Review: Audio Research REF 6 en REF 150 met Sonus Faber Serafino Tradition

Net zoals iedere muziekliefhebber hebben ook recensenten zo hun eigen pakket aan muzikale voorkeuren en producten en merken die een bepaalde favorietenrol bezitten. Maar alsof het lot er mee speelt komt het vaak genoeg voor dat we juist net dit soort producten maar mondjesmaat of zelfs helemaal niet in huis krijgen...

Gelukkig loopt het dit keer anders en word ik door een onverwachte verschuiving op het distributievlak door de nieuwe importeur Savor Audio ineens wel in staat gesteld om een ruime hoeveelheid tijd met zelfs een compleet trio van deze favorieten door te brengen: een Audio Research voor- en eindversterker en een paar Sonus Faber Serafino Tradition-luidsprekers. Daarbij wil ik u alvast bij voorbaat verklappen dat deze gebeurtenis mijn nachtrust met een behoorlijk aantal uren per nacht heeft weten te verkorten en ik zelfs uiteindelijk nieuwe muzikale werelden heb kunnen betreden!

De twee buizenproducten van deze test zijn afkomstig van niemand minder dan het legendarische audiomerk Audio Research. Een fabrikant die met de start in 1970 door William Z. Johnson, het audiolandschap van vele muziekliefhebbers voor altijd blijvend heeft veranderd. Een groot verschil met veel andere merken is dat Audio Research al vanaf het eerste moment audioproducten wilde maken waarbij vooral het muziekplezier voorop moest blijven staan. Transistoren werden en worden door deze onderneming tot op de dag van vandaag muzikaal nog steeds als inferieur aan goede buizenontwerpen gezien en wie eens aandachtig naar goed(!) ingespeelde producten van deze fabrikant luistert, begrijpt ook al heel snel waarom.

In 2008 is het merk toegevoegd aan de indrukwekkende portfolio van de Italiaanse Fine Sounds Group. Een op topkwaliteit gefocuste investeringsmaatschappij waar naast Audio Research ook andere zeer illustere merken als McIntosh, Sonus faber, Wadia Digital en de wat minder bekende namen als Sumiko en Pryma (hoofdtelefoons van Sonus faber) zijn ondergebracht. In de dagelijkse praktijk blijkt zo’n overname in staat te zijn om zelfs bekende topondernemingen in slechts korte tijd totaal te ruïneren. Maar gelukkig heeft in geval van de Fine Sounds Group (vandaag de dag tot McIntosh Group omgedoopt) tot op heden het tegendeel plaatsgevonden. Vooral door de veel grotere kapitaalkracht is de ontwikkeling van al deze merken in een ware stroomversnelling terechtgekomen. Een fenomeen wat naast een snellere productvernieuwing en kortere productie levenscyclus, eigenlijk vooral aan de buitenkant het sterkst zichtbaar is.

Audio Research REF 6 

Het mooiste voorbeeld van dit nieuwe actuele denken is ongetwijfeld gerealiseerd in de nieuwe volledig gebalanceerd opgebouwde Audio Research REF 6 voorversterker. Een in zwart en zilver verkrijgbaar referentiemodel dat alleen nog de REF 10 als absoluut topmodel boven zich moet dulden en uit al zijn poriën topkwaliteit ademt. Wanneer deze nu al legendarische voorversterker eenmaal voor mij staat, zijn er drie dingen die mij meteen opvallen. Om te beginnen zijn dat de bovenmatig forse afmetingen van 48 cm breed, 19,8(!) cm hoog en 41,9 cm diep. Dat gepaard gaande aan een gewicht van 17 kilo is dit dus geen willekeurige voorversterker die je zo maar even gemakkelijk ergens kwijt kunt. Een gegeven wat nog eens wordt versterkt doordat de acht aanwezige voor- (6H30P) en voedingsbuizen (6550WE en 6H30P), best de nodige warmte aan de bovenzijde van het apparaat laten ontstijgen.

