Totem Dreamcatcher

Ik heb het als beginnend reviewer eigenlijk wel erg luxe: ik krijg de mooiste spullen gewoon thuisgeleverd en mag daar dan naar hartelust mee spelen en experimenteren. Zo zijn er al 1 DVD-speler, 1 surround receiver, 5 surround processoren, 5 surround eindversterkers, 1 flinke luidsprekerset en 2 subwoofers mijn huis in geweest. Met jaloezie kijk ik af en toe wel eens naar mijn collega`s die alleen stereo-apparatuur reviewen: die spullen zijn namelijk meestal veel kleiner, oneindig veel makkelijker te bedienen, er hoeft niet afgeregeld te worden voor al die kanalen, er hoeven minder kabels te worden verwisseld etc. etc. Met de Totem Dreamcatcher komt hier nog een luidsprekerset bij. Het 5.1 impliceert 5 speakers en een subwoofer, wat ook het geval is. Een in prijs (net geen €2500 in standaard afwerking) en formaat (erg compact) zeer smakelijke set. Omdat ik eigenlijk bijna van ieder nieuw ontwerp van Totem wel onder de indruk ben, was ik ook nu erg benieuwd...

Nu rijst de vraag, wat is een Dreamcatcher? Nou, dit is een van hout gemaakt object dat eruit ziet als een spinnenweb en afkomstig is uit de cultuur van de Indianen, die boven kinderwiegjes werd gehangen om pasgeboren kinderen te beschermen tegen nachtmerries. De goede dromen zouden door de mazen van het web het kind bereiken en de slechte dromen in het web blijven hangen. Er is echter ook een uitleg die het tegenovergestelde zegt: de goede dromen zouden blijven hangen in het web en de slechte erdoorheengaan.

Volgens Vince Bruzzese, de ontwerper van Totem, is er absoluut meer tussen hemel en aarde. "De Totem vindt jou, volg je Totem" is een zin die hij meermalen uit op shows of in interviews. Hij bedoelt hiermee dat je je moet laten leiden door je gevoel en het bovennatuurlijke, het ongrijpbare. Volgens Vince blijft Totem trouw aan een aantal absolute waarden: de zielenroerende ervaring die muziek overdraagt door zijn kracht, de realisatie van een werkelijke "in het moment" weergave die nooit kan worden gedupliceerd en het vangen van dat dwalende stukje tijd dat door de ziel en energie, bovennatuurlijke betrokkenheid en kundigheid, door de artiest(en) met liefde voor de mensheid en de muziek is gecreeerd. Het is duidelijk dat zulke gepassioneerde uitspraken alleen gedaan kunnen zijn door een muziekliefhebber in hart en nieren en een verademing in de steeds meer technologie-gedreven audio/video-wereld. Ik sprak op de CEDIA show in Minneapolis met Vince, die van zijn stand een heel sfeervol geheel had gemaakt. "Ik heb overal beaks, cones en kaarsen geplaatst, om een harmonieuze omgeving te creeren". Hoewel dit soort uitspraken op zijn minst vreemd overkomen, valt er niet te ontkennen dat de frontman van Totem begaafd is in het maken van zeer muzikaal klinkende producten. Immers, met het creeren van high-tech audio-apparatuur is op zich natuurlijk helemaal niks mis, maar het is zoveel waardevoller als die technologie wordt gebruikt om dichter bij de werkelijke betekenis van een muziekstuk of film te komen. Laten we kijken of deze set de muzikale dromen van ontwerper en luisteraar waarmaakt.

Totem Dreamcatcher

Samenstelling en opbouw

De Dreamcatcher 5.1 set is opgebouwd uit 4 identieke mini-speakers, een bijpassende center en een compacte subwoofer (20 x 27 x 26 cm). Het is geen slecht idee om in een wat kleinere kamer gebruik te maken van kleinere speakers en die aan te vullen met een subwoofer, aangezien op die manier een betere aanpassing van de bas aan de kamer kan worden gerealiseerd. Veel grote vloerstaande speakers hebben danwel een diepe basweergave, maar deze wordt in de meeste gevallen behoorlijk versterkt door kamerresonanties. Door nu de bas te sturen naar een subwoofer, is er in het belangrijke gebied beneden de 80-100 Hz een aanpassing van niveau nodig die per kamer kan verschillen.

