Review: Sonus faber Olympica Nova V - grootse, diepe en vriendelijke weergave

De Italiaanse luidsprekerbouwer Sonus faber heeft in het diepste geheim een nieuwe productlijn ontwikkeld genaamd Olympica Nova. De nieuwe productlijn, die bestaat uit een drietal vloerstaanders, een monitormodel, twee centerluidsprekers en een muurhangend model, is nog maar enkele uren geleden voor het eerst aan het publiek getoond op het Rocky Mountain Audio Fest in de Amerikaanse stad Denver. Hifi.nl had echter al twee weken geleden de beschikking gekregen over prototypes van het grootste vloerstaande model genaamd Olympica Nova V. We hebben uitgebreid geluisterd, maar we mochten er niets over loslaten. Tot vandaag.

Sonus faber: luidsprekers uit Italië

Het Italiaanse luidsprekermerk Sonus faber, dat bestaat sinds 1983, zal welbekend zijn bij een grote groep lezers van dit medium. De fabrikant bouwt zijn producten met de hand in de fabriek in Italië in de stad Vicenza. Onlangs hebben nog een recensie over de Sonus faber Guarneri Tradition gepubliceerd, een tweeweg monitorluidspreker die met een passende stand wordt geleverd.

Het portfolio van Sonus faber bestrijkt zo ongeveer de hele luidsprekermarkt. Het goedkoopste model is de Sonetto 1 van 749 euro per stuk, de duurste is de Aida van 52.500 euro per stuk. Ja, wij weten dat er goedkopere en duurdere luidsprekers bestaan, maar wie luidsprekers bouwt variërend in prijs van 749 euro tot 52.500 euro, bestrijkt daarmee het grootste deel van de markt. We laten dus het speciaal op bestelling te maken model The Sonus faber SE2017 dat 250.000 euro per paar kost buiten beschouwing.

Sonus faber Olympica Nova: nieuwe productlijn

De luidsprekerfabrikant heeft de afgelopen twaalf maanden naar eigen zeggen gebruikt voor een diepgaande evaluatie van het portfolio waaruit de lancering van een aantal nieuwe productlijnen en modellen is voortgekomen. Het gaat dan om de Sonetto-productlijn en de Palladio-productlijn. Daarnaast heeft Sonus faber de Gravis Subwoofers en de monitormodellen Amator III en Minima Amator II uitgebracht. Olympica Nova is de naam van een nieuwe productlijn die volgens de Italianen voortbouwt op de tradities van het bedrijf.

Via de Nederlandse importeur Savor Audio hebben wij de beschikking gekregen over de grootste vloerstaander uit de Olympica Nova productlijn en dat is het model Olympica Nova V, een drieweg model voorzien van een drietal woofers. Wij hebben plechtig moeten beloven om niets los te laten over het bestaan van de nieuwe luidsprekers, tot de officiële lancering, die inmiddels heeft plaatsgevonden op het Rocky Mountain Audio Fest in de Amerikaanse stad Denver. Wij hebben onszelf aan deze belofte gehouden. De wereld heeft inmiddels kennisgemaakt met de nieuwe luidsprekers en wij willen onze lezers graag deelgenoot maken van onze bevindingen.

Sonus faber heeft overigens ook een productlijn genaamd Olympica (lees ook onze recensie over de Sonus faber Olympica II). De nieuwe Olympica Nova borduurt voort op de originele Olympica, maar is ook ingrijpend herzien en voorzien van nieuwe techniek. Volgens de fabrikant heeft de nieuwe Olympica Nova nieuwe drivers, een nieuw cross-overfilter, een nieuwe kast en een nieuw uiterlijk. Hieruit mogen we vermoedelijk wel afleiden dat sprake is van een min of meer nieuwe reeks luidsprekers, hoewel deze nieuwe reeks in naam doet denken aan een oudere productlijn.