Een tweede aspect wat mij opvalt is dat hoewel het aantal bedieningsorganen en de plaatsing op het front precies hetzelfde zijn als bij voorganger REF 5 SE, deze nieuwe REF 6 toch veel geraffineerder en moderner oogt. Iets wat zich later ook laat gelden bij de bediening. Zo zijn de zes drukknoppen veel groter uitgevallen en nu voorzien van een precies drukpunt, terwijl de twee eveneens veel grotere draaiknoppen nu ook echt als draairegelaars zijn uitgevoerd en niet zoals bij de REF 5 (SE) en voorgangers, alleen maar een kwartslag naar links of rechts gedraaid konden worden om het volume of bron te regelen.

Naast een anders ingedeelde in drie stappen dimbare groenkleurige FLD display met grote numerieke uitlezing, zijn ook het aluminium front en de twee handgrepen onder handen genomen en vooral veel subtieler en meer verfijnd uitgevallen. Eindresultaat is een voorkomen dat zowel de eigenschappen van een stoere en robuuste Amerikaan, als de verfijning en sierlijkheid van een strak Italiaans maatpak binnen één en hetzelfde ontwerp combineert. Ook de twee veel dikkere en fraaier gestileerde aluminium uitgevoerde zijpanelen en het nog verder verstevigde chassis, hebben duidelijk geprofiteerd van deze nieuwe benadering. Niet alleen een lust voor het oog maar ook bedoeld om parasitaire trillingen beter af te voeren.

Een mooi visueel aspect is dat mijn testexemplaar naast de standaard aanwezige ondoorzichtige acryl bodemplaat, ook is voorzien van een transparant acryl bovenpaneel. Niet alleen leuk om het volle en overzichtelijk binnenwerk met de acht opgloeiende buizen te (laten) bewonderen, maar het acryl draagt volgens de ontwerpers ook bij aan een betere afvoer van elektrische en mechanische energie dan bijvoorbeeld een conventioneel metalen of aluminium exemplaar dat zou doen.

Ten opzichte van de REF 5SE is naast een gedeeltelijk andere componentkeuze, een ander circuitontwerp en het toevoegen van twee extra voorbuisjes, vooral de voeding nog eens extra aangepakt en uitgebreid. Maatregelen die er gezamenlijk toe hebben geleid dat zowel de afmetingen als het gewicht aanmerkelijk zijn toegenomen en er feitelijk van een compleet ander ontwerp sprake is. Wanneer ik uiteindelijk bij de achterzijde arriveer is meteen zichtbaar waar de naam Reference al sinds decennia zo trots voor staat. Want zelden zie ik vandaag de dag namelijk nog zo’n groot aantal analoge in- en uitgangen. Een aansluitveld wat bovendien ook nog eens perfect en overzichtelijk over de grote achterzijde is verdeeld. Daarbij is letterlijk iedere in- en uitgang zowel gebalanceerd als ongebalanceerd uitgevoerd.

Last but not least wordt deze zeer complete voorversterker met zijn 103 stappen volumeregeling, zelf te benoemen ingangen en functies als mono, balans, fase 180 graden omdraaien, mute en heel nuttig het aantal gebruiksuren van de buizen, ook vergezeld van een goed in de hand liggende uit een massief blok aluminium gefreesde afstandsbediening. Hoewel alle functies hiermee volledig op afstand kunnen worden bediend en het geheel probleemloos vanuit iedere hoek werkt, vind ik het wel weer jammer dat er wederom voor van die weke gummi toetsen is gekozen en niet voor hardere toetsen met een precies drukpunt.

Audio Research REF 150 SE

Binnen de huidige lijn van zes eindversterkers bevind de REF 150 SE zich precies in de middenmoot van het gamma. Doordat bij dit model als één van de weinige Audio Research eindversterkers de uitgangsvermogen VU meters ontbreken, kan het daardoor ook meteen als visueel meest rustige worden gezien. Toch is deze potente push-pull stereo buizeneindversterker met zijn door zijn twee 6H30 stuurbuisjes en vier KT150 eindbuizen per kanaal gegenereerde 2 x 150 Watt aan 8 Ohm vermogen, zeker geen muurbloempje te noemen! Wat namelijk te denken van een werkelijk enorme behuizing die 48,3 cm breed, 22,2 cm hoog en maar liefst 49,5 cm diep is en gelukkig door de aan de voorzijde aangebrachte robuuste handgrepen ondanks zijn gewicht van 34,2 kg toch nog steeds enigszins hanteerbaar blijft. Hoe knap en subtiel het vormgevingsverhaal door grafisch vormgever Livio Cuccuza bij de REF 6 is uitgevoerd, valt eigenlijk pas vooral op wanneer ik de REF 150 SE die nog door Audio

