Review Music First Audio Baby Classic Pre Amplifier: ongelofelijk transparant

Het Engelse Music First Audio bouwt en verkoopt voornamelijk passieve voorversterkers en heeft slechts drie modellen in zijn portfolio. De producten zijn minimalistisch van opzet en ontdaan van allerlei basale luxe, zoals een IR-afstandbediening. Music First Audio heeft echter een bijzondere wijze van volumeregeling geïmplementeerd. In de kern is een product van Music First Audio niets anders dan een stappenschakelaar waarvan de contacten zijn verbonden met de aftakkingen van een hoogwaardige transformator. Tussen bron en eindtrap zit dus enkel een transformator. Dat is heel minimalistisch. Hoe werkt deze volumeregeling precies, en nog belangrijker, leidt deze afwijkende aanpak tot een onderscheidend goede weergave? In onze testruimte staat de Baby Classic Pre Amplifier, het goedkoopste model van Music First Audio. We gaan op onderzoek uit.

Music First Audio: geschiedenis

Drijvende kracht achter het Britse audiobedrijf Music First Audio, dat is gevestigd in Hastings (East Sussex), is J.G. Billington. Billington, die in 1986 een studie elektrotechniek succesvol heeft afgerond, is eerst werkzaam geweest in het familiebedrijf Stevens & Billington Ltd. dat zijn vader J.S. Billington in 1963 heeft opgericht. Stevens & Billington Ltd. is een kleine maar specialistische fabrikant van audiotransformatoren met klanten veelal in de professionele wereld. Na de afronding van zijn studie heeft Billington jr. het familiebedrijf in 1986 overgenomen.

In 2002 heeft Billington Music First Audio Ltd opgericht. Stevens & Billington Ltd. en Music First Audio Ltd. hebben de bouw en toepassing van zeer hoogwaardige transformatoren tot hun kernactiviteit gemaakt. Het aantal medewerkers is klein, maar intussen wel zeer hoog gespecialiseerd. In 2003 zag de eerste voorversterker van Music First Audio het levenslicht. Stevens & Billington maakt en verkoopt audiotransformatoren. De producten van Music First Audio zijn complete producten.

Music First Audio heeft een heel smal portfolio. Het bedrijf bouwt passieve voorversterkers en heeft ook een enkele MC Step Up Transformer in het portfolio. Een klant kan weliswaar kiezen uit drie verschillende modellen passieve voorversterkers maar voor alle andere audiocomponenten zal een klant naar elders moeten gaan. Beter één product op het hoogste niveau dan de aandacht verdelen over meerdere producten, aldus mogen we de bedrijfsfilosofie van Music First Audio de facto samenvatten.

Music First Audio: passieve voorversterker, of eigenlijk, verzwakker

Wat is eigenlijk nut en functie van een voorversterker, hetzij actief dan wel passief? Een voorversterker heeft slechts twee functies: 1. bron kiezen, en 2. volume van de aangesloten bronnen regelen (toonregeling laten we buiten beschouwing). Goed beschouwd is de versterkingsfunctie van een voorversterker naar de achtergrond verdwenen, al tientallen jaren geleden. Veel bronnen hebben een uitgangsniveau van 2 Volt en dit signaal hoeft absoluut niet versterkt te worden alvorens het naar een eindtrap wordt geleid. De meeste eindtrappen worden volledig of in elk geval te ver uitgestuurd bij een ingangsignaal van 2 Volt (vraag maar aan de buren). Het signaal dient dus juist verzwakt te worden voordat het aan de eindtrappen wordt aangeboden.

Een passieve voorversterker heeft een paar grote voordelen in vergelijking met een actieve voorversterker. Een actieve voorversterker heeft immers halfgeleiders en/of buizen, allerlei andere componenten en een voeding aan boord. Al deze onderdelen beïnvloeden het muzieksignaal door toevoeging van een meer of mindere mate van ruis en vervorming. In het beste geval is de beïnvloeding verwaarloosbaar of zeer gering, maar in de meeste gevallen is de beïnvloeding misschien dan wel acceptabel, maar intussen veelal wel meetbaar en waarneembaar.