Sonus faber Olympica Nova: zeven familieleden

Volgens importeur Savor Audio leunt de nieuwe Olympica Nova productlijn meer tegen de duurdere Homage Tradition productlijn aan dan tegen de Olympica productlijn. De leden van de Olympica Nova productlijn zijn ook duurder dan de vergelijkbare leden van de Olympica productlijn. De Olympica Nova productlijn heeft de volgende leden, die allemaal verkrijgbaar zijn in de kleuren wengé en walnoothout, mat uitgevoerd.

Het kleinste model is de Olympica Nova I, een tweeweg monitormodel dat 6.000 euro per paar kost. Optionele stands kosten 1.000 euro per paar.

Het volgende model is de Olympica Nova II, een drieweg vloerstaander, die 9.000 euro per paar kost. Model II heeft één woofer aan boord.

Daarna komt de Olympica Nova III, ook een drieweg vloerstaander, maar dan voorzien van twee woofers. Dit model kost 12.000 euro per paar.

Dan komt de Olympica Nova IV. Nee, toch niet. Het getal 4 of IV is een ongeluksgetal in Azië. Vanuit marketingoogpunt heeft Sonus faber de IV of 4 dus overgeslagen. Luidsprekerfabrikanten brengen ook geen model 13 uit.

Het topmodel is de Olympica Nova V. Dit is ons testmodel, een vloerstaander met een drietal woofers aan boord. Een paartje wisselt voor 15.000 euro van eigenaar.

Dan zijn er nog de centerluidsprekers Center I en Center II. De Center I is een tweeweg model van 4.500 euro, de Center II een drieweg model dat voor 6.500 euro over de toonbank gaat. Beide prijzen zijn per stuk.

Hekkensluiter is de Olympica Nova Wall, een tweeweg model en tevens het enige niet-basreflex model. De prijs van de Nova Wall is 3.500 euro per stuk.

Min of meer boven de Olympica Nova productlijn ligt de Homage Tradition productlijn. Circa twee maanden geleden stond het monitormodel Guarneri Homage Tradition in onze luisterruimte. De Olympica Nova lijkt naadloos aan te sluiten op de Homage Tradition productlijn. Het vloerstaande vlaggenschip Olympica Nova V is precies even duur als de Guarneri Tradition, die feitelijk de instapper is van de Homage Tradition productlijn. Onwillekeurig dringt zich dus de vergelijking op tussen de Olympica Nova V en de Guarneri Homage Tradition. Waarom ook niet? Ze zijn even duur, en komen uit dezelfde fabriek.

We gaan luisteren naar de Olympica Nova V en zullen ook een vergelijking maken met de Guarneri Homage Tradition. Maar eerst willen we de techniek van de Olympica Nova productlijn voor het voetlicht brengen.

Opbouw van kast, drivers en cross-over

Sonus faber Olympica Nova: techniek en opbouw van de kast

De kasten van alle zeven leden van de Olympica Nova productlijn zijn gemaakt van acht lagen gebogen hout. Aan de binnenkant zijn natuurlijk de nodige schotten en verstevigingen geplaatst waardoor ongewenste vibraties geen kans krijgen. De bovenkant van de leden van de oudere Olympica is van leer. De bovenkant van de nieuwe Olympica Nova is gemaakt van hetzelfde materiaal als de rest van de kast. De kasten zijn niet gelakt maar overtrokken met een laag hoge kwaliteit fineer, naar keuze uitgevoerd in walnoothout of het donkerdere wengé. Dit is dus een verschil met de leden van de duurdere Homage Tradition productlijn die niet zijn gefineerd, maar in totaal veertien polijst- en lakbehandelingen hebben ondergaan.

