Sony SCD-XA777ES

Met SACD is er een nieuw medium op de markt gekomen dat een eigen plek nodig heeft. In het rijtje live, analoge master, PCM digitale master, LP, CD komt nu de toevoeging DSD master en SACD. Waarom een geheel eigen plek? Omdat SACD nu eenmaal anders klinkt dan de overigen. En hoe dat klinkt vertelt het volgende verslag van de Sony SCD-XA777ES.

Om een nieuw medium eens goed aan de tand te voelen is het topmodel van Sony geen slechte basis. De speler arriveert in een forse doos en alleen het gewicht al verraadt dat het niet om een goedkoop speeltje gaat. Snel de doos geopend en daar verschijnt een champagnekleurige en heel simpel ogende speler.

Opvallend aan de bovenzijde zijn de twee schroeven die waarschijnlijk noodzakelijk zijn om de ombouw geheel ‘klopvast’ te maken. De kloptest laat niets horen, het geheel is erg goed gedempt. Het front is netjes en strak en mist de gebruikelijke hoeveelheid bedieningsknopjes. In plaats hiervan bevindt zich aan de linkerkant naast de hoofdschakelaar en de regelbare koptelefoon aansluiting een viertal verlichte schakelaartjes voor onder meer het schakelen tussen meer-kanaals weergave en stereo.

In het midden van de speler zit achter een dik kunsstof venster de fraaie blauwe display met daarboven de CD lade. Aan de rechterkant van de speler bevinden zich de toetsen voor het openen en sluiten van de lade, start, stop en pauze en een draai-duw schakelaar. Met deze laatste is het uitgebreide menu te bedienen en is de trackselectie te maken. Draaien voor de keuze, duwen voor de selectie.

Aan de achterkant hebben we weer een rustige indeling. Geheel links de zes cinch uitgangen voor de zes kanalen, met daaronder de twee voor stereo uit. Iets naar het midden bevinden zich de digitale uitgangen. Een cinch en een Toslink. De digitale uitgangen zijn enkel operationeel bij het weergeven 16bits 44,1KHz uitvoeringen.

De eerste noten

Zo vers uit de doos de machine op zijn plek gezet waar hij gezelschap heeft van ondermeer een Audio Note Meishu 300B SET versterker die de Avantgarde Acoustic DUO luidsprekers aanstuurt. De SCD-XA777ES wordt met de Meishu verbonden met een Audio Note zilveren interlink, en aan het lichtnet met een eigenbouw netsnoer via een eigen Omtec Power Conditioner. Nu kan de speler onder spanning. De hoofdschakelaar voelt mooi zwaar aan en de speler komt tot leven. De lade opent alsof het een kluisdeur is; stil en rustig beheerst. Dan de eerste hybride SACD erin en de lade sluiten. Nu voltrekt zich een klein wonder. Het plaatje dat wordt geladen is een hybride, dat wil zeggen dat er zowel een SACD versie als en CD versie op staat. Sterker nog, er zijn twee SA versies beschikbaar, een stereo en een zes-kanaals. De evaluatie van de speler zal enkel in stereo geschieden omdat drie Meishu’s en zes DUOs net iets(?) teveel van het goede is.

De speler wil graag in zes-kanaals de SACD afspelen melden de lampjes aan de linkerkant. Maar dat gaat niet door en de keuze ‘stereo’ wordt gemaakt.

Voorzichtig het volume opendraaien want je weet maar nooit wat het uitgangssignaal is. En dan volgt een – wel een beetje ingeschatte – teleurstelling. De speler klinkt gewoon niet. Iel en scherp. Duidelijk een kwestie van inspelen. Dus de speler losgekoppeld van de Meishu en op repeat van de hele SACD gezet en het display op ‘off’. Allereerst mag de ‘777’ eens 100 uur voor zichzelf spelen.

Een kleine vier dagen verder mag de 777 het nog eens proberen. En het is al een heel verschil. Het midden is al lekker los maar het laag wil nog niet erg. Omdat het nogal druk is, kan de speler nog gerust 100 uur extra inspelen voor de volgende luistertest.

Sony SCD-XA777ES

Echt luisteren

En dan is het zover. Gewapend met een stapel SACD’s van onder meer Miles Davis, Stevie Ray Vaughn, Carel Kraayenhof en Yo Yo Ma wordt een ‘concert’ samengesteld van stukken. Alle platen op die van Carel Kraayenhof na zijn al lange tijd bekend in LP of CD versie. Maar mogen we die een-op-een vergelijken? Nee! Miles en Stevie zijn indertijd analoog op tape gezet als master en de overige gelijk met DSD op disk. De analoge tapes zijn gebruikt om daar weer DSD masters van te maken met gebruik van allerlei hulpmiddelen. Het gevolg is bijvoorbeeld dat Miles bijna zonder ruis is, terwijl de originele master bol staat van de ruis.