Schrap dus alle actieve componenten en de voeding, want er hoeft toch niet versterkt te worden, en het enige dat overblijft zijn knoppen om een bron te kiezen en een volumeregelaar. De volumeregelaar is niets anders dan een regelbare verzwakker, die het ingangssignaal verzwakt. Overigens, we zijn gewend aan de term “voorversterker” maar in de kern zou “voorverzwakker” een betere term zijn. Alle voorversterkers verzwakken het aangeboden signaal. NB: een phono-versterker is wel degelijk een versterker met als functie het versterken van het relatief zwakke signaal van het draaitafelelement naar lijnniveau. Daarna wordt het signaal weer verzwakt want het volle lijnniveau kan dus niet zonder tussenkomst van een verzwakker naar de eindtrappen gezonden worden.

Heeft een passieve voorversterker/voorverzwakker ook nadelen? Ja, niet als het gaat om de klank, maar wel als het gaat om bedieningscomfort. De hoogte van het volume en de keuze van de bron kunnen niet met een IR-afstandbediening worden geregeld, in ieder geval niet bij de modellen van Music First Audio.

Volumeregeling vindt doorgaans plaats door het verdraaien van een potentiometer. Dat is een koolstofbaan (cirkelvormig of recht) met een sleepcontact. De plaats van het sleepcontact op de koolbaan bepaalt de hoeveelheid weerstand. Het gebruik van een dergelijk soort variabele weerstand heeft een aantal nadelen en dat is waar het gebruik van een transformator als volumeregelaar om de hoek komt kijken. Het is de moeite waard om even stil te staan bij de technische uitleg van Music First Audio.

Music First Audio: Transformer Volume Control (TVC)

Zoals gezegd, de eerste passieve voorversterkers gebruikten basale potentiometers voor volumeregeling. Vervolgens kwamen hoogwaardige weerstandsladders waarbij het niveau wordt geselecteerd via een draaischakelaar die op zijn beurt verschillende weerstandswaarden selecteert. Dit minimalistische ontwerp had ook forse nadelen omdat de meeste uitvoeringen last hebben van substantiële impedantie mismatches met bronnen of belastingen.

Als bijvoorbeeld een variabele weerstand (potentiometer) van 5 kOhm als volumeregelaar wordt gebruikt, moet de bron 5 kOhm aansturen en dat is een behoorlijk zware belasting. Als dit vervolgens wordt gecombineerd met een bronimpedantie van 1 kOhm, is de uitgangsimpedantie bij deze combinatie in het slechtste geval 1.500 Ohm bij -6 dB verzwakking, terwijl bij -20 dB verzwakking de uitgangsimpedantie nog steeds ongeveer 540 Ohm zou zijn. Tot overmaat van ramp wordt dit vervolgens gecombineerd met ongeveer een 1 nF belastingscapaciteit, zoals niet ongebruikelijk bij wat langere kabels. Dit leidt tot een verzwakking van 0,3 dB bij 20 kHz voor een verzwakking van 20 dB. In het slechtste geval loopt de verzwakking op tot 1 dB bij 20 kHz.

Als een resistieve volumeregelaar van 50 kOhm wordt gekozen, om de bron een gemakkelijkere belasting te bieden, moeten er ofwel aanzienlijk hogere niveaus van afrollen bij 20 kHz worden geaccepteerd of de belastingscapaciteit moet worden beperkt tot minder dan 100 pF. Een dergelijk niveau van capaciteit (100 pF) treedt al op bij een hoogwaardige interlink van slechts één meter en wordt al vaak overschreden door de ingangscapaciteit van veel versterkers. De resistieve volumeregeling die wordt gebruikt in passieve controle-eenheden moet dus een koers varen tussen de Scylla van een te hoge bronbelasting, hetgeen leidt tot verhoogde vervorming, en de Charybdis van een te hoge uitgangsimpedantie.