Ook de baffle van de Olympica Nova heeft dezelfde kleur als de rest van de kast. De leren baffle van de oudere Olympica heeft dus in de nieuwe Olympica Nova plaatsgemaakt voor een houtkleurige baffle. Omdat ook de bovenkant van de nieuwe productlijn dezelfde kleur heeft als de rest van de kast, oogt de Olympica Nova rustiger. Gebruik van verschillende materialen en/of kleuren kan immers optisch als onrustig worden ervaren. De leren baffle is overigens niet helemaal verdwenen. De middentoner en tweeter hebben nog wel een omlijsting van leer.

De dikke bodemplaat is gemaakt van aluminium. De vloerstaande modellen en de stands van de Olympica Nova I staan op roestvrijstalen spikes met onderleggertjes. Sonus faber heeft ook deze productlijn voorzien van afneembare driverbeschermers in de vorm van bogen waartussen rubber draden (strings) zijn gespannen. Deze beschermers hebben levenslange garantie. Mocht een string breken, wordt de draad op vertoon van de aankoopnota kosteloos door de fabrikant vervangen.

Alle leden van de nieuwe Olympica Nova productlijn zijn basreflex modellen, behalve de muurhangende Nova Wall. De baspoort bevindt zich aan de achterkant. Sonus faber heeft zijn basreflex techniek Stealth Ultraflex System genoemd. De baspoort is een lange sleuf gemaakt van aluminium en is afgeleid van de baspoort in de Homage Tradition productlijn. De oudere Olympica’s hadden een baspoort met een honingraatstructuur, maar volgens de fabrikant biedt de Stealth Ultraflex techniek voordelen zoals een betere beheersing van de luchtstroming.

Omdat de Nova Wall gemaakt is om aan de muur te hangen is een basreflex poort aan de achterkant niet mogelijk. De Nova Wall is een gesloten model, maar de middentoner/woofer wordt bijgestaan door een passieve radiator.

Ten slotte: de kasten van de modellen Nova I, II, III en V hebben een asymmetrische opbouw. Dit heeft als voordeel dat intern minder snel staande golven of andere ongerechtigheden kunnen ontstaan. Bovendien kan de gebruiker kiezen hoe hij of zij de luidsprekers neerzet. De keus is baspoort aan de binnenkant of aan de buitenkant. In het tweede geval is de basweergave iets prominenter volgens Sonus faber.

Sonus faber Olympica Nova: drivers en cross-over

Alle leden van de Olympica Nova productlijn zijn voorzien van dezelfde tweeter, type H28 XTR3. Het gaat om een silk dome tweeter van 28 millimeter. Sonus faber heeft de dome in het midden vastgezet met een boog en noemt deze techniek Damped Apex Dome (DAD). De magneet is gemaakt van neodymium.

De drivers voor middentonen en lage tonen zijn afgeleid van de drivers die worden gebruikt in de Homage Tradition productlijn. De middentoners hebben allemaal een diameter van 150 millimeter. De conus is gemaakt van een mix van cellulosepulp en andere natuurlijke vezels. De spoel is gemaakt van CCAW (Copper Clad Aluminium Winding), in essentie een verkoperde aluminium draad. Het frame is gemaakt van gegoten aluminium.

Vanzelfsprekend hebben alle modellen een middentoner aan boord. In de tweeweg modellen Olympica Nova I, Center I en Wall neemt de middentoner ook de lage tonen voor zijn rekening. De Olympica Nova V en III hebben een middentoner van het type M15 XTR-04 aan boord. Model II is voorzien van middentoner M15 XTR2-04, net als de Wall. Model I heeft de MW15 XTR2-04, die zoals gezegd ook de laagweergave voor zijn rekening neemt. In de Center II zijn twee middentoners van het type M15 XTR2-08 geplaatst. In de tweeweg Center II zijn dat twee stuks MW15 XTR2-08.

De woofers hebben een diameter van 180 millimeter en zijn te vinden in alle drieweg modellen. Dat zijn dus de modellen Olympica Nova V (drie woofers, type W18 XTR2-12), Nova III (twee woofers, type W18 XTR2-08), Nova II (één woofer, type W18 XTR2-04) en Center II (twee woofers, type W18 XTR2-08). De conus is gemaakt van een sandwich van twee lagen cellulosepulp met daartussen en laag high-tech synthetisch schuim. Het resultaat is een stijve doch lichte conus, aldus de fabrikant.