Research zelf is ontworpen er direct naast zie staan. Laatstgenoemde bezit onmiskenbaar de in mijn ogen onvolprezen zeer robuuste, bijna grof aandoende typisch Amerikaanse industriële vormgeving. Net zo mannelijk als een Harley Davidson motor of een Dodge RAM pick-up truck en daardoor net zo charismatisch. Maar verfijnd? Nee, dat is het zeker niet. De voorzijde is daarbij alleen maar van een zeer degelijk aanvoelende aan/uit kantelschakelaar en groene LED voorzien, terwijl de achterzijde enkel met een gebalanceerd paar ingangen, 20 ampère netstekker aansluiting, afzonderlijke luidsprekerconnectoren voor 4, 8 en 16 Ohm en twee ventilatoren is uitgerust. Eh, zeg je nu ventilatoren? Jazeker, op deze REF 150 SE zijn net als bij alle overige zwaardere Audio Research eindversterkermodellen, deze in high-end audio producten als doorgaans ongewenste gasten beschouwde koelers geïnstalleerd! Volgens het merk zou dit de levensduur van de eindbuizen aanmerkelijk verlengen en zorgen deze koelende elementen bovendien voor een grotere plaatsingsvrijheid van het apparaat. Hmm, eens zien hoe ik dit straks tijdens de luistersessies ga ervaren!

De luidsprekerconnectoren zijn trouwens ook een verhaal apart. Hoewel ze namelijk wel draadeinden, spades en banaanstekkers accepteren, zijn de twee eerstgenoemde met blote handen eigenlijk onvoldoende vast aan te draaien. Een mooie oplossing is om dit geval van een dop- of steek-sleutel gebruik te maken. Uiteraard is het dan wel zaak om beschadiging te voorkomen, om de connectoren met beleid niet al te extreem hard aan te draaien. Wanneer ik de met tientallen schroeven bevestigde dunne aluminium bovenkap verwijder, wordt een nette en zeer overzichtelijke opbouw zichtbaar. Het linker- en rechterkanaal zijn daarbij geheel afzonderlijk opgebouwd en naast de acht forse KT150 eindbuizen, vier 6H30 stuurbuizen en audiofiele koppelcondensatoren, zijn het vooral de over gedimensioneerde bloktrafo’s en 24 kleine 470µF elco’s die de nodige indruk maken.

Ventilatoren

Net als bij de REF 6 voorversterker bevat ook deze forse buizen eindversterker de bijzonder nuttige functie om het totale aantal gebruiksuren middels een niet verlichte LCD display op de bodem uit te lezen. Toch ben ik uiteindelijk vooral benieuwd naar het rumoer van de twee ventilatoren en enkele minuten na het inschakelen blijkt dat mijn bezorgdheid in eerste instantie ook gegrond is. Zeker in een stille luisterruimte maken ze echt te veel relatief luid zoemend lawaai. Gelukkig blijkt Audio Research hier een oplossing in de vorm van een aan de binnenzijde gemonteerde 3-standen dipswitch te hebben ingebouwd. Standaard staan de ventilatoren namelijk in de hoogste stand ingesteld. Dit geeft naast een verlengde levensduur van de buizen, ook de mogelijkheid om de versterker in een half open rack met minder hoogte te plaatsen. De stand met het laagste toerental is specifiek bedoeld voor stillere ruimtes of situaties waarbij de eindversterker vrij op een plateau kan worden opgesteld. Hoewel ook dan nog steeds niet zo stil als ik zelf eigenlijk zou wensen, vind ik het geluid in deze stand wel voldoende acceptabel. Tussen de muziek door kun je het nog waarnemen als je er bewust op gaat letten. Maar zodra er ook maar de geringste muziek weerklinkt is het volstrekt onhoorbaar.