Een Transformer Volume Control (TVC) zoals geïmplementeerd door Music First Audio snijdt deze Gordiaanse knoop van tegenstrijdige vereisten naar eigen zeggen netjes weg. Door het gebruik van transformatoren bieden de passieve voorversterkers van Music First Audio alle voordelen van passieve voorversterking (geen afhankelijkheid van de kwaliteit van de voeding, geen extra ruis, geen kleuring) zonder de compromissen die gepaard gaan met traditionele passieve voorversterking (slechte impedantie matching, incompatibiliteit over een breed scala aan systemen en ongelijke frequentierespons).

“Een voor-, eind- dan wel geïntegreerde versterker is idealiter niet meer dan “een rechte draad met versterking” en we menen dat onze producten dit doel beter nastreven dan elke andere voorversterker,” aldus Music First Audio.

Niet helemaal onbelangrijk, het geheel ontbreken van actieve componenten heeft nog een voordeel: er is geen opwarmtijd, want er hoeft niets op te warmen. Voorts is de Baby Classic Pre Amplifier (en evenzo de andere twee modellen van Music First Audio) niet of nauwelijks gevoelig voor type of lengte van de signaalkabels. Het gebruik van lange kabels is geen probleem.

Tot zover theorie en techniek. In onze testruimte staat de Baby Classic Pre Amplifier. We bekijken hem even van dichtbij en sluiten hem aan. Daarna gaan we muziek luisteren.

Baby Classic Pre Amplifier: technische uitvoering, klank, plaats in de markt en conclusie

Music First Audio Baby Classic Pre Amplifier: uitvoering en techniek

De Music First Audio’s Baby Classic Pre Amplifier is de goedkoopste en meest simpel uitgevoerde voorversterker/verzwakker van het Britse bedrijf. De basisuitvoering in zilver of zwart kost 1.850 Britse ponden inclusief BTW en verzending. Een belangstellende moet rekening houden met wisselkoersschommelingen, want de Nederlandse importeur hanteert een dagkoers. Voor een meerprijs van 100 pond zijn allerlei andere kleuren te kiezen.

De Baby Classic Pre Amplifier heeft één draaiknop op het front. Achter deze draaiknop zit een 24-stappen schakelaar van Elma. De 48 contacten van de Elma stappenschakelaar (24 per kanaal) zijn verbonden met de 24 aftakkingen van een tweetal transformatoren van het type TX102. Voor de goede orde, dat is één transformator met 24 aftakkingen per kanaal.

De draaiknop beweegt soepel en geeft een luxe gevoel. Ook de relatief zware behuizing van de Baby Classic Pre Amplifier geeft een gevoel van degelijkheid en luxe. Daarmee is het dan wel gedaan met de luxe, want het apparaat is weliswaar degelijk maar voor het overige zeer spartaans uitgevoerd.

Zo heeft de gebruiker de keus uit slechts twee ingangen, te kiezen met een schakelaar op het achterpaneel. De ene aansluiting is uitgevoerd in XLR en de ander in cinch. Er zijn ook twee uitgangen, één keer XLR en één keer cinch, maar in de handleiding staat vetgedrukt dat één uitgang tegelijk gebruikt mag worden. Aansluiting van beide uitgangen kan tot schade leiden.

Dan is er ook nog een schakelaar die de aarding laat zweven (middenpositie), of juist niet. In positie I is de cinch-uitgang geaard en in positie II is de XLR-uitgang geaard. De handleiding geeft een duidelijk beschrijving van hoe de positie van de aardingschakelaar gekozen dient te worden. In onze test was een zwevende aarde de juiste positie.

Music First Audio Baby Classic Pre Amplifier: te weinig aansluitingen?