Het cross-overfilter is door Sonus faber zelf ontwikkeld. De fabrikant noemt zijn cross-overtechniek Paracross Topology. Het filter zou niet of nauwelijks gevoelig moeten zijn voor radiofrequenties en zou voor een lage ruisvloer moeten zorgen. De geplaatste condensators zijn van het merk Clarity Cap. De cross-overfrequenties liggen bij de Olympica Nova V, III en II op 250 Hz en 2.500 Hz. Bij de tweeweg Olympica Nova I en de Wall ligt de cross-over op 2.500 Hz. De cross-over ligt bij de drieweg Center II op 250 Hz en 1.550 Hz. Bij de tweeweg Center I is dat 1.550 Hz.

Het gebruik van dezelfde drivers in de verschillende modellen zal niet alleen een schaalvoordeel en dus kostenvoordeel hebben. Het zal ook bijdragen aan een meer homogeen geluid in geval van een home cinema opstelling.

De luidsprekeraansluitingen accepteren bananenstekkers en vorkjes. Wie vorkjes gebruikt zal de ovale vorm van de aandraaibussen waarderen, want de ovale vorm maakt het aandraaien makkelijker. De Olympica Nova V is geschikt voor bi-wiring.

Sonus faber Olympica Nova V: technische gegevens

Voordat we gaan luisteren, noteren we nog wat technische gegevens.

Als eerste viel de hogere gevoeligheid op van ons testmodel, de drieweg vloerstaande Olympica Nova V. Deze bedraagt 90 dB (2,83 Volt / 1 meter). De Olympica Nova V speelde aanzienlijk luider dan monitormodel Guarneri Homage Tradition dat circa twee maanden geleden in de luisterruimte stond, bij gelijk versterkervolume. Gevoeligheid, ook wel rendement genoemd, zegt niets over de klank, maar zegt uitsluitend iets over het aan te sluiten versterkervermogen. De Guarneri’s waren met een 3 dB lagere gevoeligheid niet veeleisend als het gaat om de aangesloten versterker, maar vanwege de hogere gevoeligheid eist de Olympica Nova V nog minder van de versterker. Omdat er in de luisterruimte geen lichte versterkers aanwezig waren, hebben we het niet kunnen proberen, maar naar verwachting zal een (buizen)versterker met niet al te veel vermogen de Olympica Nova V moeiteloos aan het zingen kunnen krijgen.

Het opgegeven frequentiebereik is 32 Hz tot 35 kHz. De impedantie van alle Olympica Nova modellen is vier Ohm. De Olympica Nova V is het zwaarste model en weegt 44 kilogram. De afmetingen zijn 1.174,5 x 424 x 529,8 millimeter.

Sonus faber Olympica Nova V: testomgeving

Importeur Savor Audio heeft de luidsprekers zelf afgeleverd en neergezet. De luidsprekers stonden circa vier meter uit elkaar, ongeveer een meter verwijderd van de achterwand, enigszins ingedraaid naar de luisterpositie op circa vier meter afstand. Het iets meer of minder indraaien bleek niet veel te doen met de klankbalans. De baspoort was aan de binnenkant geplaatst. Uit talloze testopstellingen in de luisterruimte is immers gebleken dat de hoeveelheid lage tonen in de luisterruimte eerder te veel dan te weinig is.

De luidsprekers zijn aangesloten op een set klasse A versterkers van het Amerikaanse Pass Labs. Als bron zijn afwisselend een streamer van Atoll Electronique type MS120 gebruikt (NB: over deze streamer verschijnt binnenkort een recensie op dit medium) en een Wadia 321 DAC die afwisselend signaal kreeg van de MS120 van Atoll en een door Magna Hifi gemodificeerde Sonos Connect.