Zeer mooie fineer kastafwerkingen zijn leverbaar, zoals zwart essen of mahonie en tegen meerprijs kersenhout of een erg fraaie lichte esdoornafwerking. Het fineer is zowel aan de binnen- als buitenzijde aangebracht en de kasten zijn met zwaluwstaartverbindingen extreem fraai en stijf in elkaar gezet. De kast wordt intern niet gedempt met BAF of iets dergelijks. Hierdoor wordt minder energie opgeslagen en vertraagd afgegeven, met een strakkere en snellere weergave tot gevolg. De constructie van de kast steekt veel duurdere luidsprekers naar de kroon. De speakers zijn naast plaatsing op de optionele zeer fraaie "Ansa" stand van 60 of 100 cm hoog (gefabriceerd door Partington) ook op eenvoudige wijze op te hangen met een beugel, zonder hiervoor in de kast te hoeven schroeven. Zeer grote overbemeten luchtspoelen in het wisselfilter zorgen voor zo min mogelijk compressie in het kritische midden-gebied.

De mini monitors en center speaker maken gebruik van een 1 inch titanium tweeter en een 4 inch woofer (twee stuks in de center speaker) met een eerste orde filter bij 2,5 kHz. Het frequentiebereik van de mini monitor loopt volgens specificatie van 57-25,000 Hz (+/- 3 dB, in-room). De center loopt iets verder door in het laag tot 45 Hz en de subwoofer geeft weer van 30 tot 150 Hz. De monitors en center hebben beiden een gevoeligheid van ongeveer 88 dB en een belastbaarheid van 100 Watt en zijn geschikt voor bi-wiring/bi-amping. De subwoofer heeft een ingebouwde versterker van 200 Watt en alleen RCA inputs. De kantelfrequentie is instelbaar van 50-150 Hz en een schakelaar voor de fase ontbreekt niet.

Totem Dreamcatcher

Opstellen en afregelen

Zoals wel vaker gezegd, is de opstelling van de luidsprekers van een surroundset en een juiste instelling van de gebruikte surround-decoder/versterker cruciaal voor een zo goed mogelijk geluid. Ik besteedde hier dus ruime aandacht aan.

Voor het opstellen van speakers probeer ik zo veel mogelijk de ITU-norm aan te houden. Zo ook met deze luidsprekerset. Hierbij wordt een luisterhoek van 60 graden tussen de 2 frontspeakers en 110 graden voor de surround-speakers t.o.v. de center speaker aangeraden. Alle speakers werden ingedraaid naar de luisteraar. De fronts stonden op 60 cm Partington Ansa stands en de center op een zeer zware stand van onbekende makelij. De afstanden tot de muren waren ruim voldoende. De subwoofer werd in de rechter voorkant van de kamer geplaatst en werd tijdens het review nog licht verschoven, hoewel de plaatsing van de sub verrassend vergevingsgezind bleek. Voor alle verschillen in afstand van de speakers tot de luisteraar werd in de surround-processor gecompenseerd en de kanalen werden vervolgens in volume gelijk afgesteld met een analoge geluidsdrukmeter.