We luisteren dus naar geheel nieuwe opnamen in feite, maar wel van bekend werk. De XA777ES is uitgerust met een zestal Digital to Analogue Converters, DACs, die elk een van de zes kanalen voor haar rekening neemt. In stereo mode komen ze echter drie aan drie parallel in het geweer. En dat DACs enorm belangrijk zijn voor het uiteindelijke geluid weten we uit ervaring met onze eigen Audio Note DAC en de bijbehorende modificaties.

En dan het eerste stuk vanaf SACD. Het is Carel Kraayenhof met het deel ‘Presto’ uit het ‘Aconcagua’ concert voor bandeneon, strijkers en percussie geschreven door Astor Piazzolla. Een complex stuk dat door de heren van Polyhymnia schitterend is opgenomen voor PentaTone. In vergelijk met onze referentie met de 16bits 44,1KHz versie via de CEC CD speler, TacT RCS en AN DAC klinkt alles vloeiender, meer liquide. Vooral strijkers en de attack van de bandeneon hebben dit. Het lijkt alsof je meer naar achteren in de zaal zit. Het klinkt dus vooral anders. Mooi, heel mooi, maar anders. De klappen op de pauk die in het stuk voorkomen maken je niet aan het schrikken. De afbeelding van de pauk is er, alleen niet zo midden in je gezicht.

Dan Stevie Ray’s Texas Flood. De originele opname is niet best, maar heeft een hoog feestgehalte. Je hebt de neiging om door de kamer te gaan. Nu in de DSD bewerking mist Stevie dit. Blijven zitten en luisteren past nu meer. Alles klinkt weer mooi en mist de harde kantjes.

Experiment

Nu een experiment. We zetten Yo Yo Ma’s Appalachian Journey op. En wel de echte CD in de CEC en de SACD versie in de XA777ES. Met wat regelen kunnen beide versie gelijk lopen en met de TacT is het ingangsniveau naar de Meishu met –6dB aan te passen. Het is zo dus mogelijk een directe A-B vergelijking te maken tussen beide versies van de originele DSD opname. En wat blijkt? Er is verschil, maar heel weinig. En dat verbaast toch. Op de SACD versie staat geen 16bits versie dus een vergelijk van CD op CD is niet mogelijk. Het blijkt dus dat de DSD opname heel bepalend is.

Is dit een steek voor SACD of voor de XA777SE? Nee zeker niet. En het is zelfs een opsteker voor de 777. Want als we naar de kosten kijken wint de Sony met lengtes. Het prijskaartje van de Sony is namelijk ruim minder dan de helft van de andere set.

Een paar dagen later doen we weer een luistersessie, nu enkel met de XA777ES. Zoals altijd maken we van te voren en keuze uit wat er gedraaid gaat worden. Meestal beslaat het een ‘concert’ van anderhalf uur, de lengte van een echt concert. Zo lang kun je geconcentreerd luisteren zonder dat de aandacht verslapt. En na zo’n sessie voel je toch een lichamelijke vermoeidheid, zeker bij wat zwaarder werk zoals Mahler, Zappa of Coltrane. Maar bij de 777 luistert het lichter en minder vermoeiend. Toch echt zoals hierboven al is opgemerkt alsof je meer naar achteren zit. Of dat er minder gebruik is gemaakt van close-miking. Het effect is dus dat er meer lucht in de weergave zit.

Dat de XA777ES ook een heel goede 16bits 44,1 KHz CD speler is dient ook te worden vermeld. Eigenlijk kan het best andersom. De XA777ES is een heel goede CD speler die als bonus ook nog een fraaie SACD speler is.

Conclusie?

De SCD-XA777ES is een heel bijzonder apparaat. Robuust gebouwd met uitstekende componenten en met veel mogelijkheden. SACD weergave in stereo is bijzonder aangenaam en met een goede opname als bijvoorbeeld die op het PentaTone label een fantastische ervaring. Weergave van gewone CDs maakt duidelijk dat de XA777ES een topspeler is. En dan de belangrijkste vraag. Zou de 777 mogen blijven? Het antwoord is ronduit ja, zonder mitsen of maren.