Praten over techniek en apparaten kan leuk zijn, maar muziek luisteren is nog leuker. We gaan naar muziek luisteren.

Klank, plaats in de markt en conclusie

Sonus faber Olympica Nova V: prettige, vriendelijke, volle en ontspannen klank

Natuurlijk hebben de Nova V’s veel verschillende genres muziek gevoerd gekregen. Genregevoelige luidsprekers lijken langzaam uit te sterven en dat beschouwen we als positief. Wat heb je immers aan een luidspreker (of ander hificomponent) dat goed kan omgaan met een singer/songwriter maar verzuipt in de weergave van een symfonieorkest of rockband? De Olympica Nova V stelt niet teleur en speelt alle aangeboden muziek zonder enig morren af. En, was het de moeite waard? Jazeker, we lopen langs de belangrijkste aspecten.

Als eerste viel het coherente en afgewogen geluid op. Hoewel de Olympica Nova V voorzien is van drie woofers, was er geen sprake van een overdadige laagweergave. Hoge tonen en middentonen kregen alle ruimte en kwamen nergens in de verdrukking. Middentoner en tweeter bevinden zich dicht bij elkaar, waardoor het geluid uit één driver leek te komen. Op een luisterafstand van circa vier meter benaderde de Nova V de ideale puntbron en eventuele fasefouten waren niet waarneembaar. Ook de cross-over tussen midden en hoog, die op 2.500 Hz en dus in het voor het menselijk gehoor gevoelige gebied ligt, was niet waarneembaar.

De muziek kwam los van de luidsprekers. Belletjes, triangels, bekkens en ander slagwerk klonken helder en natuurlijk en waren plaatsbaar in de ruimte. Menselijke stemmen klonken natuurlijk en realistisch. Instrumenten waren afzonderlijk te onderscheiden en te plaatsen evenals de zangers/zangeressen van meerstemmige partijen.

De Olympica Nova V is een forse luidspreker en forse vloerstaande luidsprekers produceren dikwijls teveel lage tonen, of ze staan in een te kleine ruimte. Wie de Nova V voor het eerst ziet, zou kunnen denken dat drie woofers teveel van het goede is, zeker in een ruimte kleiner dan veertig vierkante meter. De laagweergave van de Nova V was echter zeer beheerst en niet overdadig. Het drietal woofers ondersteunt de middentonen en lage tonen op een fluwelige manier: aanwezig en goed waarneembaar maar intussen correct, beheerst en niet opdringerig. Geen schopjes in de maag en geen effectbejag, zo horen wij het graag. De cross-over van laag naar midden, die op 250 Hz ligt, was niet waarneembaar. Bij geen enkel muziekstuk schoot de laagweergave tekort. Putdiepe lage tonen werden netjes weergegeven. Het verdelen van de “werklast” over drie woofers heeft het kennelijke voordeel dat de woofers niet heel hard hoeven te werken. Ze zijn immers met z’n drieën. Elke woofer kan zich richten op kwaliteit in plaats van kwantiteit. Zouden de ontwerpers van Sonus faber ook deze redenering hebben gevolgd? Dat weten we niet. Het is zomaar een gedachte die zo nu en dan opkwam tijdens het luisteren naar allerlei verschillende soorten muziek.