Vanwege de realistische beperkingen van de speakers in het laag is het aan te bevelen de speakers op "small" te zetten in de surround receiver/versterker. Omdat mijn surround-processor zeer flexibel is in het kiezen van een overgangspunt tussen luidsprekers en subwoofer, besloot ik op het gehoor (met glijdende tonen) te bepalen wat de beste overgangsfrequentie was. Dit bleek 80 Hz te zijn. Koos ik een frequentie beneden 80 Hz, betekende dit een afname in de hoeveelheid weergegeven bas. Films kunnen soms extreme geluiden bevatten op alle kanalen, die andere eisen stellen aan de speakers dan muziekweergave. Worden deze lage bassen niet gefilterd uit de mini monitors, kunnen deze mede door hun bas-reflex werking overbelast raken bij extreme passages en gaan vervormen. Verder zal door intermodulatie tussen het laag en midden de definitie afnemen en het stereobeeld slechter zijn.

Het is mogelijk om de Dreamcatcher zoals hierboven beschreven te gebruiken als 5.1 surround luidsprekerset, waarbij de subwoofer op de sub uitgang wordt aangesloten en de versterker de filtering voor zijn rekening neemt, maar het is ook heel goed mogelijk om twee mini monitors te combineren met de subwoofer in een stereo opstelling. De subwoofer wordt dan aangesloten via een "pre out" (voorversterkeruitgang) en dienen de kantelfrequentie en het volume op de sub te worden gebruikt voor een goede "match" tussen de sub en de speakers. Zelfs gebruik van de Dreamcatcher met andere (Totem) speakers zie ik, gezien de kwaliteit van de subwoofer (lees verder) absoluut als een mogelijkheid.

Totem Dreamcatcher

Luisterplezier

De Dreamcatcher set werd beluisterd in mijn eigen installatie, die bestaat uit een Lexicon MC-12 voorversterker, Parasound HCA-2205AT eindversterker, MIT MI-330 Shotgun analoge interlinks (laatste generatie), MIT Digital Reference digitale interlinks en Nordost Blue Heaven/Flatline Gold luidsprekerkabels. Als bronnen dienden mijn trouwe Sony DVP-S7700 en Pioneer DVL-909. Dit alles geplaatst in een Finite Elemente Spider rack. Hoewel niet echt representatief is voor wat normaal zou worden gebruikt met de Dreamcatcher, laat deze set wel goed horen wat de aangesloten luidsprekers onder relatief optimale condities presteren.

Ik begon met muziek in 2 kanalen: "History" van Michael Jackson moet dienen als marteltest voor de kleine speakers. Het eerste dat opvalt is de zeer goede integratie tussen de front speakers en de subwoofer. Ook de timing van het geluid is zeer goed. Hierdoor krijgt de luisteraar geen moment het idee naar een satelliet/sub combinatie te luisteren. De maximale geluidsdruk die het syteem haalt is ook aanzienlijk: "Beat It" registreerde (voor korte tijd, ik spaar mijn oren…) ruim 100 dB(C) in mijn toch niet geringe kamer van zo`n 40 m2. Uw oren zullen het eerder opgeven dan de Dreamcatcher! Aan de volume- en dynamiektest is voldaan: de set speelt duidelijk luid genoeg voor iedere normale huiskamer.

Na dit elektronische geweld is het tijd om wat tot rust te komen met "Behind The Gardens..." van Andreas Vollenweider. Ik hoor een zeer holografisch geluidsbeeld met geluiden tot achter de luisteraar, waarin de speaker volledig verdwijnen. Detaillering is prima: ruis en andere zeer subtiel opgenomen geluiden worden compleet blootgelegd. Transiënten zijn levendig, snel en schoon, een resultaat van de stijfheid van de kastconstructie en afwezigheid van vertragend dempingsmateriaal aan de binnenzijde van de behuizing.

Bij wat geëxperimenteer kom ik er achter dat het aansluiten van de speakers met de kabels op de laag-sectie (met bijgeleverde bruggen) een beter resultaat oplevert dan aansluiting op de hoog-sectie: de ruimtelijke afbeelding wordt nog mooier en de klankbalans is beter. Het vervangen van de "blikken" jumpers tussen de laag- en hoogsectie, gebruikt door de meeste fabrikanten, door stukjes luidsprekerkabel zal ongetwijfeld een nog beter resultaat opleveren. Beter wellicht nog is het om de speakers te bi-wiren. Ik heb dit helaas niet uit kunnen proberen.