Wie het aantal ingangen te karig vindt, zou wellicht zijn gading kunnen vinden bij de twee duurdere modellen van Music First Audio. Het model Classic V2 heeft een tweede draaiknop op het front waarmee één van de vijf aangesloten bronnen kan worden gekozen (1 x XLR, 4 x cinch). Het topmodel is de Baby Reference V2 die zes ingangen biedt (standaard 2 x XLR en 4 x cinch, andere opties zijn mogelijk) en een volumeregeling in 31 stappen i.p.v. 24. De Baby Reference V2 heeft ook een nieuwer type transformator aan boord, type RX63, die vanaf 2015 op de markt is. Alledrie apparaten hebben dezelfde kerneigenschappen: 1. ze zijn volledig passief, 2. volumeregeling vindt plaats door een combinatie van een stappenschakelaar en een transformator met 24 of 31 aftakkingen.

Alledrie modellen voorversterker van Music First Audio zijn in beginsel niet direct uit voorraad leverbaar. De klant kan de kleur van de behuizing en tot op zekere hoogte ook de mix van cinch- en XLR-aansluitingen bepalen. Vanwege het verregaande maatwerk wordt het product pas gebouwd na bestelling van de klant.

Wie een voorversterker van Music First Audio koopt, kiest daarmee voor een soort van minimalistische puurheid en niet voor een hele ruime hoeveelheid aansluitingen en bedieningsgemak. Een IR-afstandbediening ontbreekt en wie het volume wil aanpassen zal even moeten opstaan en heen-en-weer lopen. Dat is geen nadeel. Het is een bewuste keus.

Music First Audio Baby Classic Pre Amplifier: testomgeving

De Baby Classic Pre Amplifier heeft de positie ingenomen van de XP-20 van Pass Labs, de vaste voorversterker in de luisterruimte, en is met XLR-kabels verbonden met een set eindversterkers van Pass Labs van het type XA160.5. Als bron dient een Wadia 321 Dac die ook met XLR-kabels is verbonden met de Baby Classic Pre Amplifier. De luidsprekers zijn van het Britse Quad, type ESL63.

We hebben er een paar avonden lekker voor gezeten en hebben allerlei soorten muziek de revue laten passeren.

Music First Audio Baby Classic Pre Amplifier: een ongelofelijk transparante klank

Goh, leuk al dat gepraat over aparte techniek, maar leidt die aparte techniek dan ook tot een aparte en onderscheidend goede weergave? Het antwoord is “ja, het leidt tot een verrassend goede weergave”. Dat gaan we proberen te duiden.

De eerste noten van de muziek brengen ons even in verwarring. We hadden de XP-20 van Pass Labs toch afgekoppeld en de Baby Classic Pre Amplifier aangesloten? We lopen de kabels en aansluitingen nog even na. Natuurlijk hebben we alles correct aangesloten en de XP-20 is afgekoppeld. Waarnemingen worden beïnvloed door verwachtingen. Wat we niet hadden verwacht was de mate van transparantie die de Baby Classic Amplifier biedt. Het kleine kastje, dat veel goedkoper is dan de XP-20 van Pass Labs, zette ons even op het verkeerde been.

Het geluid is ongelofelijk schoon en ongelofelijk kamerbreed. We draaien het volume tijdens de testperiode een paar keer omhoog en omlaag. Op alle niveaus wordt een kamerbreed en kamerdiep geluid geboden. Bekkens en belletjes sprankelen zoals ze dat horen te doen: realistisch en niet overheersend. Stemmen en instrumenten zijn afzonderlijk waarneembaar en nergens loopt het geluidsbeeld dicht. De kleinste details zijn waarneembaar maar tegelijkertijd presenteert de Baby Classic Pre Amplifier een organisch totaalplaatje met breedte, hoogte en diepte.

Vanwege de transformator in de signaalweg hielden we rekening met het feit dat de weergave van lage tonen door de Baby Classic Pre Amplifier wellicht iets tekort zou kunnen schieten. Deze verwachting bleek ook niet juist. De weergave van lage tonen is punchy en gaat putdiep, zonder de middentonen of hoge tonen te overvleugelen. Een plukkende basgitaar stuitert heerlijk door de kamer. Het is wederom het organische totaalplaatje dat indruk op ons weet te maken.