Als we na enige tijd de balans opmaken kunnen we de Olympica Nova V kwalificeren als een hele goede allrounder. De weergave is heel ontspannen en niet zozeer om op het puntje van de luisterstoel te zitten. De luidspreker lijkt geen aandacht te willen trekken, hoewel alle details in een opname voor de luisteraar waarneembaar zijn. De klank is net niet neutraal maar heeft een heel licht vleugje warmte waardoor niet snel luistermoeheid op zal treden. De cellulosepulp conussen van de middentoner en woofers geven een zekere fluweligheid, hetgeen niet verward moet worden met wolligheid. Ter vergelijking: een conus die gemaakt is van hard materiaal, zoals bijvoorbeeld, aluminium, titanium of keramiek kan heel transparant en neutraal klinken maar kan tegelijkertijd een klein randje hardheid of scherpte aan het geluid toevoegen. Een conus die gemaakt is van zacht materiaal zoals papier, vlas of cellulosepulp klinkt doorgaans zachter en fluweliger dan een conus gemaakt van hard materiaal. Wolligheid kan op de loer liggen bij een conus van zacht materiaal, maar daar heeft de Olymica Nova V geen last van. De klank is niet wollig, maar fluwelig met behoud van alle details in midden en hoog en een beheerste en putdiepe laagweergave.

Zoals eerder opgemerkt, dringt zich onwillekeurig de vergelijking op met de precies even dure Guarneri Homage Tradition. Het is duidelijk dat beide luidsprekers hetzelfde DNA hebben. De kasten zijn weliswaar op een andere wijze gebouwd, maar de klank van de vloerstaande Olympica Nova V en de Guarneri Homage Tradition nodigt in beide gevallen uit om achterover te leunen. De Olympica Nova heeft echter een nog meer ontspannen en laid-back klank dan de Guarneri. De Guarneri heeft bovendien een uitgesproken uiterlijk en lijkt juist op te willen vallen. De Guarneri lijkt de luisteraar te willen verleiden. De Olympica Nova V is een grote vriendelijke reus en lijkt met zijn uiterlijk en klank niet op te willen vallen. Hij duikt wel iets dieper in de lage tonen vergeleken met de Guarneri, maar dat mag geen wonder heten. Een vloerstaander met drie woofers heeft het voor wat betreft de laagweergave makkelijker dan een monitormodel met slechts één middentoner/woofer.

Drink een tripeltje of glas goede cognac, sluit de ogen en na een paar minuten is de luisteraar de aanwezigheid van de Nova V vergeten. Er rest alleen heel fijn klinkende muziek. NB: het nuttigen van alcohol is niet noodzakelijk. Verse muntthee werkt ook.

Sonus faber Olympica Nova V: plaats in de markt

Sonus faber heeft met de Olympica Nova productlijn een stapje terug gedaan in vergelijking met de Homage Tradition productlijn, maar dit stapje terug lijkt vooral het productieproces en afwerkingniveau van de kasten te betreffen. De zeer arbeidsintensieve en dus kostbare polijst- en lakbehandelingen van de Homage Tradition productlijn zijn geschrapt. Wie het uiterlijk van de leden van de Homage Tradition productlijn niet mooi vindt, zou wel eens zijn gading bij de meer bescheiden (en goedkopere) leden van de Olympica Nova productlijn kunnen vinden. De gebruikte drivers zijn niet precies hetzelfde maar wel vergelijkbaar.

Er zijn natuurlijk nog tientallen, zo niet honderden luidsprekers, al dan niet vloerstaand, in hetzelfde prijssegment als de Olympica Nova V, of de Guarneri Homage Tradition. Iedere eerlijke recensent zal toegeven dat hij slechts een klein aantal van de op de markt zijnde modellen kent. Wie op zoek is naar een prettige maar volle en klein beetje ronde klank, moet een afspraak maken bij een dealer van Sonus faber om de leden van de Olympica Nova productlijn te beluisteren.

Sonus faber Olympica Nova V: conclusie

De Olympica Nova V is een prettig en vol klinkende luidspreker die ook de weergave van putdiepe lage tonen zonder morren voor zijn rekening neemt. De laagweergave is beheerst en ondersteunt de middentonen en hoge tonen zonder aandacht voor zichzelf te vragen. De klank is net niet neutraal maar heeft een heel licht vleugje warmte en fluweligheid. De luisteraar wordt uitgenodigd zich te ontspannen en het puntje van zijn stoel te verlaten door achterover te leunen.