Ik grijp naar een volgende mooie opname. Dit keer Patricia Barber`s "Too Rich For My Blood" op Café Blue (in een door Mobile Fidelity zeer goed geremasterde versie op hybride SACD). Een zeer rijke en volle opname, die zijn gloed dient te behouden zonder dik te gaan klinken. In het begin van dit nummer klinkt de geplukte bas zo lekker, dat ik het nummer meerdere keren herstart om te genieten van de rijpe, maar transparante klank van het instrument. De stem van Barber klinkt op een randje in het hoog na, mooi neutraal en luchtig. Opvallend is de afwezigheid van enige kastkleuring of nasaliteit bij de weergave van akoestische instrumenten en stemmen. Hoewel een zeer goede openheid en transparantie in dit geval helaas iets ten koste gaan van wat harmonische schoonheid in het middenhoog, staan deze wel garant voor een eerlijke weergave. U zult zelden het gevoel hebben iets in de opname te missen. Zo`n onverbiddelijke weergave kan echter vermoeien, zeker als de combinatie met andere apparatuur niet optimaal is, of als de opname een bepaalde rauwheid in zich heeft: deze zal genadeloos aan het licht komen. We hebben het hier echter wel over een zeer betaalbare speaker-combinatie! Dat deze de kwaliteit van opnames of aangesloten randapparaat zo duidelijk kan laten horen, is een groot compliment.

Met andere muziek wordt steeds meer duidelijk dat de Dreamcatcher een zeer open, transparante, levendige, klankechte en gedetailleerde muziekweergave heeft, waarbij de subwoofer een verrassend diepe en tijdscorrecte basweergave heeft. De hoogweergave is naar mijn smaak iets te pittig en mist aan subtiliteit en "sweetness". Omdat er gebruik wordt gemaakt van kleine speakers, mist het systeem ook iets aan dynamische expressie en rust die een groot systeem kenmerken. De muzikaliteit van de weergave is echter onvolprezen: je vergeet te luisteren naar het geluid en geniet gewoon van de muziek. Zo hoort het!

Het wordt tijd om te testen hoe het systeem zich gedraagt met filmweergave. De fantastische 24 bits DTS soundtrack van de film "The Bone Collector" met zijn zeer holografische opening gaat in de DVD-speler en laat een heel mooi 3-dimensionaal homogeen geluidsbeeld horen, zonder "gaten". En wat een ongekleurde en gedefinieerde weergave van stemmen uit de center speaker! Snel "Desperado" in de DVD-speler, ook in DTS (Suberbit). Het zeer dynamische gitaaroptreden van Antonio Banderas en de schietscene in de bar klinken absoluut zonder onduidelijkheid: open en levendig, met een goede dynamiek.

Zo kijk ik op een avond met een vriend van mij naar "The Fast and the Furious". Een erg opwindende ervaring, door het schitterende geluid van de felgekleurde "street cars". Eigenlijk vergeten we compleet dat het niet mijn eigen MartinLogan speakers, maar de Totem speakers zijn die op dat moment spelen. In verbazing vraagt mijn vriend zich af of dit echt de Totems waren… Een extreem compliment voor de bijna 8 keer zo goedkope Dreamcatcher set, die wellicht absoluut gezien minder perfect klinken, maar je zo betrekken in de film, dat de daadwerkelijke geluidskwaliteit wordt vergeten en de pure beleving de overhand krijgt.

