now” van London Grammar, muziek waar de AE1 Active van lijkt te smullen, diep laag, grote stemmen, slagwerk en elektronisch geweld. Neergezet in een behoorlijk grote soundstage die mooi los komt van de systemen. Behalve van de zwevende stemmen is er weinig diepte te horen, het explosieve karakter van de speakers maakt dat goed en het resultaat ligt ver boven de prijs die AE vraagt.

Era gaat met “The mass” net zo lekker en dat heeft wel diepte in het geluid. Een track als “Don’t you forget” maakt indruk omdat de muziek door de ruimte zweeft, helemaal overeind blijft als ik het volume verder en verder opdraai. Helder en snel zijn kernwoorden, met slagkracht en goede stemmen. Hetzelfde gaat op voor Dead Can Dance met “The ubiquitous mr. Lovegrove” van “Into the labyrinth”. Stem staat als een huis, laag is strak in de hand gehouden en alle slagwerkinstrumenten zijn in laagjes aanwezig, waarbij ook in de hoogte het stereobeeld wordt benut. Het geheel klinkt een tikje ruw en heel kleine details blijven achterwege ten opzicht van wat mogelijk is, ik hoef slechts een blik op de prijslijst te werpen om de oorzaak daarvan te vinden.’Nothing comes for free’.

Wat de AE1 Active neerzet voor het geld is een wonder en ik weet zeker dat het actieve gebruik daarin de grootste succesfactor is. Niets is beter dan een unit aansturen met een eigen versterker, zonder passief filter, alleen een kort stukje draad.

AE1 Active - Nantes

Van een andere orde is de Franse zangeres Barbara die in eigen land een icoon werd en dat na haar overlijden bleef. Veel artiesten zingen haar nummers, ik grijp naar een opname van haarzelf met de titel “Nantes” waarin haar rollende stem alle aandacht heeft. Het klinkt bij vlagen scherp en overmatig helder, zodat ik mij afvraag waar dat in zit. Dus pak ik van Angelina Wismes hetzelfde nummer in een veel nieuwere uitvoering. Weg is de scherpte en een piano komt veel duidelijker naar voren. Wismes boekt veel succes met haar theater toer in Frankrijk waar zij steeds werk van Barbara brengt. Haar beluisterend op de AE1 Active brengt het verlangen naar boven om ergens in Frankrijk een concert mee te gaan maken.

Om met dergelijke muziek een mannenstem te beoordelen komt “Nantes” een laatste maal voorbij, alleen nu uitgevoerd door Patrick Bruel. Heel mooi is tijdens het intro niet alleen de hamer tegen de snaar van de piano te horen, maar ook het geluid van het klavier als hoge noten met kracht worden aangeslagen. Jammer is dat op de Bruel CD het laag veel te veel is aangezet. Dat werkt verstorend op de AE1 Active en vraagt om veel grotere luidsprekers in een grotere ruimte. Waar het om gaat, om de stem, is weinig aan te merken, wat meer gevoel zou nog kunnen want een brok krijg ik niet in de keel. Bewonderenswaardig is wel de verstaanbaarheid die zelfs met de aangezette lage tonen blijft bestaan. De AE1 Active is geslaagd voor het examen Franse chansons wat mij betreft.

AE1 Active - Van Frankrijk naar Ierland

The Chieftaines hebben in 1999 een prachtig album afgeleverd met veel gastartiesten waaronder Bonnie Raitt, The Corrs en Diana Krall. Van “Tears of stone” draai ik graag muziek en vanaf de eerste noten van “Never give all the heart” blijft het mooi tot aan “Danny boy” met Diana Krall. Het ritmische “I know my love” met The Corrs spat werkelijk van de conus, een beetje te helder zoals vaak gebruikelijk is in diverse studio’s, wel heerlijk transparant en snel waarbij het ritme volledig wordt vastgehouden. Van die scherpte blijft een stuk minder over als Joni Mitchell gaat zingen in een andere track.

Breed neergezet met een solo stem die ver voor de band en de achtergrond komt te staan. Bovendien, de tweeter is met 2dB te remmen als het u te gek gaat worden. De tonale balans komt er toch beter uit als ik de proppen uit de reflexsleuven verwijder. Mitchell krijgt wat meer kleur zonder te verliezen aan duidelijkheid en ook andere details in de muziek blijven bestaan. Van Ierland naar Engeland is geen grote reis en bij aankomst staat Allan Taylor klaar om zijn album “All is one” uit 2013 uit te voeren.