Sonus Faber

In maart 2014 vonden bij Sonus faber in Italië de feestelijkheden plaats voor het 30-jarig bestaan. Hoogtepunt van deze festiviteiten was absoluut de introductie van de op dat moment grensverleggende en adembenemend mooi klinkende Ex3ma monitorluidspreker. Een heel exclusief en gelimiteerd model dat naast zijn grotendeels uit koolstofvezel vervaardigde behuizing, vooral door zijn ultra transparante en extreem gedefinieerde natuurlijke weergave zonder ook maar enige compressie, de toekomstige koers van het merk heel duidelijk liet doorschemeren. Met iedere na deze periode geïntroduceerde nieuwe serie werd weer een stukje van deze belofte ingelost.

Olympica

Als eerste was dat de relatief betaalbare Olympica serie die qua eigenschappen in eerste instantie nog wel weer dat typische bekende ‘ouderwetse’ Sonus faber karakter met zijn volle, rijke en verzadigde klankkleuren bezat. Maar wie wat beter en vooral langer luisterde, hoorde ook in de hogere regionen al duidelijk meer snelheid, doortekening en transparantie. De vervolgens net onder het topmodel Aida gesitueerde exclusieve Lilium vertaalde deze Olympica eigenschappen op meer compromisloze wijze, terwijl met het daar weer opvolgende nieuwe sub topmodel Il Cremonese, nogmaals nog dichter in de richting van de Ex3ma werd gekropen. De verwachtingen waren dan ook bijzonder hoog gespannen wat de nog immer kostbare, maar wel duidelijk meer betaalbare gloednieuwe uit drie modellen bestaande Tradition serie voor elkaar zou gaan krijgen.

Al bij de eerste Nederlandse kennismaking op de Audio Show Alkmaar 2017, kreeg ik voor de allereerste keer een echt duidelijk déjà vu met die toenmalige Ex3ma. Want ook op deze locatie hoorde ik de bovengemiddelde transparantie, hoge snelheid, zeer hoog oplossend vermogen en voortreffelijke homogeniteit en unitintegratie. Het mooie en bijzonder knappe daarbij is dat ook de immer zo aantrekkelijke en aanstekelijke (donkere) tonale rijkdom van bijvoorbeeld de prachtige Amati Futura, in deze nieuwe serie niet alleen zowel behouden is gebleven als tevens optimaal is geïntegreerd! Voor het eerst voor Sonus Faber ontstaat daarbij een voor mijn beleving zeer geslaagde symbiose van de formule 1 eigenschappen van de Ex3ma in combinatie met die gelaagde honingkleurige tonaliteit van de best geslaagde oudere modellen.

Serafino Tradition

De Serafino Tradition is het middelste model van deze uit drie luidsprekers tellende serie. Het eerste wat direct opvalt is dat het nieuwe lijnenspel naast typisch Sonus faber, nu ook sterke gelijkenissen met de ultieme speedboten van het Italiaanse Riva heeft! Een indruk die nog sterker overkomt wanneer voor de nieuwe kleur Wengé wordt gekozen. Visueel blijft het in dat geval niet bij enkel een andere tint hout, maar verandert ook het zwarte leder van de baffle en het zwarte geborstelde metaalbeslag in respectievelijk beige/rood en blank geborsteld aluminium. Hoewel het zoals altijd een kwestie van eigen smaak blijft welke uitvoering de voorkeur heeft, kan ik niets anders zeggen dat Sonus faber wederom op zijn eigen onnavolgbare wijze zijn grenzen heeft weten te verleggen want opnieuw zetten deze weergevers de maatstaf voor alle anderen! Hoewel nog precies aan de goede kant van net niet te groot, lijkt de Serafino met zijn typerende luit (muziekinstrument) vorm, 109 cm hoogte, 39,6 cm breedte (met voeten), 48,5 cm diepte en 52 kg gewicht, toch net wat kleiner dan hij feitelijk is. Desondanks kun je ze niet zo maar even ergens in een hoek wegmoffelen. Waarbij je jezelf meteen kan afvragen waarom je dat bij zoiets moois in hemelsnaam zou willen doen.