Het valt bij beluistering van nog meer films op dat de center speaker wel richtingsgevoelig is. Richt deze dus zeer precies op de luisteraar, anders zal de center minder goed integreren en wat dof klinken. Verder is de horizontale afstraling van de center niet perfect: de klankbalans verandert iets als de luisteraar links of rechts van het midden gaat zitten. Dit wordt veroorzaakt door de opbouw van de center met twee woofers, waardoor kamfiltereffecten tussen de twee woofers ontstaan. Hier hebben alle center speakers met twee woofers naast de tweeter last van. Kamfiltereffecten ontstaan als er een looptijdverschil is tussen twee mono bronnen: doordat ook de fase verschilt voor de 2 bronnen, vindt er uitdoving of juist versterking plaats van bepaalde frequenties (een vorm van interferentie). Dat deze constructie toch zeer veel wordt gebruikt, is heel simpel te verklaren: er is geen ruimte voor de drivers boven elkaar door de horizontale positie van de center speaker. Dus wordt er gekozen voor een symmetrische horizontale oriëntatie. Of misschien is een asymmetrische configuratie wellicht een slechter klinkend alternatief? De Dreamcatcher center doet het in ieder geval beter dan de gemiddelde center met een dergelijke configuratie, omdat de tweeter zo ver mogelijk boven de 2 woofers is geplaatst. Het bovenstaande is dus geen kritiek op de center zelf, puur op de beperkingen van de gebruikelijke center speaker configuratie. Binnen die beperkingen presteert de Dreamcatcher center uitstekend. Overigens kan de Dreamcatcher set ook met een 3e voor-luidspreker als center worden besteld, een goed alternatief voor pure multi-kanaals muziekinstallaties zonder TV of scherm.

Als laatste plaatste ik 2 mini monitors en de subwoofer in een stereo-opstelling, waarbij ik met twee zeer hoge kwaliteit vergulde Monster Y-connectoren de full-range L/R uitgangen van mijn processor verbond met zowel mijn eindversterker als de L/R ingangen van de subwoofer. Na veel geëxperimenteer kwam ik uit op een kantelfrequentie op de Dreamcatcher subwoofer van 70 Hz en een volume-instelling op "10 uur". Wederom was de integratie zeer goed, maar merkte ik bij bepaalde CDs met extreem veel en diep elektronisch laag (o.a. "Bending New Corners" van Eric Truffaz), dat er vrij snel zeer duidelijke poortruis optrad bij de monitors vanaf ongeveer 70 dB op de luisterpositie. Gebruikte ik het crossover in mijn surround voorversterker, trad deze poortruis pas op bij een geluidsdruk van 85 dB en werd deze bij verhogen van het volume niet extreem veel erger. Luistert u op niet al te hoog volume en naar muziek met weinig overdreven laag, is deze combinatie in een stereo setting echter nog steeds een aanrader. Probeert u gewoon zelf uit of de combinatie voor u luid genoeg speelt zonder vervorming.

Totem Dreamcatcher

Conclusie

Tja, wat moet je zeggen over een luidspreker set die zo weinig fout doet, dat de zaken die hij goed doet ruimschoots de zwakke punten van de speakers overschaduwen? En als die beperkingen voor een groot deel nou ook nog eens met de fysieke grootte van de speakers te maken hebben? Serieuze klankafwijkingen die het muziek- of filmplezier zouden kunnen bederven zijn me niet echt opgevallen, of het moet de geringe hooglift zijn, die wat meer eisen aan de versterker stelt: gebruik liefst een goede versterker (ik vermoed dat merken als Marantz, Rotel en Arcam een goede match op zullen leveren) en ik vermoed dat u voor de €2500 die de set kost zult genieten van de open, levendige en eerlijke weergave. Ook in een stereo-installatie misstaat de combinatie van Dreamcatcher mini monitors en subwoofer niet, mits u niet te hard speelt. Misschien zijn toch niet alle dromen bedrog… Verplichte luisterkost!

Prijzen
Voor- of achter mahonie, zwart essen 599
esdoorn, kersenhout 649
center luidspreker mahonie, zwart essen 499
esdoorn, kersenhout 549
actieve subwoofer mahonie, zwart essen 799
esdoorn, kersenhout 849
5.1 volledige AV set mahonie, zwart essen 2.496
esdoorn, kersenhout 2.696