Zijn zware stem heeft vaak de neiging te verzanden in gebrabbel op kleine luidsprekers die een bult vertonen ergens tussen de 100 en 200Hz, waarmee de indruk gewekt wordt dat ze laag kunnen weergeven. De AE1 Active heeft er geen last van en Taylor zingt zijn “Endless highway” uitermate verstaanbaar. Met een tingelende begeleiding en af en toe een dameskoor. Is er dan niets te vinden waar de AE1 Active daadwerkelijk over struikelt?

Acoustic Energy AE1 Active - pagina 3

De reis gaat naar Scandinavië voor muziek van het Hoff Ensemble dat “Blåguten” speelt in de hoge resolutie van 24/192 op een sampler download van 2L The Nordic Sound. In een vullend stereobeeld waar trompet doorheen geweven is in een haast mystieke zetting. Mooi is het duistere laag van bas en drums dat de rest van de instrumenten draagt. Trompet wordt trouwens nergens te veel van koper, het blijft goed in de hand gehouden tot aan het einde. Net zo hoog is de resolutie van “Living”, een werk voor solo piano van Jan Gunnar Hoff. De piano kan mooier, buiten kijft, maar dan praten we over een andere prijsklasse waar én passieve speakers én (eind)versterker samen een rol spelen.

Wat belangrijk is, is dat de piano niet klein gaat klinken maar echt body blijft houden en dat kan de AE1 Active wel aan. Ook de heldere noten laten het niet afweten en zelfs nu het instrument niet volkomen natuurgetrouw klinkt zou ik met deze opstelling prima kunnen leven. Door in het noorden te blijven is de overstap naar klassiek gemakkelijk met de TrondheimSolistene die een vioolconcert uitvoeren van Mozart. Nu ga ik merken waar de beperking ligt en dat is met dit soort muziek. Violen zijn best aan de scherpe kant en subtiliteit gaat verloren in het geheel. De truc is de tweeter met 2dB af te zwakken en dan komt de harmonie terug. Dat is pas een slimme toonregeling, geen enkele invloed op de weergave an sich, alleen de intensiteit van de hoge tonen neemt toe of af. Hoe gemakkelijk was deze kleine ingreep die deze klassieke muziek en die van andere orkesten veel aangenamer maakt.

AE1 Active - koopje

In de veronderstelling dat de Acoustic Energy 1 Active een veelvoud moet opbrengen van de daadwerkelijke prijs bleef ik enigszins verbijsterd achter toen ik de prijs bij de importeur opzocht en hem belde om het te bevestigen. Voor een totaalbedrag van net geen € 1.200,- euro krijgt u moderne monitor speakers met uitstekende units. Als dat alles zou zijn is er nog niet veel bijzonders, dat doen meer merken, maar bij AE krijgt er u vier mono eindversterkers bij die de luidspreker opeens geschikt maken om rechtstreeks aan te sluiten op een losse DAC of een streamer met ingebouwde volumeregeling en zo de kosten van een (voor)versterker besparen. Ik positioneer de AE1 Active zelf meer voor popmuziek dan voor klassiek.

De dynamische eigenschappen komen dan tot hun recht, de impact van slaginstrumenten en de speaker rockt. Bij klassiek mis ik de zacht vloeiende subtiliteit die mij kan laten wegdromen. Toegegeven, je kunt voor dit bedrag niet de hemel in huis halen en de AE1 Active biedt al zo veel. Wie een kleine thuisstudio heeft en gebaat is bij actieve monitoren doet een heel goede koop met de AE1 Active. Je kunt er hard mee spelen en near field is geen probleem. Dat is niet de enige plaats waar ze uit de verf komen, voor normaal gebruik in de huiskamer hoeft u evenmin terug te deinzen. De Acoustic Energy 1 Active is gewoon een koopje in het drukbezette luidsprekerlandschap van Nederland en verdient ruimschoots de aandacht.

Prijs

Acoustic Energy AE1 Active in wit of zwart: 595 euro per stuk.
In hoogglans kersenfineer: 695 euro per stuk.