Naast visueel enorm fraai is deze 3,5-weg Serafino tevens een modern hightech ontwerp. Want of het nu de 28 mm zijden dome, 15 cm middentoner met papiermembraan of twee 18 cm woofers met een sandwichconus van synthetisch schuim en twee lagen papierpulp betreft, het gaat allemaal om volledig nieuwe volgens de laatste technieken ontworpen units. Vooral onderhuids is de meeste techniek onzichtbaar verwerkt. Zo wordt de inwendige energie van de lage tonen in de kast verregaand gecontroleerd en gestuurd door een reeks aan speciale lamellen (Stealth Ultraflex) die uitmonden bij drie verschillende openingen in het aluminium profiel aan de achterzijde. Hierdoor ontstaat niet alleen een strakker en beter gedefinieerd laag, maar kan deze laagenergie ook op beter gecontroleerde wijze de ruimte in worden gestuurd.

Een ander bijzonder detail is helemaal onderaan bij de spikes te vinden. Daar ontkoppeld een elastomeer de spikepunt van de rest van de constructie waardoor kasttrillingen niet meer hun weg naar de vloer van de luisterruimte kunnen vinden en de weergave schoner, homogener en meer natuurlijk wordt. Helemaal onderaan het geëxtrudeerde aluminium profiel bevinden zich de twee paar custom made bi-wiring aansluitingen van de beste soort. Ze zien er zeer goed uit (uiteraard), bieden een optimale grip om spades goed aan te draaien en kunnen verder blanke draad en banaanstekkers verwerken. Ook al kan iedereen de technische gegevens heel gemakkelijk zelf opzoeken, voor alle volledigheid sluit ik mijn zeer positieve indruk van deze Serafino af met een reeks al net zo indrukwekkend goede specificaties. Zo loopt het frequentiebereik van 30 Hz tot 35 kHz, is het rendement een gezonde 90 dB (2,83 volt/1 meter) en is de impedantie 4 Ohm nominaal.

Luisteren

Buiten de prachtige vormgeving en het indrukwekkend mooie materiaalgebruik werd mijn interesse voor deze nieuwe Tradition serie in eerste instantie tijdens de Audio Alkmaar Show toch vooral gewekt door de buitengewoon homogene en uitgewogen weergave. Een geluid dat van het hoogste hoog tot het diepste laag als één geheel overkwam, dat een hoger oplossend vermogen dan alle voorgaande Sonus faber modellen liet horen en vooral meteen als muziek in de verwende oren klonk!

Bij mij thuis zijn de omstandigheden natuurlijk totaal anders dan op deze jaarlijks gehouden show. Niet alleen is mijn luisterruimte met iets meer dan 6 x 4 meter zeer veel kleiner dan de grote demoruimtes in het stadion, maar ook is mijn ondergrondse ruimte zeer veel stijver en voorzien van een enorm massieve vloer, wanden en plafond. In eerste instantie aangestuurd door mijn Zanden Audio 6000 geïntegreerde buizenversterker en de North Star Design 192 mk II cd loopwerk met de bijbehorende Extremo DAC, ben ik vooral benieuwd naar de egaliteit van energieafgifte en of ik met 2 x 100 Watt buizen daadwerkelijk in staat ben deze forse weergevers al goed aan te sturen. Maar net zoals Sonus faber zelf al belooft gaat het eigenlijk al vanaf de eerste seconde meteen als de spreekwoordelijke brandweer. Het enige wat ik moet doen is de luidsprekers voldoende vrij van de wanden opstellen, iets meer dan gemiddeld indraaien, beetje schuiven en hup meteen ontstaat er weer dat ‘super’ geluid!