De Baby Classic Pre Amplifier biedt een volledig transparante waarneming van de muziek. De luisteraar kijkt door een venster naar de muziek. De ruit in het venster is brandschoon. Nee, de ruit lijkt eerder weggehaald. De Baby Classic Pre Amplifier voegt niets toe aan de muziek. In die zin is het lastig om over de klank van de Baby Classic Pre Amplifier te spreken. Het kleine kastje heeft eigenlijk helemaal geen klank.

Het komt erop neer dat de Baby Classic Pre Amplifier zich kan meten met dure actieve voorversterkers, zoals bijvoorbeeld de XP-20 van Pass Labs. Ook de XP-20 biedt een brandschoon venster naar de muziek, maar de XP-20 is circa vijf keer zo duur en staat altijd aan (omdat opwarmen 24 uur kost). Een hoogwaardige actieve voorversterker heeft ook voordelen: volume en bron kunnen vanaf de luisterpositie met de IR-afstandbediening worden gemanipuleerd. De Baby Classic Pre Amplifier biedt echter een minimalistische puurheid die niet gevonden kan worden in actieve voorversterkers die ongeveer even duur zijn. Wie kan leven zonder IR-afstandbediening en niet veel ingangen nodig heeft, vindt in de Baby Classic Pre Amplifier een volumeregeling die meespeelt aan de bovenkant van de markt.

Ten slotte: de volumeregeling van de Baby Classic Pre Amplifier heeft “maar” 24 stappen. Tijdens de testperiode hebben we nimmer het gevoel gehad dat de stappen te grof waren, of dat we graag tussen twee posities in hadden willen zitten. Een aantal van 24 stappen blijkt genoeg voor een prettige volumeregeling, maar dat is van persoonlijke aard. Een ander zal wellicht toch meer stappen willen hebben.

Music First Audio Baby Classic Pre Amplifier: plaats in de markt

De producten van Music First Audio nemen een aparte maar geen volledig unieke positie in. Er zijn meer bedrijven die passieve voorversterkers bouwen met in de kern een stappenschakelaar en transformatoren met een veelheid aan aftakkingen. Bijvoorbeeld, het eveneens Britse bedrijf The Bespoke Company heeft één product en dat is een passieve voorversterker gebouwd rond een stappenschakelaar en transformatoren. De klant kan de uitvoering van dit product verregaand uitwendig en ook inwendig bepalen. Op verzoek kan een DA-converter of phono-trap worden ingebouwd. De stappenschakelaar kan worden voorzien van motorbesturing die met een IR-afstandbediening kan worden bediend. En er kunnen indicatie-ledjes op het frontpaneel worden geplaatst. In die zin is het product van The Bespoke Company veel luxer.

Zowel Music First Audio als The Bespoke Company bieden een klant een verregaande keus in kleur en technische uitvoering. Het product van The Bespoke Company is veel luxer maar ook veel duurder dan de producten van Music First Audio. De producten zijn moeilijk met elkaar te vergelijken. Bovendien, het aanbod van passieve TVC-voorversterkers is heel klein vergeleken met het aanbod van actieve voorversterkers. Voor minimalistische puurheid moet de luisteraar in elk geval bij Music First Audio zijn.

Music First Audio Baby Classic Pre Amplifier: conclusie

De Baby Classic Pre Amplifier is minimalistisch en een beetje spartaans. Hij heeft maar twee ingangen en geen afstandbediening. Wie echter genoeg heeft aan twee ingangen en het niet bezwaarlijk vindt om af en toe op te staan om aan de volumeknop te draaien, koopt met de Baby Classic Pre Amplifier een volumeregeling van het hoogste niveau. Het apparaat biedt een volledig transparant venster op de muziek, waarbij de ruit van het venster lijkt te zijn verwijderd in plaats van goed te zijn schoongepoetst. De Baby Classic Pre Amplifier heeft geen klank en biedt geen luxe. Volumeregeling is alles wat hij doet, op het hoogste niveau.