Hoewel mijn ruimte bovengemiddeld veel akoestische voorzieningen bezit en door het slimme gebruik daarvan over een hele fraaie en egale tonale en energie balans beschikt, kan zo’n relatief compacte ruimte ook nog steeds ‘overpowered’ worden door speakers die te veel laag genereren. Vooral op dit vlak is door het ontwerpteam zowel qua afstemming als gebruikmakend van het Stealth Ultraflex systeem veel vooruitgang geboekt. Want waar ik ook sta of zit en wat ik ook afspeel, de laagweergave is opvallend egaal en zeer goed gedefinieerd! Daarmee zal dit systeem ondanks zijn royale afmetingen in de meeste normale woonkamers prima te plaatsen zijn.

Volgende bonus is de aanstuurbaarheid die ook met 2 x 100 Watt buizen bijzonder goed blijkt te gaan. Bij geen enkel volumeniveau kom ik wat tekort en het speelt altijd vrij en gemakkelijk. Zelfs de spreiding van het systeem blijkt heel praktijkbewust gekozen te zijn. Niet te ruim zodat je snel ongewenste en vooral vertroebelende reflecties door nabij liggende wanden om je oren krijgt, maar ook niet te veel bundeling waardoor het lijkt alsof je continu naar een hoofdtelefoon luistert. De hier logerende aanwezige transistorversterkers blijken tot slot ook stuk voor stuk prima met deze Serafino te combineren. Een gegeven waarbij niet alleen de klankmatige kenmerken mooi overeind blijven, maar ook de muziek ten allen tijde op de voorgrond blijft staan en de techniek mooi op de achtergrond. 

REF 6 en REF 150

Wanneer uiteindelijk ook de Audio Research REF 6 en REF 150 verbonden met gebalanceerde AudioQuest Fire interlinks ten tonele verschijnen, wordt de Serafino weergave nog gloedvoller, verzadigder, muzikaler, warmer. Maar laat ik volstrekt eerlijk zijn, absoluut gezien toch ook ietwat minder gecontroleerd en gedefinieerd in met name het laag. Heeft u een huiskamer of luisterruimte waar alles snel een beetje kaal en ‘pinnig’ klinkt, dan is deze combi zeker heel fraai en zal alles op zijn plaats vallen. Maar bezit u een meer gedempte omgeving en klinkt uw eigen stem al vol en rijk in die ruimte, dan is zelf uitproberen hier in dit geval extra belangrijk. Buiten dat valt er ook wel veel te zeggen voor dit bijna extreem gloedvolle en tonaal rijke geluid. Vooral omdat het midden en hoog van zowel Serafino als Audio Research combi, heel mooi opengetrokken, transparant en verfijnd met behoud van natuurlijke klankkleuren overkomt.

Wat ik na veel luisteren het mooie en aanstekelijke aan met name deze Sonus faber loot vind, is dat de weergave op zo’n mooie natuurlijke wijze één geheel vormt. Een prachtige cd om dit te illustreren is Brass United met hun album Pitch Black (Channel Classics CCS 38717). Dit meesterlijk musicerende gezelschap bespeelt louter koperblaasinstrumenten zoals tuba, Franse hoorn, trombone en trompet, waarbij een opvallend breed klassiek repertoire in een geheel nieuw jasje en arrangementen is gestoken. Naast het sublieme samenspel is het ook de zeer natuurlijk aandoende opname die deze muzikanten werkelijk recht doet. Niet te scherp, niet te mat, niet te donker, niet te groot afbeeldend maar alles precies goed. Mede door het realistische karakter past dit soort muziek als de spreekwoordelijke handschoen bij deze set. Alles op ware grootte afbeeldend in een mooi gelaagd 3D panorama, voorzien van een ongeremde harmonische opbouw, mooi verfijnd, tonaal vol, rijk en organisch, maar ook op natuurlijke wijze transparant en vooral totaal niet het typische hifi geluid!

Wie nu denkt dat deze set vooral geschikt is voor akoestische muziek, kan niet verder bezijden de waarheid zitten. Niet alleen is 2 x 150 Watt buizenvermogen ruim voldoende voor nagenoeg alle situaties, maar het staat ook garant voor echt ongeremd uit je dak gaan! Net hier binnen is het nieuwste album van de uit Engeland afkomstige Fin Greenall, beter bekend onder de naam Fink. Het gaat hier om Fink’s Sunday Night Blues Club Volume One. (R’Coup’D 5054429007855) en het is het eerste blues album van deze bijzonder getalenteerde artiest. Opvallend is verder dat dit album een hele goede audioset nodig blijkt te hebben om echt inspirerend over te kunnen komen. Is het oplossend vermogen te laag, is het systeem niet breedbandig genoeg of is er te weinig expressie aanwezig, dan klinkt Sunday Night Blues Club zelfs vlak en versmeerd. De Audio

Research REF 6, REF 150 en Sonus faber Serafino laten dit album van Fink op ongekend betrokken wijze voor het voetlicht treden. Het lome en trage karakter van de meeste nummers wordt hier ook echt loom en werkelijk ontspannen en je merkt aan alles dat deze set de volledige zeggingskracht van deze muziek over kan brengen. Zo voel je bij het nummer Little Bump het aanwezige meubilair, ramen en middenrif, op het drukvol in het laag pompende en deinende ritme letterlijk fysiek meebewegen. Ook bij Keep myself alone now weet deze muziek de woofers en eindbuizen echt aan het werk te zetten, terwijl tussendoor de smerigste gitaarsolo’s en de regelmatig bewust vervormde stem van Fink een heerlijk duistere sfeer weet te creëren. Op bepaalde momenten zelfs zo intens dat de omgeving waarin je jezelf bevind begint te vervagen en de muziek je soms bijna letterlijk de adem even kan ontnemen.

Conclusie

Wat een heerlijk in positieve zin afwijkende set en wat een machtig mooie rijke, volle, vloeiende, organische en mooi gelaagde ruimtelijke weergave. Een presentatie waarbij ook de andere belangrijke aspecten als transparantie, doortekening en definitie op hetzelfde hoge niveau staan. Met name die laatste eigenschappen zijn zo uniek door de wijze waarop ze met de eerstgenoemde aspecten zijn verenigd. Want doorgaans gaat een open en transparante weergave niet goed samen met vol, rijk en harmonisch gevuld. Eindresultaat is een systeem wat door en voor muziekliefhebbers is gemaakt en waar je vele jaren met een grote glimlach zonder aan de techniek te denken naar kan luisteren.

Zijn deze producten dan perfect? Nee, want niet alleen houdt niet iedereen van zo’n verzadigde weergave, maar het gaat hier ook nog om een echte klassieke audioset. Dus producten die allemaal groot tot zelfs zeer groot zijn, veel stroom verbruiken en hitte produceren en je kunt ze ook al niet even in een verlaten plekje in huis wegmoffelen. Anderzijds zijn dit ook niet de mensen die Sonus faber en Audio Research als doelgroep hebben. Want spullen als deze geef je natuurlijk een ereplaats. Je bent er daarbij niet alleen trots op qua merkhistorie en het visuele voorkomen, maar je houdt ook van een muziekweergave die veel raakvlakken met live heeft.

Als ik het onderling uitsplits geeft de Audio Research REF 6 met zijn majestueuze, krachtige en zeer muzikaal bezielende weergave het meeste een allround geluid. De REF 150 is met zijn klassieke warme buizengeluid met als extra bonus een hoger oplossend vermogen en meer uitgesproken expressiviteit ten opzichte van de voorgaande generaties voor de echte buizenliefhebber. De Sonus faber Serafino weet tot slot de grandeur en luxe van de gracieuze en stijlvolle Italiaanse Riva jachten prachtig te combineren met een aanzienlijk hogere snelheid, verfijning en wederom opvallende transparantie in met name het midden en hoog. Wat een set, wat een muzikaliteit en soms komen luisterdromen werkelijk uit!

Audio Research REF 6 € 15.990,-
Audio Research REF 150SE € 16.990,-
Sonus faber Serafino Tradition per stuk € 9.999,-

Savor Audio
Tel: +31(0)345-588070
E-mail: info@savoraudio.nl
www.savoraudio.nl